Auteur: Jos Lexmond

SF Terra 282
Perry Rhodan Science Fiction Vereniging Terra (Augustus 2023)
40 pagina’s (jaarabonnement (4 nummers) € 27,50)
Samenstelling: Cor van Mechelen
Omslag: Cor van Mechelen/John Swab – Affiche Body Brokers
Verkrijgbaar bij: ledenadmin@sfterra.nl

Nooit eerder recenseerde ik een SF Terra. Vreemd eigenlijk, want dat doe ik inmiddels wel voor HSF, Fantastische Vertellingen (Tjonge), Wonderwaan, Weirdo’s, In Tenebris en Sintels. Dus… werd het hoog tijd. Niet alleen deze reden was voor mij wat de doorslag gaf het nu eens te doen. Er stonden nu ook viertal verhalen in, wat mij betreft ook al een goede reden, maar de meest zwaarwegende reden was wel dat het alweer fout ging met de administratie van de verhalen bij SF Terra. Dit keer bij een tweetal, alleen in deze SF Terra 282 al. Daar kom ik straks, bij de verhalen zelf, nog op terug .

Wij van Fandata onderhielden al sinds 2017 regelmatig mailverkeer met SF Terra. We vragen dan naar namen van schrijvers (of andere missende gegevens) als die niet vermeld zijn. Want, waar wij een ontzettende hekel hebben is het feit dat we verhalen met een schrijver als Anoniem op moeten nemen in Fandata. Maar dat niet alleen, ook de namen van illustratoren bij illustraties van de verhalen, vertalers (indien vertaald uiteraard), buitenlandse titels en waar ze eerder verschenen zijn, ontbreken veelvuldig. We hebben een behoorlijk aantal voorbeelden, van waar het fout ging. Ook met het toekennen van de juiste schrijver bij de juiste verhalen. Een nonchalante verklaring was dat een verhaal al een jaar of tien op een stoffige plank lag en waar de auteur dan zijn naam niet op had genoteerd. Toch plaatsen ze het verhaal, want in vele gevallen reageert de schrijver wel nadat hij vernomen heeft dat zijn verhaal in ons blad staat. Toch niet tien jaar later en als de oorspronkelijke auteur een Griek was, denk ik zo.

Er zijn, buiten de voorbeelden die we genoteerd hebben, vrijwel zeker nog andere voorbeelden van een slechte administratie, maar wij gaven het, op een gegeven moment, op. De situatie verbeterde niet en dus besloot ik maar eens het een en ander in een recensie samen te vatten. Voor een van de oudste SF tijdschriften van ons land, het bestaat al sinds 1972, is een dergelijk slordig omgaan met haar inzendingen, geen visitekaartje.

Uiteraard is het niet alleen kommer en kwel met SF Terra. Bij elk nieuw nummer sla ik het steeds met evenveel plezier (maar ook weer met schrik in het Fandata hart) weer open. Ik ben niet voor niets al, weet ik hoeveel, jaren een trouwe abonnee. Het filmnieuws door Ton van Rooij, niet te versmaden, het boekennieuws (met een recensies) kijk ik altijd met zeer veel interesse door. Daar is alleen maar positief over te melden.

Maar dan… dan komen we aan bij de verhalen.

-Miriam Ootjers – Geen Anderlaar (FA)
Op de wereld van de Anderlaars, zijn alleen maar Anderlaars. Ze hebben een lichtblauwe linkerhand en een zachtroze rechterhand. Als er een geboren wordt met alleen maar roze vingertjes en teentjes is haar moeder hevig teleurgesteld. Ze wil een normale Anderlaar. Als het kind opgroeit, kan ze alleen maar de laagste baantjes krijgen. Wat is haar toekomst? Leuk verhaal, waarvan je in eerste instantie denkt dat het rammelt, maar… toch niet!!! Het is overigens wel eerder verschenen in de anthologie ‘Afvalligen’, in 2022 uitgegeven door Godijn Publishing.

