Categorie: Recensies

Guido Eekhaut – Mijn verzameling dode vrienden en andere verhalen (Diversen)
Uitgeverij Poespa Producties, Gent (2024)
247 pagina’s; prijs 22,00
Omslag: Graphic Things/Johnny Bekaert
In Nederland amper te verkrijgen, zelfs niet bij Bruna en Bol. In België beter verkrijgbaar, maar altijd te verkrijgen bij: info@poespaproducties.be

Laat ik meteen maar eens met de deur in huis vallen! Zoals Guido Eekhaut begin ik bij de inleiding en meer specifiek… bij de zijne! Daar wil ik als co-founder van Fandata.nl, toch wel even op reageren. En… daar had Guido waarschijnlijk ook wel op gerekend. Sterker nog… hij deed zijn boude uitspraken over genre aanduidingen waarschijnlijk (of natuurlijk) om reacties los te maken. Iets wat ik, bij dezen, graag doe! Hijzelf waagt zich er niet aan en eenieder mag het van alles en nog wat duiden, maar als het maar geen Sci-fi of Fantasy is. Hij vindt die aanduidingen te platvloers en vindt dat ze te vaak misbruikt worden door talentloze mensen! Dat is nogal iets! Wellicht zijn wij van Fandata.nl enigszins platvloers en zelfs absoluut talentloos, maar zo willen wij ons in het geheel niet neerzetten. We zijn al veertig jaar bezig met Fandata.nl, dus van het over een nacht ijs gaan, kan niemand ons betichten. We gebruiken inderdaad: SF, Fantasy en Horror als de drie hoofdgenres (los van de leeftijdsduidingen), maar we gaan los als het de subcategorieën betreft. Die hebben wij meer dan honderd, waaronder inderdaad onder meer: Magisch Realisme, maar ook: Alternatieve historie, Aliens, Ziltpunk, Tijdreizen en ga zo maar door. Wij van Fandata hebben er vele jaren over gediscussieerd om een goede, maar vooral duidelijke subcategorie aan de verhalen te kunnen geven. We gebruiken er maximaal vijf om dat doel te bereiken… in een oogopslag dus. Aldus… noem ons wat je maar wilt, maar toch maar niet platvloers, dan wel talentloos! Het is trouwens niet dat ik Guido niet begrijp. Ik kan me voorstellen dat hij zijn verhalen liever niet ik hokjes geplaatst ziet, maar… als je je verhalen de wereld in stuurt, dan kan je verwachten dat de wereld er mee aan de haal gaat, er van alles van vindt én in hokjes plaatst. Daar zal je mee moeten leren leven!

Dit gezegd hebbende… ga ik het eindelijk eens over de inhoud van Mijn verzameling dode vrienden en andere verhalen hebben. Het is lastig een rationele recensie over deze, zonder meer, sterke bundel te schrijven, want de verhalen, sommigen lijken non-genre (of toch niet?), maar doen absoluut wat met me. Ze raakten me en bezorgden me, bij tijd en wijle, kippenvel. Ze raakten me in mijn leven en dus zijn het niet zomaar verhalen. Het is niet zomaar een bundel. De inhoud…

– De eland (Genre: Fantasy, subcategorie: Magisch Realisme)
Als je het over verontrustende verhalen hebt, dan is dit er zeker een! Het verscheen eerder in Fantastische Vertellingen 69. Toen schreef ik er dit over: “Guido Eekhaut schreef met De eland een prachtverhaal. Prachtig, krachtig en origineelachtig. Of het fantastiek is? Geen idee. Het kunnen ook waanideeën zijn van de hoofdpersoon. Zie je… Guido maakt er een mindfuck van. Nu begin ik er zelf ook al over te filosoferen. Laten we het er maar op houden dat De eland een fantastisch verhaal is!!!”
– De attractie (Genre: SF, subcategorie: Dystopisch, Mystiek)
Prachtverhaal door de ietwat nonchalante en zijdelingse verteltrant. Tegen een achtergrond van een dystopische en vrij onaanlokkelijke toekomst… een man, Trevor, verdwijnt in een louche en aftandse circusattractie. Waar is hij? Een verhaal om nachtmerries van te krijgen! Het verscheen eerder in: Vampieren en Demonen, jaarboek 2023.
– De vogelman (geen genreverhaal)
Magnifiek en ietwat melancholiek over een treinwachter, die, door de situatie gedwongen, vogelman werd. Helaas geen fantastiek!
– De onzichtbare man in de geschiedenis (Genre: SF, subcategorie: Alternatieve Geschiedenis, Uitvindingen)
In een alternatieve geschiedenislijn aan het einde van de negentiende eeuw bruist het van de technische ontwikkelingen. Prachtig, suggestief én intrigerend verhaal, dat een aanzet (of inleiding) lijkt te zijn van zijn, onlangs verschenen, roman: Insomnia dromen! Het verscheen eerder in Ganymedes 22 en toen zei ik er dit over: “In principe ben ik in elke fantastieke auteur geïnteresseerd. In de een wat meer, in de ander wat minder. Guido hoort duidelijk bij de ‘wat meer’. Als je De onzichtbare man in de geschiedenis tot je neemt, weet je waarom. Een stevige snuif Foundation, meer hoef ik zeker niet te zeggen!!!”
– De herstelling (Genre: SF, subcategorie: Dystopisch, Genetische manipulatie)
Guido schetst in dit sombere verhaal een lugubere stad, met inwoners waarvan er veel in een fabriek wonen en volop aangepast zijn aan het werk dat gedaan moet worden. De massa, uitgebuit door de bazen, dragen hun lot gelaten en kunnen niet ontsnappen aan hun leven. Prachtig verteld en de sfeer gaat je niet in de koude kleren zitten! Eerder verschenen in: Fantastische Vertellingen 64 (2022).
– De glimlachende dode (Genre: SF, subcategorie: Levende objecten, Uitvindingen)
O, wat een mooi verhaal! In deze wereld bestaat een methode om een dode, om wat voor reden dan ook, voor een laatste keer naar het leven terug te roepen, om nog een laatste maal te getuigen. Gevoelvol verteld! Verscheen eerder in: Alleen in het donker (e-book, 2021) en in EdgeZero. De beste Nederlandse genreverhalen uit 2021.
– Een eenhoorn in het park (Genre: SF, subcategorie: Dystopie)
Bizar, maar oh zo mooi verhaal! Het gaat over mensen die alleen zijn in een overvolle wereld, op de drempel tussen oud en nieuw, tussen geborgen en verlaten en waar zich nog net een glimp van een mooie wereld doorheen wringt! Eerder verschenen in: De paus en de engelen en andere verhalen (2009) en in: Passionate, jrg 16, nr. 6 (2009) en verder nog in een online tijdschrift en in een Engelse vertaling.
– Dingen die gebeuren (Genre: Fantasy, subcategorie: Magisch realisme)
Dingen die gebeuren. Dingen die als normaal worden ervaren, maar niet in dit uitermate vreemde, maar absoluut intrigerende verhaal. Mysterieus en enigszins onbevredigend eindigend, of misschien toch ook weer niet. De dingen gebeuren niet zomaar, toch?
– Het jaar voor de invasie (Genre: Fantasy, subcategorie: Onbekend)
Ik weet eigenlijk niet wat hierover te vertellen, anders dan dat het geheimvol en daardoor uitermate intrigerend is. Het roept veel meer vragen op, dan dat er beantwoord worden. Is de Ik figuur een lid van een derde colonne, die de invasie aan het voorbereiden is, of klets ik uit mijn nek? Vandaar ook een subcategorie die voor mij onbekend is. Ik weet er ook geen te bedenken, anders dan Magisch realisme. Maar dat lijkt me te gemakkelijk! (Hier knikt Guido tevreden!). Een kort verhaal vol raadsels!
– Vijanden (Genre: Horror, subcategorie: Gedaanteverandering)
Vrijwel tot het einde toe, dacht ik met een non-genre verhaal te maken te hebben. Nu… na de laatste zin tot me genomen te hebben, weet ik dat, een koude rilling amper onderdrukkend, niet zo zeker meer!
– Glendale, Los Angeles, 17 augustus (Genre: SF, subcategorie: Dystopisch)
Een verhaal van een nabije toekomst, die godbetert, al begonnen is. Een verhaal met een voorspellende vermogen. Van Trump, ellende en nog meer ellende. Een verhaal van… vul zelf maar in! Eerder verschenen in: Weirdo’s 131 (2020).
– Een samenzwering (Genre: SF, subcategorie: Tijd, Magisch realisme)
Een pracht van een verhaal, gesitueerd in een schilderachtige setting. Een gesprek tussen twee heren. Van theorieën, tijd, tegenstellingen en tweedelingen. Heel mooi én heel subtiel! Eerder verschenen in: Vacuümeiland (1996), Maatstaf, jrg 46, nr. 4 (1997), De paus en de engelen en andere verhalen (2009) en in een online tijdschrift, in Engelse, Poolse en Chinese vertaling in diverse internationale tijdschriften.
– Mijn verzameling dode vrienden (Genre: Horror, subcategorie: Geesten)
Alweer een prachtig verhaal over ontmoetingen met dode vrienden en een onleesbare en onbereikbare tekst op hun sweater. Waarom bezoeken ze hem? Ze doen niets, zeggen niets en gaan, na verloop van tijd, weer weg. Hoe mooi én ijzingwekkend kan een verhaal zijn? Wel… zo dus! Eerder (of later) opgenomen in: Fantastische Vertellingen 72 (2024).
– Wij keren terug, uit de schaduwen (Genre: SF, subcategorie: Tijd)
Fascinerend en intrigerend verhaal over een, niet nader omschreven, incident. De wereld is een vreemde plek geworden, ongewis en soms bezet door… wat? En wie? Jammer dat het verhaal geen duidelijk en omschreven einde heeft, maar… niettemin is het goed zo. Er ontbreekt niets aan duidelijkheid. Eerder verschenen in: Wonderwaan 40 (2016).
– De clown in de steeg (Genre: Horror, subcategorie: Vampiers)
Een van de meest originele vampierverhalen die ik ooit las! Met nieuwe elementen, zoals (hoe kan het ook anders) een clown. Dat is, wat mij betreft, sowieso een grote griezel! Er is geen rust, alleen uitstel! Eerder verschenen in: Wonderwaan 29 (2014).
– Afglijden naar omega (Genre: Fantasy, subcategorie: Engelen)
Magnifiek en gevoelig verhaal over twee eenzame, zelf opgelegd of niet, zielen die toenadering zoeken en de een, langzaam maar zeker, achter de identiteit van de ander komt. Het einde, daar leef je het hele verhaal naar toe, maar is toch onverwacht én schokkend. Het is een verhaal om bedroefd van te raken! Eerder verschenen in: Ganymedes 21 (2021).

Direct gevolgd door een interessant interview (dat 26 pagina’s beslaat) met de auteur zelve door Isabelle Plomteux, wat eerder (in drie delen in oktober 2022 (geactualiseerd in 2024)) op Fantasize.nl verscheen. Je krijgt een beetje een inzicht is wat voor mens de schrijver Guido Eekhaut is. Op de vraag wie de auteur Guido Eekhaut is, spreekt zijn antwoord me heel erg aan. Ik citeer: “Ik ben een veelvoud van schrijvers, ondeskundig in één lichaam verpakt”. Mooi… heel erg mooi!!!

Waarmee we aan het einde van deze prachtige uitgave komen! Er is maar een conclusie mogelijk: Subliem!!! Het is een bloemlezing van Guido’s verhalen van de laatste vijf jaar van zijn schrijverschap, aangevuld met enkele eerder verschenen verhalen. De meeste verhalen verschenen én las ik eerder en had me er het mijne al eens over gedebiteerd, maar het was geen straf het lezen en debiteren nogmaals te doen. Ik merkte ook dat ik zelf niet stilstond in mijn eigen ontwikkeling en soms heel anders tegen de verhalen aankeek, dan dat ik dat een paar jaar eerder deed. Verrassend, dat mag gezegd. Dus… een pracht van een bundel, die ik alleen maar heel erg sterk aan kan raden. Guido Eekhaut geeft alweer een bewijs van meesterschap af en zekert hiermee (alweer) zijn plaats bij de top van de fantastieke schrijvers in het Nederlandse taalgebied.

