Categorie: Recensies

Fantastische Vertellingen 68
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (December 2023)
132 pagina’s; prijs € 7,95 (jaarabonnement Nederland (4 nummers + Tjonge) € 33,95)
Samenstelling: Remco Meisner
Omslag: Ingrid Heit/Fred Hemmes
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/

Als immer openend (en sluitend) met een kleurrijke omslag, dit maal van de hand van Fred Hemmes. Vrijwel meteen gevolgd door catoonesque humor van Sjarrel Vrakking (ik kom niet meer bij!). Op zijn beurt weer gevolgd door:

-Remco Meisner – Meyvistisch Melodrama (illustraties van: Peter Erhardt & Fred Hemmes)
Wat weer, zoals gewoonlijk, uitermate belangvol is. Gevuld met babbelonia en rake opwaardigheden, zoals het Remco betaamt. Ik heb het volgens mij al eerder ergens gedebiteerd: waar haalt ie het allemaal vandaan! Hoe het ook zij… ik zit er weer mee opgescheept. Is het verhaal? Is het een voorwoord? Is het een hoop ongein? Zegt u het maar!
-Bjarne Donderdag – Horen en zien (FA) (Illustraties: Lex van Heereveld)
Een kleurrijk verhaal, dat mag gezegd. Ook is het niet van originaliteit ontbloot, maar om te zeggen dat het me heel erg boeide, dan wel raakte… nou nee. Maar goed… ieder zijn/haar/hen meug!
-Paul van Leeuwenkamp – Tijd voor geschriften 4 (Artikel)
Ik weet niet hoe het voor jullie is, maar voor mij is ‘Tijd voor geschriften’, zowel een warm bad als een eyeopener. Destijds zat ik er midden in (in mijn perceptie dan), maar telkenmale moet in constateren dat ik zeker de helft gemist heb. Raar, maar waar! Zo heb ik bijvoorbeeld ‘Orbit’ wel helemaal meegekregen, maar de beginjaren van ‘Fantastische Vertellingen’ in het geheel niet (met het schaamrood op de kaken toegegeven) en van ‘A Foreign Magazine’ had ik al helemaal nooit gehoord. Maar dat kan ik me nog wel enigszins voorstellen. Waarschijnlijk was door chronisch geldgebrek in die tijd, alsmede mijn monsterlijke boeken verzameldrift, de focus op tijdschriften op een tweede plan geraakt. Waarschijnlijk had ik destijds ook iets van de gedachten dat ik die nog wel eens (voor veel minder geld) tweedehands op de kop zou kunnen tikken. Waarschijnlijk zijn daar ook de gaten in Fandata en knowhow door te verklaren! Om al deze redenen, ben ik zo gecharmeerd van dit vervolgartikel en hoop dat er nog vele vervolgen zullen volgen.
-Frank Roger – Kat en muis (FA) (Illustraties: Gert-Jan van der Bemd)
Alweer een onnavolgbaar verhaal van Frank Roger. Hoe simpel kan schrijven zijn, zou je haast denken! Prachtig opgebouwd verhaal, met een echtpaar en een kat en… nou ja… lees zelf maar. Ik krijg er geen vinger achter wat er nu eigenlijk is gebeurd. Jij wel? Briljant in zijn eenvoud en alweer een bewijs van kunnen van een vol producerende duivelskunstenaar!
-Onder de indruk (Recensies)
Met recht ben ik onder de indruk!!! Dertig pagina’s recensies maar liefst én dan ook nog door de beste recensenten in het Nederlandse taalgebied. Op volgorde van verschijning: Max Moragie, Charles van Wettum, Johan Klein Haneveld, Paul van Leeuwenkamp en Finn Audenaert. Ik heb ze bijna allemaal gelezen, behalve ‘Kwantumschuim’ van Charles van Wettum. Omdat ik daar zelf nog een ei over moet leggen en ik mijn oordeel niet wil laten beïnvloeden. (inmiddels gerecenseerd, kijk eventueel op: https://www.ncsf.nl/blog/2023/12/11/charles-van-wettum-kwantumschuim/). Sommigen had ik zelf al wel gerecenseerd en het was boeiend én leerzaam om je eigen perceptie te vergelijken met het oordeel van iemand anders. ‘Verteerbaar’ was tweemaal hoogst interessant (Paul van Leeuwenkamp en Finn Audenaert) omdat het een bundel is, waar ik niet van op de hoogte was. Martijn Lindeboom is een verrassend samensteller. Dat blijkt wel weer!!!
-Jasper Polane – Euridi in de lage machine (SF) (Illustraties: MOZ)
Prachtig a-typisch en origineel liefdesverhaal. Met een dergelijk en degelijk verhaal bewijst Jasper eens te meer tot de elite van de vaderlandse SF auteurs te behoren. Mooi, meedogenloos en vol mededogen, laat het je pakken! Waar de zoetigheid nu eens niet tussen de pagina’s uitdruipt, maar waar het leven eindigt tussen de raderen. ‘Welcome to the Machine’.
-Oxana Langbeen – Oxana’s Oxymoron: Gnibenet Silarg (SF) (lllustratie: MOZ)
Alweer een nieuw avontuur in de Oxana’s Oxymoron reeks, dat voor mij een vreemde analogie heeft met het ‘Kat en muis’ verhaal van Frank Roger, elders in dit onvolprezen blad. Het zal wel toeval zijn, alhoewel… zoveel toeval is wel heel erg toevallig!
-Rob Geukens – Rosie (FA) (Illusstraties: Peter Erhardt)
Een wel héél erg vreemd verhaal, dat moet gezegd! Geen idee wat er eigenlijk precies gebeurd is, maar ik vermoed dat de man na een wilde ruzie met zijn dochter, een stuk glas van Rosie (zijn augmented reality bril) in zijn oog gekregen heeft. Een vermoed huiselijk drama met een meewarige afloop. Gevoelig! Als ik het verkeerd heb… excuses! Maar… dan ben ik wel benieuwd naar de ware toedracht!
-Remco Meisner – Het einde van een filmisch spektakel (SF) (Illustratie: Fred Hemmes)
Onder de serienaam: Vuijeton!, weeft Remco Meisner prachtig gekozen woorden tot een symfonisch eindspel spektakel. Magnifieke woordkeuze, dat moet gezegd! Blijkbaar eerder gepubliceerd in ‘Een slepende zaak’, een romantisch tijdschrift uit 1986. Ben meer dan benieuwd of er iemand, behalve Remco natuurlijk, die het van toen nog kent. Van het tijdschrift is helemaal niets (op een advertentie van een veilinghuis na dan: https://www.zwiggelaarauctions.nl/Lot/32668) te vinden. Curieus!!!
Maar… contact met Remco maakte alles anders. Fandata wordt weer een stukje rijker!!! Dank!!!
-Robert Smets – De tragische dood van Chief Smythe (SF) (Illustratie: Fred Hemmes)
Een uiterst amusant Sherlock Holmes verhaal, dat vooral door dr. Watson in twijfel wordt gebracht. Vanuit de negentiende eeuw gebeuren ontvoeringen naar de toekomst. Metalen mannen en een gedegenereerde mensheid. Een utopie, of liever dystopie (al denk ik dat dat woord nog niet is uitgevonden. Leuk, leuk, superleuk!!!
-Brief Encounters
Ingezonden brievenrubriek, waarover ik ernstige twijfels heb. Zijn ze door echte mensen geschreven of uit de schrijfpen van even M. uit Nieuw-Vennep afkomstig. Hoewel… de Marco van de tweede brief, zou zomaar Marco Bezoet de Bie kunnen zijn. Hij woont in Den Burg op Texel. Maar… zeker de laatste, de anonieme, is meer dan verdacht! De twijfel, de alles verterende twijfel (wanhoop)!!!
-Sejul Nerve – Hotel California (HO) (Illustraties: Marco Bezoet de Bie)
Sejul Nerve… een pseudoniem? Van wie? Dat was weer een stevig zoekwerk, maar dat zijn wij wel gewend bij Fandata. Gevonden? Jawel! Als je nieuwsgierig bent wie hij is… kijk op Fandata.nl! Het verhaal? Prima! Het is eerder verschenen in zijn, in 2023 verschenen bundel: ‘Het heerlijke leven in onwetendheid’ en nu in Fantastische Vertellingen. Het is meer dan duidelijk gebaseerd op het gelijknamige lied van de Eagles. Het komt (in vertaling) meer dan eens voorbij. Of het verhaal deugd doet aan de intentie van het lied van de Eagles is discutabel, maar het verhaal zelf is prima leesbaar!!!
– De DataFan (oratie bij de uitreiking van de Bemoste Beeld-prijs aan Jos Lexmond)
Het was een grote eer de Bemoste Beeld-prijs 2023 in september in ontvangst te mogen nemen. Ik deed het er niet voor, maar het was in ieder geval een bekroning voor veertig jaar lang ploeteren, verzamelen en sparen. Soms was de wanhoop van mijn vrouw groot, als ik weer met een bult, voor Fandata, onbekend spul thuiskwam. Gelukkig verkocht ik ook weer het een en ander nadat het vastgelegd was. Op het moment dat je de prijs ontvangt, realiseer je je allemaal niet wat je overkomt, maar later thuis, als je er op je gemak over na kunt denken (en nu na kunt lezen) en je bedenkt in wat voor een select gezelschap je terecht bent gekomen, dan snap je eigenlijk toch weer niet hoe je hierin verzeild bent geraakt. Je doet dit soort dingen niet alleen. Inmiddels hebben we als vaste groep van drie, die er al jaren samen aan gewerkt hebben, nu een steeds groter groeiende groep van medestanders, die allemaal op hun eigen manier en tijd aan Fandata werken en het steeds mooier en fraaier én consistenter én completer maken. Eigenlijk heeft het hele team de Bemoste Beeld-prijs gewonnen!!! Nu maanden later, begint het besef dat je de Bemoste Beeld-prijs hebt gewonnen, een beetje in te dalen. Snappen doe je het nog steeds niet, maar geaccepteerd heb je het wel. Je kijkt elke dag weer naar het beeld (veilig onder een stolp) van Tais Teng en de (nog) niet ingelijste oorkonde) dan besef je het wel. Het is echt zo!!! Namens het Fandata Team… bedankt voor de prijs!!! Hij wordt gekoesterd!!!