-Louis Evans – Babies komen van de aarde (SF)
Op zich geen onaardig verhaal over een gekoloniseerde wereld, waar de natuurlijke geboorte van kinderen om de een of andere reden (er wordt verder niet op in gegaan) niet mogelijk is. Persoonlijk zou ik toch wel willen weten, waarom dan niet, maar vooruit. Wat me vooral stoort is, dat dit vertaalde verhaal zonder een buitenlandse titel en eventueel waar het eerder verscheen, gepresenteerd wordt. We hebben evenwel een vertaler dit keer: Dian Koster. Dat is vooruitgang. Ze doet normaal gesproken de ledenadministratie, maar voor zover ik kon beoordelen (dat is discutabel), lukte het niet slecht. Als bibliograaf van Fandata ben ik meer dan geïnteresseerd in voornoemde gegevens, en ik kan me voorstellen dat er meer mensen zijn die dit willen weten. Dus… ben ik zelf maar op zoek gegaan. Gelukkig heb ik in dit geval iets kunnen vinden, wat niet evident is voor andere verhalen en/of schrijvers. Louis Evans is een Amerikaanse schrijver en zijn verhaal ‘Babies Come From Earth’ (een van zijn eerste verhalen) verscheen in december 2019 in Motherhood/The London Reader. Op zijn website https://www.evanslouis.com/fiction houdt hij zelf ook bij waar zijn verhalen zijn verschenen in het buitenland. Er is onder andere een Roemeense en een Estse vertaling, een in het Galician (Gallisch? Maar het is zijn eerste vertaling in een andere taal) en nog een tweetal andere in het Engels, maar… SF Terra 282 staat er niet bij. Louis Evans, die zijn publicaties zelf zo nauwgezet bijhoudt, weet dus nog niets van zijn vertaling in het Nederlands!!! Slordig én jammer!!!

Frank Roger – Gouden zaakjes (SF)
Eigenaar van een noodlijdende winkel krijgt toegang tot een andere wereld met rust en stilte, een prachtige ster en stenen met een verfrissende geur. Ze blijken een boost én gouden zaakjes voor zijn winkel te zijn, maar dan… Alweer een prachtig verhaal van de prachtige verhalenschrijver, Frank Roger. Het is een verhaal waarin ‘gratis’, niet altijd ‘goed’ betekent.

-Charles van Wettum – Keukenmes (SF)
‘Huh’, zal je zeggen! Mike Jansen, stond er toch boven. Inderdaad… de grootste slordigheid in dit tijdschrift! ‘Keukenmes’ is onterecht toegeschreven aan Mike Jansen. Charles van Wettum, maakte er niet zo’n probleem van, las ik op Facebook. Misschien dat er een rectificatie verschijnt in de volgende SF Terra (of misschien ook niet), maar leuk is anders! Misschien ook wel voor Mike Jansen, maar die heb ik er nog niet over gehoord (of heeft het misschien gemist). Het verhaal zelf, ‘Keukenmes’ is zeker weer prachtig. Een geleerde komt tot het besef tot waartoe zijn uitvinding in staat zou kunnen zijn. Prachtig!

Op de laatste pagina van het verhaal staat een illustratie, die gezien het verhaal er niet bij hoort. Maar is dat ook zo? Als het er toch bij hoort… dan graag de vermelding van de illustrator! Indien niet… zet het elders!

SF Terra is een prachtig blad, waar ik inderdaad met veel plezier van zal blijven genieten. Maar ik wil vooral de redactie oproepen om in de toekomst accurater met de verhalen en hun auteurs om te springen. Beiden verdienen dat!!! En ook niet afwachten tot er een auteur (na publicatie) reageert, maar zelf proactief omgaan met de ontvangen publicaties. Een beetje administratie, daar gaat geen mens aan dood en het geeft alleen maar vreugd en jolijt. Is het niet voor jullie zelf, dan wel voor de lezers en bibliografen dezes. Uiteraard ga ik vanaf nu de toekomstige uitgaven van SF Terra ook recenseren. Dus… weest gewaarschuwd!!!