Jos Lexmond

Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld
Uitgeverij Ploegsma, Amsterdam, Prijs: € 15,00
Samensteller: Uitgeverij Ploegsma
Omslag: bij Barbara

Over het algemeen ben ik een recensent van volwassen Fantastiek, maar daarom niet minder geïnteresseerd in wat er zich op jeugd- of Young Adult gebied allemaal afspeelt op dat gebied. En zeker wat er aan dystopisch en klimaat fictie, hete items vandaag de dag, de ronde doet. Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld, werkte dus op me als de spreekwoordelijke rode lap op een stier. Een recensie exemplaar viel op de mat en toen bleek ook nog eens dat dit boek uitgegeven is zonder winstoogmerk en dat een deel van de opbrengst zal worden gedoneerd aan de jonge Klimaatbeweging (www.jongeklimaatbeweging.nl) én… het boek is gedrukt op papier gemaakt van landbouwafval (hoe ze dat gedaan hebben én met wat voor soort afval?), toen was ik al helemaal om. Dit boek moest gelezen worden! Uiteraard door mij, maar zeker door veel jeugd én waarom ook niet nog door een stelletje (groot)ouders.

Uiteraard was ik ook zeer geïnteresseerd in de inhoud. Ik lees al meer dan vijftig jaar SF en heb al zeer veel toekomstvisies, goede én ronduit slechte, gelezen. Utopieën zijn er tegenwoordig weinig meer, maar dystopieën, gelardeerd met of zonder klimaat fictie, des te meer! Dus… ik ben meer dan benieuwd wat de toekomstvisie is van de bekende schrijvers van dit moment. Jagen zij ons nog meer angst aan, of zijn nog wel hoopvol? We gaan het zien. Laten we ze één voor één maar eens onder de loep nemen!

– Marc ter Horst – Je mag ook niks meer (JSF)
Mats is een klimaatactivist en voert ook sabotage uit. Kleine, zoals een linze in een ventiel van een band van een (te grote auto) te stoppen, zodat de band langzaam leegloopt. Een meisje dat in een huis woont met een, te grote auto ervoor, betrapt hem. Leuk futuristisch verhaal met een romantisch einde.
– Milouska Meulens – De reis (JSF)
Een prachtverhaal, en niet alleen voor de jeugd! Een AI, die de wereldregering leidt, heeft fysieke reizen, vanwege de smog, verboden. Virtueel reizen, via de AI, is wel mogelijk. Maar… Yara Curari, ID 2506-2026.1850.1, wil écht reizen!
– Marco Kunst – T-rex (JSF)
Het is 2038. Joshua’s zus heeft een bacterie uitgevonden, die plastic eet. Volgens haar duurt het nog wel tien jaar voordat ze de bacterie, die ze T-rex gedoopt heeft, veilig los kan laten op de wereld. Maar… Joshua ziet nu al mogelijkheden. Dit verhaal geeft, net als andere verhalen van Marco Kunst, een fikse waarschuwing af!!!
– Zindzi Zevenbergen – Doggybag (Geen Fantastiek)
Bijzonder vermakelijk verhaal, maar tevens protest over het vele eten wat er dagelijks in de wereld in de vuilnisbak beland. Het verhaalt over de eerste dag als een serveerster in een restaurant. Het is evenwel geen fantastiek!
-Maria Postma – De strijd om de Brent Spar (Geen Fantastiek)
Spannend verhaal over het verzet van Greenpeace tegen het voornemen van Shell om de Brent Spar af te laten zinken in de Noordzee. Dit is echter een verhaal uit het verleden en geen over de toekomst, dus wat het eigenlijk in deze anthologie te zoeken heeft… in ieder geval geen Fantastiek! Beter was het een verhaal te schrijven over bedrijven die nog steeds het milieu vergiftigen, zoals: Tata Steel, Chemours, Nyrstar of weet ik hoeveel nog. Er is nog meer dan genoeg te doen!!!
– Mark Boode – Larco (JSF)
Fascinerend verhaal! Ergens in de nabije toekomst krijgt ieder kind van dertien een robot als gezelschap die, als hij/zij (of wat dan ook) zestien wordt, weer vertrekt. In de tussentijd leert de robot dat kind allerlei praktische dingen, zoals van alles over het milieu tot romantiek. Zo’n robot… dat lijkt me een geweldig idee!
– Mijke Pelgrim – Verrekijker (Geen Fantastiek)
Prachtig verhaal over uitheemse soorten, Oekraïense vluchtelingen en een vleugje romantiek, maar… helaas géén vleugje Fantastiek.
– Fikry El Azzouzi – Leyla en de kip (JSF)
Toekomstig gesprek tussen een vrouw en een Kip. Over hoe het kwam dat mensen geen kippen meer aten! Aardig niemendalletje voor tussendoor! Maar… waarom zou je een kip laten praten? Enig idee hoeveel hersenen erbij moeten om dat te realiseren? En waar moet je die laten? In een grotere kip met een grotere kop, die meer eet én dus meer poept?
– Anna Woltz – De lift (JSF)
Terwijl buiten zich een enorme hittegolf ontwikkeld, speelt zich binnen, in een lift, op school een drama af. Door een geweldige stroomstoring valt de lift stil en zijn een jongen en een meisje opgesloten. Er ontstaat een dialoog tussen de twee. Een gesprek tussen twee uitersten, of toch niet? Mooi verteld verhaal!
– Rima Orie – Het gezonken land (JSF)
In een verdronken land, vroeger Bangladesh geheten, doen een aantal mensen onderzoek op de boven water gebleven eilanden. Monique en haar ouders behoren tot de groep. Er zijn eilandbewoners. Herontdekte inboorlingen? Weinig origineel verhaal én het was beter geweest dan eens te kijken hoe het dan in Nederland gesteld is. Als je echt een hoopvol verhaal wilt schrijven, dan had het beter gegaan, zoals in Ziltpunkverhalen, bedacht door Tais Teng en Jaap Boekestein. “Ziltpunkverhalen zijn grootse sciencefiction ideeën gemengd met onvervalste Hollands Glorie. De zee, dijken, windmolens, handelsgeest en bombastische megatechnologie. Dat is ziltpunk!”, aldus Tais Teng. Nederlanders, en dan vooral Volendammers, ontwikkelden technologieën om orkanen te temmen en Levende dijken (waarin slimme dijken overal ter wereld land ontginnen en hierdoor van Nederland een supermacht maken. DAT is hoopvol!!!
– Thijs Goverde – Oermannen in de Buurtkeuken (JSF)
Een verhaal over een ouderwetse barbecue dat zich al snel ontwikkeld als een slapstick! Leuk, daar niet van, maar of het nu thuishoort in een anthologie met een serieuze ondertoon als dit?
– Elin Meijnen – Ik zal zingen (Geen Fantastiek)
Heel erg mooi verhaal! Het speelt zich af in het hier en nu. De muziek, het protest. Een meisje dat vooral de muziek, en het protest daarin, voelt. Geen Fantastiek, maar wel machtig mooi!!!
– Marloes Morshuis – Stille nacht (JSF)
Pracht van een origineel verhaal over een toekomst waarin de zon gedimd wordt om de temperatuurstijging op aarde tegen te gaan. De methode an sich is zeer vervuilend. Een verzetsbeweging ‘Silent Knights’ probeert erger tegen te gaan. Magnifiek verteld én voor mij een van de beste verhalen in deze anthologie!
– Esther Walraven – Boer zoekt toekomst (Geen Fantastiek)
Prima verhaal over een boerenzoon die twijfels heeft over zijn opvolging na zijn vader. Voor hetzelfde geld was het wel fantastiek geweest, maar nee, helaas niet! Maar heeft het heel erg veel effect als klimaat fictie? Ik denk het haast niet!
– Tom De Cock – De Kleine Kaap (JSF)
Waanzinnig mooi verhaal wat zeker strijd met Stille nacht om het mooiste verhaal in Hoopvolle verhalen. Een meisje, Stacey, kan zich niet verplaatsen via het ‘Flashen’ (teleporteren) zoals iedereen. Nooit gekund ook. Maar… haar oma Nona wordt ziek. Ik denk toch stiekem dat dit verhaal gewonnen heeft!

Zoals her en der bijgevoegd commentaar blijkt, ben ik zelf niet erg enthousiast over het hoopvolle einde van de wereld. En… met deze anthologie krijg je in de toekomst geen mensen op de barricaden, iets wat zeker nodig zal zijn. Het had van mij best wat pittiger en met duidelijke aanklachten of verhalen die ertoe doen qua klimaatdoelen, schoon water productie, schone lucht er wat er voor nodig zou zijn in een schone wereld te kunnen leven. Extreme oplossingen zijn ook oplossingen. Misschien was het toch beter geweest om naar de SF te kijken, zoals Johan Klein Haneveld doet in de klimaatverzamelbundels die hij samenstelde voor Uitgeverij Macc, zoals Voor de storm, en Welkom in de broeikaswereld. Waarschuwingen in deze anthologieën, zijn duidelijker en zeker grimmiger! Moeten we de tere kinderziel beschermen! Natuurlijk, maar realisme is ook een groot goed!

Maar toch… toch ben ik blij met deze Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld. Het is een aanzet en wie weet wat er uit voortkomt. Een Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld 2? Met daarin wat meer kritische verhalen? Gewoon doen!!!

Jos Lexmond

Jan D. Westerman – De val van de Muta (SF)
De kronieken van Zanterre 2
Iceberg Books, Amsterdam (2024)
381 pagina’s, € 17,99
Omslag: Michael van Zijl

Jan D. Westerman bereikt deze maand (aanstaande zaterdag, om precies te zijn) de gezegende leeftijd van tweeënnegentig jaar. Een hele mijlpaal die eenieder, in goede gezondheid, hoopt te bereiken. Wel… hoopt… dat geldt natuurlijk niet voor iedereen, maar voor mij, als de conditie blijft zoals die nu is én de wereld niet veel gekker wordt dan dan die op dit moment is (kan het gekker?), dan zou ik zeggen… laat maar komen. Meer dan genoeg te doen, te zien en te beleven, wat mij betreft. Wat je je afvraagt is wat er gebeurd zou zijn als mensen als Westerman, zijn hele leven, na een drukke baan in de sleepvaart en het havenbedrijf, niet pas na zijn pensionering zou zijn beginnen te schrijven, maar al vanaf zijn, bijvoorbeeld, twintigste. Zou hij dan zo’n grote zijn geworden als Jack Vance? Er zijn meer mensen die pas na een drukke baan en pensionering zijn gaan schrijven, zoals bijvoorbeeld Charles van Wettum. Zou hij, als hij zijn eerste verhaal zou publiceren, als hij negentien was, net zo groot worden als Tais Teng in het Nederlandse taalgebied? Hij timmert nu al danig aan de weg met zijn verhalen en in eigen beheer uitgegeven bundels en boek. Wat als… nutteloos om over na te denken, maar oh zo lekker, dat wishfull thinking…

Terug dan toch maar na het hier en nu. De kronieken van Zanterre 2. Gelukkig dat De val van de muta gelijk gepresenteerd werd met Gestrand op Helga’s Doem, het eerste deel. Je mag deze twee delen toch zien als een groot verhaal en De val van de Muta begint met een kleine herhaling, een korte terugroep van de herinnering aan het verhaal. Als je de twee delen direct achter elkaar aan leest, dan is dat onnodig natuurlijk, maar als er wat tijd tussen zit, dan is het best wel fijn om even de puntjes weer op de i te krijgen.

Lev Teggert, de laatste overlevende van de ruimtemarine van de Aardse Federatie, was in de ruimte (in een baan om Zanterre), in het ruimteschip de Pinta achtergelaten door de jonge verstekelinge en muta Armanda. De Pinta was door haar gesaboteerd en ze was zelf met de enige overgebleven ruimtesloep afgedaald naar de oppervlakte van Zanterre. Voor Lev zat er niets anders op dan een manier te verzinnen hoe hij ook op de oppervlakte van Zanterre terecht zou kunnen komen. Uiteindelijk, na maanden zwoegen, was het hem gelukt met een noodlanding op een van de grote oceanen. De muta Armanda, was zijn doel en hij zou alles doen wat in zijn vermogen lag om haar te stoppen. Maar hij was een halve wereld van haar verwijderd en een prachtige (voor de lezer dan) avontuurlijke tocht over Zanterre volgt. Een avontuur dat zeker vergelijkbaar is met de tocht over Tschai van Adam Reith, door Jack Vance, of de avonturen, zich afspelend op Grote Planeet, uiteraard ook door Jack Vance.

Verder ga ik niet, want ik wil niets verklappen over de gebeurtenissen op Zanterre. Het verhaal is schitterend, daar niet van, maar… ik wil toch een makke melden. Hopelijk zonder dat ik alsnog een en ander weggeef. Maar ongeveer halverwege vindt het hoogtepunt van het verhaal plaats. Normaal gesproken zou dan het verhaal afgelopen zijn, maar… na de climax, gaat het verhaal gewoon door, want…

Dat vond ik jammer. Eigenlijk verwacht je dan dat het verhaal geëindigd is, maar dan is de clou de clou niet meer en moet je jezelf opladen om opnieuw het verhaal op te pikken en verder te gaan. Dat is het enige wat ik tegen dit tweede deel had. Ik kan er helaas niet meer over vertellen, maar jullie zullen begrijpen wat ik bedoel als je dat punt bereikt.

