Categorie: Recensies

November – Thomas Olde Heuvelt (HO)
Meulenhoff Boekerij bv, Amsterdam (2022)
457 pagina’s, € 22,99
Omslag: DPS Design & Prepress Studio

Ergens, tijdens het lezen van ‘November’, zag ik op facebook, iemand schrijven dat hij Thomas Olde Heuvelt beter vond dan Stephen King. Dat zinnetje spookte al een hele tijd door mijn hoofd en op onbewaakte momenten, dat mijn brein niets anders te doen had (komt heel sporadisch voor), was ik het daarmee eens. Maar… eigenlijk wist ik het niet en eigenlijk weet ik het nog steeds niet. Stephen King is natuurlijk bij leven al een legende en zijn laatste boek ‘Fairy Tale’ was weer een bonbon tussen de chocolaatjes. Alhoewel het daar blijkbaar ook niet iedereen het helemaal eens mee was. Hoe dan ook… ik houd van Stephen King en ik houd van Thomas Olde Heuvelt en wie beter is dan wie, kan me eigenlijk niet zo heel erg veel schelen. Stephen King is min of meer aan het einde van zijn carrière, al schrijft hij nog steeds als een malle en Thomas Olde Heuvelt staat nog enigszins aan het begin, ofschoon hij al een heel behoorlijke staat van dienst heeft. Hoe het ook zij… van beiden gaan we nog steeds een hele hoop moois lezen en daar gaat het om.

‘November’ is alweer een mooi verhaal. Mooi? Schitterend! Ik dacht niet dat hij ‘Orakel’ zou kunnen overtreffen, maar doet dat toch maar mooi. Ergens las ik, vraag me niet waar, want ik weet het echt niet meer, dat de kracht van Thomas Olde Heuvelt was, dat hij zijn hoofdpersonen toch nog een Nederlands tintje mee gaf. In eerdere boeken van hem was dat zo, maar in ‘November’ kan ik dat Nederlandse tintje toch niet echt ontdekken. De personen in ‘November’ zijn Amerikaanser dan de Amerikanen. Misschien dat zij verre, hele verre, voorouders hebben die Nederlanders waren, maar dichterbij dan dat zullen ze niet komen, denk ik zo. Maar wat maakt het uit. Ze zijn wie ze zijn en ze zijn zo omdat Thomas ze zo heeft willen laten zijn. De schrijver maakt de dienst uit.

Het verhaal zelf. Het speelt zich voornamelijk af in Bird Street in het plaatsje Lock Haven, Washington. De straat blaakt van het geluk. Er wonen gelukkige mensen met mooie grote huizen en met mooie dure auto’s. De mensen stralen het geluk ook uit. Allemaal zijn ze gezond, fysiek in een goede conditie en hebben succesvolle carrières. Hun kinderen zijn getalenteerd en beloftes voor de toekomst. Kortom… de straat is gelukkig. Bovenmatig en bovennatuurlijk gelukkig. Maar… dat geluk komt met een prijs.

Als het verhaal opent is het 3 november. Het is de derde dag van november en de jaarlijkse ellende is net begonnen. Ineens is alle geluk door de schoorsteen. Verdwenen, in rook opgegaan. De Donkere Dagen zijn aangebroken. Waren ze de andere elf maanden van het jaar overmatig gelukkig, nu zijn ze, voor een maand, overmatig ongelukkig. Wat hen overkomt is niet onoverkomelijk, maar wel lastig en werkt op de zenuwen. En… zoals elk jaar, moet er iemand dood, dat is de prijs van geluk. Sterven door hun hand. Maar wie en hoe en is dat hun gelukkige leven, de rest van het jaar, waard?

Thomas Olde Heuvelt weet als geen ander de spanning met stukjes en beetjes, subtiel en rustig op te voeren. Het verhaal grijpt je bij de strot zo gauw als je eraan begint en ik weet niet hoe het met jullie was (als je het al gelezen hebt), maar mij liet het niet meer los. Je wilt door en slaap is dan niet heel erg belangrijk meer (dat merkt je de volgende dag wel weer). Je voelt het ongemak en telkens als er weer iets onaangenaams gebeurt in die novembermaand, dan voelt dat net zo aan, zoals de lijdende voorwerpen het ondergaan in het verhaal.

‘November’ is geen slash horror. Er worden geen mensen leeggezogen of in mootjes gehakt. De bewoners van Bird Street zijn gewone mensen, zoals jij en ik. En hun angsten zijn dezelfde als die jij en ik hebben. Maar er een ding wat wij als gewone mensen niet hebben en dat is dat wij onze ziel niet aan de duivel verkocht hebben voor elf maanden geluk per jaar. Zij wel!!!

Mocht je het tot nu toe niet gelezen hebben, dan kan ik het jullie van harte aanbevelen. Zet het in ieder geval vast op je Te Lezen lijstje. En lees het dan ook werkelijk. Je zult er geen spijt van krijgen. Ik ben alvast meer dan benieuwd naar het volgende boek van Thomas Olde Heuvelt!!!

Jos Lexmond

De komeet. Speculatieve verhalen
Uitgeverij De Geus (2023) € 21,50
Samenstelling: Vamba Sherif & Martijn Lindeboom
Omslag: Paul Pollman/Cyrus Kabiru/Tony Meintjes

Naar deze anthologie keek ik al lang uit. De release was al een paar keer uitgesteld en telkens schoof ik hem maar weer zuchtend achteruit op mijn lijstje. Waarom keek ik er naar uit? Uiteraard had ik allang gelezen wat erover te lezen was en wat me vooral aantrok, buiten dat het een SF-anthologie was (normaal, toch?), was het feit dat de auteurs niet allen tot de ‘Usual Suspects’ (de meestal bekende deelnemers in de vele anthologieën), zoals ik ze altijd maar noem, behoren. Dat maakt het nieuw en uniek. Niet dat ik de ‘Usual Suspects’ niet waardeer, het is juist het tegenovergestelde, maar de nieuwheid, voor mij dan, van de meeste auteurs vond ik bijzonder aantrekkelijk. ‘De komeet’ was gevuld met niet alledaagse auteurs, op een enkeling, of goed, twee enkelingen, na. Gelegenheidsauteurs? Kan ik niet zeggen, daar moet ik nog onderzoek naar doen, iets wat uiteraard gaat gebeuren bij opname in Fandata. Maar als je de namen ziet en de beknopte biografieën, achter in het boek, dan zijn het veelal exotische en de meesten niet met een Nederlandstalige achtergrond. Mijn interesse was al aanwezig, maar werd alleen maar groter bij het openslaan van ‘De komeet’. Andere kost doet vreten, om het maar eens plastisch uit te drukken. We zullen eens zien wat we op ons bord geschoven krijgen.

