Categorie: Recensies

Als de sterren zingen – Tonke Dragt (JDIV)
Uitgeverij Leopold, Amsterdam (2017)
419 pagina’s; prijs 29,99
Omslag: Nanja Toebak
Omslagillustratie & Illustraties: Tonke Dragt

Je gunt ieder mens een overzichtstentoonstelling. Niet echt aan het begin van zijn of haar leven natuurlijk, want dan is er nog niet zoveel tentoon te stellen. Maar eigenlijk meer pas dan, als het begin ver genoeg weg is en het einde ook.
Onlangs was ik aanwezig op de begrafenis van een neef. We kenden elkaar niet goed en hadden ieder ons eigen leven. Op de begrafenis waren allerlei sprekers, waaronder zelfs een wethouder, die mijn neef veelvuldig de hemel in prezen. Dat kwam dus goed uit, maar hij had er zelf niet heel erg veel meer aan. Daarom was het beter geweest dat dit bij leven en welzijn van mijn neef gedaan zou zijn. Wij, aanwezige familie en anderen, leerden wel onze neef beter kennen, maar ook dat was beter geweest als hij er nog geweest was. Hij had als vrijwilliger veel betekent in het speeltuinwezen van Leiden en zou node gemist gaan worden.
Gewone mensen, zoals u en ik, houden normaal gesproken geen overzichtstentoonstelling. Kunstenaars wel. In die wereld komt het nogal eens voor. Bij schrijvers is het ook al niet te doen gebruikelijk, maar ‘Als de sterren zingen’ kan gerust als overzichtstentoonstelling voor Tonke Dragt gezien worden. Het boek staat werkelijk bol met verhalen en waanzinnig mooie illustraties van de Grand Old Lady van de Jeugdliteratuur en is duidelijk bedoelt voor kinderen van 0 tot 99, waar ik mezelf ook onder reken. Zei ik laatst in de recensie van ‘De Herderskroon’ van Terry Pratchett: Terry Pratchett… wie is er niet groot mee geworden, dan klopte dat natuurlijk niet helemaal. Toen het eerste deel in 1991 verscheen, was ik al 27. Tijdens het genieten van mijn eerste verhaal van Tonke Dragt (vraag me niet welke, maar het zou best eens: ‘Verhalen van de tweelingbroers’ of ‘De brief van de koning’ geweest kunnen zijn), zal ik denkelijk rond de negen of tien jaar oud zijn geweest. Dus als je me vraagt waar ik echt mee opgegroeid ben, dan moet dat welhaast met Tonke Dragt geweest zijn.
Toen ik dus de aankondiging onder ogen kreeg dat ‘Als de sterren zingen’ zou verschijnen, was ik er als de kippen bij om een recensie exemplaar te bestellen. Deze kans liet ik me niet ontgaan. Ik was verrast en dankbaar dat ik het boek toegestuurd kreeg en ik moet eerlijk zeggen dat ik het op een kalme manier tot me genomen heb. Gewoon een verhaal per keer. Als je er doorheen raust is het een vorm van afraffelen om het maar gehad te hebben en dat is zonde.
Het is inderdaad een bloemlezing geworden met verhalen die ik al eerder las, met verhalen die nooit eerder gepubliceerd waren en sommige, althans voor mij dan, onbekende nieuwe (en soms verrassende vervolgen op eerde gelezen verhalen) verhalen in de verschillende categorieën waarin deze overzichtsbundel opgedeeld is. Ze beslaan een periode die het gehele schrijvers- en illustrator leven van Tonke Dragt omspant. Soms worden de verhalen verlucht met stemmige en bij tijd en wijle kleurrijke illustraties van Tonke Dragt en soms vertelt ze ontstaansgeschiedenis van een verhaal op warme gele pagina’s en die zijn minstens even leuk als de verhalen zelf.
Natuurlijk hebben niet alle verhalen een fantastische inslag, maar er is er geen bij die ik liever overgeslagen had. Als je mij vraagt welk verhaal uit deze bundel ik het mooiste vond, dan heb ik daar een harde dobber aan en eigenlijk geen mening over. Maar als ik gedwongen worden om het te zeggen, dan zou ik ‘Het spookmes’ en ‘De robot van de rommelmarkt’ en zijn, losstaande vervolg daarop, (dat ik niet kende) ‘Waar wouden zijn…’ kiezen, want slechts een verhaal uit deze prachtige bundel duiden als de beste… dat is onmogelijk.