Fantastische Vertellingen 68 was weer mooi en divers en ik heb er weer van genoten. Je staat er elke keer weer van te kijken, dat het mogelijk is al dat moois is een tijdschrift bij elkaar te krijgen. Ik kijk alvast weer uit naar de eerstvolgende!

Jos Lexmond

Tjonge 20
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (December 2023)
16 pagina’s; prijs € 0,25 (bij een jaarabonnement van Fantastische Vertellingen: Gratis!!!)
Samenstelling: Remco Meisner
Omslag: Entropie (ma-vie-quantique)
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/

Tjonge! Het twintigste nummer alweer. Reden te meer om dit blad eens een eigen recensie te geven! Normaal gesproken altijd een onderdeel van de recensie van het bijbehorende nummer van Fantastische Vertellingen, maar nu… helemaal op zichzelf.

Het is altijd een verrassing als Tjonge tevoorschijn piept uit Fantastisch Vertellingen. Met nu alweer een fantasievol (maar onbegrijpelijk en een beetje te trop!) voorwoord van Remco Meisner (waar haalt ie het allemaal vandaan? En… moge hij tot in hoge leeftijd, of in alle eeuwigheid (wat maar langer is) blijven functioneren zoals hij doet), een tweetal verhalen van Frank Roger (waar haalt ie het allemaal vandaan? En… moge hij tot in hoge leeftijd, of in alle eeuwigheid (wat maar langer is) blijven functioneren zoals hij doet), alsmede 2 pagina’s humor, die, vrees ik, ondanks (of misschien wel dank zij) de bril niet kan lezen. Ik haalde er later (nu dus) een vergrootglas bij en… zag… rechts: Humor en links… nog niks. Kapot vergrootglas denk ik. Maar goed… de poging telt!!!

-Roger, Frank – Entropie voor beginners (SF)
Studenten aanschuiven voor een schoolvoorbeeld van Entropie. Een voordracht zonder weerga, die de betekenis van entropie volledig duidelijk maakt.
-Roger, Frank – De complete mislukking (SF)
En… nog een pareltje, waarna ik de digitale plot nog wel even moet vertalen. Maar voorlopig hou ik het op: Briljant, ofwel: 01000010 01110010 01101001 01101100 01101010 01100001 01101110 01110100!

Welaan… de eerste recensie, voor zover ik weet, van het kleinste tijdschrift in het Nederlandse taalgebied. Ik weet niet hoe het met jullie is, maar het beviel me wel. Misschien voor nog eens? Wel… zeker als er weer verhalen van Frank Roger in staan. In afwachting van Tjonge 21…

Jos Lexmond

EdgeZero. De beste Nederlandse genreverhalen uit 2022
EdgeZero Publicaties (2023) Prijs: € 13,73
Omslag: Mike Jansen & Peter Kaptein/Tais Teng
Verkrijgbaar via: Amazon.de

Alweer een nieuwe EdgeZero loot aan een toch al wel heel indrukwekkende boom. Moge hij net zo oud worden als Methusalem (en dan bedoel ik niet de man, maar de boom, die is een heel stuk ouder). Dit keer (is dat niet altijd zo?) vijfentwintig verhalen, die te samen de besten waren in 2022. Dat dat zo is, mag je best aannemen, want ze zijn uitgezocht door het puikje uit de Nederlandstalige Fantastieke wereld. Laura Scheepers, Sigrid Lensink-Damen, Mike Jansen en Finn Audenaert! Ik ben gek op deze jaarlijkse anthologie. Er staan verhalen in uit allerlei bronnen en verhalenwedstrijden en een behoorlijk groot aantal daarvan, weet nooit in een papieren publicatie te geraken en die moet ik (en jullie ook uiteraard) node missen. Nou is het gezegde wel: “Wat niet weet, wat niet deert”, maar bij mij wringt het als ik weer hoor van winnaars bij de een of andere wedstrijd (welke dan ook), waarbij de verhalen niet op papier gepubliceerd worden. Dan weet ik donders goed dat ik weer het een en ander aan goeds gemist heb. Mijn woorden blijken telkenmale vergeefs… maar toch! Wie weet helpt het eens!

Goed… of niet… de inhoud dezes!