-W.E.B. du Bois – De komeet (SF)
Van W.E.B. du Bois had ik, ofschoon ik best wel een geoefend lezer op Fantastiek gebied ben (mag ik best zeggen van mezelf), nog nooit gehoord. Maar ik kan wel begrijpen dat de beide samenstellers ervoor kozen zijn verhaal als basis van deze anthologie te nemen, ondanks dat we een dikke eeuw verder zijn dan in het verhaal. De vooroordelen spelen weliswaar iets minder mee, maar nog steeds is het een prachtverhaal dat me, net als ‘Verbonden’ van Octavia Butler (zie mijn recensie op de NCSF-site), nog stevig raakte.
-Chris Polanen – Under Water Surveiller (SF)
In een woord: Prachtverhaal!!! Toekomstvisie. Mensen die na hun leven nog een overplaatsing in een robotlichaam aan kunnen en ingezet worden als opzichters van onbewuste robots die onderwatersteden bouwen. Een mooie vrijheid zou je denken, maar toch… Mooi verteld!!! Chris Polanen is een Surinaamse schrijver die wij, SF-liefhebbers zijnde, wel al kennen. Hij schreef de SF-roman ‘Waterjager’.
-Rochita – Loenen-Ruiz – Hymne van de overlevers (SF)
Op zich een geweldig verhaal over onderdrukking, vluchten, aarden op een nieuwe wereld en vrede met die wereld sluiten. De haat tegen vroegere onderdrukkers blijft. Hoe ga je daar mee om? Het lezen wordt hier evenwel niet gemakkelijk gemaakt met vele vreemde namen, termen en begrippen, die amper verklaard worden. Zachtjes aan worden betekenissen duidelijker, maar lang niet allemaal. Het blijft raden en dat leidt af.
-Rashid Novaire – Terugkeren (FA/SF)
Twijfelend plaatste ik dit verhaal in eerste instantie in het genre Fantasy, later toch, er nog steeds over twijfelend, er maar SF aan gehangen. Ik moet het nog een keer of twee lezen, want is het überhaupt wel Fantastiek? Vreemd, maar ook uitermate boeiend.
-Dido Michelsen – Achter het schild (SF)
Als er een uitbraak van een virus is geconstateerd, wordt het kwartier door krachtvelden afgesloten. Prima zou je zeggen. Maar in het geval van een moeder die gescheiden wordt van haar dochter, is het een ware hel. Noem me één moeder die geen hemel en aarde zou bewegen om weer herenigd te worden. Hemel en aarde, en…
-Mira Feticu – Ovidius (SF)
Een intrigerend briefverhaal van Ovidius, die naar zijn vrouw Calpurnia schrijft. Een verbazingwekkend verslag van zijn verbanning (door keizer Augustus) naar Tomi, Het land achter de Styx, of op een verre ster.
-Roderick Leeuwenhart – Wat moeten wij met de wolf & hoe maken wij van hem een Nederlander (SF)
Intelligent en indringend toekomstverhaal over de relatie tussen mens aan de ene kant en de mens/hond aan de andere kant. Op de Veluwe zorgt een synthetische intelligentie voor communicatie tussen beiden.
-Clarice Gargard – Zonnekind (FA)
Mooi, maar vreemd aandoend verhaal. Ondanks het vele lezen van ondergetekende, nog nooit zoiets tegengekomen. Paranormaal, tijdlijnen, aanpassing van de werkelijkheid? Het verdient nog een aanzienlijk indalen.
-Sholeh Rezazadeh – Onder de sneeuw (SF)
Prachtig! Als je in 2015 in Nederland arriveerde en dan nu zó in het Nederlands kan schrijven, dan heb je ongetwijfeld een talenknobbel. Slechts drie jaar na aankomst tekende ze al een contract voor de uitgave van haar roman ‘De hemel is altijd paars’. De Volkskrant riep haar uit tot een van de literaire talenten van 2022. Onvoorstelbaar! ‘Onder de sneeuw’ is vervreemdend, in een vreemde toekomst met vreemde mogelijkheden.
-De Chrononauten – In het groene maanlicht (SF)
Wie zijn de Chrononauten? Wel… Christiaan Fruneaux & Edwin Gardner. Ik kom de naam (of namen) voor het eerst in deze hoedanigheid tegen. Het begin van iets moois? Wie zal het zeggen. Dit verhaal is origineel te noemen. Betrekkelijk veel info over Nederland in de 22ste eeuw. Hoeveel kan er gebeuren in slechts 1 eeuw, en past dat allemaal wel in een verhaal van slechts 22 pagina’s. Ik zeg: JA!
-Shanti Singh – De tijdlus (SF)
Een poging een agressieve afwijking bij haar man te repareren. Lastig en blijkbaar niet te doen. Wat doet dat voor een slachtoffer?
-Khadija al Mourabit – Proxima (Simulacra) (SF)
De mensheid lijkt te zijn verhuisd naar Proxima. Lijkt, zeg ik! Misschien waar, of misschien niet waar. Alles wat er gebeurd is een enorme Mindfuck, of niet. Lees en oordeel zelf, of niet.
-weegbree – De dans van de kiezelwieren (FA)
weegbree werkt als schrijver, kok en kaasverkoper. Maar wie erachter steekt? Het is in ieder geval iemand met een fascinerend en onbekend pseudoniem. Het zal nog een hele klus worden om te achterhalen wie daarachter zit, zo we daar al achter komen. Hoe dan ook… even fascinerend is het verhaal. Het verlangen, het zoeken naar een manier van permanente metamorfose. Terug naar de oorspronkelijk vorm. Prachtig!
-Liang de Beer – De terugkeer van de komeet (SF)
Trieste dystopie met verwoestende klimaat ellende en daar intussen menselijke inzichten en herzoeken naar een plaats in de samenleving. Familie helpt en ook weer niet en dat maakt het er ook niet gemakkelijker op.
-Vamba Sheriff & Martijn Lindeboom – Gloed van de wederhelften (SF)
De afsluiting van dit prachtige werk, wordt terecht gedaan door beide samenstellers dezes. Een verwoest Noordelijk halfrond van onze aarde en een zoektocht van mensen naar elkaar. Mooi beschreven, maar ik denk eigenlijk wel dat er nog een vervolg in zit. Misschien zelfs wel een roman. Laat maar komen!!!