Jos Lexmond

De Herderskroon – Terry en Lynn Pratchett (FA)
Schijfwereld 41 (en slot)
Meulenhoff Boekerij bv, Amsterdam (2018)
318 pagina’s, € 19,99
Oorspr.: The Shepherd’s Crown – Transworld Publishers (2015)
Vertaling: Venugopalan Ittekot (IWACC)
Omslag: Venugopalan Ittekot (IWACC)/Paul Kidby/Brad Wakefield
Illustraties: Paul Kidby

Terry Pratchett en de Schijfwereld. De twee zijn welhaast synoniem. Als je Schijfwereld zeg je Pratchett en zeg je Pratchett dan kan je haast niets anders zeggen dan Schijfwereld. Weliswaar heeft Terry Pratchett ook nog andere dingen geschreven waaronder de vijf delen in ‘The Long Earth’ reeks, samen met Stephen Baxter en het indrukwekkende ‘Nation’ (vetaald als:’Volk’), maar hij heeft zijn leven vooral gevuld met de Schijfwereld en zijn (of haar?) aanpalende projecten.
De Schijfwereld… wie is er niet groot mee geworden? Nou… ik wel, in ieder geval. Toen hier in 1991 het eerste deel, ‘De Kleur van Toverij’ verscheen, was ik flabbergasted, om het maar eens in Schijfwereldse termen uit te drukken. En, niet onbelangrijk, ik raakte ook meteen verknocht aan de vreemde wereld bewoond door zijn nog vreemdere kostgangers. De Schijfwereld, een platte schijf gedragen door vier olifanten die op de rug van een gigantische schildpad A’Tuin staan, welke door de lege ruimte onderweg is naar, volgens de overleveringen, een vrouwtjesschildpad. Je moet er niet aan denken wat er gebeurd als ze elkaar zouden ontmoeten! Minimaal een aantal zware schijfbevingen, denk ik zo. De wereld is niet alleen bewoond door gewone mensen, maar ook door heksen, tovenaars, trollen, dwergen, helden en vele andere mythologische wezens. De Schijfwereld heeft vaste terugkerende hoofdrolspelers, die te pas en te onpas opduiken. Mijn persoonlijke favorieten zijn absoluut Opoe Wedersmeer en ook Douwe Flinx, van de stadswacht van Ankh-Meurbork, staat hoog op mijn favorieten lijstje. Maar eigenlijk zijn ze me allemaal dierbaar.
U merkt wel dat ik de Nederlandse namen van mijn helden gebruik. Alhoewel ik nooit iets van de Schijfwereld reeks in het Engels heb gelezen, vond ik dat Venugopalan Ittekot, het pseudoniem van Ruurd Groot, (die samen met Eduard Visser de SF reeks bij Meulenhoff had opgezet, de zogenaamde Witte Meulenhoffjes, en samen voor het deeltje ‘Duvels en Oranje moeren’ (als Grovis, M=SF 13) verantwoordelijk waren) een briljante vertaler was van de flauwe kul van Pratchett en de gebruikte namen waren mijns inziens perfect. Ik begrijp dat er nog wel eens discussie over de vertaling was. Met name, dat er door de vertaling grappen verdwenen, maar ik geloof ook dat het zomaar nieuwe grappen opleverde. Maar mijns inziens waren de vertalingen briljant en dat was zelfs bij Pratchett bekend. Hoe het ook zei… ik heb van dat gedoe nooit iets van gemerkt en elke keer weer opnieuw van elk deel genoten.
Nu dus het 41ste en het laatste deel van de Schijfwereld. Met enige weemoed (zeg maar gerust: met grote weemoed) heb ik dit laatste deel tot me genomen. Hoe groot de invloed van Lyn Pratchett (Terry leed al sinds 2007 aan de ziekte van Alzheimer) op het geheel is… ik weet het niet, maar het las toch echt wel als een echte Terry Pratchett, die naar ik zo maar voor me zie, de dood en begrafenis van Opoe Wedersmeer beschreef zoals hij de zijne (in 2015) als wishfull thinking zou beschrijven. Zo zou hij zelf willen sterven en begraven worden. Ik voelde die ondertoon door heel het boek. En ook de hoop die eruit sprak dat het allemaal wel goed zou komen met degene die zijn erfgoed zou gaan beheren: Tiffanie Verweerd. Zou dat misschien Lyn Pratchett kunnen zijn? Ik vertel verder weinig over het verhaal van ‘De Herderskroon’, alleen dat Tiffanie Verweerd alle moeite moet doen om, samen met de Fiegels, boosaardige elfen die de Schijfwereld dreigen binnen te vallen, tegen te houden. Ik laat jullie zelf dit laatste boek van de Schijfwereld in alle rust genieten. Dat heb ik in ieder geval wel gedaan.
In de hoop dat er ooit iemand komt die de Schijfwereld en zijn bewoners weer tot leven kan wekken, vrees ik met grote vreze dat dit nooit zal gebeuren. Misschien maar goed ook, want anders blijf je het altijd met de grote meester zelf vergelijken. Maar ik zal het ‘Kreemes’ missen. Zoveel is zeker.