-Tais Teng – Liefde in tijden van oorlog (SF)
Prachtig verhaal over een beetje menselijkheid tussen de sterren. Dit verhaal las ik eerder in HSF280. Toen schreef ik als recensie: “Het enige wat ik op dit moment nog kan verzinnen is: Om te huilen, zo mooi!!! Hoe hij een kind een nieuwe situatie kan laten accepteren. Om te huilen! Zo mooi!!!” Het behaalde een gedeelde negende plek bij de EdgeZero Awards, samen met: Heb zwaard, kan slachten van Edward van Egmond.
-Isabelle Plomteux – Pantserkoorts (FA)
Voor de tweede maal tot me genomen. De eerste keer was in Ganymedes 22. Deze keer bracht het tranen in mijn ogen. Waarschijnlijk lag dat aan de stemming waarin ik verkeerde, maar toch! Van de eerste keer weet ik het niet meer, maar ik schreef toen wel: IK WIL MEER!!! Wat meer dan genoeg zegt!
-Jorrit de Klerk – Het meisje van de duizend onderdelen (SF)
Ook dit verhaal bracht tranen in mijn ogen. Niet alleen omdat het zo ontzettend mooi was, maar ook omdat ik eindelijk de kans kreeg het te lezen. Het was namelijk de winnaar van de Harland Awards 2022 en verscheen alleen als een van de vijf verhalen in een e-boekje. Doodzonde dat het voor de wereld verborgen werd gehouden. Overigens… de andere vier verhalen in het e-boekje hebben we nog steeds nergens gezien! Het is een verhaal met eeuwigheidswaarde. Tijdloos!!! Het behaalde de tweede plaats bij de EdgeZero Awards 2023.
-Laura Scheepers & Mike Jansen – Wilde jachten (HO)
‘Rare ideeën’ maken dit verhaal tot een genot om te lezen. Een megalomaan zombie Fantasy en Horror verhaal, gelardeerd met zo ongeveer met alle Fantastieke wezens die er maar zijn, tot een ravissante orgie van strijd. Er zijn geen superlatieven genoeg om het te beschrijven. Hier lust ik wel pap van en ik voorspelde in mijn recensie van Ganymedes 22 al, dat dit verhaal in EdgeZero terecht zou komen. Het behaalde een gedeelde vierde plek (samen met: De Leviathans van Kepler) bij de EdgeZero Awards.
-Johan Klein Haneveld – Het groene meer (FA)
Dit verhaal van Johan las ik voor de eerste keer en… I Love it!!!Het verscheen eerder op de site van Modern Myths. Misschien verschijnt het nog eens in een toekomstige bundel, maar dan heb ik het al ‘binnen’! Mooi verhaal in een vervreemdende omgeving, waar je nog wel een tijdje over kan piekeren!
-Kelly van der Laan – Overdrachtsvlekken (HO)
Dit verhaal herkende ik meteen. Apart, want meestal blijven verhalen niet lang bij me hangen. Het verscheen in Bloedzuigers in de polder (ook een uitgave van EdgeZero Publicaties), Toen schreef ik: “Te gek verhaal met een onvermoede vorm van vampirisme. Nooit gedacht dat er zo’n manier zou kunnen bestaan. Zeer origineel te noemen. Wat mij betreft al weer een EdgeZero kandidaat”.
-Django Mathijsen – De legende van Latigo Barton (FA)
Western en SF, dat werkt. Western en Fantasy/Horror, dat werkt ook. Prachtig verhaal dat ik niet eerder las, omdat het voor Waterloper 2022 geschreven werd en uiteindelijk de tweede plaats behaalde. Waterloper verhalen worden ook al niet gepubliceerd!!! Shame on you!!! Maar… daar kan het verhaal niets aan doen, als je een beetje een western hart hebt, dan hou je hiervan. Nog een leuk (?) detail… Anaïd Haen, de partner van Django, behaalde de eerste plaats bij Waterloper, maar kwam niet in EdgeZero! Hoe dat kan???
-Robin Rozendal – De Duistere Heer (FA)
Een verhaal uit de verhalenwedstrijd van Fantasize dus… ook al niet gelezen. Alweer een, dus. Soms wordt je er een beetje moedeloos van. Misschien kunnen de organisatoren een gezamenlijke jaarlijkse uitgave verzorgen, en niet zeggen… dat hebben we al: EdgeZero. Nee… dat is weer heel iets anders, maar zoiets als De beste verhalen van Harland, Waterloper en Fantasize 20zoveel. Dan hebben we die in ieder geval! Denk er eens over na. De Duistere Heer is in ieder geval een humorvol verhaal. Leuk!
-Charles van Wettum – Geheugenmanagement (SF)
Al eerder gelezen in Fantastische Vertellingen 63. Ik zei er toen over: “Net als hij (Charles dus) ben ik op een leeftijd dat het onderwerp van het verhaal behoorlijk dichtbij komt. Maar eens zien wat de mogelijkheden zijn tegen de tijd dat het mijn tijd is, maar dit lijkt me wel iets!!!” en als aanvulling daarop: Als je ouder wordt, dan ga je over dat soort verhalen langer nadenken. Hoe zou het zijn om voor eeuwig aan Fandata te kunnen werken? Geweldig toch? Dan zou het eindelijk eens compleet kunnen worden!
-Frank Roger – Goed nieuws van het thuisfront (SF)
Uiteraard al eerder gelezen in SF-Terra 278, maar die recenseerde ik nog niet in de tijd, dus had ik er niets over gezegd. Maar… nu dus wel. Alweer een meer dan prachtig (en vrij lang, ook voor Frank’s doen) verhaal weer over de zinloosheid van oorlog, met wie, of tegen wie, dan ook!!!
– Anaïd Haen – Bloed arremoede (HO)
Qua genre moet je er natuurlijk Horror aanhangen, d’r is geen enkele andere keuze, maar griezelig is het natuurlijk absoluut niet. Maar leuk wel! Heel erg leuk! Het verscheen eerder in Bloedzuigers in de Polder, maar ook in Pure Fantasy 19 in 2010 en Wraak op het spoor in 2014. We blijven ervan genieten!
-Frans van der Eem – De zaak van de perverse androïde (SF)
Dit verhaal las ik zeker niet. Het werd gepubliceerd op de site van Fantasize. Het is een prachtige steampunk versie van een Sherlock Holmes story. En… met een geweldig en onverwacht einde. Dat smaakt absoluut naar meer. Naar heel veel meer!!!
Jaap Boekestein – De Jack Tar wurgmoorden (FA)
Altijd weer een genot een ‘echte’ Boekestein te lezen, of herlezen in dit geval. Ik las het zeker eerder! Het verscheen eerder in de eerste deel van Vampieren en Demonen en ik schreef de volgende reactie: “Jaap Boekestein verraste me al eerder en doet het nu alweer met een verhaal, naar mijn bescheiden mening, volkomen buiten zijn comfort zone. Maar… daardoor niet minder interessant. Groenlandse of IJslandse invloeden, geen horror, maar wel hele mooie Fantasy”. Daar heb ik helemaal niets aan toe te voegen! Ook de EdgeZero Awards niet. Het kreeg de achtste plek!!!
-Wendy Torenvliet – Bloedrooster (HO)
‘Bloedrooster’ verscheen eerder in Bloedzuigers in de polder. Ik schreef toen: “Magnifiek apocalyptisch verhaal, met toch nog wel een sprankje hoop voor de toekomst. Wat corona wel niet vermag, of vermocht natuurlijk”. Erg leuk zombie en vampierverhaal dat op een intelligente manier wordt opgelost. Iedereen blij!!! Leuk!!!
-Jan J.B. Kuipers – Het klooster in de duinen (HO)
Jan J.B. Kuipers… altijd weer een genot om te lezen, of… te herlezen in dit geval, want het was ook al opgenomen in: Bloedzuigers in de polder. Destijds schreef ik: “Jan J.B. hangt Zeeuwse mythen en sagen aan een gruwelijke Noord Atlantische legende en dit al vindt plaats op het strand van Wulpenzand”.
-Edward van Egmond – Heb zwaard, kan slachten! (FA)
Dit verhaal was niet geslaagd voor de Charlatans anthologie van Godijn. Misschien te veel horror? Dat kan natuurlijk, maar het is des te leuker dat het nu wel in EdgeZero staat. Zeg nu zelf… wie kan nu een verhaal waarin de tempel van Teng, Oppergod van de Creatie, in meedoet, weerstaan? Benieuwd wat Tais Teng, de werkelijke Meester van de Creatie, hier van vond! Frappant dat het samen met het verhaal van Tais Teng, de negende plaats bij de EdgeZero Awards bezet!
-Karel Smolders – Vergeten stemmen (SF)
Karel Smolders weet mij (en jullie waarschijnlijk ook) te verrassen met originele en geweldige SF. Dit keer over een schat die wel zo gruwelijk zeldzaam en uniek is dat er geen tweede van bestaat. Voor Amadi een onmogelijkheid, voor Ann Franklin een weet. Prachtige ontdekking op Rigel! Eerder verschenen op Vonk Fantasy. Daar had ik nog nooit van gehoord!!!
– Brenda Hingstman – Het is wat het is (SF)
Een zombie verhaal, maar wat voor een! Het springt in de tijd heen en weer tussen 2023, wanneer de besmetting met het zombievirus ontstaat en 2041, wanneer de zombies min of meer zijn uitgeroeid. De belevenissen van een helikoptercrew. Het was een mooi verteld verhaal voor Waterloper 2022 en het behaalde de derde prijs.
-Hay van de Muckhof – Een hemels leven (FA)
Een verhaal dat ik eerder in Ganymedes 17 (2017) heb kunnen lezen, maar dat ik ook al in 2015 mee had kunnen krijgen in Gentia Awards. Als ik dat te pakken had kunnen krijgen natuurlijk. Een lichtelijk aangepast versie verscheen in 2022 op de site van Fantasize. Mooi verhaal over de hemel, de hel en een duivels dilemma op een hemelse ontvangst! Het behaalde de zevende plaats bij de EdgeZero Awards.
-Django Mathijsen & Anaïd Haen – Koppoters woorden (SF)
Django Mathijsen en Anaïd Haen zijn een schrijverskoppel, waar ik soms wel eens jaloers op ben. Ze hebben altijd een klankbord, een reflectiebasis aan elkaar en kunnen zich aan elkaar optrekken. Het resultaat: briljante verhalen, solo of met elkander. Koppoters woorden is een pracht van een verhaal dat oorspronkelijk geschreven was voor Waterloper 2022, waar het de negende plek behaalde. Ik las het dus niet eerder en… nu wel. Praise EdgeZero!!! Het behaalde hier, bij de EdgeZero Awards, de derde plaats!
-Eekhaut, Guido – Carcosa (FA)
Volgens eigen zeggen verwijst Carcosa naar Orsenna. Het verhaal is een mix, wat mij betreft, tussen Fantasy en Horror. Toch een wat ongewoon genre voor Guido. Intrigerend verhaal dat langzaam zijn schellen afwerpt in de gang naar een griezelig en onverwachte einde. Mooi en mysterieus te noemen! Met een immer mysterieus Carcosa, misschien hét moment om de Orsenna verhalen weer eens ter hand te nemen! Carcosa verscheen eerder in Wonderwaan 52. En katten… als je Guido een beetje volgt of Facebook, kan je nauwelijks om de kattenfoto’s (alsmede de regelmatige foto’s van de bloedschone would-be assistentes) heen.
– Laura Scheepers – Bridget (FA)
Laura Scheepers schrijft een waargebeurd verhaal dat ze mengde met Fantasy invloeden. Als je de martelingen moet geloven die Bridget moest ondergaan, dan mag je zeker geloven dat ze daaraan is bezweken en daarna geen afscheid kon nemen van haar aardse leven. Triest om dit alles bij volle verstand mee te moeten maken. Het stond in de anthologie Louterend vuur verschenen bij Godijn, dat ik niet eerder las. Behaalde de zesde plaats bij de EdgeZero Awards.
-Maarten Luikhoven – Dagboek van een Donselaar (SF)
Dagboek van een Donselaar las ik eerder in Bloedzuigers in de polder (onvoorstelbaar hoeveel EdgeZero verhalen dat als bron heeft!). Eens kijken wat ik er toen van vond: “Een welhaast gezellig verhaal over doem en dystopie. Overleven hoeft geen drama te zijn, overleven kan ook heel erg leuk zijn. Niks mis met overleven!!!” Daar is verder niets aan toe te voegen!
-Abram Hertroys – Huidoffer (FA)
Abram Hertroys won hiermee de EdgeZero Award 2023! Uiteraard mijn felicitaties. Het verscheen eerder in Ganymedes 22 (wat het belang van Ganymedes maar weer eens dik onderstreept) en is een prachtig verhaal over opoffering. In mijn recensie destijds zei ik: “Verhaal van een onmogelijke liefde, of toch wel. Een verhaal met een dermate hoog niveau als opening. Zie daar nog maar eens overheen te komen. Prachtig verhaal in het sprookjesachtige noorden”. Zie je wel… ik had het destijds al gezien. Zie daar maar eens overheen te komen!!!
– Mike Jansen – De Leviathans van Kepler (SF)
Een verhaal van Mike Jansen dat hij voor Waterloper 2022 schreef. Volgens hemzelf was het vijf voor twaalf, wat volgens mij typisch is voor Mike. Toen ik de Vance like anthologie Wereldbedenkers samenstelde en de deadline voor de verhalen begon te naderen en het verhaal van Mike uitbleef, antwoordde hij op mijn vraag waar zijn verhaal bleef, dat hij de druk van de deadline nodig had om een verhaal te schrijven. Ieder zijn ding… en… niets nieuws onder de zon dus. Prima verhaal. Niets mis mee. Het verhaal werd bij Waterloper gediskwalificeerd en behaald bij EdgeZero een gedeelde vierde plek. Hoe raar kan het lopen!!!