‘De komeet. Speculatieve fictie’ is een prachtige en frisse literaire anthologie geworden. Veel verrassende verhalen die allemaal een speculatieve inslag hebben. Geschreven door een evenwel
verrassende rij van voor mij, veelal onbekende auteurs, nieuwe vaderlanders, waarvan sommigen al ruimschoots hun sporen op literair gebied verdiend hebben. Maar… waar ik nog nooit gehoord had. SF-oogkleppen op? Ontegenzeggelijk!!! En nog steeds!!! En… die zet ik ook niet meer af, maar ze gaan wel open voor dit soort werk. Dus… waarom niet meer? Waarom geen ‘De komeet 2’? Of in ieder geval vertaling van een aantal tips en suggesties van de beide samenstellers. Kom maar op!!! Suggestie van mij! Aanschaffen en lezen!!!

Jos Lexmond

Charles van Wettum – Sherlock & Rex (SF)
Snuffel-reeks 10
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (2023)
101 pagina’s; prijs € 9,95
Illustraties: Marcel Ozymantra
Omslag: Ingrid Heit/Marcel Ozymantra
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/

Kan je van een schrijver zeggen dat ie gearriveerd is, als hij nog maar een weinig verhalen (in Fandata zijn nu een achttal verhalen opgenomen, maar dezes staat er nog niet in en nog een paar verhalen niet, we (ik met name) loop een beetje (?) achter) heeft gepubliceerd? In het geval van Charles van Wettum kan ik daar volmondig JA! op antwoorden. In een recensie van ´Fantastische Vertellingen 64´ schreef ik eerder: “Charles van Wettum. Hij was er ineens. Toch ook al niet heel erg piep meer, maar schrijft als een God. Waarom niet heel veel eerder begonnen? Werk… dat zat hem schijnbaar dwars en nu met pensioen zijnde… maar toch. Hij had vele fantastieke schrijvers naar de kroon kunnen steken. Niet dat hij dat nu al niet doet, maar het had nog veel mooier kunnen zijn. Afijn… we gaan het ermee doen én ervan genieten. Prachtige nieuwe ster aan het vaderlandstalige firmament.” Hij moest ervan blozen, liet hij in een reactie daarop weten op Facebook. Van mijn kant was er geen woord van gelogen. Hij is in ieder geval actief genoeg, qua productie begint hij al aardig op Johan Klein Haneveld te lijken (van hem krijgen we in juli dit jaar de nummer 11 in de Snuffel-reeks). Maar goed… Charles schrijft SF naar mijn SF-hart en vervuld mijn immer aanwezige hunkering naar goede SF. Hij schrijft als de vijftigers, zestigers en zeventigers van de vorige eeuw: Niven, Asimov, Bear, Van Vogt en noem ze maar op. Daar ben ik bijzonder op gesteld.

Zo ook de twee verhalen, wel verhalen… misschien te lang, novelles, misschien iets te kort. Ah wel… lange verhalen dan maar, in deze uitgave van de Snuffelreeks van de Fantastische Vertellingen. Beiden over Sherlock en Rex, zijn datahond, maar beiden zo verschillend dat het wel heel erg mooi is.

Het eerste verhaal: ‘De dokter in het donker’ begint met de levering van een medische diagnose androïde, de zogenaamde DA10 (of dokter Datien, zoals hij daarna genoemd wordt), geleverd wordt op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis. Met een druk op de knop wordt hij geactiveerd, de monteur parkeert hem in een hoek en gaat naar zijn volgende klus. DA10 begint meteen met zijn werk en ergert daarbij meteen zijn ontzettend drukke nieuwe baas en wordt weggestuurd en bij een koffieapparaat gezet. Maar zijn werk gaat meteen door. Bij een meisje constateert hij een onvermoede diabetes en neemt meteen actie. Het wordt niet gewaardeerd. Zijn baas ziet hem en draagt een beveiliger op DA10 uit zijn ogen te halen en zestig minuten nadat hij geactiveerd was staat DA10 buiten het ziekenhuis. Wat nu… DA10 is een snelle leerling. Sherlock, met Rex, wordt ingeschakeld om de ‘diefstal’ van DA10 op te lossen. Ze kosten namelijk een godsvermogen. Prachtig verhaal, magnifiek gecomponeerd en absoluut voor te stellen dat zoiets gebeurt.

Het tweede verhaal: ‘Moord onder een blauwe zon’ is heel wat anders. Nou ja… de hoofdpersonen zijn dezelfde. Op de planeet Madonna, beschenen door een fel witte zon met een blauw waas, is Tonkon, het Hoofd Financiën van een lokale Mormon vestiging én een koddige Madonna, vermoord. Aan Sherlock en Rex de opdracht het hoe en waarom te achterhalen. Heel anders dan het eerste verhaal en zeker de Madonna’s brengen een geheel andere sfeer in, als het eerste verhaal. Zoals gezegd heel erg anders maar ook weer heel erg leuk en de moeite meer dan waard.

Charles van Wettum smaakt dus naar meer. Naar heel erg veel meer. Onlangs verscheen zijn e-bundel ‘Het zal anders’ met een tiental nieuwe verhalen erin. Nou zit ik de hele dag al achter schermen en ben ik dat ’s avonds, als ik lees, beu, dus op mijn vraag of er geen papieren versie bestaat (of gaat bestaan), is hij op zoek naar een productie, dan wel verspreidingsmogelijkheid. Moge hij daar absoluut vroeg of laat (maar liever vroeg) in slagen. Als je nog geen verhalen van Charles hebt gelezen (hoe is dat nu mogelijk?), dan is Sherlock & Rex uitgave een pracht om mee te beginnen!!!