Jos Lexmond

HSF 282, Jaargang 4, 2023/2. Verhalen
NCSF – Nederlands Contactcentrum voor Sciencefiction (Juli 2023)
44 pagina’s (jaarabonnement (4 nummers) € 30,00)
Samenstelling: NCSF
Omslag: Alice Jouanno
Illustraties: Pixabay/Jasper Polane/Johanna Lime
Verkrijgbaar op: penningmeester@ncsf.nl

De verhaleneditie van HSF is bij altijd meer dan welkom en dat komt natuurlijk omdat ik gek op verhalen ben! Je kunt me er ‘s nachts bij wijze van spreke voor wakker maken, maar meestal is het zo dat ik ‘s nachts ergens, om weet ik veel hoe laat, wakker wordt op de bank met het te lezen onderwerp op de schoot, op de bank of op de grond. Dan ben ik weer eens ongemerkt bewusteloos geraakt tijdens het lezen. Dan moet je maar eerder naar bed gaan, hoor ik jullie zeggen! Maar hoeveel eerder dan. Ik weet het moment meestal niet dat ik bewusteloos raak. Maar goed… dit is mijn probleem, of nou ja… probleem… ik heb er niet zo’n moeilijkheden mee. Ik word wakker, ga naar bed en slaap lustig verder. Wie maakt me wat. Mijn vrouw heeft het ook al opgegeven zich er druk over te maken. Dus… wat wil je nog meer. Wel… tijdschriften, boeken, anthologieën, bundels en dergelijke, met veel verhalen er in. Dit keer dus HSF 282. Wat stond erin en wat vond ik ervan!

-Jasper Polane – Nessa (SF)
Jasper zou, wat mij betreft, acuut mogen stoppen met al zijn activiteiten (uitgeven uitgezonderd) en zich fulltime bezig mogen gaan houden met schrijven met misschien ‘Witruimte’ als favoriete onderwerp. Hier, in deze uitgave van HSF, in ‘Nessa’ verhaalt hij over Clinton, die naar 2800 voor Christus gelokt, van zijn bio computabele mogelijkheden ontdaan wordt en opsluiting in de diepste kerker in de Soemerische stad Uruk, zijn deel zal zijn. Hij weet echter te ontsnappen en vindt een veilige haven bij Nessa. Ontdaan van al zijn toegangen tot de functionaliteit van de Witruimte, leert hij het leven in Uruk te omarmen. Prachtig verteld. Verhalen die zich in de Witruimte afspelen verworden langzaam maar zeker tot een Saga én een illustratie van eigen hand. Jasper heeft onvermoede talenten!

-Johan Klein Haneveld – De gouden vrouw (SF)
Als er ergens geen verhaal van Johan Klein Haneveld in staat, dan voelt dat meteen als een gemis, zoals je hebt als er een kies getrokken is, waarvan de verdoving nog niet is uitgewerkt. Je wilt de hele tijd checken of ie er echt niet (meer) is. Met verhalen van Johan is het net zo. Je wilt constant checken of hij echt niet aanwezig is. Gelukkig hoeft dat hier in HSF 282 niet! ‘De gouden vrouw’ is een meer dan vermakelijk verhaal, dat zo geloofwaardig geschreven is, dat je het haast voor waar aan zou nemen. Leuk!!!

-Sophia Drenth – Sahers dans (FA)
Het is alweer een tijdje her, dat we nog eens een prachtverhaal van Sophia lazen. Als je haar, net als ik, een beetje volgt op Facebook, kon je zien en beleven, dat ze het een tijdje niet gemakkelijk had. Aan de hele moeilijke tijd lijkt min of meer een einde gekomen te zijn. Een nieuw huis in Gouda, een nieuw begin. Hopelijk ook een nieuw begin voor haar karakteristieke verhalen. We, ik in ieder geval wel, hebben haar gemist in het verhalencircuit. ‘Sahers dans’! Prachtig verhaal! Meer dan de moeite van het lezen waard!!!