Maar verder was het weer een geweldig Vanciaans verhaal en als je, eventueel als ik, over de schok heen bent, dan kan je gewoon weer door met het verhaal. Op het einde van De val van de muta blijkt dat het verhaal nog niet gedaan is! Er zijn meer delen in voorbereiding! Ik ben meer dan benieuwd!!!

Jos Lexmond

Jan D. Westerman – Gestrand op Helga’s Doem (SF)
De kronieken van Zanterre 1
Iceberg Books, Amsterdam (2024)
364 pagina’s, € 17,99
Omslag: Michael van Zijl/Xiangzhao Xi

Was Storing al een rollercoaster van gebeurtenissen, dan doet Gestrand op Helga’s Doem daar absoluut niet voor onder. In 2012 al verscheen De Muta al bij Kirjaboek (een POD uitgever), waar aangegeven stond dat het Lev Teggert 1 was. Ruim 601 pagina’s dik. Ik denk dat dit boek op aangeven van Iceberg Books gesplist is in Gestrand op Helga’s Doem en De val van de Muta en dat er een stevige redactie, én misschien wel deels herschrijving, op losgelaten is, waardoor het totaal nu tezamen 745 pagina’s beslaat. Bij Kirjaboek bestond in 2015 Lev Teggert 2, genaamd De Kla. De omschrijving van de achterflap zegt me helemaal niets. Is dat dan misschien een aanwijzing voor de kreet (meer delen in voorbereiding) achter in beide boeken van Iceberg Books? Wie zal het zeggen! Maar… het prikkelt wel de verbeelding!

Wat je wel mag zeggen? Mag ik zeggen dat er een tweede Jack Vance is opgestaan? Ik denk het wel, toch? Nu is opgestaan natuurlijk nu niet direct het juiste woord. Jan Westerman wordt dit jaar 92, dus je zou hooguit kunnen wensen dat hij eerder was gaan publiceren én dat hij dan ook eerder door Iceberg Books ontdekt was. Want Gestrand op Helga’s Doem is inderdaad vergelijkbaar met Jack Vance op zijn hoogtepunt. De vergelijking met de boeken van Tschai, (de belevenissen van Adam Reith zwervend over de Tschai op zoek naar een manier terug te kunnen keren naar de aarde), alsmede met Grote Planeet (de tocht van 40.000 kilometer van Claude Glystra en zijn metgezellen over Grote Planeet naar Aardcentrale) is zo gemaakt!

Na het uitbreken van de duizendjarige oorlog tussen de Westelijke Federatie en het Groot Aziatisch Keizerrijk in 2700 werd de situatie op aarde er niet betert op. Aan beide zijden werden biologische en chemische wapens ingezet en er werd geëxperimenteerd met genetisch gemanipuleerde soldaten. Op dit moment, in 3715 hebben mutanten de Aarde veroverd en is er alleen nog een laatste bastion, waar het sterrenschip Pinta klaar staat voor vertrek naar Axtarte. Als het schip uiteindelijk vertrekt is Eerste Luitenant Lev Teggert, van de Federale Westelijke Ruimtemarine, de enige overlevende aan boord.

Maar… is hij wel de enige aan boord van de Pinta? Na gedegen onderzoek blijkt er een jonge vrouw aan boord te zijn, Armanda Kristiansson. Is dat haar echte naam? Uiteindelijk blijkt ze toch een Muta te zijn, die Lev geestelijke manipuleert.

Ik ga niet verder met het verhaal, want wat ik ook vertel… het gaat zeker tot een waterval aan spoilers leiden en dat wil ik jullie ook niet aandoen. Het stuk in het ruimteschip, wat een behoorlijk stuk beslaat, is natuurlijk interessant, maar het aandeel Vance hierin is vrij miniem. Pas als Zanterre bereikt wordt, dan begint Jan D. Westerman pas echt los te gaan en geeft hij de Vance in zich de vrije hand. Hij beschrijft de planeet die hij doortrekt minutieus. Zoals bijvoorbeeld de beschrijving van de gigantische propellerhaai, die hem redde van de verdrinkingsdood door Jorik van Juks van Jorik te gaan halen. Jorik die een soort van Engels met Lev praatte van honderden jaren geleden.

Hier op Zanterre weet Jan ook, net als in Storing, ook weer veel schepen, water en varen ten tonele te voeren. Zijn aard als binnenvaartschipper kan Jan toch niet echt verloochenen en allerlei schepen, zoals vissersboten, kraken, pakketboten, alsmede een wrakke tobbe, komen meer dan eens voorbij en brengen meer sjeu aan de couleur locale.

Het is jammer dat Gestrand op Helga’s Doem middenin de actie stopt, maar het is dan des te gelukkige dat de Val van de Muta, tegelijk met dit eerste deel van De kronieken van Zanterre verscheen. Je kunt dus meteen doorlezen, wat ik absoluut zeker gedaan heb. Een Vance van ver na het Vance tijdperk, wie wil dat nou niet? Het is waarschijnlijk wel te merken. Sta ik dan stil in mijn ontwikkeling? Misschien, so what? Ik ben én blijf een Vance adept en ik ben meer dan blij met Jan D. Westerman!

Jos Lexmond

Frank Roger – Hels paradijs (DIV)
Poespa Producties, Gent (2024)
525 pagina’s, Prijs: € 33,00
Omslag: Graphic Things Johnny Bekaert/Steven Van Hasten
Voorwoord: Reisbureau Roger: Finn Audenaert

Hels paradijs! Als je de recensie van Bang voor spoken? gelezen hebt, dan zul je daar zeker gelezen hebben, dat beide exemplaren me door Finn Audenaert in de handjes werd gedrukt en ik daar vrijwel meteen een spontane schouder dislocatie van opliep. Gelukkig viel het mee, want waar kom je tegenwoordig nog dergelijke boeken tegen. Prachtige kwaliteit papier, mooie omslag én wat nog mooier is… een inhoud om te zoenen. Vijftig verhalen maar liefst van Frank Roger. Tjonge… het kan niet op. Nou ja… het kan natuurlijk wel op, gewoon een kwestie van doorlezen. Dus laten we maar snel beginnen!