Jos Lexmond

*Bloedzuigers in de polder
In de polder 4
EdgeZero Publicaties (2022) € 13,74
Samenstelling: Mike Jansen
Omslag: Mike Jansen/Tais Teng
Illustraties: Pexels en Pixabay
Verkrijgbaar via Amazon.de

Bij een keer is er misschien sprake van een incident; een tweede keer is het misschien nog toeval, maar een derde keer is er zeker al sprake van een patroon. Bij de vierde kunnen we er met een gerust hart van uit gaan dat de ‘In de polder’ reeks een blijver is en dat we daar dan tot in eeuwigen dage jaarlijks van mogen blijven genieten. Want genieten… dat heb ik zeker en vast weer gedaan. Echte én vooral lekkere horror wordt in Nederland danig gemist en ik weet zeker dat ik niet alleen voor mezelf spreek. Dus… wat mij betreft meer horror, uit het oorspronkelijke Nederlandse taalgebied, maar zeker ook vertaalde horror. Dat laatste moeten we, op een enkeling na, zowat helemaal ontberen. Waar zijn de dagen van Clive Barker, Jon Ajvide Lindqvist en vele anderen? Voorgoed in het verleden. Maar goed… wij hebben ‘in de polder’ en laten we daar toch vooral dankbaar en blij mee zijn. De rijke inhoud van deze anthologie is hieronder zinnig, dan wel onzinnig behandeld.

-Tais Teng – Een grafkrans van paarse knoflookbloemen (SF)
Prachtige titel. Tais komt met een nieuw Hans d’Ancy verhaal. Het was alweer een tijdje geleden dat die zijn opwachting maakte. Té lang geleden. Hans heeft een dochter gekregen, wat een heel erg leuke toevoeging is in het verhaal. Het is een mooi uitgewerkte vertelling over een moord.
-Rob Geukens – Take it easy (HO)
Een voorbeeld van een bloedzuiger verhaal kan ik het verhaal van Rob Geukens niet echt noemen, maar dat je je leven kwijt bent… dat moge duidelijk zijn. Als ik de keuze had… dan koos ik toch maar voor een bloedzuiger!
-Maarten Luikhoven – Dagboek van een Donselaar (SF)
Een welhaast gezellig verhaal over doem en dystopie. Overleven hoeft geen drama te zijn, overleven kan ook heel erg leuk zijn. Niks mis met overleven!!!
-Anaïd Haen – Bloedarremoede (HO)
Dolle Pret!!! Anaïd Haen heeft van ‘Bloedarremoede’ iets moois gemaakt. Bij zombienette kwam ik al helemaal niet meer bij van het lachen. Meer van dit graag én rap!!!
-Joost Uitdehaag – De hippiekolonie (HO)
Een onschuldige ontmoeting in een bus, maar wel een betoverende. Een onschuldige uitnodiging voor een feestje waar je naïef naartoe gaat. So far, so good. Maar dan…
-Johan Klein Haneveld – Parasiet (SF)
Fascinerend verhaal over een luis in de pels. Overleven is het credo en dat is wat het is. Prachtige variatie op het vampierthema.
-Laura Scheepers & Mike Jansen – Nimmer oud (HO)
Laura Scheepers en Mike Jansen. Zonder twijfel kan ik hen een gouden duo noemen. Al eerder bleek hun samenwerking een geweldig resultaat op te leveren en zo ook nu weer.
-Frank Roger – De tanden in het vlees (HO)
Frank werd van de week 666, een ideale leeftijd dus om een stukje waanzinnige en slash horror te schrijven én daar is hij wonderwel is geslaagd. Moge hij lang 666 blijven!!!
-Wendy Torenvliet – Bloedrooster (HO)
Magnifiek apocalyptisch verhaal, met toch nog wel een sprankje hoop voor de toekomst. Wat corona wel niet vermag, of vermocht natuurlijk.
-Django Mathijssen – Het blijft toch je dochter (SF/HO)
Normaal gesproken doen vaders alles wat in hun macht ligt om hun kinderen, dochters dan wel zonen, te redden van de meest vreselijke situaties, maar…
-Jaap Boekestein – Water en Bloed (HO)
Alweer een prachtverhaal van Jaap. Het monsteren van een dagelijkse knecht, gaat niet over een nacht ijs. Het is een gedegen klus, maar… het loopt als een trein.
-Kelly van der Laan – Overdrachtsvlekken (HO)
Te gek verhaal met een onvermoede vorm van vampirisme. Nooit gedacht dat er zo’n manier zou kunnen bestaan. Zeer origineel te noemen. Wat mij betreft weer een EdgeZero kandidaat.
-Eowen Valk – Tussen nachtsiroop en wijwaterpatronen (HO)
Een schoolvoorbeeld van een mooie titel. Zo eentje waar Tais Teng en Jaap Boekestein patent op hebben. Ik ben er in ieder geval dol op. Of deze de lading dekt… ontdek het al lezend!
-Dick van der Bij – De Amalgaam Wende ((HO)
Verwonderd maar verheugd verbaas ik me over de zowat oneindige vampiermogelijkheden. De manier waarop Dick van der Bij er Till Lindemann van Rammstein (mijn top Favo Duitse band), erbij betrekt, doen me steunen van extase!!!
-Rebecca Palmas – Nachtwaker (HO)
Rebecca Palmas… een nieuwe ster aan het vaderlandse schrijversfirmament (of een onbekend pseudoniem natuurlijk) … én leuk! Daar wil ik voorlopig wel meer van lezen!!!
-Jan J.B. Kuipers – Het klooster in de duinen (HO)
Jan J.B. hangt Zeeuwse mythen en sagen aan een gruwelijke Noord Atlantische legende en dit al vindt plaats op het strand van Wulpenzand. Waarheid of fictie… de waarheid ligt als immer in het midden.
-Jorrit de Klerk – Iets lekkers (HO)
Jorrit de Klerk spreekt een waar woord. In een verzorgingshuis heb je alles (nou ja… bijna dan) achter je liggen. Daarbuiten liggen er voornamelijk dingen voor je, maar… of dat voor Boenie’s ook zo is?
-Esther Wagenaar – De sollicitatie (HO)
Esther Wagenaar zet de lezer op het verkeerde been en weet dat tot het einde toe moeiteloos vol te houden. Alle lof dus! Zelf zag ik het ook niet aankomen. Dubbele lof dus!!!
-Wouter van Gorp – Bloedarmoede (HO)
Zorgvuldig gecomponeerd verhaal zoals we van Wouter van Gorp gewend zijn. Een familievloek, een heftige familievloek, een oud KNIL-drama in een nieuw jasje?
-Edward van Egmond – Graaf Graf (HO)
Dit is een soort van Horror slapstick, een hoop uitgemolken horrorelementen op een hoop, maar wel leuk. Maar of ik er nog meer van aan zou kunnen…
-Mike Jansen – De dromenbewaarders van Xiz (SF)
Mike Jansen schreef dit prima en originele sluitstuk van deze schitterende vierde editie. Wie is bereid?