Al met al alweer een meer dan prima anthologie. Als ik juist geteld heb zijn elf verhalen van de vijfentwintig op plaatsen verschenen waar ik ze wél kon lezen als ik echt wilde, maar wat ik niet deed omdat ik nooit (nou ja bijna nooit) verhalen lees op een schermpje. Zoals als ik al eerder vertelde, lees ik normaal gesproken ‘s nachts een paar uur (overdag geen tijd. Druk druk druk) en dan zijn de ogen schermdoodmoe. Dan lees ik fysieke, papieren verhalen en… dat vind ik fijn. Ze zijn lief en rustig voor mijn ogen. Dus dat houdt voor mij in, dat ik 44% van de verhalen niet ‘kon’ lezen en dat vind ik veel. Heel veel! Maar goed… ik jeremieer verder niet over oorzaak en gevolg en wat organisators van schrijfwedstrijden wel of niet moeten doen. Dat is gedaan. Wat ik wel nogmaals wil memoreren is dat ik wel heel erg blij ben met EdgeZero en alweer met argusogen uitkijkt naar EdgeZero 2023. Het jaar is weer bijna voorbij, dus de verzameling kan haast weer beginnen.

Jos Lexmond

Anthonie Holslag – Vergruisde stemmen. Een liefdesvertelling (HO)
Quasis Uitgevers (2023)
175 pagina’s; prijs 27,00
Omslag: Jasper Polane

Met elk boek dat Anthonie Holslag schrijft, schrijft hij zich meer en meer mijn kant op. Ik word een Fan!!! Jawel… een met een hoofdletter. Niet alleen prachtig aan de binnenkant, maar de buitenkant is ook meer dan oogstrelend én met een leeslint, wat ik overigens niet gebruik. Een boekenlegger vind ik veel handiger, dus zit dat verdoemde lint alleen maar in de weg en verveelt me zeker een pagina of veertig. Het schiet eruit, blijft niet zitten en als je het helemaal zat bent en er aan toe bent om het eruit te knippen, dan blijft het eindelijk zitten, alsof het aanvoelt, dat haar einde nabij is. Zuchtend lees je eindelijk ongestoord verder.