-Frank Roger – Het meisje in koffiebar Fata Morgana (SF)
Frank Roger introduceert voor ons koffie schenkende godinnen, die eveneens lief kunnen zijn. Zo lief, dat het diepgeworteld in je raakt en je als junk achterlaat. Liefde overheerst! Wie is ze? Pracht verhaal, zoals alleen Frank ze kan schrijven!

-Johanna Lime – Moordenaar (SF)
Ik had nog nooit iets van Johanne Lime gelezen, of misschien toch wel? Ik weet het niet, maar het maakt ook niet uit. ‘Moordenaar’ heeft in ieder geval weinig diepgang en staat bol van de stereotypen. Het had zich net zo goed op een piratenschip van rond 1700 af kunnen spelen, ware het niet dat we hier met een vismens, zwaanmensen en groene bolle mannetjes te maken hebben. Het heeft wel iets van de Amerikaanse pulp uit de jaren vijftig van de vorige eeuw.

-Xander Koolen – De geboorte van de uitverkorene (FA)
Xander Koolen is in het dagelijkse leven werktuigkundig ingenieur en houdt zich, qua schrijven, normaal gesproken bezig met het publiceren van boeken en e-boeken via zijn eigen uitgeverij Ontsnappingssnelheid. Dus uitgaven in de marge, mag je wel zeggen. Hij was nog niet eens in Fandata opgenomen. Bij mijn weten is dit ook de eerste keer dat hij in een tijdschrift naar buiten treed. Dat… mag hij meer doen. Prettig lezende Fantasy, maar… en toen? Het lijkt meer een aanzet, of een proloog, voor een boek, dan een losstaand verhaal. Daardoor blijf je dus zitten met… wat dan? Wat gebeurd er daarna? Niet heel erg prettig!

Alles bij elkaar opgeteld, mag je concluderen dat HSF 282 voor een deel weer een prettig stukje leeswerk was. De eerste vier verhalen in ieder geval. Ik kijk dan ook alweer uit naar de volgende verhalenversie, maar daar moeten we nog even op wachten. Alhoewel… ik ben aan de late kant met deze recensie, dus de helft van de tijd is inmiddels al weer om. Dat scheelt alvast weer.

Jos Lexmond

Sintel 7. Tijdschrift voor literatuur, beeld & muziek Nr. 7 (DIV)
Cult of Ozymantra (2023)
248p., € 13,50
Samensteller: (niet met name genoemd, maar ik vermoed: Marcel Ozymantra)
Vormgeving: Cult of Ozymantra & Leli Ontwerp
Illustraties: Debora van der Vliet (cover)/Daan van Houten (essays)
Te bestellen via: sinteltijdschrift@gmail.com

En dan… Sintel. En wel nummer 7. De eerdere nummers, daar had ik wel van gehoord, maar niet eerder gezien. De reden om deze Sintel 7 te bestellen was het aantal, mij bekende, Fantastieke schrijvers aanwezig in dit tijdschrift. Guido Eekhaut, Jasper Polane, Martijn Adelmund en Gidion van de Swaluw. Ik sprak met Marcel Ozymantra himself tijdens Fantasticon (in Nieuw Vennep, georganiseerd door Fantastische Vertellingen) en hij vertelde mij dat het hem, de veelheid aan Fantastieke auteurs, in eerste instantie niet was opgevallen en dat het zeker ook niet de bedoeling was, maar dat het gewoon was gebeurd. Dat is eigenlijk wel het leukste. Onverwacht, maar toch gekomen.

Het ligt niet in de lijn der verwachting dat ik voortaan elke komende Sintel ga recenseren, maar uiteraard wel als er weer eens zoveel Fantastiek aan de orde komt. En… uiteraard ga ik ook niet alle kunstuitingen in deze Sintel recenseren. Ik wil absoluut niet pretenderen dat ik er verstand van heb. Meestal heb ik er wel een mening over, maar die ga ik niet ventileren en mooi voor mezelf houden. Zoals gezegd… ik heb er geen verstand van. Ik heb alleen verstand (althans… dat denk ik wel. Ik ben tenslotte wel de Bemoste Beeld winnaar 2023 (kijk voor de betekenis: https://shop.pr1ma.nl/service/bemoste-beeld-prijs/), dus dat wil best wel iets zeggen, niet?) van Fantastieke verhalen, dus daar ga ik ook iets serieus over zeggen.