Al met al alweer een magnifiek deel uit de ‘in de polder’ reeks. Zo te zien hebben we hier het summum van de Nederlandstalige horrorauteurs verzameld, iets waar ik meer dan blij van werd. Als ik de verhalen zou moeten beoordelen tussen de een en de tien, dan zou er geen onder de zeven scoren. Er staan er ook nog wel een aantal in, die in de volgende uitgave van EdgeZero niet zouden misstaan. Insturen dus, auteurs!!! Ik wil ze zeker en vast nog wel een keer lezen!

Wat ‘in de polder’ betreft… ik voorzie, zolang de initiatiefnemer en zin in heeft en blijft houden, een voortdurend uitbreidende reeks. De mogelijkheden zijn nog legio. Om er maar eens een paar te noemen: ‘Spoken in de polder’, ‘Aliens in de polder’, ‘William Hope Hodgson in de polder’, ‘August Derleth in de polder’, ‘Zombies in de polder’, of zelfs misschien wel: ‘Eddy C. Bertin in de polder’. Als ik er nog even verder over na zou denken, dan zijn er vast nog wel zoveel bij te bedenken, dat we zeker tot het begin van de 22ste eeuw vooruit kunnen. De mogelijkheden zijn legio, maar de keuze van de titel voor de volgende ligt toch bij Mike. Een nieuwe ‘in de polder’ is in ieder geval meer dan welkom. We verblijven maar in gespannen afwachting, meer kan een smachtende liefhebber niet doen.

Jos Lexmond

Andere tijden – Guido Eekhaut (YSF)
Nomade 3 (en slot)
Clavis Uitgeverij, Hasselt – Amsterdam – New York (2023)
Young Adult
246 pagina’s; prijs 18,95
Omslag: Studio Clavis

‘Vreemde werelden’, het tweede deel van de Nomade trilogie, verscheen… wanneer ook alweer? Ik weet het even niet en ga het even uitzoeken. Blijf aan de lijn… … … ah, daar ben ik weer en ik weet het: In januari 2021. Ik was me er niet van bewust dat het zo lang al geleden was en dat er dus zo lang tussen beide delen zat. Waar het aan lag… ik heb geen idee. Nooit iets over gehoord. Aan Guido zelf? Dat denk ik eigenlijk niet, aan Clavis dan? Ook nooit iets over gehoord. Nou ja, het is van geen belang. Het is belangrijker dat ik nu dit deel in handen had en eindelijk verder kon kezen. Dat was nog wel even een dingetje, want ik moet eerlijk bekennen dat ik beide eerdere delen van Nomade én de gehele Enigma trilogie, ondanks dat het laatste deel van die trilogie eind 2021 nog verscheen. Alzheimer, welnee (hoewel we wel mijn geheugen gaan laten onderzoeken, omdat ik te veel vergeet volgens mijn vrouw) … ik lees nu eenmaal heel erg veel en de kop is te vol om alles te onthouden. Ik denk dat het een soort van beschermmechanisme van het brein is om niet uit elkaar te ploffen. Even heb ik overwogen om de gehele serie nog eens vanaf het begin tot mij te nemen, maar als u de stapel nog te recenseren boeken zou kunnen zien, plus diegene dit ik nog zou willen recenseren (maar me met alienkracht in moet houden ze niet aan te vragen), dan is dit een onmogelijkheid. Jammer… zaten er maar meer uren in een nacht!!!

Vooralsnog heb ik mijn beide recensies van de eerdere delen van Nomade nog eens doorgenomen. Heel veel wijzer werd ik daar niet van. Hoe kan het ook anders. Ik probeer het doelbewust een beetje vaag te houden omdat ik niet al te veel weg wil geven van het verhaal. Er moet altijd een behoorlijk deel over blijven, om je over te verbazen. Wel zag ik veel meer over de achtergronden en de verschillende verbintenissen met de SF-schrijvers uit mijn jeugd. Jack Vance, Isaac Asimov, Theodore Sturgeon, Cordwainer Smith en ook misschien ook nog wel: Eric Frank Russell. Misschien is het voor jou ook nog wel eens handig om ze nog eens door te nemen. Ze staan op de site van het NCSF!!!

Maar goed… de ervaring van ‘Andere tijden’, was geen andere dan met de andere twee delen. Het was weer heerlijk!!! Ik was amper twee bladzijden ver in ‘Andere tijden’ of de verwijzingen naar Isaac Asimov en Jack Vance, waren nu al legio. Een waar feest van herkenning. Uiteraard geldt dit natuurlijk voor een oude SF gek al ik, de Young Adults van deze wereld, waarvoor het boek bestemd is, hebben totaal geen weet van dit. Niet erg. Het is voornamelijk de bedoeling dat je genoegen haalt uit dit verhaal en als dat voor hun een andere positieve ervaring oproept, dan is dat prima!

Ik ga uiteraard niet te veel vertellen over het verhaal, dat moeten jullie zoals gewoonlijk maar zelf en onbevooroordeeld doen. Het is in ieder geval zo dat Aristid en zijn gemêleerde gezelschap aan het begin van dit verhaal in hun ruimteschip Empherio aankomen op Trantor, bekend als de planeet van archieven, bibliotheken, academische bezoekers en immense, vierhonderd etages tellende databanken die tot diep in de grond reiken. Daar gaan ze op zoek naar ‘De Kronieken van Nieuw Venetië’ Waarom? En zullen ze die wel vinden? Je merkt het vanzelf!!!

Ik kan jullie in ieder geval de inleiding van hoofdstuk 12 op pagina 117 niet al onthouden. Het gaat als volgt:

“Een schitterende, intelligente vergissing in een mysterieus universum, dat is de mens. Hetzelfde kan gezegd worden van andere intelligente soorten. De mens is in geen enkel opzicht beter dan andere soorten. Iedereen heeft zijn eigen zonden, tekortkomingen, illusies. Geen enkele Schepper, Maker of Godheid is daarvoor verantwoordelijk.”