Jos Lexmond

De aarde blijft altijd bestaan – George R. Stewart (SF)
L.J. Veen Klassiek, Amsterdam/Antwerpen (2018)
464 pagina’s; prijs 29,99
Oorspr: The Earth Abides (Random House – 1949)
Omslag: Marinka Reuten
Omslagbeeld: iStock

Als ik niet bij de Utrechtse sciencefiction leesclub, To the Dom & Beyond, had gezeten had ik dit boek nooit gelezen. Als ik het boek niet persé uit had willen hebben voor de bijeenkomst was ik waarschijnlijk tijdens het begin al afgehaakt. Wat zou dat zonde geweest zijn.

“De aarde blijft altijd bestaan” is een post-apocalyptische roman uit 1949. Het verhaal draait om Isherwood “Ish” Williams, een jonge man die een van de weinige overlevenden is van een wereldwijde pandemie. Hij reist door de lege Verenigde Staten en probeert een nieuwe samenleving op te bouwen. Het verhaal van Ish wordt onderbroken door intermezzo’s die het verhaal vertellen van de wereld, hoe deze verandert in de kleine details en de grote lijnen, in de eerste jaren na de ramp en de eeuwen daarna.

“De aarde blijft altijd bestaan” is een kalm boek. Het verhaal kabbelt rustig richting het einde. Stewart kiest er bewust voor om de echt dramatische scenes “off-screen” te laten afspelen. Ish maakt bijvoorbeeld de dood van het overgrote deel van de mensheid niet direct mee. Hij komt na een periode waarin hij op zichzelf was in de wildernis terug in de bewoonde wereld om te ontdekken dat deze grotendeels verlaten is. In de eerste dagen van de pandemie werden de lijken netjes begraven, eerst in individuele graven, daarna in massagraven en de overlevenden trokken steeds meer weg naar gebieden rond ziekenhuizen. Ish komt nooit in die in knekelhuizen veranderde ziekenhuizen. Die trend wordt het hele boek voortgezet. Dit is geen boek van actie en geweld. Het gaat niet over het conflict tussen de overlevenden of het conflict tussen mens en natuur. Het gaat om Ish die probeert nog iets van de beschaving te redden. Het gaat ook om een leven van een man, van zijn studententijd tot zijn oude dag in uitzonderlijke omstandigheden. In eerste instantie had ik moeite om mee te leven met Ish. Hij heeft een nogal afstandelijke kijk op wereld en is zo nu en dan arrogant en denigrerend in zijn houding tegenover anderen. Ik ben blij dat ik me daar over heen gezet heb. Tegen het einde leefde ik zo met Ish mee dat ik een traantje moest wegvegen bij het lezen van de laatste scene.