Maar eerst wil ik jullie de klucht, die zich in mijn hoofd afspeelde niet onthouden. Zielig of niet (of toch wel) heb ik de stelregel dat ik recensies op volgorde van binnenkomst doe, maar wat doe ik als bijvoorbeeld Sintel 7 en HSF 282 tegelijk op de mat vallen. Ik was niet thuis en waarschijnlijk omdat Sintel zwaarder was dan HSF lagen ze niet op elkaar, maar langs elkaar. Op elkaar zou voor mij betekenen dat diegene mijn grond eerder aangeraakt had. Nee… NIET lachen!!! Dilemma dus! Na een gevecht in mijn hoofd, van wat moet ik nu als eerste lezen (een heftige strijd), bedacht ik me dat ik bij de bestelling van Sintel 7 in eerste instantie mijn adres niet opgegeven had. Als ik dat wel meteen gedaan had, dan had ik Sintel 7 een dag eerder ontvangen. Opluchting alom. Er werd me geen keuze opgedrongen! Pathetisch, niet? Afijn… we gaan maar snel beginnen. Het eerste verhaal graag!!!

-Joran M.C. Simoens – Het aanschuiven (SF)
Een onbekende schrijver voor mij, of het moet dezelfde zijn als Jo Simoens. Deze laatste is in Fandata opgenomen met een jeugdboek uit 1994, dus dat zal ‘m wel niet zijn. Dit eerste verhaal is wat mij betreft een ontdekking. Een regelrechte dystopie van mensen, of liever: auto’s, in een eindeloze file en waar de leeftijd van kinderen gemeten wordt in kilometers. Prachtig verteld!!! Het begint al goed!!!

-Pieter Drift – Deugen is doen (Geen fantastiek)
Vrienden van lang geleden, dat is niet altijd een genoegen of zelfs soms meer dan een last
-Marten Hoekstra – Een wereld voor jezelf (SF)
Fijn verhaal van alweer een onbekende voor mij en Fandata. Waar haal je ze vandaan, Marcel? Kolonisatie op een barre en boze planeet. Verhoudingen tussen buren lijken op spanning te staan. Hoe te overleven op een, niet nader genoemde, nieuwe én dorre wereld.

-Jasper Polane – In het nest van herinneringen (SF)
Jasper Polane heeft de gave van woorden en niet alleen zijn eigen woorden. Via uitgeverij Quasis stuurt hij de woorden van zichzelf en anderen de wereld in. In de wereld van dit verhaal herinnert Marson Jax, kapitein bij de politie, zich een relatie met de prachtige Lorena, of is het toch een dievegge, of… Herinneringen zijn als reclameboodschappen!

-Julien Staartjes – Een Vermeerlucht boven St. Petersburcht (FA)
Wat zijn er toch veel onbekenden, voor mij dan in ieder geval, die mooie fantastiek schrijven. Een fabriek die wolken maakt om mooi te wezen boven steden, of anderzijds. Ondertussen graven werknemers in hun tuinen naar… wat? Verontrustend verhaal, dat mag gezegd!

-Martijn Adelmunt & Gidion van de Swaluw – De muren van het vergeten (HO)
Er zijn altijd uitzonderingen en dit is er een van! Is het een gedicht? Is het een verhaal? Samen met de illustraties van Gidion (prijs de heer voor Gidion) is het een tussenvorm, dat ik lees als een verhaal. Lekker puh! Ik ben de recensent en aldus recenseer ik het zoals ik wil! Mooi poëtisch (dat dan weer wel) verhaal met (als immer) smaakvolle illustraties!