Prachtig!!! Het gaat nog verder, maar dit deel vond ik een wel heel belangrijk filosofisch statement. Ik kon er geen gaten in schieten!!! Doe ermee wat u wilt, maar leef er in ieder geval naar!!! Guido en ik weten het, nu de rest van de mensheid nog. De een zal het harder nodig hebben dan de ander!

In ieder geval is ‘Andere tijden’ een serieuze opmaat naar ‘Infinity’, het zevende en verbindende deel van de Enigma en Nomade trilogieën. Gelukkig ontving ik dit deel binnen twee weken na ontvangst van ‘Andere tijden’. Ik hoefde gelukkig weer geen twee jaar te wachten. Daarvan dus binnen niet al te lange tijd de recensie, maar voor nu… heel veel plezier met ‘Andere tijden’. Ik heb het al vast en zeker gehad en er weer veel van opgestoken.

Jos Lexmond

Werelden ontwaken – Diverse auteurs (DIV)
IO, Independent Publisher, Amsterdam – (2022)
333 pagina’s; prijs 25,95
Omslag: Antoni Dol/Robin Rozendal

Graag ondersteun ik gave projecten zoals deze, maar dat gaat toch niet zonder met een kritische blik ernaar te kijken. Ofschoon ik meestal de zonnige kant van de dingen zie, voel ik me aan de wereld verplicht, als recensent zijnde, om een eerlijke mening ten toon te spreiden. Dit gezegd hebbende zet ik mijn blik op onpartijdigheid en begin bij het begin.

-Tom Kruijsen – Klopjacht (HO)
Tom Kruijsen… die ken ik niet zo goed. In Fandata.nl staan een paar verhalen van hem vermeld. Dit verhaal ‘Klopjacht’ is uit een universum, een verhaal, dat nog in de steigers staat en aldus nog niet bekend. ‘Klopjacht’ maakt me evenwel benieuwd naar dat universum en bijbehorende roman, of romanreeks? Buiten SF liefhebber, mag ik ook graag (gruwelijke) Horror lezen. Deze kennismaking smaakt in ieder geval naar meer!
-Robin Rozendal – De huilende stad (FA)
Haar kende ik niet als schrijver en ook niet als illustrator, maar wel als interviewer en van allerlei andere dingen op facebook. Haar verhaal verraste me. Zo veel energie, zo veel emotie, zo veel stad. Het overweldigde me. De SF, Horror en Fantasy komen bij mij op deze volgorde, dus je mag zeggen dat ik niet zo van de Fantasy ben. Maar… dit is nieuw, intensief, expressief en origineel. Het eerste boek van de serie ‘De levende steden’ zal in 2023 bij Zilverspoor verschijnen. Met deze teaser in het oog, zou ik het ongezien recenseren!
-Antoni Dol – Federica’s metamorfose (SF)
Bij mij behoeft Antoni Dol geen introductie meer. Volgens mij is hij de enige auteur in deze anthologie, waarvan ik alles tot nu toe gelezen heb. Onbekendheden daargelaten natuurlijk. Al zijn boeken heb ik gerecenseerd en over allen was ik lovend tot zeer lovend en bij dezen… van harte aanbevolen! ‘Federica’s metamorfose’ gaat aan zijn volgende boek ‘Het plasticmuseum’ vooraf. Of eigenlijk… het boek gaat verder, waar dit verhaal ophoudt. Geweldig idee over een prima experiment dat wereldwijd volledig uit de hand loopt, wat gigantische globale problemen met van alles en nog wat veroorzaakt. Ik kijk er alweer naar uit om het onder mijn recensieogen te krijgen!
-Heleen van den Hoven – Zeesteen (FA)
Het verhaal van Heleen van den Hoven roept bij mij echo’s naar mijn verleden op. Voordat ik een Fantastiek adept werd, in mijn jeugd, was ik vooral een liefhebber van zee verhalen. Erop, er onder, erin en erboven. De weerklank daarvan proef ik terug in dit verhaal. Ik ben uitermate benieuwd naar het vervolg hiervan, ondanks dat Fantasy (alweer) duidelijk op de laatste plaats komt voor me. Heleen van den Hoven is vooral een thrillerauteur. Wanneer ‘Zwerfstenen’ zal verschijnen is vooralsnog onbekend.
-Marieke Frankema – Duizend doden (FA)
Prachtig verhaal, dat me meer dan raakte. Vooral de interacties tussen 1821 en de huidige tijd waren zo mooi beschreven, dat ze me compleet het verhaal in zogen. Zoals gezegd… ik ben niet de grootste Fantasyfan, maar voor Fantasy als dit mogen ze me wakker maken! Er gaan meer van dit soort verhalen van haar hand verschijnen én een novelle en een boek met de werktitel: ‘De dochter van de tijdreiziger’ (toch ook wel SF-achtig, niet?). Daar ben ik uiteraard meer dan benieuwd naar.
-Mariëlle Douma – Faylars transformatie (FA)
Mariëlle Douma is voor mij een totale onbekende. Er is van haar een boek bekend en wel: ‘Elfenprins’, verschenen in 2009 bij Free Musketeers. Gaandeweg lezend, zag ik wel een analogie met ‘De drakenrijders van Pern’ van Ann McCaffrey, wat tegen het einde volkomen verdween. Wat niet wegneemt dat het een pracht van een verhaal is. Fantasy en draken zijn voor mij zo’n beetje afgekloven botten, maar Mariëlle heeft het genre, nieuw vuur in kunnen blazen. ‘Faylars transformatie’, is een prequel van de genoemde ‘Elfenprins’. Het is niet meer verkrijgbaar, maar er wordt hard aan een nieuwe uitgave gewerkt.
-Anna Mattaar – Winterwaker (FA)
Prima verhaal met een mooie verteltrant, echter… het is wat raden naar de betekenis van begrippen als bijvoorbeeld: ankuï, chani en dergelijke. En… dat is jammer. Het leidt af. Je probeert, als je die dingen tegenkomt, er een betekenis aan te hangen. Deze termen mogen best gebruikt worden, maar verklaar ze dan ook. Een van de eerste lessen die ik van Annemarie van Ewijck, vrij hardhandig kreeg toegediend bij het insturen van een van mijn eerste verhalen, was: “Doe niet interessant met woorden en begrippen die niet bestaan, en… als het wel moet… dan verklaar ze kort en bondig in het verhaal.” Aan die wijsheid heb ik veel plezier gehad. In eerste instantie dacht ik, dat deze termen al in andere verhalen in hetzelfde universum verschenen waren en die dus voor insiders gesneden koek waren. Niet dus. ‘Winterwaker’ is het eerste verhaal in en de komende Mennistriam reeks. ‘De drie eierenlegende’ is een kleine hulp, maar niet echt voldoende. Bovendien komt dat pas laat in het verhaal. Er is dus nog werk aan?