Goed… klaar hiermee. Het boek! Het was meer dan toevallig dat ik dit boek iets later binnen kreeg dan ‘Dracul’ van Darce Stoken en J.D. Barker, wat ik dus eerder las dan ‘Vergruisde stemmen’. Het was een aparte ervaring om beide boeken direct na elkaar te lezen, omdat beide verhalen zoveel raakpunten hebben en zelfs soms zo aanvoelden of ze elkaar aan vulden. Misschien zelfs leemtes invulden, waarvan ik in eerste instantie niet zag dat die er waren. Zoals gezegd… een aparte ervaring.

‘Vergruisde stemmen’ dus. Zoals een vampier je leegzuigt, zoog het verhaal mij het boek binnen.

Op de achterflap: “Een literatuurwetenschapper doet onderzoek naar de schrijver Bram Stoker en diens klassieke roman ‘Dracula’. In de archieven van de stad Dublin vindt hij een oud, handgeschreven manuscript, met de titel ‘De vampier’.

Hij wordt ondergedompeld in een vertelling over sterfelijkheid, onsterfelijkheid, het menselijke, het onmenselijke en hun geliefden. Hoe meer hij leest, des te meer hij beseft dat het verhaal hem op een noodlottig pad probeert te krijgen.

Sommige verhalen leven, zo ontdekt hij. Ze leven en hebben tanden, ze kunnen je verslinden…”

Deze woorden alleen al hebben een grote aantrekkingskracht op mij! Laat staan het verhaal zelf, dat me verslaafde met de pulsatie van het verhalende ritme. Het is amper mogelijk je er los van te maken en naar bed te gaan. Je wilt meer, alleen maar meer en nog meer en de broodnodige nachtrust is ver te zoeken. Zodra je verslaafd raakt aan het bloed, dan raakt je ook verslaafd aan de letters, de woorden, de zinnen. De zinderende zinnen! Ik moet slapen, maar ik moet ook door. Wat een verschrikkelijk dilemma, wat een onmogelijke keuze! Uiteindelijk lukt het me los te rukken uit de ogen van het boek. Slapen moet ik. Kracht opdoen om morgen meer te lezen, kracht om meer verhaal tot me te kunnen nemen. Het boek ligt nu voor me op tafel en staart me aan. Het dwingt me het weer op te pakken, om door te gaan waar ik bleef. Maar nee… standvastig vluchtte ik de kamer uit.
Overtuigd? Nog niet? Ik kan het, denk ik, niet stelliger brengen. Dit boek moet je lezen als je van horror, geweldige horror houdt! Het kan zich absoluut meten met wat internationale schrijvers brengen. Dus ook met Dacre Stoker, de achterkleinneef van de Ierse auteur. Dat is het enige wat Antonie Holslag mist, de rechtstreekse (nou ja… achterkleinneef?) verbinding met Bram Stoker, maar dat maakt hij in geestelijke zin meer dan goed!

Het is tegelijk een verhaal en een wetenschappelijke verhandeling. De moraliteit en seksualiteit van de negentiende eeuw, de achtergrond van het verhaal over Bram Stoker en zijn Dracula, beroemd geworden na zijn dood! Prachtig boek en een prachtig verhaal. Ik noem het een must!!!

Jos Lexmond

Charles van Wettum – Kwantumschuim (SF)
Muttew (Eigen beheer) (2023)
355 pagina’s; prijs € 26,00
Omslag: Charles van Wettum
Verkrijgbaar op: Amazon.nl, of bij Charles van Wettum zelf (stuur hem een PB via facebook)

Kwantumschuim… daar was ik heel erg benieuwd naar. Charles van Wettum bestormde het Nederlands taalgebied met zijn prachtige verhalen en verscheen overal, waarin maar te verschijnen viel. Hij verscheen ook zelfs als een dertien pagina’s groot item in de veelomvattende essay van Paul van Leeuwenkamp in Fantastische Vertellingen 67. Ook toen werkte hij waarschijnlijk al rustig (of misschien wel koortsachtig, wie zal het zeggen) aan zijn eerste roman.

Kwantumschuim… zoals gezegd… behoorlijk benieuwd naar. Volgens de achterflap: “Kwantumschuim. Het is de diepste laag van onze werkelijkheid die bubbelt van materie en energie en entropie en resonantie.

Hoe zou het zijn als iemand dat schuim zou kunnen gebruiken als computergeheugen, ja, zelfs erin zou kunnen programmeren? Anoka ontdekt het, haar kwantumprocessors geven haar toegang. Ze gaat zelfs nog een stapje verder: ze bouwt er een digitale thuisbasis. Met de kunstmatige intelligentie Anoka gaat de vriendengroep rond Arthur en Zwingli het nieuw ontdekte universum binnen.
Maar de mens is niet de enige die het schuim heeft ontdekt…”

Ik heb het met grote aandacht (dat doe ik trouwens altijd) gelezen. Hieronder mijn oordeel over het geheel.

Ik moet zeggen dat voordat het echt interessant werd en er echt iets gebeurd dan zijn we misschien (ik heb ze niet echt geteld) wel honderdvijftig pagina’s of misschien wel tweehonderd pagina’s ver en dat is best veel voor een boek van driehonderdvijfenvijftig bladzijden. Natuurlijk… het hoeft niet allemaal actie en dood en verderf te zijn, maar het moet wel vooruit gaan! En… dat gaat het niet. Het is meer een lange introductie van de situatie en de hoofdpersonen. En… daar wil ik het ook nog wel even over hebben, ik heb namelijk een hekel aan het constante verleggen van de verantwoordelijken van het verhaal, en zeker als het er zoveel zijn. Het wordt er zo niet leuker op, vind ik. Waarschijnlijk ligt dat aan mij en niet aan Charles, maar toch! En dan Terry, de transseksuele persoon. Degene die met hen aangesproken wordt en hens dingen doet. Dat kan modern zijn, maar het irriteert me mateloos!!! Ook dat ligt waarschijnlijk meer aan mij dan aan Charles. Maar ik moet in mijn hoofd telkens schakelen en dat leidt af, dat leidt heel erg af!

Buiten dat, zijn er wat foutjes, die met een goede redactie niet nodig geweest waren. Het zijn er niet dramatisch veel, maar toch!

Toch… na deze negatieve uitingen, die wel of niet op Charles’ conto geschreven kunnen worden, mag je toch wel concluderen dat het gegeven weer origineel is (wat je zeker van Charles mag verwachten!) en uit gaat van een grote en diepe laag onder, langs, boven ons en… Uiteindelijk, als je door de lange intro heen bent, boeit het verhaal zeker wel. Maar toch moet ik zeggen dat Charles’ kortere en langere verhalen mij beter liggen en mijn aandacht beter vast kunnen houden en me verrassen. Misschien was ‘Kwantumschuim’ ook beter af geweest als een lang verhaal, of misschien een novelle. Misschien was nog iets meer oefening met verhalen beter geweest voordat hij aan een boek begon. Wie zal het zeggen!

Maar… waarschijnlijk was hij me voor, wat knap is, want ik wist gistermiddag ook pas wat ik uit mijn aantekeningen als recensie zou brouwen. Op facebook zag ik toen net de vooraankondiging van zijn nieuwe boek: ‘Koepel Goes’, wat een boek is met drie novellen. Twee ervan gaan over de detectives Sherlock & Rex, die we al eerder tegenkwamen in Snuffel-reeks nummer 10 van Fantastische Vertellingen. Het is knap te luisteren, voordat er iets gezegd is. Ik ben absoluut zeker weer heel erg benieuwd naar ‘Koepel Goes’.