Je ziet veel van de zaden voor latere post-apocalyptische verhalen geplant worden in dit boek. Maar waar het mij nog het meest aan doet denken, apart genoeg, is de magisch-realistische film The Red Turtle van regisseur Michael Dudok de Wit. Beide hebben die kalmte waarmee het verhaal vertelt wordt. Beide gaan over het leven van een man in uitzonderlijke en in het begin eenzame omstandigheden. Beide gaan over een onwaarschijnlijke liefde, het vader worden, het ouder worden, het afscheid nemen.

Het is en blijft een boek uit 1949 en daar wordt je zo nu en dan aan herinnert door de manier waarop Ish tegen zijn Afro-Amerikaanse en vrouwelijke medemens aankijkt. Maar dit mag je er niet van weerhouden om het boek te lezen. Dit boek, de enige sciencefictionroman die Stewart geschreven heeft, heeft grote indruk op mij gemaakt. Als ik ooit in San Francisco ben en de Golden Gate Bridge zie zal ik dan denken aan Ish, zijn hamer en die ene verlaten auto? Ik hoop van wel.

Eddie A. van Dijk

Ontwakende goden – Sylvain Neuvel (SF)
Themis Files 2
Karakter Uitgevers, Uithoorn (2017)
345 pagina’s; prijs 17,99
Oorspr.: Waking Gods (Del Rey – 2017)
Vertaling: Gert van Santen
Omslag: Lee Gibbons/Studio Jan de Boer
Omslagbeeld: Gruizza/Getty Images & Shutterstock

Daar was ie dan, het tweede deel van de Themis Files. Zoals u zich misschien nog wel kunt herinneren uit de recensie van ‘Slapende Reuzen’, was ik in eerste instantie niet zo heel erg te spreken over de manier van schrijven van Sylvain Neuvel. Ik vond het verhaal verteld in interviews, nieuwsberichten en verslagen, nogal rommelig en wilde eigenlijk liever dat het verhaal meer op een traditionele manier verteld werd. Eigenlijk had ik het boek al weg willen leggen, maar toch doorgezet en was allengs enthousiaster en enthousiaster geworden over de manier waarop het verhaal verteld werd. Op het einde was ik compleet om en zat eigenlijk te springen om deel twee. Hoe je inzicht kan veranderen. Het was even wennen, maar dan… geweldig.
Met heel wat meer enthousiasme als toen ik deel een begon, pakte ik het tweede deel aan. Meer van dezelfde schrijfstijl. Een verhaal logisch vertelt vanuit verslagen, dagboeken, interviews, transcripties van gesprekken met allerlei figuren. Het leest heerlijk soepel weg en je heb er haast geen erg in dat het verhaal op die manier verteld wordt. Heerlijk.