Al met al is dit een prachtige anthologie geworden. Gevuld met veelbelovende werelden, veelbelovende karakters in die werelden. Inkijkjes van wat nog komen gaat en beloften van vele én genotsvolle leesuren. Veel Fantasy, dat wel. Maar… originele Fantasy. Ik denk dat ik in de toekomst wel het een en ander tot me ga nemen van het hier ten toon gespreide. Hopelijk hoeven we er niet te lang op moeten wachten. IJs en weder dienende, gaan we het zien en beleven.

Jos Lexmond

HSF 280, Jaargang 53, 2022/4. Verhalen
NCSF – Nederlands Contactcentrum voor Sciencefiction (December 2022)
44 pagina’s (jaarabonnement (4 nummers) € 30,00)
Samenstelling: NCSF
Omslag: Alice Jouanno/NASA, JSC, Orion
Illustraties: Pixabay/Tais Teng
Verkrijgbaar op: penningmeester@ncsf.nl

HSF Verhalen klepperde vrolijk door de brievenbus en landde met een bevredigende klap op de deurmat. Ik was blij. Ik ben altijd blij met een verhalenversie. Op het gevaar af dat ik mezelf herhaal, wil ik toch nog maar een keertje benadrukken dat ik die wel vier keer per jaar wil ontvangen. Een leuk artikel of essay is prima, maar een stuk of wat (de meerderheid) verhalen is prima. Maar goed… de inhoudsopgave doorkijkend ben ik geneigd meteen door te scrollen naar het op een na laatste verhaal, maar aangezien ik lees zoals ik eet, namelijk lineair, begin ik gewoon vooraan. Guido Eekhaut komt dus gewoon over zes dagen aan de beurt en Tais Teng over zeven. Daar is met te leven, omdat wat ervoor komt, vast ook niet te versmaden valt. Van Karel Smolders ben ik al jaren een fan en Charles van Wettum is ook al een rijzend ster, waar ik met steeds meer verwachtingen aan begin. Wat nieuwelingen tussendoor… ik vermoed dat er van verveling geen sprake kan zijn. We beginnen met:

-Marleen Oosterbaan – Noen (SF)
Een van de nieuwelingen dus. In Fandata.nl staan twee verhalen van haar, waarvan een de vierde plaats behaalde bij ‘Zonderlingen’ de Godijn Verhalen wedstrijd in 2020. Dus… waarschijnlijk ook een rijzende ster. Hoe dan ook… ‘Noen’ is een intrigerend verhaal, waarvan ik in eerste instantie dacht dat het zich op Mars afspeelde, maar al snel moest toegeven dat het zich in een toekomst op aarde plaatsvond. Stof om over na te denken!!!
-Karel Smolders – De Springers van Procyon IV (SF)
Geslaagde SF/Fantasy combi. Procyon IV is een prachtig gecomponeerde wereld, waar ik veel meer van en over wil lezen. Blimps en luchtstromen, ingrediënten die zorgen voor een magnifieke achtergrond van dit verhaal. Graag dus meer in deze setting, Karel! Een mede facebook gebruiker vroeg zich onlangs af of het geen Perry Rhodan verhaal was. Het is een titel, die je in die reeks zou kunnen verwachten. Begrijpelijk, want de Springers in de Perry Rhodan reeks, zijn een soort van galactisch nomadenvolk. Maar nee… geen Perry Rhodan verhaal dus!!!
-Miriam Ootjers – De Moreelridder (FA)
Ook een van de nieuwelingen. In Fandata.nl staan twee verhalen van haar, die allebei verschenen in de ‘Afvalligen’ bundel van de Godijn verhalenwedstrijd in 2022. Ondanks die nieuwigheid, schrijft Miriam Ootjers als een pro. Leuk doordacht én origineel. Wat wil een mens nog meer, schreef ik na lezing, met de grijns nog stevig op de kaken.
-Charles van Wettum – Vier seconden (SF)
Charles van Wettum is helaas na zijn welverdiende pensioen pas opnieuw gaan schrijven. Ik kan me niet herinneren zijn eerste pogingen ooit gezien te hebben. Jammer dat hij destijds niet doorgezet heeft. Wie weet hoe hij er dan nu voorgestaan had. We zullen het nooit weten, maar nu staat hij er in ieder geval prima voor. Alle verhalen tot nu toe zijn geweldig en origineel. ‘Vier seconden’, is ook weer een snoepie van een verhaal. Meer verhalen in dit universum, zijn dus meer dan gewenst.
-Jeroen de Leeuw – Zaailingen (SF)
Dit is een intrigerend kortverhaal van twee pagina’s, maar voor mij is het te kort om mooi te zijn. Er blijven zoveel vragen onbeantwoord. Dat is jammer. De potentie is zeker aanwezig, maar komt er helaas niet helemaal uit.
-Guido Eekhaut – De sprong in het duister (SF)
Guido Eekhaut maakt waar, waarom ik in eerste instantie zijn verhaal als eerste wilde lezen. Wat mij betreft… een verrassing van de bovenste plank. Al eerder heb ik gezegd dat hij zich steeds meer als een korte verhaal auteur ontwikkeld en profileert én… dat hij dat op een weergaloze manier aan het doen is. Dit verhaal ‘De sprong in het duister’, in een prachtige schrijfstijl, slaat in als een bom, althans… bij mij wel.
-Tais Teng – Liefde in tijden van oorlog (SF)
Er zijn geen superlatieven genoeg om dit nieuwste (al zullen er op dit moment vast wel nieuwere verhalen van hem zijn) verhaal te omschrijven. Het enige wat ik op dit moment nog kan verzinnen is: Om te huilen, zo mooi!!! Hoe hij een kind een nieuwe situatie kan laten accepteren. Om te huilen! Zo mooi!!!