Jos Lexmond

Portulaan (39e Jrg. Nr. 156, 4e kwartaal 2023)
driemaandelijks cultureel tijdschrift
Ludo Noens, Ukkel, België (November 2023)
44 pagina’s; Los nummer: € 7 + € 3 porto buiten België / jaarabonnement (4 nummers): € 15 + € 12 porto buiten België
Samenstelling: Ludo Noens
Omslag: https://www.freepik.com
Verkrijgbaar… stuur een mail naar: ludonoens@yucom.be en vraag een proefnummer aan

Portulaan! Een tijdschrift dat sinds jaar en dag door mij veronachtzaamd en vergeten was. Telkens piepte het weer ergens op en telkens bedacht ik me dat ik me moest abonneren. Maar… dan gebeurde er weer iets, of zakte het weg of kwam er weer iets boven dat belangrijker was om te doen en zo verdween het weer zachtjes jankend van de to-do lijst. Volgens mij heb ik er wel eens een (of meerdere, jaren geleden) in een kringloopwinkel kunnen kopen in Vlaanderen. Maar nu heb ik het al jaren niet meer in handen gehad. Het laatste nummer dat opgenomen is in Fandata, is nummer 112. Dus dat betekent dat er al meer dan tien jaar geen Portulaans meer zijn opgenomen. Slordig!!! Wij pretenderen niet compleet te zijn, in het geheel niet, maar dit soort gaten horen er niet in te zitten! Dat moest maar eens afgelopen zijn! Ik trok de lompe, doch functionele, schoenen aan en schreef Ludo Noens een mail. Per omgaande kreeg ik dit proefnummer op de mat en vanaf 2024 ben ik ook geabonneerd op dit blad, waardoor Fandata van opname van Portulaans verzekerd is. Hoe we de opnamegaten gaan vullen? We zullen zien! In ieder geval gaan wij onze stinkende best ervoor doen!!! Uiteraard ga ik Portulaan ook vanaf nu opnemen in de tijdschriften recensiecyclus, waarbij hierbij de eerste! Zoals bij alle tijdschriften kijk ik hier voornamelijk naar de Fantastieke verhalen. Van de gedichten, die heel erg mooi kunnen zijn, heb ik weinig tot geen kaas gegeten, dus die laat ik aan me voorbij gaan. Alsmede ook de niet Fantastieke essays, artikelen en wat dies mee zij, laat ik onbesproken passeren, maar niet…

-Frank Roger – Notities tussen de notities (HO)
Een van de (zwaarwegende) overwegingen om het abonnement op Portulaan te nemen, was zeker wel de verschijnende verhalen van Frank Roger! En… ik had het niet mis! Dit horror verhaal is alweer een beauty van een verhaal. Het begon met een paar notities die verschenen in een notitieboekje van een dichter. Regels die hij niet zelf geschreven kon hebben. Horror van de allerhoogste plank! Op deze manier mis ik alvast de verhalen van Frank Roger niet meer voor Fandata. One down!!!
-Kris Huygen – Leven en werk van de Gentse auteur Jean Ray (Essay)
Jean Ray, of met zijn echte naam: Raymond De Kremer, ofwel de Vlaamse Edgar Allan Poe, heeft verder nog wel een stuk of tien pseudoniemen, waarvan John Flanders misschien nog wel een van de bekendste is. Hij is in ieder geval nog steeds immens populair en is ook nog volop in de belangstelling in het tijdschrift: In Tenebris 2! Leuk, al dit soort activiteiten rond deze bekende Vlaming!!!
-Finn Audenaert – Het fietsende meisje (FA)
Finn heeft met ‘Het fietsende meisje’ alweer een intrigerend en origineel fantastiek verhaal geschreven. Fantasy is het genre, maar het laat zich lastig in een subgenre onderbrengen, of… het zou cyborg moeten zijn. De verhalen van Finn, die ik tot nu toe las, ademen allen een vleug van vervreemding, waardoor een hoge mate van originaliteit ontstaat. Een meisje op een fiets, ermee vergroeid. Mooi geschreven, mooie zoektocht, mooi verlangen. Mooi!!!
-Jan Bauwens – Over macht (Essay)
Een essay van Jan Bauwens. Een mening? Misschien, maar misschien ook een lezing en een overweging waard!
-Karlien Van Houtte – Het portaal (SF)
Kort SF verhaal. Wat als je een poort in je werkkamer ontdekt, die je naar andere dimensies kan voeren. Doe je dat dan? En wat zijn de mogelijke en onmogelijke consequenties? Leuk verhaal van Karlien Van Houtte. Van haar staan al behoorlijk wat verhalen opgenomen in Fandata! In 2005 schreef ze ‘Tourblog’ waarmee ze De prijs voor de Nederlandstalige fantastische literatuur 2005 won!
-Ludo Noens – Hypnotisch regressie en retrocognitie – deel 5 (Essay)
Ludo Noens met alweer een vijfde deel van een essay, waarvan ik uiteraard de voorgaande vier niet las. Ik vrees dat ik, eerlijk gezegd, moet zeggen dat dit niet geheel en al ‘My cup of tea’ is. Maar voor wie wel…
-Wim Lankriet – Johanna en ik (FA)
Een niet onaardig verhaal dat hint naar paranormale gaven. Het houd echter op, als het er echt op gaat lijken (lijkt dit wartaal… lees het verhaal eerst!), waar het voor mij een twijfelachtig karakter van krijgt. Toch heb ik het opgenomen in Fandata, omdat de hint, vrij sterk, toch aanwezig is. Wishfull thinking is het decreet hier!

Al met al kan gezegd worden dat Portulaan een prettig tijdschrift is met een inhoud dat voor elck wat wils bevat! Gedichten, verhalen en essays en dat voor een prijs, dat zelfs met de portokosten naar Nederland nog wel te doen is. Woon je in België, dan heb je, wat Portulaan betreft, mazzel!!! Ik ben nu al weer benieuwd naar de volgende!!!

Jos Lexmond

Adrian Tchaikovsky – Kinderen van de ondergang (SF)
Kinderen van de tijd 2
Iceberg Books, Amsterdam (2023)
Oorspr.: Children of Ruin, Tor UK (2019)
475 pagina’s, € 24,99
Vertaling: Lia Belt
Omslag: Macmillan Publishers International Ltd./Michael van Zijl

Als ik al bijna zonder woorden was (wat niet zo lijkt als je bijbehorende recensie van mij leest) na het lezen van Kinderen van de tijd, dan ben ik al helemaal sprakeloos na het lezen van Kinderen van de ondergang. Wat een prachtige SF is dit!!! Ik dacht bij het eerste deel al dat het haast niet mooier kon, maar dit tweede is het zo mogelijk wel! Het won de British Science Fiction Award 2019 en dat zegt al zeker weer iets over de kwaliteit dezes.

Kinderen van de tijd, maar meer nog, Kinderen van de ondergang hebben als meest belangrijke thema: communicatie. Tchaikovsky zelf schrijft: “Want als je naar een buitenaardse wereld ging en buitenaardse wezens ontmoet, dan horen die wezens in staat te zijn je begroeten”. Je kunt het ook omdraaien natuurlijk. Dan wordt het: dan horen de mensen in staat te zijn de aliens te begroeten. Het is natuurlijk maar wie wie het eerst ontmoet.