Het verhaal zelf gaat min of meer door waar we ‘Slapende Reuzen’ verlaten hebben.
Rose Franklin, Hoofd wetenschappelijke divisie van het Earth Defence Corps, heeft na het zoeken en vinden van alle onderdelen, de buitenaardse robot, Themis, in elkaar gezet en heeft daarna Themis overgedragen aan de Verenigde Naties waarna de EDC is opgericht. De robot werd het belangrijkste wapen. De gedachte was dat als er één buitenaardse robot was, dat er meer zouden zijn. Onder leiding van Rose Franklin zijn Kara Resnick en Vincent Couture druk doende de besturing van Themis onder de knie te krijgen en uit te zoeken wat voor functies de robot heeft en hoe de bewapening, als dat het is, werkt.
Op dat moment verschijnt uit het niets een metalen figuur van twintig verdiepingen hoog, middenin Londen. Er zijn op dat moment geen slachtoffers gevallen. In tegenstelling tot Themis, is het een mannelijke figuur. Als hij uit dezelfde bron afkomstig is als Themis zouden er wezens aan boord moeten zijn die het besturen. De robot wordt Kronos genoemd. Mensen geven onverklaarbare zaken blijkbaar een aardse naam, zodat ze minder bedreigend worden. Al gauw is Kronos omringd met tanks en duizenden soldaten die proberen zo snel mogelijk honderdduizend Londenaren te evacueren. De troepenopbouw gaat onverminderd door, als de robot plots zijn hoofd omdraait. Voor het eerst sinds zijn verschijnen, een week geleden, beweegt hij. Hij wijst naar Regent’s Park en uit zijn hand schiet een witte straal licht die steeds feller wordt. Het licht speelt rond over Londen en als het uitdooft, zijn tien Londense wijken verdwenen alsof ze nooit bestaan hebben. Kale grond, meer niet. Geen vuur, geen puin, niets. Later verschijnt een nieuwe robot in Londen en later nog meer, op verschillende plekken op de aarde. Het lijkt erop of de mensheid op het punt staat uitgeroeid te worden.
De spanning tijdens het lezen nam steeds meer toe. Het wordt blijkbaar een race om erachter te komen door welke actie, of het laten daarvan, de aarde en zijn bewoners behoed zouden worden om uitgeroeid te worden.
Wat mij betreft meer dan aan te bevelen. Na even checken op Fantastic Fiction, bleek dat Neuvel met een derde boek bezig was. Dus toch een trilogie! ‘Only Human’ luidt de Engelstalige titel en het zou in mei moeten verschijnen. Nu maar hopen dat de Nederlandse vertaling niet al te lang op zich laat wachten.