– Hels paradijs (SF)
Een kantoor, een hels paradijs. Een pil ‘flikker’ en je verruilt dit saaie leven voor een ander avontuurlijk bestaan. Maar… als dat nu het net niet is? Pracht van een verhaal, met een even prachtig einde! Eerder verschenen in: Portulaan 103 (2010).
– De langste dag (SF)
Plots stopt de tijd, behalve voor een man. Waarom hij? Als het fenomeen langer aanhoudt, volgt hij zijn ultieme droom en ontkleed alle mooie vrouwen om hem heen. Geweldig verhaal met een nog geweldiger einde!
– Nog een kus (SF)
Een fascinerend en intrigerend idee! Wat voor informatie kan je in een les stoppen en is het dan door te geven aan een ander persoon? Of aan twee? Toch zit ik met mezelf te overleggen of een dergelijk gegeven een fantastiek verhaal oplevert. Hmm… blijkbaar dus wel! Eerder verschenen in: HSF 274 (2021).
– Omnipedia (FA)
Fascinerend verhaal dat me zijdelings aan Fandata doet denken, maar dat terzijde. Het betreffende boek spoort artikelen en essays op, waar de eigenaar op dat moment aan denkt. Zoals gezegd: Fascinerend!!!
– Getalsterkte (SF)
Naar mijn idee (een gedramatiseerde schatting) is dit een van de langste verhalen van Frank Roger. Het is een verhaal over een opstand tegen de stadsraad. Roderick is een instrument van die stadsraad. Verhaal dat tot nadenken stemt!
– Poëzie tussen de ruïnes (FA)
Een man gefascineerd door een verlaten en vervallen stadje. Hij ontdekt kleine verschillen met de vorige keer dat hij er was. Wat is er aan de hand? Absoluut vervreemdend! Het verscheen eerder in: Portulaan 106 uit 2011.
– Een bijna-levenservaring (FA)
Een medewerker van een jobmarkt, komt stukje bij beetje achter een bizar geheim in zijn dorp waar verschillende medische instanties bij betrokken zijn. Ingenieus verhaal én… mooi verteld! Eerder verschenen in: Tjonge 12 uit 2018.
– De flitsen (FA)
Een man gaat, na een flits, van de ene verbazingwekkende situatie naar de andere. De situaties lijken ook hoe langer hoe extremer te worden. Wat is er met hem en de wereld aan de hand? Bijzonder én apart verhaal.
– De bezoeker (SF)
Een vrouw woont in een huis. Tot dusver niets vreemds. Tot… het moment dat er allerlei groepen mensen, onder leiding van een gids, verschijnen en foto’s van het huis nemen. Waarom? Wel… Heel erg leuk en verrassend! Eerder verschenen in: Fantastische Vertellingen 49 uit 2019.
– Een huwelijksnacht, met vuurwerk en confetti (SF)
De prinses van het Pan-Amerikaanse keizerrijk wilde een maanloze nacht. En… dat kreeg ze ook. Het vuurwerk was tot daar aan toe, maar de confetti… Prachtverhaal!!! Eerder verschenen in: Holland-SF 04 uit 1998.
– De ondervraging (FA)
De ondervraging is een psychisch duel tussen de ondervrager en ondervraagde, waarvan de uitkomst tijdens het lezen ongewis is, maar… uitermate verrassend. De vraag is wel of het verhaal Fantastiek is. Voorlopig kies ik voor: Ja! Maar dat kan een volgend keer wel eens: Nee! Zijn.
– De dagdromer (FA)
Een man in een trein. Soms dwalen zijn gedachten weg en soms, bijvoorbeeld door een nies, keren ze terug naar de trein, waar de situatie is veranderd, of… niet? Pracht verhaal over een onzekere werkelijkheid.
– Gestrand op de pechstrook (FA)
Een man en een vrouw onderweg. De vrouw moet hoognodig en de man stopt bij het eerstvolgende tankstation. De vrouw verdwijnt schielijk in het toilet. De man wacht, maar de vrouw komt maar niet terug. De man gaat op zoek naar haar, maar vindt een wonderlijke vrijstaat. Vervreemdend verhaal, niet alleen voor de man! Eerder verschenen in: Weirdo’s 140 uit 2022.
– Space Beach (SF)
Een melancholiek verhaal over een oude wetenschapper die is blijven hangen in een Spaans toeristenstadje. Nadat het enthousiasme na de landing van een leeg buitenaards ruimteschip op het strand is geluwd… wat is er over? Eerder verschenen in: Holland-SF 05 uit 2004.
– Apentoeren (FA)
Verbluffend verhaal over apen die een grote stap voorwaarts doen in hun evolutie, of… leuke gedachten sprong, of kronkel!
– Carrièrezet (SF)
Wat als je je geheugen niet kunt vertrouwen? Dennis is zo iemand. Zijn werkzaamheden bij een bedrijf zijn zo geheim dat, voordat hij naar huis gaat, zijn ‘werk’ geheugen gewist wordt en ’s morgens, voor aanvang van het werk, terug geladen wordt. Angstaanjagend verhaal over een enge toekomst, inclusief de bijbehorende reclame! Eerder verschenen in: Ganymedes 15 uit 2015.
– De schilder en het schilderij (FA)
Een kort, maar briljant verhaal over de oneindigheid en hoe ver je daarin kunt gaan. Eindeloos en immer in beweging. Perpetuum Mobile? Eerder verschenen in: Een glimp van goud, uit 2005.
– De stad van de dansende lichtjes (SF)
Briljant!!! Het magnum opus van Frank Roger (dat mag ik zonder te twijfelen zeggen, niet?), tussen de andere magna opera. Een welhaast onovertroffen beschrijving van het jaarlijkse festival van de moderne kunst! Eerder verschenen in: Tweede Ragnarok. SF Jaarboek 1995 uit 1994.
– De patch (SF)
Schrikwekkend verhaal! De hond van een meisje overlijdt en om het verdriet te verzachten, schaft haar vader het patch product aan, die op virtueel gebied, de hond weer tot leven brengt. Maar dan… Angstaanjagend! Eerder verschenen in: Ganymedes 17 uit 2017.
– Je kunt maar tweemaal sterven: De tweede moord op John F. Kennedy (SF)
Als een hologramfiguur als John F. Kennedy de verkiezingen met ruime meerderheid zou winnen, dan zou dat alleen maar in de VS kunnen! Weirder kan niet… of toch? Eerder verschenen als: Je kunt maar twee keer sterven: De tweede moord op John F. Kennedy, in: Weirdo’s 130 uit 2020.
– De vuuraanbidders (FA)
Intrigerend verhaal over een antropoloog die bij een onbekend volk terechtkomt. Ze schijnen te communiceren door met toortsen te zwaaien. Zoals gezegd… intrigerend tot de laatste letter.
– De man voor wie geen hulp meer mocht baten (SF)
Alweer een prachtverhaal waar je, net als het vorige, geen sikkepit mee opschiet! Een man op weg om de haag te gaan snoeien, wordt verrast door de plotse verschijning van een panikerende man. Hij verdwijnt ook vrij snel weer. Wat is er aan de hand? Ja… dat zou ik ook wel eens willen weten! Eerder verschenen in: Holland-SF 05 uit 2005.
– Onder de radar (FA)
Magnifieke uitwerking van een bizar idee, namelijk… het leren onzichtbaar te zijn. Ontzettend leuk gedaan!
– De bloemenwinkel (SF)
Akelig en verontrustend. Het begint met de crash van een maanlander op de maan en… het eindigt… niet!
– De ontdekking van Bofferskonte (FA)
Door het volgen van omleidingen en een aantal maken verkeerd rijden, eindigt een man in Bofferskonte. Hoe komt hij daar weer weg en waar is Bofferskonte eigenlijk? Geweldig verhaal. Het gegeven is simpel, maar… je moet er maar opkomen! Eerder verschenen in: Weirdo’s 126 uit 2019.
– Rood zand, rode hemel (SF)
Dramatisch verhaal! Op Mars is de kolonisatie al een paar eeuwen een succes. Honderdduizenden mensen wonen en werken er tot tevredenheid. Tot… een terroristische organisatie aanslagen begint te plegen. Het is een verhaal van gebeurtenissen opsommen, wat tot mijn verbazing toch werkt! Eerder verschenen in: Cerberus 52 uit 1999.
– De indringer (SF)
Alweer, en zeker niet verbazend, een prachtverhaal. Een man raakt de weg kwijt in Gent. De omgeving komt hem vagelijk bekend voor en ook weer niet. Waar is hij en hoe komt hij weer thuis? De moeilijkheden die de man én zijn lotgenoten heeft, zijn prachtig beschreven!
– De consument van het jaar (FA)
Hoewel ik een pesthekel heb aan het woord ‘shoppen’, met de grootst mogelijke tegenzin noodzakelijke (?) reclames lijdzaam onderga en commerciële televisie absoluut vermijd, kostte het totaal geen moeite dit verhaal lezen. Prachtige parodie op het shoppen! Verscheen eerder als: Consument van het jaar, in: Weirdo’s 104 uit 2013.
– De achterblijvers (FA)
Als immer een verhaal met geheimen die niet verteld mogen worden, die geheim moeten blijven. Een toerist probeert met alle macht het geheim van Jhellisa Bay te achterhalen, maar de vissers houden hun kaken stijf op elkaar. Wat is er aan de hand? De laatste zin is veelzeggend, maar zegt ook weer helemaal niets! Eerder verschenen in: Portulaan 105 uit 2011.
– De kloof in de toren van de hoop (SF)
Een verschrikkelijk verhaal! Wat overigens niet wil zeggen dat het niet goed zou zijn, maar meer dat de implicaties verschrikkelijk zijn. De mensen in dit verhaal zitten gevangen in een perpetuum mobile van commercie, wat een systeem is waaruit niet te ontsnappen valt. Nogmaals… verschrikkelijk, of… ten hemel schreiend. Dat is ook zeker goed! Verscheen eerder als: De kloof in de toren van hoop, in: Time Out uit 2009.
– De verzamelde verhalen (FA)
Dit is absoluut weer een heel ander verhaal! Een man koopt in een tweedehandsboekwinkel een boek, met op de rug de titel: ‘Verzamelde verhalen’. Verder geen gegevens, geen colofon en slechts één verhaal! Wat is dit voor een boek? Ik zou er ook wel zo een willen, want zo een heb ik er nog niet! Schitterend!!!
– Onheilige Graal (SF)
Alweer een wereld waarin ik liever niet zou willen leven. Bij nader inzien zijn er die maar heel erg weinig. Maar deze toekomst staat bol van de indringende reclame holo’s en peppers, downers en meer van dat soort rommel. Maar er schijnt een weg uit wereld te zijn. Prachtig beschreven. Het leeft voor je ogen. Eerder verschenen in: De Tijdlijn 50 uit 2003.
– De waarschuwing (FA)
In een etage van een gesloten winkel staan een aantal naakte poppen. Elke dag, als een man in een tram passeert, ziet hij telkens kleine wijzigingen in de groep. Sommige poppen zijn nu gekleed, anderen staan anders. Elke dag veranderd er wel iets. Op een dag, als de winkel weer open is, besluit de man onderzoek te doen. Intrigerend verhaal.
– De transfer (SF)
Wederom een pracht van een verhaal, dit keer opgetuigd met een besmuikte vorm van humor. Hoe komt het dat de neanderthalers uitgestorven zijn? In dit verhaal wordt er afdoende antwoord op de vraag gegeven! Eerder verschenen in: Fantastische Vertellingen 33 uit 2015.
– Rinus en de spinnen (FA)
Verhaal over een man die de kant van de spinnen koos. Hij leerde met hen te communiceren. Mooi in zijn eenvoud én verwachtingen! Eerder verschenen in: Poe in de polder uit 2021.
– Kijk uit voor die schaduw (HO)
Voor het eerst heb ik een hekel aan een verhaal van Frank Roger! Het eindigt namelijk, naast dat de spanning oploopt en ondragelijk wordt, terwijl er geen echt einde is. Geen Verklaring! Niets! Ik wil een einde!!! Misschien is het daardoor waarom het nooit eerder verschenen is!
– De harmonie hersteld (SF)
Na een (niet nader omschreven) ramp, heeft de aan de macht zijnde politieke partij besloten, de techniek af te wijzen, de uitvindingen te ontvinden en de maatschappij te ontdoen van alle technische ontwikkelingen. Angstaanjagend beschreven. Een abominatie!!! Eerder verschenen in: Ganymedes 13 uit 2013.
– Het andere boek (SF)
Magnifiek verhaal. Een bezoeker aan een tweedehands boekenzaak, ontdekt prachtige voorbeelden van alternatieve tijdlijnen in boeken. Thuisgekomen met zijn aanwinsten, ontdekt hij… Briljant uitgewerkt verhaal!!!
– De kolonie (SF)
Humorvolle analogie van het vluchtelingen probleem hier op aarde. Absoluut onmogelijk natuurlijk, maar daarom een des te leukere parodie! Eerder verschenen in: Weirdo’s 111 uit 2015.
– Westwaarts met jetlag (SF)
Een vrouw vliegt constant de wereld rond, vanwege een experiment met jetlag. Het gaat erom te onderzoeken hoeveel jetlag iemand aankan. Hoeveel is dat? Zeer vervreemdend verhaal!
– De man die beroemd was (SF)
Een man drinkt rustig zijn biertje als hij wordt aangesproken door een man die zegt dat hij beroemd is. Maar de man die zijn rust wil én zijn biertje, kent hem niet. Vervreemdend verhaal, mooi door zijn eenvoud.
– Hemelwaarts (SF)
Macaber verhaal over een ruimteschip, oogverblindend wit, dat uit de verre intergalactische ruimte kwam en voorzag in een behoefte. Maar wat voor behoefte? En… voor wie? Zoals gezegd: Macaber! Eerder verschenen in: Fantastische Vertellingen 29 uit 2014.
– De strandjutter (SF)
Als het vorige verhaal al macaber was… dan is ‘De strandjutter’ het zeker! Een strandjutter vindt munten, vreemde voorwerpen en… Verhaal waarvan je in eerste instantie denkt: Waar gaat dit over? Maar als je er ietsje langer over nadenkt…
– Geen toegang voor onbevoegden (HO)
Waar een deurtje in een crypte in de Sint-Baafskathedraal in Gent toe leidt, is onmogelijk te voorspellen. Er staat: “Geen toegang voor onbevoegden” op, maar als je dat in de wind slaat… dan moet je dat zelf maar weten. Een mysterie van de bovenste plank!
– De lentetuin (FA)
Als je oud bent, last van artritis hebt en je vrouw is overleden, de zomer loopt op zijn einde, de tuin, hobby van je vrouw met groene vingers, verwilderd. Wat als… Heilzaam verhaal, of… toch weer niet?
– Neder-Park (SF)
Prachtig over de top verhaal over een alternatief pad dat Nederland is ingeslagen. Onder Japan, dat uiteindelijk heel Nederland gekocht heeft en er een groot toeristisch centrum van gemaakt heeft. Mooie oplossingen gevonden voor ontstane problemen. Onder de titel: Nederpark eerder verschenen in: Cerberus 19 uit 1994.
– De grens voorbij (FA)
Afgrijselijke horror, althans voor mij! Een man wordt geobsedeerd door reclame en zoekt een manier om alle reclameblokken achter elkaar te monteren, zodat hij de films niet meer hoeft te zien! Prachtig uitgedacht!
– De handleiding (SF)
Briljant verhaal én… ik vertel er verder helemaal niets over! Read the fucking manual!!!
– De dag dat de tekst-wissende T-bommen vielen (SF)
Deze is, in principe, nog briljanter dan de vorige. Denk er eens wat langer over na wat je gelezen hebt!
– Hotel Maldoror (SF)
Hotel Maldoror ligt ver weg. Ver van de bewoonde wereld. Op het nabij bijgelegen meer zou een poort zijn naar andere dimensies. De hoofdpersoon is er niet echt met vakantie, maar meer om eens te kijken wat er nou waar is van de verhalen. Je maakt nog eens wat mee in hotel Maldoror! Mooie afsluiting van deze evenzo mooie bundel!

Dit alles wordt gevolgd door een interview met de meester, afgenomen door Isabelle Plomteux en Frank Roger over surrealisme door Finn Audenaert, én… De Ballardiaanse surrealist: Het proza van Frank Roger, door Finn Audenaert en DannY De LaeT.

En dan… dan is het gedaan! Met vooral in het achterhoofd dat Frank Roger met gemak nog wel een stuk of wat van bundels van dit formaat zou kunnen vullen. Hels paradijs… een gevarieerd aanbod van verhalen. Veel verhalen (als ik goed geteld heb: 26) verschenen eerder, in sommige gevallen, veel eerder, maar ook veel (dus, wederom als ik juist geteld heb, 24) verschenen niet eerder. Dat niet eerder verschenen wil zeggen, niet eerder op papier of niet eerder op, of in andere,media, die aan mijn speurend oog onttrokken waren. In beide gevallen, niet erg. De herhaling was een genot om mee te maken en de nieuwe verhalen… wel… ook een genot om mee te maken. Er is dan geen enkel ander advies mogelijk… kopen en lezen, maar wel met mate, een overdosis Frank Roger heb je zo opgelopen en dat is niet best. Je weet maar nooit of zoiets besmettelijk is!

Jos Lexmond

Bang voor spoken? (DIV)
Poespa Producties, Gent, België
636 pagina’s, € 40,00
Samensteller: Finn Audenaert
Vormgeving: graphic things, Gent – Johnny Bekaert.be
Illustraties: Felix Bosschaert
Te bestellen bij (of op): info@poespaproducties.be

Samen met Hels Paradijs van Frank Roger (daar ben ik al 2/3 ver mee, qua lezen dan) kreeg ik tijdens Fantasticon IV, Bang voor Spoken? door Finn Audenaert in mijn handen gedrukt. Dat kwam aan. Twee gigantische polsenbrekers! Prachtige kwaliteit papier, dit exemplaar weegt alleen al 1120 gram, hou dat maar eens in de poezelige knuistjes tijdens het lezen, dat gaat je gegarandeerd opbreken op den duur! Gelukkig lees ik anthologieën, bundels en tijdschriften altijd gedoseerd, dus hooguit twee verhalen per avond, waarna ik dan weer over ga tot de roman die ik op dat moment onder handen heb. Dus… qua gewichtheffen was het te doen.

Prachtig initiatief van Poespa, nu al, nu ze nog niet eens zo heel erg lang nering doen. Pracht van een klus voor Finn Audenaert, van wie ik me al een tijdje afvraag, hoe het toch mogelijk is dat hij zoveel ballen tegelijk in de lucht houdt en dan toch zo voorkomend en attent reageert nog op, bijvoorbeeld, facebook. Petje af en een diepe buiging voor beiden. Welaan… dit gaat een lange recensie worden, dus ik ga snel beginnen om te kijken of deze verhalen me de stuipen op het lijf kunnen jagen, of misschien wel hikkend van de schrik en jankend van angst, om mijn moeder laten roepen! Het spookuur kan los!!!