Hier is communicatie tussen spinnen en mensen belangrijk om samen op te trekken als volwaardige partners en dus zijn pogingen daartoe uitgebreid én intrigerend beschreven. En dat niet alleen, ook communicatie met andere wezens staat op een hoog plan. Niet alleen spinnen en mensen, maar ook een derde soort intelligente wezens wordt geïntroduceerd: De octopussen op Nod. Wat de communicatie nog eens een stuk ingewikkelder maakt. Nieuwe wezens met een andere taal, uit een andere bron en met weer geheel en al andere soort van ledematen, die er mede voor zorgen dat er een aantal dimensies aan toegevoegd worden. Dat alles maakt alles een stuk ingewikkelder, maar ook weer heel wat interessanter. Onbegrip en miscommunicatie leiden tot chaos en irreële uitingen als oorlog. Communicatie is dus iets universeels en daarmee blijkbaar een eerste levensbehoefte.

Verschillende verhaallijnen in verleden en toekomst maken dat je er je verstand bij moet houden. Dat maakt het extra ingewikkeld, maar tegelijk scheppen ze een volmaakt totaalbeeld dat in het verhaal gevangen is. Voor mij was dat lastig daar ik tijdens het lezen van een boek (ik heb het waarschijnlijk al vaker verteld), ook een anthologie, verhalenbundel of een tijdschrift lees en de verhalen al doende recenseer. Maar tijdens het lezen van Kinderen van de ondergang, heb ik maar die tijdelijk aan de kant gelegd om me geheel en al op dit boek te kunnen concentreren. Dat hielp. Normaal gesproken heb ik er geen last van, ik doe het al jaren zo, maar nu was het een stuk lastiger mijn gedachten erbij te houden.

Net als Olav Stapledon’s Laatste en eerste mensen, is dit een geschiedenis van de toekomst. En… wat voor een! Net als Laatste en eerste mensen, wordt de Kinderen van de Tijd trilogie, een herlezer bij uitstek Let op mijn woorden!!! Een boude uitspraak voordat ik zelfs het derde en laatste deel nog maar gelezen heb? Wel… voor mij kan het gewoon al helemaal niet meer kapot. Adrian Tchaikovsky zal van Children of Memory een ontzettend grote puinhoop gemaakt moeten hebben, om me die boude uitspraak terug te moeten laten nemen en dat is absoluut iets wat ik niet verwacht. Na deze briljante eerste twee delen is zulks welhaast een onmogelijkheid. We gaan er gespannen op wachten, op dat derde deel. Volgens Iceberg Books zal het begin 2024 verschijnen. Nog even gespannen afwachten dus en dan zullen we het weten! Time flies, maar nu toch even niet!!!

Nog even dit!!! Op de site van Iceberg Books (https://www.iceberg-books.nl/nieuws), las ik zojuist het volgende: De Hugo wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste onderscheiding in sciencefiction. Naast prijzen voor beste boek, novelle, et cetera wordt ook een prijs uitgereikt voor beste serie, en die is dit jaar in oktober tijdens de 81e World Science Fiction Convention in Chengdu, China gewonnen door Adrian Tchaikovsky voor zijn Kinderen van de tijd-serie! Een prachtig resultaat voor een prachtige trilogie. Het doet me alleen nog maar harder verlangen naar het derde deel!!!

Jos Lexmond

Guido Eekhaut – De verdwenen volken van de aarde (SF)
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (2023) Rare boekjes-reeks 65
78 pagina’s; prijs 7,95
Omslag: Ingrid Heit/Gert-Jan van den Bemd
Illustraties: Gert-Jan van den Bemd

Guido Eekhaut ontpopt zich, in mijn perceptie, steeds meer als een veelschrijver, of veelpublicist, zo je wilt. Verhalen, novellen, romans, in grote hoeveelheden. Niets is hem te gek. Hij heeft bijvoorbeeld een immense voorsprong op leeftijdgenoot Charles van Wettum, die nog maar net komt kijken op schrijversgebied, niet alleen in aantallen verhalen, maar ook in routine en ervaring. Al moet ik zeggen dat Charles zich kranig weert en beide mannen er de sokken in zetten. Getweeën hebben ze er duidelijk zin in om nog jaren prachtige dingen te maken en ons meermalen te verrassen en plezieren, zodanig dat ik er dan weer een recensie over kan schrijven. Wat mij betreft een win-win situatie!!!

Terug naar Guido! Een novelle in de onvolprezen Rare Boekjes reeks! Daar kunnen we geen genoeg van krijgen! Nummer 65 alweer in de reeks en getiteld: ‘De verdwenen volken van de aarde’. Een verhaal dat wel wat Steampunk-achtigs heeft, al zegt ik het zelf, maar meer waarschijnlijk dat het zich afspeelt aan het einde (zo rond 1880) van de negentiende eeuw.

Majoor Pomeroy krijgt van de British Geographical Society de opdracht als expeditieleider met een grote groep wetenschappers naar de Pyreneeën af te reizen. Hij moet zien te achterhalen wat er is gebeurd met het Grote Volk. Volgens de tweeduizend jaar oude geschriften van de oude Griekse historicus, geograaf en filosoof Strabo van Amasia, werden de bergen in de Kaukasus en Pyreneeën bewoond door stammen die eens per honderd jaar opdoken en daarna weer verdwenen. Hij schreef over een wild en ontembaar volk, waarmee Grieken en andere beschaafde lieden mee in conflict waren gekomen. Ook de grote Griekse filosoof en wetenschapper Aristoteles maakte gewag van vreemde stammen die in de randgebieden van de Griekse beschavingssfeer leefden, en die slechts occasioneel gezien werden. Er kon amper handel gedreven worden met hen, omdat ze onbetrouwbaar waren. Dat kan ook niet anders, wanneer je na, laat ons zeggen, enkele maanden van de aardbol verdwijnt, en pas tien jaar later weer opduikt. Je kon ook geen oorlog met ze voeren, om dezelfde reden.

Guido verhaalt nog meer over dat vreemde verschijnende en weer verdwijnende volk, maar het idee moge zo wel duidelijk zijn. Naar dit volk zijn al verschillende Franse expedities op zoek geweest, maar al deze speurtochten bleven zonder resultaat. De Britten konden op hun beurt niet achterblijven, dus werd er door de Britse overheid beroep gedaan op de British Geopgraphical Society.

Welaan, wederom een prachtig en intrigerend idee voor een verhaal, zou je zeggen. En… dat is het ook! Majoor Pomeroy vindt veel… maar ook weer niet! ‘De verloren volken van de aarde’ is een prachtig en inventief verhaal, dat dwingt tot nadenken. Dat heb ik uiteraard gedaan en kwam er niet uit. Maar goed ook… ik mocht eens verdwijnen!

Jos Lexmond

Kelly van der Laan & Brenda Hingstman – Onrust (SF)
De Zwijgende Aarde, deel 7
Quasis Uitgevers (2023)
182 pagina’s; prijs 17,00
Omslag: Loek Weijts

Een eerlijke bekentenis… het vorige deel (6) van ‘De Zwijgende Aarde’, Heren XVII van Roderick Leeuwenhart, kan ik me voornamelijk door de titel en de auteur herinneren en de voorgaande delen al helemaal niet meer. Mijn geheugen heeft dermate te lijden van medicijngebruik en dialyse én natuurlijk van het vele gebruik ervan door stelselmatig veel te lezen. Ik grap er zelfs maar regelmatig over dat ik eigenlijk aan één boek genoeg heb, dat ik telkens opnieuw én als nieuw kan lezen. Jammer, maar het is niet anders en je kunt er beter maar niet al te moeilijk over doen.