Jos Lexmond

De uitnodiging – Timo Parvela & Bjorn Sortland (JSF)
Kepler 62, deel 1
Clavis Uitgeverij, Hasselt – Amsterdam – New York (2017)
119 pagina’s; prijs 19.95
Oorspr.: Kepler62 – Kirja 1: Kutsu (Werner Söderström Ltd., Helsinki – 2015)
Vertaling: Sophie Kuiper
Omslag & Illustraties: Pati Pitkänen

SF uit Finland. Dat is nog eens wat nieuws. Er zullen vast wel Finse SF (of Fantasy of Horror) schrijvers zijn, maar ik ken ze niet. Veel hulp aan mijn Fantastische database heb ik ook niet in deze. Ofschoon er inmiddels en op dit moment 10.999 Fantastische schrijvers in opgenomen zijn, moet ik, enigszins beschaamd en verlegen grijnzend, vaststellen dat ik geen selectie op het land, waaruit een auteur afkomstig is, kan maken. Nooit eerder nodig gehad, dus ook nooit eerder aan gedacht. Iets voor de toekomst zullen we maar zeggen.
Dus… zoals gezegd: Geen idee of er meer Finse SF schrijvers zijn. Het is ook niet echt belangrijk natuurlijk, maar het was leuk geweest om er iets over te kunnen vertellen. Ik heb dus ook geen idee of SF in Finland leeft. Natuurlijk de Worldcon is afgelopen jaar in Helsinki, Finland geweest en misschien dat dat een flinke boost gegeven heeft.
Hoe dan ook… Kepler 62 is een feit en Kepler 62 is een van de zonnestelsel dat wel heel erg interessant is. Het ligt op een afstand van 1200 lichtjaar van de aarde in het sterrenbeeld Lyra. De zon Kepler 62 is een K2 dwerg is ongeveer tweederde van onze zon en heeft vijf planeten om zich heen waarvan Kepler 62e en Kepler 62f in de bewoonbare zone liggen. Heel erg interessant dus en uiteindelijk een doel om op termijn eens te gaan bezoeken en bekijken. Als we zo ver zijn, of ooit zover komen, natuurlijk.
‘De uitnodiging’, het eerste deel van Kepler 62, gaat hierover. De tijd is behoorlijk ver in de toekomst. Wanneer precies? Geen idee, maar ik schat zo’n honderd jaar na nu. De aarde is overbevolkt. De natuurlijke hulpbronnen drogen op en er moet iets gebeuren. Ontdekkingsreizen naar andere werelden en nieuwe planeten is een optie, maar hoe kom je aan de beste bemanningsleden? Wel… je introduceert een nieuw spel. Kepler 62 geheten, wat een hype wordt. Iedereen speelt het en zo ook de broers Ari en Joni Virta. Ze spelen en spelen en spelen zonder ophouden tot ze het welhaast onbereikbare level 99 bereiken. Ze zijn doodmoe en halen opeens het einde van het spel dat geen spel meer is maar een uitnodiging, een selectieprocedure voor de reis naar Kepler 62.
Ik ben laaiend enthousiast over dit boek. Het is superaantrekkelijk voor kinderen die gamen, en wie doet dat nu niet tegenwoordig (nouja, ik niet!). Het staat bol van de mooie kleurrijke illustraties. Dus alles hieraan schreeuwt om gelezen te worden. Prima dus om een nieuwe generatie SF lezers te generen. Ik ben er blij mee. Er is maar een dingetje en dat is de prijs. Het zal best allemaal niet goedkoop te produceren te zijn. De kwaliteit van het papier is ontegenzeglijk geweldig. Mooie cover en zo, maar als alles aan die boek schreeuwt: Koop me! Lees Me!, maar dan zal de prijs veel ouders tegenhouden. € 19,95 is toch veel geld voor een boekje als dit, met maar 119 pagina’s en maar weinig tekst (ik had het zo uit).
Deel 2, ‘De lancering’ is blijkbaar ook al uit, maar die heb ik nog niet gezien. Laat toch maar komen, zou ik zeggen.

Jos Lexmond

Gravity – Hermanjan Ursem (SF)
Boek.scout (2017)
181 pagina’s; prijs 19,99
Omslag: Janneke Ursem