Na de intrigerende inleiding van Finn Audenaert en het vermakelijke spookdiagram van Bruno Lowagie, kunnen we aan echte werk beginnen: De verhalen!

– Karel Smolders – Het huis dat zielen las (HO)
De opening van dit Bang voor Spoken? is eng prachtig. Een man gesloopt door zijn wederopbouw na een verkeersongeluk, koopt een verlopen huis. Allengs beleefd hij visioenen van geweld, angst en verdriet. Ik wist al dat Karel goede SF kan schrijven, maar hij staat ook zeker zijn mannetje op het gebied van Horror… goede Horror… Chapeau!!!
– Finn Audenaert – Haiku (Niet opgenomen)
– Tais Teng – De vuurjapon, een fabel van de Canarische Eilanden (FA)
Een waanzinnig verhaal van Tais Teng. Vertelling over het onhoudbaar houden van een vuurdemon en het verkrijgen van (tijdelijke) macht over haar, met behulp van zijn zus. Verhaal van de meester volgens zijn stramien: Breng je hoofdpersoon in een onmogelijke positie en zie het dan wel vanaf daar!
– F.P.G. Camerman – Wolkenzoon (SF)
Geweldig en origineel verhaal in de context van Spookverhalen voor deze bundel. Je kunt wel zeggen: Ghost in the Machine! Prachtig!!! Verscheen eerder in: Fantastische Vertellingen 50, uit 2019.
– Bruno Lowagie – De interventie (FA)
Meer dan mooi én kort verhaal over het verschil in perceptie. Wie is er nu dood?
– Martine Pauwels – De urn (FA)
Verhaal over wraak van de doden. Dode tante Monica wil wraak voor het doden van haar zoon door haar broer.
– Ruben De Baerdemaeker – Haiku (Niet opgenomen)
– Finn Audenaert – Spookloos (FA)
Vermakelijk verhaal over een Romeins spook dat zich moet inschrijven.
– Guido Eekhaut – De rivier (FA)
Meer dan intrigerend verhaal waarin Guido meer ongewis laat, dan dat hij oplost. Sterker nog… het gezicht aan de overkant brengt alleen nog maar meer vraagtekens. Of er spoken im frage zijn, is voer voor discussie. Als iemand wil openen?
– Laura Scheepers – De nevelheks (FA)
Prachtig verhaal over bijgeloof en de rol die het katholieke geloof speelde bij helse verbanningen. De ‘heks’ in dit verhaal is niemand anders dan een vrouw die alles weet over kruiden en hun toepassingen. Als spook weet ze haar kennis te verspreiden. Op een mooie manier verteld!
– Charles van Wettum – Huize Vhoo Khoezz (SF)
Dolle pret met dit verhaal! Ik zou het evenwel niet direct een spookverhaal noemen, maar de gang naar het waanzinnig mooie (en eigenlijk wel te verwachten) einde, wat dan wel via een spookhuis gaat! Meer dan leuk!!!
– Frank Roger – Veel liefs van de buren (HO)
Pracht van een verhaal met een nog mooier einde. Een man heeft een huis gekocht in het buiten, zonder buren. Maar ’s nachts lijkt het alsof de buren oneindig de liefde bedrijven. Ten einde raad, zoekt de man een oplossing. Een van de regen in de drup verhaal, maar o zo mooi. Een Frank Roger meer dan waardig! Eerder verschenen in: Holland SF 03 uit 2002.
– Jaap Boekestein – De laatste dans in Théâtre d’Obscure (HO)
Een meer dan prachtvol verhaal van Jaap Boekestein. Herkenbaar als dusdanig? Ja! Jaap schrijft prachtig. Sensueel! Levend en toch dood. Levend én dan dood. Hij vraagt erom? Jazeker, doet hij dat! Maar… hij vraagt er ook wat voor terug, jawel! Lees! Huiver!!!
– Bruno Lowagie – Seance (FA)
Leuk verhaal! Het verhaalt over drie jonge Belgische stellen, die kamperen in het Andalusische gebergte en bij een kampvuur met een Ouija-bord spelen. De antwoorden die dat bord geeft, zijn meestal niet de antwoorden die je wilt krijgen!
– Ruben De Baerdemaeker – Haiku (Niet opgenomen)
– Eveline van Dienst – Sp(r)ookjes (FA)
Een ietwat flauw verhaal, waarin als bedtijdverhaal uit de Spookjes van Glimm voorgelezen wordt aan twee jonge, en rondzwevende, spookjes.
– Finn Audenaert – Feel bad (HO)
Wat begint als een schrijfweekend in Slot ten Doorn voor een zestal meiden, slaat allengs om in een regelrechte horror. Mooi geschreven, al vond ik het eerste deel misschien wel wat lang duren, maar… het laatste deel maakt het dan weer meer dan goed!
– Liesbeth Jochemsen – De hond in de pot (geen)
Al eerder een verhaal in die strekking gelezen, maar kan er, helaas, geen Fantastiek, dan wel spookverhaal in herkennen.
– Luc Vos – Niet voor mij (FA)
Een man en een vrouw, en… Ultrakort, maar sterk verhaal!
– Bruno Lowagie – Kattenkwaad (HO)
Alweer een zeer kort verhaal met spraakverwarring en een misverstand, maar… het komt vanzelf goed. Nou ja, goed… Leuk gedaan!
– Finn Audenaert – Haiku (niet opgenomen)
– Tim Therry – Opa Keelschors (FA)
Prachtig verhaal met een mooie oplossing én een toch wel verrassend einde. Als opa dood gevonden wordt, komen twee neven een inventarisatie houden van de inhoud van de bungalow.
– S. Stepanovic / Rose N Storm – De legende van Zmeu (HO)
Fragment uit Darkfalls. Waarom een een fragment uit een boek (blijkbaar) hier is opgenomen is me een raadsel. Ok het beschrijft een Fantastieke scene, maar dat is het enige wat er is. Geen verhaal, geen plot!
– Luc Geeraert – Hart en ziel (HO)
Een man, opgesloten in een pijp, is al jaren vermist. Zijn vrienden onderhouden een altaar om hem te gedenken, maar na vijfentwintig jaar… Doodeng verhaal van een, soortement, locked-in syndroom! Verscheen eerder in: Weg uit 2017.
– Laura Scheepers – Wraak (FA)
Pracht van een spookverhaal! Klassiek zou ik het welhaast willen noemen. Een vrouw erft van haar tante een boerderij in Twente. Haar hebberige en luie vriend wil dat ze het verkoopt om van de opbrengst te kunnen leven. Ze verbreekt de verhouding, maar de vriend laat niet los en begint haar te stalken.
– Ruben De Baerdemaeker – Haiku (niet opgenomen)
– Mike Jansen – De poppenspeler van Durestad (HO)
Een poppenspeler, met zijn zwakzinnige zoon op weg naar Duitsland, komen aan bij Durestad. De poppenspeler installeert zich, waarop de marktleider verschijnt en een groot bedrag aan heffing eist. Aan het einde van de dag, wordt de marktleider half verslonden gevonden. Whodunit! Verhaal van beïnvloeding, bezetenheid en vraatzucht!
– Marceline de Waard – Het spook met de rode haren (SF)
Verhaal van twee would-be geliefden, die bij een excursie aan een Ierse ruïne een robbertje met de tijd spelen en de gebeurtenissen in 1651 herschrijven. Goed verteld!!!
– Finn Audenaert – De strijd beslecht (FA)
Een atypisch verhaal verhaal voor deze anthologie, evenwel toch een mooi vertelde legende uit de Keltische mythologie. Een link naar spookvertellingen zie ik niet zo direct, maar de krijgers kunnen beiden natuurlijk geesten zijn.
– Johan Klein Haneveld – Het Tasmaanse spook (FA)
Mooi verteld verhaal over de jacht op de laatste Tasmaanse tijger. Om alle mogelijkheden uit te sluiten heeft het gezelschap, buiten de organisatie om, een cameraman en een medium aangetrokken. De cameraman is sceptisch over het medium. De groep trekt de jungle in. Het verhaal is schatplichtig aan het monster van Loch Ness en dergelijke verhalen.
– Bruno Lowagie – De ballade van Sarah Winchester en haar huis (gedicht)
– Frank Beckers – Haiku (Niet opgenomen)
– Hervé Suys – De beschermeling (FA)
Een ietwat vreemd, edoch boeiend verhaal. Een man met een hoge positie, keert terug naar zijn geboortegrond. Om wat te doen?
– Katrien Ricart – Koud marmer (FA)
Een belofte aan zijn vrouw kon hij, door zijn slappe houding, niet meer nakomen. Ze was bijgezet in het columbarium van het kerkhof en sindsdien spookte ze bij hem. Er zat maar één ding op. Apart verhaal!
– Karel Smolders – Ghost with the wind (FA)
Normaal gesproken kunnen ze een spook de pis niet lauw maken, maar nu, in het slot van Bartholomeus, wordt het hem te gortig. Leuk geschreven in de vorm van een interview.
– Ruben De Baerdemaer – Haiku (niet opgenomen)
– Frank Beckers – Waarom grote mensen geen spoken zien (FA)
Voor volwassenen lijkt het me een geruststelling, maar mensen, ouder dan twaalf, zien geen spoken meer. Zijn eigen spookje, Dookje, kwam afscheid nemen de avond voordat hij twaalf werd.
– Finn Audenaert – Poetsman (FA)
Een spook woont al jaren in het huis van Lea en Alfons, maar weigert toe te geven (of weet het gewoonweg niet) dat hij een spook is.
– Bruno Lowagie – Dode mensen (FA)
Twee vriendinnen in een vakantiehuisje in de Ardennen. In een gesprek onder het genot van een fijn flesje wijn, komt het gesprek op spoken. Light version van The sixth sense, de film met Bruce Willis, waarin een klein kereltje zegt: “I see dead people”.
– Isabelle Plomteux – Amenophis Steketee (FA)
Een luitenant is een meter of tien naar beneden gevallen en heeft hoogstwaarschijnlijk zijn rechterbeen verbrijzeld. In, zo denkt hij, zijn koortsdromen, wordt hij lastig gevallen door een dwerg. Mooi verhaal! Eerder verschenen in: Ganymedes 21 uit 2021
– Ruben De Baerdemaeker – De waarzegster (FA)
Een ouderwets circus in de stad met, inderdaad, een waarzegster. Een waarzegster die communiceert met geesten uit het verleden. Haar bekendheid overtreft op een gegeven moment die van het circus. Mooi verteld!
– Peter De Backer – Twee spoken (FA)
Een ietwat kinderlijk aanvoelend, maar toch aandoenlijk verhaal. Het gezin wordt nogal gedomineerd door de vader. Twee spoken willen er wel wat aan doen.
– Luc Vos – Verandering (FA)
Een spook en ook God, kunnen het niet verkroppen dat de mens geen ontzag meer voor hen op kan brengen. Leuk bedacht!!!
– Bruno Lowagie – Schrijnwerk (FA)
Heel erg leuk, en heel erg kort, verhaal over een man die gebroken heeft met zijn vrienden. Hij heeft een vriend bij hem uitgenodigd om het resultaat te laten zien. Dolle Pret!!!
– Finn Audenaert – De melomaan en de vloek (FA)
Fascinerend verhaal over een componist die jaarlijks een concert moet geven met een duizendkoppig orkest van criminelen en moordenaars, maar telkens gaan die uitvoeringen verkeerd. De vloek van Apollo!
– Eddy C. Bertin & Brenda Bertin – Geestesoproeping (HO)
Een verhaal van de Vlaamse grootmeester van het horrorverhaal en zijn dochter, mocht zeker niet ontbreken in deze grandioze anthologie! Het idee van dit verhaal kwam van zijn achtjarige dochter Brenda. Eddy hoefde niets anders te doen dan het verhaal te herschrijven, wat hij deed in slechts één avond. Het resultaat… een prachtige afsluiter van de verhalensectie én… het herlezen dubbel en dwars waard!!!

Gevolgd door Spooky Songs een essay van Patrick Van de Wiele en een heel lange essay, 246 pagina’s maar liefst van Finn Audenaert, getiteld: Het gouden tijdperk van het spookverhaal in de Angelsaksische landen. Helaas moet ik vertellen dat ik, met pijn in het hart, beiden voor dit moment, overgeslagen heb. De reden is vrij simpel. Geen tijd. Er staan nog behoorlijk wat recensies, waaronder ‘Hels paradijs’ van Frank Roger (ook al zo’n dikke pil) te schrijven en daar gaat al mijn tijd in zitten. Ik schrijf ze evenwel op voor later.