Zuchtend en nog een laatste traan wegpinkend, kan ik niet anders constateren dat dit wel een heel erg prachtige verhaleneditie van HSF was. Mooi gevuld. Ook hier zijn verder geen superlatieven van te verzinnen. Mooi gedaan!!! Helaas weer een half jaar wachten op de volgende editie. Zucht!!!

Jos Lexmond

Fantastische Vertellingen 64
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (December 2022)
121 pagina’s; prijs € 7,95 (jaarabonnement (4 nummers + Tjonge) € 29,95)
Samenstelling: Remco Meisner
Omslag: Ingrid Heit/Fred Hemmes
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/

Onlangs zag ik op Facebook de aankondiging voorbijkomen dat Fantastische Vertellingen 65 op weg was naar de drukker en ik schrok. Uiteraard wist ik al dat ik behoorlijk achterliep met mijn recensies, maar dat het zo erg was… ik werd weer even met de neus op de feiten gedrukt. Dat begrijpt u. Welaan… de mouwen opgestroopt, corona en bronchitis aan de kant en er even stevig tegenaan gegaan. Ik zou het mezelf niet kunnen vergeven als ik ineens met twee Fantastische Vertellingen zou zitten, die nog te recenseren zouden zijn. Als je even niet oplette zouden het er zomaar, out of the blue, vier of zes kunnen zijn dat je achter zou lopen. Een gigantisch schrikbeeld drong zich aan me op. In een droom achternagezeten door woedende FV’s, aangemoedigd door een gigantische en satanisch lachende Remco Meisner. Neeneenee… aan de gang, Lexmond!!!

-Remco Meisner – Mevistisch Melodrama
Altijd weer een genot om dergelijke hilarisch observaties tot mij te nemen. Mijn bibliografisch bloed (ook niet te versmaden volgens mijn personal bloedzuiger) is meteen wel weer in verwarring gebracht. Is dit wel een verhaal, of niet? Het is duidelijk uit de dikke duim van Remco gezogen, maar opnemen, of niet opnemen in Fandata.nl, is de vraag!
-Charles van Wettum – Dwalend in de ziel van mijn lief (SF)
Charles van Wettum. Hij was er ineens. Toch ook al niet heel erg piep meer, maar schrijft als een God. Waarom niet heel veel eerder begonnen? Werk… dat zat hem schijnbaar dwars en nu met pensioen zijnde… maar toch. Hij had vele fantastieke schrijvers naar de kroon kunnen steken. Niet dat hij dat nu al niet doet, maar het had nog veel mooier kunnen zijn. Afijn… we gaan het ermee doen én ervan genieten. Prachtige nieuwe ster aan het vaderlandstalige firmament. Mooi vervreemdend verhaal over de cirkel van het leven.
-Remco Meisner – De maat der dingen
Remco Meisner die uit de school klapt over Ingrid Heit, de Bemoste Beeld winnaar 2022. Het zij haar van harte gegund!!!
-Jan Roosen – De confrontatie met mijn eigen schaduw (FA)
Prachtig, origineel én absurd verhaal. Ik ben er verliefd op. Veel meer krijg je niet uit me. Je geeft hier al veel te snel iets van weg. Gewoon zelf van genieten!!!
-Brief Encounters – De brievenrubriek
Vreemd zo’n ietwat verouderd medium in deze moderne tijd. Wie schrijft er nog brieven? Maar goed… ik neem aan dat het mails waren. Een aantal daarvan waren bedankjes aan het adres van Remco Meisner voor de fantastische organisatie van Fantasticon III (waar ik helaas weer niet bij kon zijn), maar een daarvan trok mijn aandacht boven de andere. Paul van Leeuwenkamp had het in zijn ingezonden brief over Fandata.nl en dat die wel een Wikigrafie genoemd kon worden. Leuk!!! Zelf nog niet zo over nagedacht. Maar de daaropvolgende zin intrigeerde me. Het luidde: “al zijn de heren (en dame) met hun biografische informatie hun eigen uitgangspunten aan het ondermijnen.” Uiteraard heb ik daar duchtig over nagedacht, maar kwam er niet uit. Gelukkig treffen wij elkaar weer eens in een nabije toekomst, zodat opheldering gebracht kan worden. Een geluk is, dat dit stuk wel aan het beklijven is!
-André Frank – Loupcke (FA)
André Frank is (of liever: was) voor mij een grote onbekende, maar dat is nu voorbij. Loupcke was een verrassend verhaal, waarvan ik me in eerste instantie afvroeg, waar het Fantastieke nu in stak. Later niet meer. Mooi verteld!
-Onder de indruk (boekbesprekingen)
Met recensies van Charles van Wettum, Johan Klein Haneveld en ondergetekende. Mooie inzichten over even zo mooie uitgaven. Uiteraard geen oordeel over mijn eigen bijdrage. Dat laat ik graag aan jullie over.
-Guido Eekhaut – De herstelling (SF)
Guido verrast alweer met ‘De herstelling’. Een prachtige, maar droeve dystopische wereld, waarin de hoofdpersoon in een welhaast onmogelijke spagaat wordt gedwongen van waaruit geen ontsnapping mogelijk lijkt. Origineel en sprankelend als nooit tevoren.
-FV-Essay. Pure Fantasy in perspectief
Paul van Leeuwenkamp in een doorwrocht artikel over de opkomst, leven en verscheiden van Pure Fantasy. Een gedegen verhaal over een van Neerlands mooiste Fantastieke magazines. Bij gelegenheid komt Alex de Jong nog wel eens in beeld, maar lang niet meer in een Fantastieke hoedanigheid. Jammer! Prachtig en diepgravend artikel. Lof!!!
-Reinder Veelinx – Blinde vlek (Non)
Over een wreker die gewraakt wil worden. Helaas geen fantastiek.
-Oxana Langbeen – Oxana’s Oxymoron – Fris Ranevskaja (SF)
Verhaal over actie en gevolg, over initiatief en oplossing, over vraag en antwoord. Voor alles is er toch een oplossing. Dat blijkt maar weer!

Alweer uit! Veel te vroeg, ondanks (alweer) de vele pagina’s, wederom bij het einde aangekomen. Niet alleen de schrijverscontributie, maar ook de illustrerenden maken dit blad levendig, fris en aangenaam om door te nemen. Maar, zoals immer, in verwachtingsvolle afwachting van de genotvolle (naar verluid meer dan honderdtachtig pagina’s) volgende FV 65.

Jos Lexmond