Enige tijd geleden las ik een artikel (met dank aan Sophia Drenth) over uitgeverijen die veel ongevraagde manuscripten toegestuurd kregen. Ik schrok van de aantallen. Het schijnt dat een miljoen landgenoten zich met schrijven bezig te houden. Een miljoen! Een uitgeverij als Atlas Contact ontvangt jaarlijks 1200 ongevraagde manuscripten en een uitgeverij als Lebowski wel 10 tot 15 per week. Je kunt je de stapel haast niet voorstellen. En wat dan nog het mooiste is… er zit bijna nooit iets fatsoenlijks tussen. Uitgeverijen zetten er legers stagiaires op om te kijken of er soms een nieuwe Rowling te ontdekken valt, maar nee. Ik zat me dus af te vragen of Hermanjan zijn boek ook naar talloze uitgeverijen heeft gestuurd en het na evenzo vele afwijzingen maar zelf geprobeerd heeft.
Hoe dan ook. Er lijkt dus wel een hele grote drang te zijn om zijn of haar schrijfsels aan de man/vrouw te brengen. Ik begrijp niet zo heel erg goed wat al die mensen bezielen. Een boek schrijven is niet niks. Normaal gesproken ben ik nogal positief van instelling, ook op het gebied van recensies, maar alweer heel wat jaren geleden heb ik een trauma opgelopen toen een vage kennis van een vage kennis enzovoort een Fantasy boek in eigen beheer uitgaf en me dat wilde laten lezen. Het was V E R S C H R I K K E L I J K. Er was niet doorheen te komen. Daarna nam ik me voor niets meer van dat soort dingen meer te accepteren, omdat ik mezelf de ellende wilde besparen.
Nou moet ik zeggen dat ‘Gravity’ niet verschrikkelijk was, maar heel erg goed ook niet. Het is jammer dat het er al in boekvorm ligt, want het heeft nog heel veel werk en vooral redactie nodig. Als Hermanjan het gebeuren met een afwijzing terugkreeg (als hij al iets terugkreeg en als hij het al opstuurde), dan had hij het aan zichzelf te danken. Uitgevers doen gelijk al geen moeite meer als er gezondigd wordt tegen te Nederlandse taal. En dat gebeurd in ‘Gravity’ ook. Leestekens niet of verkeerd, zinsbouw waar geregeld het een en ander mee mis is en meer. Zijn personages zijn net zo dun als het papier waarop ze geschreven zijn. Ze leven niet en hebben geen leven. Zo zijn ze er en zo zijn ze weer weg. Geen diepgang en je kan er niets voor of mee gaan voelen, geen sympathie of ergernis. Niets.
Verder weet ik niet of iemand denkt een intelligente, mooie, vrouw te kunnen versieren met: Hé schoonheid, gevolgd door zinnen die eindigen met het dreigende: Dame! Ik heb al bijna veertig jaar al geen ervaring meer met het versieren van vrouwen, maar als iemand dit op deze manier denkt te moeten doen: Succes!
En dan: minister president Hutte? Kom op zeg! Als die mee moet doen, noem hem dan gewoon zoals hij heet, of geef hem desnoods en heel andere naam. Ook Pappa Hotel enzovoort, begon me na een tijdje wel te irriteren en sloeg het daarom maar over.
Dan het verhaal. Als je bovenstaand allemaal even vergeet, dan las het bij tijd en wijle nog wel als een spannend jongensboek. De techniek heeft Hermanjan behoorlijk onder de knie (denk ik toch, als leek zijnde). Echter zijn sommige technische termen en afkortingen vrij onduidelijk voor iemand als ik. Toen het boek uit was ontdekte ik een lijstje met verklaringen achterin. Een voetnootje was misschien wel handig geweest.
U begrijpt dat ik geen hoge pet op heb van dit soort ‘uitgeverijen’ en weet meteen weer waarom ik me voorgenomen had dit soort boeken niet meer te lezen.
Je gunt mensen een goed traject waarin ze een goed verhaal leren schrijven. Doe eerst eens mee met verhalenwedstrijden en bestudeer de juryrapporten nauwgezet. Stuur eens wat verhalen op aan tijdschriften en hoop dat je een goede redacteur treft die je van een goede feedback voorziet. Een boek kan altijd nog. Leer schrijven, leer weg laten, leer opnieuw te beginnen.
Natuurlijk is het mogelijk een goed boek te schrijven zonder dat je ooit iets gepubliceerd hebt. Je ziet het aan Garvin Pouw die uit het niets met ‘Schaduwkoningin’ kwam en meteen op de shortlist van de Paul Harland Boekprijs belandde. Het kan dus wel, maar het vergt heel, heel veel werk, doorzettingsvermogen en goede én enthousiaste mensen om je heen.

Jos Lexmond

Jack Vance – De Fox Valley Moorden – 218p.
Spatterlight, Amstelveen (2017) € 16.05
Het Verzameld Werk van Jack Vance 21
(The Fox Valley Murders -1966, Bobbs Merrill, Indianapolis)
Vertaling: Karin Langeveld
Omslag ontwerp & Illustratie: Howard Kistler
Kaarten: Christopher Wood
(Verkrijgbaar via Amazon.de)