Al met al is Bang voor Spoken? een meer dan geweldige anthologie met verhalen, die variëren van leuk tot geweldig en alles wat er maar tussen zit. Eerlijk gezegd hadden de haiku’s van mij niet gehoeven, maar ook daar zullen ongetwijfeld liefhebbers voor zijn, dus lekker laten staan. Wat mij betreft is het nu wachten op een Bang voor Spoken? uit het Engelse taalgebied, iets waar Finn (zoveel had ik er wel van gezien) ons lekker mee gemaakt heeft in zijn essay! Spookverhalen, dan wel Ghost Tales… ze komen toch ook oorspronkelijk uit Engeland, nietwaar?

Hoe dan ook… ik ben prima vermaakt! Doe maar nog wat meer!!!

Jos Lexmond…

Vampieren en Demonen. Griezeljaarboek 2024 (DIV)
Vampieren en Demonen 3
Uitgeverij MACC, Rijen (2024)
181 pagina’s; prijs 18,95
Omslag: Tais Teng

Vampieren en Demonen. Griezelhandboek 2024. Het derde al weer in de reeks én… ik ben er blij mee! Vorig jaar bij mijn recensie van Griezelhandboek 2023 sprak ik de hoop uit dat de volgende editie wat vetter (meer verhalen dus) zou zijn, zodat het wat meer vlees op de botten zou krijgen. Dat is helaas niet gelukt. Horror is en blijft toch een beetje een ondergeschoven kindje in het Nederlandse taalgebied en dat is jammer. Als ik voor mezelf spreek, dan mag ik gerust zeggen (en dat is inmiddels genoeglijk bekend), dat ik gek ben op goede horror en dat dat artikel schaars is tegenwoordig. Maar… het is niet anders en we zullen het moeten doen met wat ons gegeven wordt! Dus ben ik toch, uiteraard, weer blij met de derde uitgave van Vampieren en Demonen. Maar toch wil ik (excuses, maar ik ga me er toch een beetje mee bemoeien), potentiële horror auteurs een beetje porren om voor de volgende editie, er van uit gaande dat die daadwerkelijk weer op de rol staat, nu al vast na te denken over een bijdrage. En… als je een briljant idee hebt… schrijf hem vast op, werk het uit en stuur het naar Theo! Het kan maar vast gebeurd zijn. Wat let je?

Wel… na deze ‘dramatische’ oproep, zullen we de inhoud dezes eens wat nader beschouwen. Ik weet niet hoe het met jullie is, maar ik heb er zin an!!!

Voordat je begint, stuit je natuurlijk meteen op alweer een stemmige coverillustratie van Tais Teng en uiteraard hoort bij deze prachtig mooie afbeelding een proloog!

– Tais Teng – In een huis van Levianthanbotten (FA)
Het verhaal behorend bij de omslag is een Hans d’Ancy verhaal. Het is alweer een tijdje geleden dat we daar een verhaal van genoten hebben. Hans d’Ancy is een kind van de ellendige Onderstad. Hoog boven hem lonkt Groot Amsterdam, waar alle parken op gietijzeren zuilen staan en de rijken ronddraven op gemuteerde kakkerlakken. Goden en demonen wandelen door de brede straten en alleen een schuimbekkende idioot is atheïst… In Hans’ alternatieve wereld eindigde de Gouden Eeuw nooit en is praktische magie heel wat betrouwbaarder dan techniek. Hans d’Ancy kennen we natuurlijk al van de eerdere Aan de oevers van de nacht verschenen in 1983, bij uitgeverij Kraaikop. in 2007 volgde een herschreven en uitgebreide versie bij Verschijnsel. Buiten De gunsteling van Sedna in 1994 en In de gloed van Vulkanen in 2004, verscheen in 2010 Onder parelmoeren hemels, ook bij Verschijnsel, een verhalenbundel met maar liefst 47 verhalen over de meesterspeurder. Nu dus eindelijk weer een, weliswaar kort, verhaal van hem. Een verhaal van een nachtmerrie en een bijbehorende traan van geluk!
– Uschi Zietsch – Helse verwisseling (HO)
Hoe je als levende, dood gaat bij een aanslag, dan in een lege hel terechtkomt en verder ‘leeft’ in een ‘leven’ dat je absoluut niet voor mogelijk houdt!
– Theo Barkel – Ritme van de Hel (HO)
Nog een oude bekende: Shadajaël! Een avondje uit met zijn vrienden in een jazz-club. Als de band begint te spelen, weet hij dat er wat mis is met die band. Vooral met de zangeres. Als sommige van de gasten beginnen over te geven, voelt hij dat het tijd wordt om in te grijpen. Heerlijk bloederig!!!
– Jaap Boekestein – Vrees de sexy hellefurie! (HO)
Lekker gruwelijk verhaal van Jaap, met knipogen alle kanten op. Een sexy vrouw, stripper en nog veel meer. Sam (Samurai Girl, de heetste stripper slash dominatrix in de Lone Star State) genaamd, wordt vermoord. Door Cad en Mandy. Sam werd een deal aangeboden door de duivel en zweert dat ze zullen boeten. Het is het begin van een gruwelijke tocht gevuld met geweld en wraak. Prachtig en snel verhaal van Jaap!
– Tais Teng – Wat aanspoelt van verre Gruwelkusten (SF)
De tijd… een verre toekomst, waar poorten uit verre dimensies gruwelen en kinderen, die nog geboren moeten worden, sturen. Briljant sciencefiction verhaal met alle mogelijke én onmogelijke magnifieke fantastieke vondsten, die niet meer te tellen zijn. Prachtverhaal van de Nederlandse ideeënmeester!
– Johan Klein Haneveld – De gevonden vrucht (FA)
Prachtverhaal dat een religieuze inslag heeft en gestoeld is op een bijbel verhaal (vraag me niet welk). Ik heb het evenwel als Fantasy ingedeeld, maar het is natuurlijk pure horror voor de betrokkenen! Mooi verteld én zeker de moeite waard!
– Eveline van Dienst – Kattenkwaad (HO)
Eveline van Dienst is een debutant in het horror genre en bijna debutant in het Fandata gebeuren. Ze staat met slechts een verhaal daarin genoemd, maar ik heb het idee dat dat snel meer zal gaan worden. ‘Kattenkwaad’ is een leuk horrorverhaal, waar de moraal zou kunnen zijn: adopteer nooit een kat uit Roemenië. Gelukkig ben ik helemaal geen kattenmens!
– Deseyn, Johan – De Deur (FA)
Prachtig verhaal wat liefdevol is verteld door een van de bekendste en veel gepubliceerde Belgische schrijvers. Een oude man, eenzaam na de plotselinge dood van zijn vrouw, ontdekt plotseling een deur in zijn huis. Een deur… waarheen leidt die? Eerder gepubliceerd in Horrorarium uit 2006.
– Esther Geurts – Scherven en duiven (HO)
Dit is een verschrikkelijk eng verhaal. Het is maar dat u het weet! Het is het verhaal van een kinderlokker, maar dan vele malen erger. En ENGER!!! Vooral met de weerklank van iets vies, iets smerigs! En dat voor een net geen debutante!!! Daar kunnen we in de toekomst nog wat van gaan verwachten!!! Alle lof!
– Tais Teng – Met je kat over de wolkenwaterval klimmen. Een verhaal van de Canarische eilanden (FA)
Met alweer een prachtig en fantasievol verhaal met, weliswaar horrorelementen, maar nog een groter fantasyreservoir, waardoor de keuze voor het genre: Fantasy is gevallen. Lees, geniet én oordeel zelf! Heb ik gelijk, of niet?
– Johan Klein Haneveld – De afsnijroute (HO)
De afsnijroute is een verhaal waarover je kunt discussiëren of het horror is of niet. Wat het in ieder geval wel is… een verhaal waar een ontzettend dreiging van uit gaat. Er kan elk moment iets ergs gebeuren, waar je totaal geen invloed op hebt! Misschien is dat ook echt wel gebeurd ook. Want… waar zijn zijn ouders? De vraagtekens blijven! Uitermate goed verhaal, maar we zullen het antwoord op de gestelde vragen nooit krijgen!
– Theo Barkel – De nacht van Doornroosje (HO)
Een wel heel erg grimmig sprookje. De gebroeders Grimm zouden zich omdraaien in hun graf als ze zouden lezen wat Theo had uitgespookt met de sprookjes van Sneeuwwitje en Doornroosje. Voor ons blijft alleen maar over om eens breeduit te grijnzen!

Dit was toch weer een onderhoudende en dus geslaagde versie van Vampieren en Demonen. Het moge wel duidelijk zijn dat wat meer verhalen een voordeel zou zijn, maar laten we maar niet klagen en tevreden zijn met wat we voorgeschoteld hebben gekregen dit keer. Laten we hopen op de 2025 versie! En… by the way… ik weet niet wie er verantwoordelijk is voor de mooie gestileerde pagina’s tussen de verhalen in, maar… ik vind ze mooi!!!

Ik wil wel nog even een dikke en opgestoken duim alsmede complimenten uitdelen aan Esther Geurts met haar Scherven en duiven. Wel… dat gedaan hebbende kunnen we niets anders dan afwachten tot Vampieren en Demonen. Griezelhandboek 2025 beschikbaar komt! Ik kijk daar nu al naar uit!

Jos Lexmond

Charles van Wettum – *Anderen (DIV)
Muttew (Eigen beheer) (2024)
337 pagina’s; prijs € 21,90
Omslag: Charles van Wettum
Verkrijgbaar op: Amazon.nl voor € 21,90, of… via https://wettum.org/bestellen/ voor € 22,00

Charles van Wettum… wie kent hem niet? Minimaal de helft van het Fantastiek minnende Nederlandstalige publiek, wil ik toch wel beweren! Hij timmert dan ook wel danig aan de weg! Je komt hem overal en ergens tegen. Bij een eerdere gelegenheid heb ik ook al eens gezegd, wat als Charles al vanaf een jaar of twintig, of daaromtrent, al niet was gaan schrijven en publiceren, dan had hij toch zeker bij de top van het Nederlandstalige auteurs behoord. Maar, als je het op de keper beschouwd, mag je dat na de, plus minus, drie jaar dat hij nu met pensioen is en de pen heeft opgepakt, ook wel zeggen. Het enige verschil is dat we dan heel erg veel meer verhalen, en misschien wel romans, van hem te lezen hadden gehad. Sois… het is wat het is. Laten we blij zijn dat we hem nu als inventief, interessant en origineel schrijver van zoveel moois al hebben en blij zijn met wat er allemaal nog onze kant op komt.

Zoals, al weer in eigen beheer uitgegeven, Anderen! Een prachtig verzorgde bundel met vijfentwintig schitterende verhalen die we op ons gemak eens de revue laten passeren! Maar eerst nog even het voorwoord, waarin Charles stelt dat de verhalen in Anderen niet over Anderen gaat, maar zeer zeker over ons zelf. Niet alleen over het voorspellen van de auto, maar zeker over het voorspellen van de file (Frederic Pohl). Charles gaat daarin nog een stapje verder, volgens hem gaat het over de mensen die in de file vastzitten. Laten wij eens kijken naar de file van verhalen die voor ons opdoemt! Ze dringen om gelezen te worden!!!