-Guido Eekhaut – De weg naar onze hel (FA)
Ook Guido waagt zich nu in de schimmige wereld van de religie. Hel, hemel, engel, duivel, allen komen ze ter sprake in een gesprek tussen Eric en een dienaar van satan. De laatste is zojuist door Eric uit een boom geschoten, aannemende dat het een grote vogel was. Zo te zien zijn er in dit verhaal geen winnaars en geen verliezers, maar de stand is 1 – 1 en de hoofdrolspelers trekken zich terug om de wonden te likken en zich te herbewapenen. Hoe loopt dit af?

Met dit prima verhaal, ondanks (of misschien wel: dank zij) de religieuze inslag, sluit dit tijdschrift zich bijna. Nog slechts een beschrijving van de medewerkers rest ons. Tijd om de balans op te maken! Maar eerst nog even dit…

Eigenlijk kan je met de beste wil van de wereld Sintel 7 geen tijdschrift meer noemen. Net als In Tenebris, het onlangs verschenen Vlaamse (wel compleet Fantastiek), is het meer een paperback. Bij deze Sintel mogen we, maar liefst, spreken van 248 pagina’s, In Tenebris telde ook al 199 pagina’s, daar was ik toen al flabbergasted van. Maar goed… als ze dan allebei toch een tijdschrift willen heten, wie ben ik dan om dat tegen te spreken.

En dan… de balans. Als je tussen de regels doorleest, kan je concluderen dat ik me prima vermaakt heb met deze Sintel 7. En dan heb ik het nog niet gehad over de rest, buiten de verhalen waar ik dus geen oordeel over heb, maar wat ook wel iets heeft. Voor elck wat wils zullen we maar zeggen. Hopelijk blijft Marcel toekomstige Sintels vullen met Fantastieke verhalen en dan ben ik de eerste om het blad aan te schaffen!!! Ga zo door!!!

Jos Lexmond

Brandon Sanderson & Janci Patterson – Station Zonnewind. Het verhaal van FM (YSF)
Sterrenvlucht – novelle 1
Iceberg Books, Amsterdam (2023)
Oorspronkelijk: Sunreach. Skyward Flight 1 (Delacorte Press, New York City, New York (2021))
167 pagina’s, € 14,99
Vertaling: Marike Groot en Sander Brink
Omslag: Charlie Bowater & Ben McSweeney/Michael van Zijl
Kaarten en illustraties: Dragonsteel Entertainment LLC

Normaal gesproken ben ik niet zo van de spin-offs, sequels, prequels en wat dies meer zij. Er zijn al voldoende briljante boeken oneindig uitgemolken. Kijk maar eens wat er, onder andere, gebeurde met Duin, en dan vooral alle delen die Brian Herbert samen met Kevin J. Anderson moeiteloos aan de saga heeft toegevoegd, nadat pa Herbert al ruimschoots overleden was. Je mag wel zeggen dat Frank zelf de reeks al meer dan uitgediept had. Meer was echt niet nodig geweest.

Maar goed, laten we niet afdwalen. Het creëren van een spin-off kan gebeuren door een tweetal zienswegen. Een die gericht is op stomweg meer geld generen (zoals bij Duin), of het meer uitdiepen van het verhaal, door ingeslagen wegen door te trekken, omdat er in het oorspronkelijke verhaal verder geen aandacht (misschien bij gebrek aan plek, of niet voldoende doordacht) aan geschonken werd. Het meer uitdiepen lijkt hier duidelijk het geval te zijn. Het uitvogelen van hoe een hyperdrive werkt en functioneert is een dermate uitgebreid proces, dat perfect in een novelle als dit past.