Ik kan me de tijd niet heugen dat ik een niet fantastisch (in de zin van SF, Fantasy of horror) gelezen heb, maar volgens mij moet dat geweest zijn tijdens een Holiday from Hell in Italië halverwege de jaren negentig. Het was ten tijde dat de snelweg van Milaan naar Venetië een halve meter onder water stond en wij hoog op een berghelling boven het Gardameer een huisje hadden. We waren voor het eerst met onze tienerdochters naar Italië en hadden er zin in. Het park was een nachtmerrie met weggetjes vlak naast afgronden van honderden meters steil naar beneden en het regende en regende en regende lauw water gedurende een week. Opgesloten in een brak huisje met een rottende schuifpui en met legers zwarte mieren die over bedden en dergelijke trokken. We konden geen kant op. Heel veel spelletjes gespeeld en heel veel boeken gelezen, dat wel. Zoveel boeken dat de ruime voorraad, die ik bij me had, halverwege de week op was en ik noodgedwongen aan de boeken van de kinderen en uiteindelijk de Dr. Anne Maas van mijn vrouw moet wijden. Zelfs de achterkant van het pak macaroni werd uitputtend bestudeerd. Van die vakantie heb ik nog steeds last. Mijn vrouw durft niet meer in de bergen te rijden. Zelfs Zuid-Limburg behoort eigenlijk ook al niet meer tot de mogelijkheden en u begrijpt dat ik nooit, maar dan ook: NOOIT meer zonder voldoende boeken op vakantie ga.
Hoe dan ook… toen destijds ‘De stille getuige’ van Jack Vance in 1982 bij Rostrum verscheen was ik aangenaam verrast door Jack, die erin geslaagd was een typische Vance detective te schrijven die gewoon mainstream was. Origineel en een leuke plotwending (al weet ik niet precies meer hoe dat ging, het is dan ook 36 jaar geleden) , maakte het meer dan verrassend voor me. Ik moet eerlijk zeggen dat ik nooit echt gezocht heb naar de andere Vance detectives, die hij bijvoorbeeld onder het collectieve pseudoniem Ellery Queen schreef en ook het verhaal: ‘Diner met een moordenaar’, dat in een bundel in 1973 van Amsterdamboek verscheen, heb ik nooit gevonden. Nu dus alles van Vance (behalve de Ellery Queen’s dus, waar ik dus nog naar op zoek moet) bij Spatterlight verschijnt of gaat verschijnen, ben ik nu dus in de gelukkige omstandigheid dat ik toch nog alles van Jack Vance tot me kan nemen. U zult dus nog meer van deze recensies van me kunnen verwachten.
‘De Fox Valley Moorden’, is de eerste onvertaalde detective die ik me mocht laten smaken. Het is een verhaal van sheriff Joe Bain en als ik het wel heb, komt er in ieder geval nog een boek met de sheriff in de hoofdrol en bestaat er nog een onafgemaakt boek, maar of die uitgegeven wordt?
‘De Fox Valley Moorden’, speelt zich af in het slaperige Californisch dorpje Marblestone, waar de jonge Tissie McAllister zestien jaar geleden vermoord is. Ausley Wyett wordt voor de moord veroordeeld en verdwijnt levenslang in San Quentin maar komt jaren later voorwaardelijk vrij en keert dan terug naar zijn ouderlijk huis in Marblestone. Dit tot ongeloof en ongenoegen van de plaatselijke bevolking. Joe Bain, die zojuist als plaatsvervanger van de plotseling overleden sheriff geïnstalleerd is, krijgt de ondankbare taak om Ausley Wyett te beschermen, zeker als hij brieven stuurt aan de vijf mannen die op het proces tegen hem getuigden en waarin hij vraagt doe ze hem denken te compenseren voor de tijd die hij in de gevangenis doorbracht. Als de ene na de ander van de vijf komt te overlijden, verhitten de gemoederen in Marblestone en moet Joe Bain alle zeilen bijzetten om de zaken in goede banen te leiden en voorkomen dat Ausley Wyett gelynched wordt. Hij moet alsnog de moord op Tissie McAllister oplossen en tussendoor speelt ook nog de verkiezingsstrijd voor een nieuwe sheriff.
Ik heb me prima vermaakt met ‘De Fox Valley Moorden’ en het was meer dan leuk een ‘nieuwe’ Vance te lezen. Wat mij betreft… laat de rest maar komen. Ik ben er klaar voor.

Jos Lexmond