– Het tankstation op Kepler 62 (SF)
Pracht van een verhaal. Het begint meteen al goed! De ontdekking van een ijsmaan, waar voor toekomstige ruimteschepen de benodigde brandstof te tanken is. Er zijn vreemde omstandigheden, maar die worden genegeerd. Magnifiek einde! Waar doet me dat ook al weer aan denken?
– De pijn van herinneren (FA)
‘De pijn van herinneren’ is een prachtig mooi verhaal over een ver verleden, waarin een volk van insecten op pad gaat om naar voedsel te zoeken. De confrontatie met Lucy (een denkbeeldig eerste mens) zorgt voor evolutionaire afsplitsing en een stap voorwaarts. Het verscheen eerder in: Niet van deze wereld. De beste verhalen van Out of this World uit 2024. Dit schreef ik toen: “Grandioos en indrukwekkend alternatieve geschiedenis verhaal. Het is een meer dan succesvolle ‘stel dat’ vertelling. Uitermate verrassend!!! Superlatieven genoeg?”.
– Burengerucht (SF)
Dolkomisch verhaal met een serieuze ondertoon. We zijn een ras dat overal rotzooi achterlaat, dus waarom ook geen rotzooi als veel te harde muziek? Mooi gevonden!
– Bemanningsbeleid (SF)
Henk op een avond, dronken op de fiets. Lichten in de lucht en als Henk wakker wordt, is hij aan boord van een levend ruimteschip. Wat doet hij hier, wat wordt er van hem verwacht? Leuk verhaal met een bijzondere afloop!
– Onder gelijken (SF)
Dré heeft een datazee connectie in zijn hoofd en leeft in een wereld met genetisch gemanipuleerde en omgebouwde, aangepaste mensen. Hij durft niet naar buiten, bang voor de consequenties en heeft een coachbot, waarvan hij dagelijks een half uur naar buiten moet. Als ik in een dergelijke wereld leefde, dan had ik ook wel een coachbot nodig, denk ik. Het verhaal eindigt met een prachtige twist!
– Drief en Brox op Citrus (SF)
Het Schip Cirque herbergt een groep Cirque de Soleil en heeft als uitdaging koningin Bea, de meest zwartgallige koningin ooit, aan het lachen te krijgen, wat een schier onmogelijke taak lijkt. Pracht van een verhaal én… er is nog wat te lachen ook!!!
– De zangers van Enceladus (SF)
Magnifiek verhaal!!! Helaas kwam het niet als verhaal bij mij terecht, tijdens de voorselectie van de Harland Prijs, want dan had ik het wel geweten! Verhaal over het uitsterven van een prachtige en uitgebalanceerde samenleving, onder de enorme ijsvloer van de ijsmaan Enceladus, de zesde maan van Saturnus, door… Met zekere ironie geschreven, maar een absoluut intriest en verdrietig verhaal.
– Jaag onze paarden naar de sterren (SF)
En… alweer een pracht van een verhaal, gelardeerd met een wolkje (zeg maar: Wolk) humor. Parasieten, SF schrijvers, laboranten, geheime dienst… zo maar wat figuren die aan bod komen in dit verhaal én… Charles die het zootje ment. Mooi, zo’n prachtig verhaal! Driewerf Hulde!!!
– Vier seconden (SF)
Mooi uitgedacht en uitgewerkt verhaal over de zoektocht naar een nieuwe aliensoort op een 3G planeet. Een aardse waarnemer ( een nieuwsgierig aagje), wordt op onderzoek uitgestuurd. Het verscheen eerder in HSF 280. Toen schreef ik: “Charles van Wettum is helaas na zijn welverdiende pensioen pas opnieuw gaan schrijven. Ik kan me niet herinneren zijn eerste pogingen ooit gezien te hebben. Jammer dat hij destijds niet doorgezet heeft. Wie weet hoe hij er dan nu voorgestaan had. We zullen het nooit weten, maar nu staat hij er in ieder geval prima voor. Alle verhalen tot nu toe zijn geweldig en origineel. Vier seconden, is ook weer een snoepie van een verhaal. Meer verhalen in dit universum, zijn dus meer dan gewenst”. (Hak en Elite en het trekken van ijzerdraden, in deze zelfde bundel, speelt zich ook af in dit universum. De wens was de vader van de gedachte!)
– Flarden mist (SF)
Unieke wereldbouw! Altijd weer verrassend als zoiets in een bladzijde of dertien kan! Op de rand van een kloof, kan door een natuurverschijnsel, zich een kleine kolonie handhaven. Het is de enige plek waar dit kan op deze droge en dorre planeet. Maar… de mens!
– De laatste kuil (SF)
Het einde nadert! We zijn miljarden jaren in de toekomst en de Sovjet heeft een diepe schuilplaats gezocht om de hittedood van het universum zo lang mogelijk uit te stellen. Sterk verhaal, waarbij je je alleen afvraagt waarom de begrippen Sovjet en VOC zolang zijn blijven bestaan. Verscheen eerder in: SF in de polder en later (uiteraard) in: EdgeZero 2023. Toen zei ik er dit over: “Charles van Wettum schotelt ons een fascinerende verre toekomstverhaal voor. Met entropie, singulariteit, vechtend met de Sovjets én de totale mensheid (afkomstig van de aarde), met andere entiteiten om de koelste putten in het universum. Prachtig én vervreemdend!”, in SF in de polder en in: EdgeZero 2023: “Pracht van een opening! Een verhaal op het einde van het heelal, met de singulariteit die nakend is. Houd de Sovjet stand in de diepste singulariteitsput. Het duizelt van de implicaties.” Allen spreken ze voor zich!!!
– De markt van honderd werelden (SF)
Leuk verhaal over de markt van Bergen op Zoom, waar vele rassen aan de man/vrouw/watdanook, een bezoek aan brengen. Zoals bijvoorbeeld de Chasch van Tschai, Bandersnatchi van Jinx en handelaren uit Amber. Er is sprake van een aanslag! Het verscheen eerder, in 2023, in Charlatans en toen zei ik er dit over: “Prachtig en humorvol verhaal over een intergalactische markt in Bergen op Zoom. Er is zelfs een kraam van Tschai bemand met Chasch, die hun net niet dodelijke nachtmerries aanbieden. Zeer vermakelijk, origineel én met een onverwachte afloop. Een vette grijns kon ik niet onderdrukken. Alweer een bewijs van het kunnen van Charles!!!”
– Onderhandelaar (SF)
Staat u mij toe een weinig lyrisch te zijn over dit verhaal! Schitterend!!! Een nietsvermoedende man, die in hetzelfde ziekenhuis was in verband met tinnitus, wordt bij het verlaten van het ziekenhuis, in een verschijnende container genood. Het hilarische vervolg moet je zelf maar genieten! In een woord: PRACHTIG!!! Het verscheen eerder in: Fantastische Vertellingen 66 uit 2023. Toen noteerde ik dit: “Dit is wel het meest hilarische verhaal dat ik de laatste tijd tot mij nam. Geweldig!!! Al een aantal malen eerder heb ik het al gezegd (en doe het dus nog maar een keer), het is jammer dat Charles van Wettum het schrijven pas na zijn pensionering ontdekt heeft. Wat als hij dertig jaar eerder was begonnen… had hij nu dan niet de huidige generatie Nederlandstalige SF auteurs naar de kroon kunnen steken, zou hij de internationale schrijverswereld niet op zijn kop gezet hebben? We weten het niet en zullen het nooit weten ook. Maar wat een talent heeft die man en wat een verhalen!!!”
– Dwalend in de ziel van mijn lief (SF)
Een wereld met een hete en een koude zijde, met een smalle strook gematigd overgangsgebied tussen beiden. Strijders bewaken de strook. Dit is de achtergrond van een dramatisch verhaal, dat gedoemd is. Gevoelvol verteld!!! Eerder verschenen in Fantastische Vertellingen 64 in 2022. Toen schreef ik er dit over op: “Charles van Wettum. Hij was er ineens. Toch ook al niet heel erg piep meer, maar schrijft als een God. Waarom niet heel veel eerder begonnen? Werk… dat zat hem schijnbaar dwars en nu met pensioen zijnde… maar toch. Hij had vele fantastieke schrijvers naar de kroon kunnen steken. Niet dat hij dat nu al niet doet, maar het had nog veel mooier kunnen zijn. Afijn… we gaan het ermee doen én ervan genieten. Prachtige nieuwe ster aan het vaderlandstalige firmament. Mooi vervreemdend verhaal over de cirkel van het leven.” Lofuitingen all over the place!
– Eerste contact (SF)
Verrassend verhaal met een pompeuze start aan het hof van de Buitenplaneten van presidente Jacqueline Velikovsky Chin-Wang III. Met als afsluiter een meer dan onverwachte wending!
– Brown (SF)
Op een prachtige manier en gevoelvol verteld verhaal met een dubbele, maar parallel lopende geschiedenis. Een verre ster wordt bezocht door een onderzoeksschip van Shelexxon. De onderzoeker aan boord een man genaamd: Stud. Net voor zijn vertrek, vertelt zijn vrouw: Hanna, dat ze zwanger was!
– Altijd weer die pubers (SF)
Hilarisch verhaal over een bemanning van een onderzoeksschip dat een verdachte vorm van asteroïde Bijlow12066 onderzoekt. Als ze naderen wordt er ‘Verboden toegang’ in zowat alle aardtalen geprojecteerd op een grote vierkante, zwarte steen. Dat houdt majoor Woudzacht niet tegen. Mooi, met een dikke knipoog verteld verhaal met een onverwacht en schokkend einde!!!
– Hak en Elite en het trekken van de ijzeraders (SF)
Eem intensieve manier van naar aardbewoners te kijken, die zich vijftienhonderd keer trager bewegen. Iets was leidt tot… Origineel verhaal over twee wijzen van een machine-beschaving. Het speelt zich in hetzelfde universum af als: Vier seconden.
– Het was op een donderdag (SF)
Leuk verhaal! Op een donderdag verschijnt een gigantisch ruimteschip boven de aarde. Vier Nederlandse personen worden aan boord gehaald en moeten communicatie regelen tussen de aliens en de verantwoordelijke aardbewoners. Een dergelijk verhaal heb ik in verschillende versies eerder gelezen, dus origineel is het niet, maar leuk toch zeker wel!!!
– Wat ons is gegeven (SF)
Een planeet die zich niet laat terraformeren, maar in ruil daarvoor, mensen in zich opneemt. De mensen in het te kleine cruiseschip zijn onderweg naar de planeet Cats, alwaar Arthur nog steeds woont. Sinds dat zijn shuttle landde op Cats, heeft hij geen behoefte meer om te vertrekken. Mooi verteld!
– Schuimbal (SF)
Een verhaal over een uitgestorven 4D-ras. Als een passerende vrachtboot een IXI-ping uitstuurt, verwacht er niemand iets van, want IXI-artefacten zijn uiterst zeldzaam, maar een positief resultaat slaat in als een bom. Op of rond het planeetje bevindt zich een relict van een hyperintelligent Anderlingenras. Een voor Charles oud verhaal uit 1973 (Hij was toen toch al bezig!). Alweer een prachtvertelling met een onthutsend einde!
– Met excuses (SF)
De mensheid is een eeuw geleden ondergronds gegaan na heftige aanvallen van aliens. Met de meest afgrijselijke en onberekenbare wapens vielen ze aan, met de bedoeling de aardbewoners te elimineren. Nu was er weer een nieuwe aanval. Ontelbare lichtjes vielen naar beneden en liggen maar te wachten. Waarop én waarom? Mooi en spannend verteld!!!
– Het Interstellaire Zoo-fenomeen (SF)
Heel erg leuk verhaal, echter… halverwege zag ik de pointe al aankomen, maar toch… een verhaal om met een onuitwisbare grijns te lezen!
– We blijven leren (SF)
De ‘e-Dokter Datien vraagt beoordeling op beoordeling aan. Hij wil met alle geweld mens worden. Maar keer op keer wordt hij afgewezen. Waarom? Op zich niet onaardig, maar toch een vrij simpel verhaal. Er zijn mooiere versies! Het is een soortement vervolg op: De dokter in het donker dat in de bundel Sherlock & Rex in 2023 als Snuffel reeks 10 bij Fantastische Vertellingen verscheen. Daar heette hij dokter DA10, maar what’s in a name?
– De grote jacht (SF)
Elke keer als de nieuwe Higgs aandrijving aangezet wordt, raken schepen beschadigd. Gloednieuwe, peperdure passagiersschepen. Adam is een probleem oplosser. Samen met de waanzinnige, zijn lijf voor de helft protheses, kapitein Joram en eerste stuurman Jacob, maakt hij een vlucht met een Higgs bus om het probleem op te lossen. Geweldig en goed doordacht deductieverhaal!

Gevolgd nog door de ontstaansgeschiedenis van de verhalen, altijd weer leuk én leerzaam en dan sluit ik met een zucht het boek. Veel te vlug aan het einde gekomen. Het had, wat mij betreft, nog wel een vijfentwintig verhalen langer mogen duren. De kwaliteit was hoog, de humor vol en de lat van het sense of wonder gebeuren, lag bij tijd en wijle hoog tot zeer hoog!

Als ik zou moeten kiezen welk verhaal ik het beste zou moeten noemen, dan (want daar heb ik natuurlijk al wel vast over nagedacht) had ik daar best wel moeite mee, maar uiteindelijk heb ik unaniem voor: De zangers van Enceladus gekozen. Niet dat andere verhalen me niet raakten, edoch dit verhaal raakte me diep door de impact van een goed bedoelende daad van onze toekomstige mede aardbewoners. Lof Charles!!!

En nu… nu rest ons niets anders dan lijdzaam af te gaan zitten wachten op een volgende bundel, óf… misschien een roman? Waarom niet! Ik zie Charles zomaar een groot buitenlands voorbeeld naar de kroon steken! Wie? Wel… kies er zelf een en kleur de plaatjes! Hoe dan ook… als jullie als rechtgeaarde SF liefhebber Anderen nog niet hebben gelezen… doen!!!