Gelukkig weet ik wel dat ‘De Zwijgende Aarde’, een geweldige reeks geworden is, met telkens een nieuwe gastschrijver (of, in dit geval, gastschrijvers). Tot nu toe hebben we al verhalen van Jorrit de Klerk, Jasper Polane, Mara van Ness, Django Mathijsen & Anaïd Haen, Johan Klein Haneveld en Roderick Leeuwenhart gehad. Een prachtig rijtje dat nu wordt uitgebreid door Kelly van der Laan & Brenda Hingstman. Kelly kende ik natuurlijk al, alhoewel ik helaas nog geen van haar boeken had gelezen (een mens kan nou eenmaal niet alles lezen), maar wel verschillende van haar verhalen (want korte verhalen zijn zeker mijn ding). Brenda Hingstman kende ik niet, alhoewel ze al wel in Fandata opgenomen was als co-auteur, samen met Kelly, van (uiteraard) ‘Onrust’ en een verhaal (al moet er nog een, uit EdgeZero 2022, opgenomen worden. In haar bio staat dat ze in 2014 de verhalenwedstrijd Fantastels won met het verhaal ‘Verborgen Paden’, wat vervolgens blijkbaar nergens op papier verscheen, want anders was het wel in Fandata opgenomen. Of… we zijn natuurlijk niet compleet… dat kan natuurlijk ook, al kost dat toch wel een beetje (heel klein beetje maar) moeite om dat toe te geven.

Goed… terug naar ‘Onrust’! Hoewel elk boek in de reeks los te lezen is van de anderen, mag ik toch wel zeggen dat elk deel toch wel chronologisch volgt op het vorige. Dat is natuurlijk wel prettig anders wordt het een zootje, maar heel erg veel merk je er nu ook weer niet van. Dermate losstaand is het nu ook weer wel.

Het verhaal begint met een ‘Bang’! Dat mag je wel zeggen. Joeri van Dijck wordt haast van zijn sokken geblazen als het ruimteschip, waarin hij rustig door een stalen gang wandelt, door een clusterraket getroffen wordt, waardoor het veranderd in een schroothoop. Hij wordt door zijn lijfwacht in een diepslaapcapsule geduwd en even later schiet die capsule met een rotgang uit het schip en net voordat alles zwart wordt voor zijn ogen, ziet hij nog net het schip exploderen. Dit alles gebeurd in 2324 in de vernietigende oorlog tussen de aarde en Titan.

Na die drie bladzijden, moet je wel even uithijgen van deze sterke start en meestal moet je maar afwachten of het verhaal met dezelfde adrenaline rush verder verteld wordt. Maar… daar hebben we weinig over te klagen.

Het is inmiddels 2327, drie jaar later. De oorlog is voorbij en Joeri wordt uit de ruimte en uit zijn capsule gevist en wordt gerekruteerd om een pakketje op aarde te bezorgen. Het is het begin van een gigantisch ruimteavontuur.

Ik vind dat Kelly en Brenda, beiden zich prima van hun taak hebben gekweten. Prima sciencefiction van de bovenste plank!!! Terwijl ik het boek las kwam al de mededeling dat het volgende, en achtste deel in de reeks, al gewaarborgd is. Het gaat geschreven worden door Joost Uitdehaag. Hij zei er zelf over: “Gelukkig heb ik brede schouders om op te staan.” Ware woorden, dat mag gezegd. The story continues, en… hopelijk tot het einde der tijden. Ik ben bij voorbaat benieuwd naar deel 8 tot en met deel 43, om maar eens een balletje op te werpen. Er zijn meer dan Nederlandstalige schrijvers (en misschien is een Vlaamse auteur ook wel eens leuk) genoeg, toch?

Esther Gerritsen – Gebied 19 (SF)
De Geus, Amsterdam (2023)
314 pagina’s, € 23,99
Omslag: Sander Patelski

Normaal gesproken staat Esther Gerritsen niet bekend als een sciencefiction auteur en dat is gemakkelijk vast te stellen als je haar oeuvre tot nu toe dichter nakijkt. ‘Superduif’ zou het dichtst in de buurt kunnen komen, ware het niet dat de transformatie in een duif alleen plaatsvindt in de hoofd van het meisje. Is dat hier hetzelfde? Waarom wil een literaire auteur, die Esther Gerritsen duidelijk is, dan toch eens een SF roman schrijven? Om te zien of ze het kan? Om te zien of ze het leuk vindt? Je weet het niet!

Een dag na zijn bruiloft wordt Thomas alleen wakker. Zijn vrouw is nergens te bekennen. Als hij de hond uit gaat laten, zijn de straten angstwekkend leeg.

Het is een gegeven. De mensen die ertoe doen, zijn weg. De mensen aan wie niemand iets heeft… die zijn er nog. Al snel zorgen deze staat voor gedachten en gedachten moorden. Zelfmoorden. Veel zelfmoorden, waardoor de wereld nog leger wordt! De maatschappij piept en kraakt, maar lijkt zich toch te hervinden en blijft, zo goed en zo kwaad als het gaat, enigszins functioneren.

Even een gedachte mijnerzijds tussendoor. Een intermezzo zogezegd! Wat mij betreft mag iedereen vertrekken, waarheen dan ook, die daar zin in heeft. Het wordt mij hier sowieso veel te druk op deze wereld. Dus… als iemand zich te goed vindt om op deze aardkloot rond te dwalen… vertrek!!! Ik zal je niet tegenhouden en vooral niet missen! Neem je buren dan gelijk maar mee. Ik hoop dat je daar, waar dan ook, zeer gelukkig wordt. Ikzelf zal echt niemand missen, dat is één ding wat zeker zal zijn!!! Uiteraard is niet alles waar in deze boude bewering, maar ergens zit er toch wel een grond van waarheid in! Weer door met de recensie!!!

Je mag jezelf afvragen wat het met de achterblijvers doet. Voelen ze zich achter gesteld, tweederangs, uitgekotst, uitgerangeerd, het afvoerputje van het aardse bestaan? De elite is weg. Elders? En waar is elders? Toch… op een aardachtige planeet TOI700, draaiend om een koele rode dwergster, op een honderd lichtjaar afstand van de aarde in het sterrenbeeld Goudvis? Toch? Alles is twijfel!!!

Een apart boek, verhaal! Zoals de laatste drie woorden: “Alles is twijfel”, én… dat is het! Heel het verhaal is twijfel. Het enige vaststaande feit is dat er mensen verdwenen zijn én dat er mensen achter- en overgebleven zijn. Ik twijfel of ik het een mooi verhaal vond. Het was goed verteld, dat moet zeker gezegd, maar dat kan natuurlijk niet anders met de staat van dienst die Esther Gerritsen heeft!

In een interview op internet met haar, las ik: “Ik lees graag oude sciencefictionromans, bijvoorbeeld uit 1910, om te kijken hoe men toen de toekomst zag. Vroeger heb ik in een leeskring gezeten. Daar ging het anders toe dan in de meeste leeskringen. We lazen alleen maar boeken die tijdens het interbellum waren geschreven of daarover gingen. Elke keer kozen we een ander land en kookten we eten uit dat land. We namen dan allemaal een verschillend boek mee waarover we elkaar vertelden of voorlazen. Het doel hiervan was niet om over het boek te discussiëren of het uitwisselen van meningen. Het ging erom om kennis te delen en elkaar te inspireren.” Dat is toch wel heel erg apart, niet!!! Maar wel weer mooi in combinatie met het geschrevene in ‘Gebied 19’

Toevallig (het hele leven hangt natuurlijk aan elkaar van toevalligheden), las ik vanmiddag in HSF 283 net een interview met Esther Gerritsen. Ze was met een vervolg bezig van Gebied 13. Het eerste dat ik dacht was… mooi, dan komt er misschien een einde aan de twijfel! Laten we het hopen!!! Mijns ondanks, ben ik toch weer benieuwd!!!

Jos Lexmond