Brandon Sanderson kennen we in de tussentijd, maar wie is Janci Patterson? Nooit van gehoord! Volgens ISFDB heeft ze toch wel wat Young Adult Fantastiek, al dan niet in samenwerking met andere auteurs, op haar naam staan. Ze is in ieder geval een oud-leerling en vriendin van Brandon Sanderson. Janci schreef ook met Brandon mee aan de Skyward-novellen ‘Station Zonnewind’, ‘Terug naar ReDawn’ en ‘Eeuwige kust’. Zij en Brandon brainstormden samen over de verhalen, waarna Janci het grootste deel van de schets maakte, terwijl ze steeds de verschillende ideeën met Brandon besprak. Vervolgens schreef Janci bijna het gehele eerste concept, terwijl Brandon een redline-bewerking uitvoerde. Kat in het bakkie dus én een nieuwe novelle (of liever drie) was (waren) geboren.

Met ‘Station Zonnewind’ val je vrijwel meteen met de neus in de welbekende boter. De spanning is al dik te snijden als je middenin een grootse ruimteslag tussen de Krell en de jonge piloten van de Superioriteit valt. In ‘Sterrenvlucht’ speelde Spensa de hoofdrol zo’n beetje en hadden figuren als FM, die hier een hoofdrol vervult, een bijrolletje. Eerlijk gezegd heb ik nog weinig herinnering aan ‘Sterrenvlucht’ en mijn recensie (uit juni 2021), daar maak ik verder ook weinig uit op. Maar ja… dik twee jaar na dato? Hoeveel boeken, en vooral, verhalen heb ik sindsdien wel niet gelezen? En met een aangetast geheugen… is er ook niet veel kans dat er veel in blijft hangen. Maar alla… ‘Station Zonnewind, was een leuké en leesbare novelle. Er zit een behoorlijke spanningsopbouw in, omdat FM samen met anderen het geheim van hyperdrives (slakken? Alanik?) probeert op te lossen, zodat de mensheid niet door de slagschepen van de Krell aan flarden geschoten zal worden.

Zoals gezegd… niets mis mee. Eigenlijk kijk ik toch ook wel uit naar de andere twee Sterrenvlucht-Novelles, die inmiddels aan aangekondigd zijn. ‘Terug naar ReDawn. Het verhaal van Alanik’, deel 2 staat te verschijnen in oktober en ‘Eeuwige kust. Het verhaal van Jorgen’, komt in november ter beschikking. Tot dan voor een verder verslag!

Jos Lexmond

Elle McNicoll – Toverslag (JFA)
Toverslag – deel 1
(Like a Charm (Knights Of, Knights Of, London – 2022)
Lemniscaat b.v., Rotterdam (2023)
259 pagina’s; prijs 15,99
Omslag: Eveline Verburg

Elle McNicoll publiceerde al eerder boeken en die verschenen, ook al eerder, in vertaling.
Mijzelf viel haar bij dit boek pas op. Dat gebeurt vaker en is niets om je zorgen over te maken. Althans… ik doe dat niet. Nieuwe auteurs ontdekken is misschien een teken dat er eerdere titels te verkennen vallen. Leuk, toch?

Elle McNicoll is een Schotse én neuro divergent schrijver. Nou ken ik heel wat woorden, maar van deze laatste had ik nog nooit gehoord. Na kort googelen blijkt het een verzamelnaam voor een hele serie van hersenafwijkingen. Bij de “opmerking van de auteur” noemt vertelt ze zelf dat ze dyspraxie heeft en dat de diagnose op haar negende kreeg. Dyspraxie… dat stond in het rijtje, dus dat klopt. Zelf zegt ze dat het een afwijking is die invloed op je motorische vaardigheden en het verwerken van informatie heeft. Nou… daar ben je dan mooi klaar mee!!!

Maar… Elle McNicoll niet. Ze liet zich er niet door beïnvloeden en studeerde af in Creatief Schrijven. Ze werkte als bartender, boekverkoper en blogger en schreef verhalen voor eigen plezier. Uiteindelijk schreef ze in 2020 haar eerste boek ‘Een soort vonk’, dat Blackwell’s Kinderboek van de maand werd in juni en het Waterstones Kinderboek van de maand in oktober. Bovendien werd het aangekondigd als zowel The Times als The Sunday Times’ Kinderboek van de Week! Die had ze in haar zak!