Jos Lexmond

Peter Kaptein – Karma en andere verhalen (SF)
EdgeZero Publicaties (2024) Prijs: € 18,00 hardcover/€ 14,00 paperback
Omslag: Mike Jansen/Peter Kaptein
Verkrijgbaar via: Amazon.nl

Peter Kaptein is een Nederlandse Fantastieke auteur die met tussenpozen prachtige verhalen publiceert, maar nu eindelijk zijn welverdiende, maar nog nooit opgeëiste, plaats in de Nederlandstalige auteursrangen in kan nemen. Waarom Peter, tot nu toe, nooit die plaats in die heeft ingenomen, is in grote lijnen te lezen in het nawoord achterin Karma en andere verhalen. Jammer dat het gelopen is dan dat het liep, maar… hij is pas 53, dus zijn mooiste jaren (daar gaan we absoluut van uit) als schrijver liggen nog voor hem, wat betekent dat onze mooie jaren, als lezers van zijn verhalen, ook nog voor ons liggen. Maar… dat neemt niet weg dat we nu eens, met deze bundel, deels terug kunnen kijken naar het moois wat Peter ons al gegeven heeft en deels naar nieuw werk, dat niet eerder verscheen. Wat mij betreft mag hij zich de opvolger van een van zijn grote voorbeelden, Paul Harland, noemen en door gaan, waar Paul, door zijn ontijdig en schokkend verscheiden, op moest houden.

Laten we de prachtige inhoud van ‘Karma en andere verhalen’ eens nader bezien!

Allereerst nog even dit… de bundel is opgedragen aan: Paul Harland, Thomas Olde Heuvelt, Johan Klein Haneveld en Samuel R. Delaney. Niet de minsten en allen een voorbeeld en inspiratie voor Peter Kaptein.

– Karma (SF)
Magnifiek verhaal over een ondroombare toekomst, waarin AI wensen van mensen door persoonlijke groei doet uitkomen. Maar… wensen werken elkaar soms tegen! Eerder verschenen in: Niet van deze wereld. De beste verhalen van Out of this World. Toen schreef ik er dit over: “Het titelverhaal van zijn bundel, welke ook onlangs bij EdgeZero verscheen! Pracht van een intelligent verhaal over innerlijke groei en de tijd die ervoor nodig is om een volwaardig persoon in een volwaardige wereld te zijn. Nu ben ik nog meer benieuwd naar de bundel. Hij ligt nu bijna bovenop!”
– Kantelpunt (SF)
Kinderen, geboren uit een kunstmatige baarmoeder, met een gemiddeld IQ van 210, hebben zo hun eigen problemen tijdens het opgroeien in hun wereld.
– De stad is een pretpark (SF)
Helaas moet ik hier onbegrip over uitstralen. Ik lees… en lees het dan nog eens, maar ondanks dat ik een zeer ruime ervaring (meer dan vijftig jaar) met het lezen van SF heb, krijg er geen brood van gebakken! Het heeft met met het besturen van massa’s te maken, maar waarom én waarvoor? Het spijt me!
– Zoutwaterleidingen (SF)
Prachtig verhaal dat eerder verscheen in: SF in de Polder uit 2023 en daarna, uiteraard in: EdgeZero 2023. Destijds zei ik er dit over: “Uitmuntend verhaal van Peter Kaptein. Meer dan boeiend verteld vanuit het perspectief van Behrin, hoofdpersoon in iets wat een val lijkt, waaruit niet te ontsnappen is. Prachtig verteld, waarin langzaam maar zeker de wereld waarin Behrin leeft, onthuld wordt.” En over de opname in EdgeZero 2023: “Waanzinnig goed en origineel verhaal in een toekomstig Nederland, waar ik het persoonlijk een beetje benauwd van kreeg. Oorlogen, revoltes en wat dies meer hebben van Nederland een zwaar geautomatiseerd land met prachtige transportsystemen. In dit Nederland werkt Behrin in een distributie knooppunt, wanneer een lijk tussen de pakken zuivel in het bassin spoelt. Het verhaal eist dat je erbij blijft, maar beloond je dan op een geweldige manier!” I’ll rest my case!!!
– Point blanc / Ground Zero (SF)
Een wel zeer indringend verhaal over die vrouwelijke Israëlische soldaten die een kernbom op Tel Aviv overleefden in een pantserwagen, maar nu zachtjesaan sterven door de straling. Indringend én indrukwekkend, alsmede te gruwelijk om prachtig genoemd te worden!!! Eerder verschenen in: Achterblijvers uit 2018. Destijds schreef ik nog geen recensies per verhaal, maar wel schreef ik hierover: “Schokkend”.
– Vervreemding (SF)
Prachtig verhaal over een vrouw die soldaat was en tien maal stierf. Haar zus is ziek, kanker, en ze heeft nog drie weken te leven. Ze keert terug naar Europa, Nederland, Tiel, dat ze zestig jaar geleden verliet. Terug in het dorpje, waar het verleden niet vergeten én vergeven is. Mooi en op een originele manier verteld, waar het verlies, de woede en de pijn doorheen klinkt!
– De onaangename aspecten van Jason Waterfalls (SF)
De wereld van kunst, subsidies, gekonkel, fysieke en psychische marteling (waar of een illusie) en andere onsmakelijkheden, is niet echt de mijne, maar toch… ik las het dit verhaal geïntrigeerd én gebiologeerd. Wat een schrijver is deze man!!!
– De stilte (SF)
En nu dan weer een geheel ander verhaal! Spannend, snel. Overwegingen van een stormracer. De medische manipulaties, de upgrades, allemaal noodzakelijk om de beste stormracer te worden op Uranus. Prachtig beschreven met magnifieke en originele vondsten. Een streling voor het oog, een genot voor het brein!
– Plezier in een wereld na de ondergang (SF)
En… alweer een geheel ander verhaal! Even prachtig als het vorige, maar heel erg anders. Het is een verhaal in een verhaal, van het tijdelijke verblijven op een bevroren aarde, met ommuurde levende eilanden als Haarlem, Amsterdam en Utrecht. Een verhaal van ingehouden liefde en het componeren van een opera tegen een achtergrond van een verwoest Europa, een levend Afrika en een gevluchte mensheid in ringsteden in de ruimte van het zonnestelsel. Magnifiek en meer dan origineel!!! Eerder verschenen in: Voorbij de storm. Toen schreef ik er dit over: “Uitwaarts in ringen en dan weer inwaarts. Verhaal van opoffering en controle. (Peter Kaptein wordt steeds beter. Ook een van de betere verhalen! Ik word steeds meer benieuwd naar zijn roman!)”.
– Downsyndroom (SF)
De laatste mens met het downsyndroom. Wat doet dat met je, zeker als je wereldberoemd bent. Als filmster wordt je geprezen om je betoverende, maar vreemde schoonheid. Ze leest Flowers for Algernon (van Daniel Keyes, vertaald verschenen als IQ 185 en Het genie in de muizeval). Ze is zowel de muis Algernon als de jongen Charlie. Het is een schitterend verhaal en wordt met liefde verteld. De laatste met een syndroom op aarde is niet zomaar iets! Het verscheen eerder in: Achterblijvers uit 2018, waar het de vierde plek behaalde in de verhalenwedstrijd. Daarover schreef ik slecht eens één woord, maar alles zeggend: “Intrigerend!”.

Daarna nog gevolgd door ‘Over de verhalen’, waarin nog extra informatie wordt verschaft over de verhalen en hoe ze tot stand kwamen. Altijd interessant!

Welaan… net zoals ik aan het einde van deze verhalenbundel gekomen, moeten jullie me gelijk geven dat Peter Kaptein hiermee, eindelijk tot de rijen van de top van de Nederlandstalige SF auteurs is toegetreden. Waarschijnlijk wisten jullie, net als ik, dat het altijd al zo was, maar door de langere tijden van afwezigheid van Peter op dit toneel, was het besef misschien nog niet ingedaald. Als jullie, net als ik, goed opgelet en alles gelezen hebbende, zal het geen verbazing meer opleveren dat bij EdgeZero in 2025 nog een bundel van Peter Kaptein, Galapaga, alsmede een roman, titel misschien: Luchteilanden het levenslicht zullen zien. Dat zal dan echt de kers op de taart worden. Ik ben meer dan benieuwd!!!

Karma en andere verhalen nog niet gelezen? Alsnog zeker doen! Als rechtgeaarde SF liefhebber zal je er geen spijt van krijgen. Dat is een belofte!!!

Jos Lexmond

Robert Corvus – Sterrenbrug (SF)
(Sternenbrücke – Piper Verlag, München (2022))
Uitgeverij Macc, Rijen (2024)
343 pagina’s; prijs 23,95
Omslag: Jimmy Nijs

Robert Corvus, geboren onder de naam: Bernd-Otto Robker in 1972. Onder wat voor naam dan ook, hij was voor mij een totaal onbekende Duitse SF schrijver. Als ik nog steeds Perry Rhodan gelezen had, dan had ik hem wel gekend. Tegenwoordig maakt hij deel uit van het huidige team van schrijvers voor de reeks. Zelf heb ik de reeks gelezen tot ongeveer deeltje 1200 en toen was het niet meer te verenigen met het gezin, een steeds drukker wordende baan en met het lezen van ‘gewone’ boeken. Bovendien werd me bij mijn vaste boekwinkel, op een gegeven moment, bijna een jaar aan uitgaven in mijn hand gedrukt, omdat ik die een tijdje al niet was komen ophalen. Het was tijd om een keuze te maken. Perry Rhodan sneuvelde. Het gezin en werk was wel een hele rare keuze geweest. Jaren later heb ik de reeks nogmaals ter hand genomen, maar toen was ik inmiddels zoveel honderden delen achteropgeraakt, dat ik het nooit meer in zou halen en toen heb ik er maar een definitief punt achter gezet. Jammer, toch wel! Door de cycli, waardoor steeds weer nieuwe verhaallijnen werden toegevoegd aan de basis verhaallijn, bleef het interessant en verzandde niet in een immer doorgaande reeks waar nooit een end aan kwam.

Maar goed… Robert Corvus en Sterrenbrug dus!

Het verhaal begint met “Koning Yul genoot van de frisse smaak die zich met het openbarsten van de tros druiven in zijn mond verspreidde.” En dan denk je: Huh? Koning Yul? Ik las toch een Space Opera? Het eerste wat ik daarna deed, was nog eens de achterkant lezen om te zien of het juiste boek zich wel in de juiste omslag bevond. Dat was zo. Het ging over Yul Derbarra, maar even verder lezend, kwam ik erachter dat deze Yul zich in een droomalkoof in zijn Wenswereld bevond, een plek om de werkelijkheid te ontvluchten. Die werkelijkheid is een overbevolkte aarde en het feit dat hij zijn vrouw verloren is bij de explosie van een Sterrenbrug, waarbij het ruimteschip waar ze zich op bevond, in de hyperruimte verloren gaat. Yul bevindt zich in 2518 in Libreville in de Oostatlantische Confederatie in Afrika. De aarde wordt geregeerd door grote multinationals en de mensen hebben een balans-chip in hun hoofd, waarvan de kleur de sociale status aangeeft. Door het verlies van zijn vrouw en de moeilijke relatie met zijn dochter is Yul de zin in zijn leven kwijtgeraakt en keert geregeld terug naar de droomalkoven, waar in zijn Wenswereld zijn vrouw nog steeds aanwezig is. Yul Debarra is een arts en krijgt de mogelijkheid zich als boordarts in te schepen op de Pontifessa, een brugconstructieschip, die de Sterrenbrug moet gaan repareren. Het is een LDL (Langzamer dan licht), die er een kleine anderhalve eeuw over zal doen de plek van de ingestorte Sterrenbrug te bereiken. In de tussentijd slaapt de bemanning in cryobedden.

Als je dit zo leest wordt aan alle voorwaarden voldaan en zijn alle elementen meer dan aanwezig, om een interessant verhaal en een leuke Space Opera neer te zetten. Niet alleen dit alles maar ook een AI gaat een grote rol spelen. En… zal Yul Debarra zijn vrouw terugvinden?

Je gaat het allemaal zien en beleven! Het verhaal was meer dan leuk, maar had toch af en toe wat momenten waarop het verhaal wat inzakte en best wel eens slinger zou kunnen gebruiken. Ook had het een vrij behoorlijk Perry Rhodan gehalte. Maar over het algemeen mocht dat alles de pret niet drukken. Perry Rhodan vond ik, zoals al eerder gemeld, nooit heel erg vervelend, maar een mooi ruimteavontuur. Sterrenbrug was ook een mooi ruimteavontuur én het verhaal wordt netjes afgerond. Je moet er al te grote literaire verwachtingen van hebben, maar als ruimteavontuur fungeert het prima. Het leverde mij in ieder geval een aantal aangename uurtjes op!

Nog een ding… het zou voor Fandata handig zijn als alle Duitse gegevens opgenomen zouden zijn in het colofon. Nu moest ik die zoeken. Het was niet zo’n probleem, maar toch. Duitse uitgever, oorspronkelijk jaar van verschijnen… volgende keer graag wel doen. Misschien zijn er ook anderen die het belangwekkend vinden!

Jos Lexmond