‘Toverslag’, het eerste boek dat ik van haar in handen kreeg, viel me dus op door de beschrijving: ‘Edinburgh is een wereld vol magische schepsels: elfen, feeën, waterwezens, noem maar op. Alleen niemand kan ze zien… behalve Ramya Knox’. Dat soort tekst intrigeert me mateloos en ik kon niets anders doen dan een recensie-exemplaar aanvragen, wat ik ook prompt toegestuurd kreeg. Waarvoor dank!!!

‘Toverslag’, is dus het verhaal van Ramya Knox. Net als haar schepper heeft ze dyspraxie en net als haar schepper, trekt ze zich er niet zo heel erg veel van aan en ze laat zich door niemand de wet voorschrijven. Haar opa, de vader van haar moeder, is een zachtaardige man terwijl haar moeder snoeihard is. De eerste keer dat ze een van die magische schepsels tegenkwam, was op de avond dat ze haar opa voor het laatst zag. Er was een feestje. Het huis van Ramya was vol met mensen. Ramya kreeg van haar opa een baret. Opa en oma waren de enigen die haar slim vonden. Haar moeder ergerde zich meestal aan haar en vond haar een kluns. Pal voor Ramya stond een lange bleke vrouw met welhaast doorzichtige huid. Ze lachte naar Ramya. Al Ramya’s haren gingen rechtovereind staan en ze kreeg kippenvel. “Speel eens wat voor me?” vroeg ze. Als de vreemde vrouw begint te zingen leek het alsof iedereen in de kamer haar ademloos aankeek. Voor hen was er niets aan de hand. Voor Ramya lag dat anders. Er was iets gebeurd, iets verschrikkelijks. Ramya liet de tray met eieren, die ze in handen had, vallen en de vrouw keek haar aan. Dan was ze weg. Ramya wilde haar niet! Niet in haar huis, niet in de buurt van haar familie.

Dat alles was zeven jaar geleden gebeurd. Toen ze haar opa voor het laatst had gezien. Uiteraard is dit een klein uittreksel uit het eerste hoofdstuk, maar dat is knap intrigerend, ofwel boeiend, nietwaar?

Prachtig verhaal. En als iemand met een handicap als dyspraxie dit kan schrijven, dan zou ik zeggen… wat kan het schelen wat iemand heeft, het is veel belangrijker dat je weet dat iemand kan schrijven en dat je daar gek mee bent!!!

Er is een tweede deel. Het is vooralsnog alleen in het Engels geschreven: ‘Like a Curse’. Een vertaling is nog niet aangekondigd. Laten we hopen dat die er wel komt. Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik wil meer over Ramya Knox en haar bijzondere gave lezen!

Jos Lexmond

Ganymedes-23
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (2023)
Rare Boekjes-reeks 64
357 pagina’s; prijs 12,95
Samenstelling: Paul van Leeuwenkamp & Remco Meisner
Omslag: Ingrid Heit/Vincent van der Linden (Der Schloss revisited – 1974)
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/ganymedes-23.html

Waarschijnlijk verbaasd én verrast jullie het feit dat een exemplaar van Ganymedes-23 zojuist aan mij is overhandigd en ik dan vrijwel meteen klaar sta met de recensie! Normaal gesproken hobbel ik ver achteraan en heb dan alleen nog wat gemeenplaatsen te debiteren, die anderen (en dan met name de snelste recensent (de man die sneller is dan zijn schaduw) van al: Johan Klein Haneveld, reeds gedebiteerd hebben, omdat ik het pertinent weiger eerder verschenen recensies te lezen en ervan te leren!) allang gedaan hebben. Het was verrassend gemakkelijk. Slechts een beetje tijdreizen, dat was alles. Mijn exemplaar van Ganymedes-23 in ontvangst nemen, een maandje of wat terugreizen en mijn normale ding doen. Het zorgen dat ik dezelfde kleding aanhad én op precies dezelfde plek stond en de lengte van de haren en baard, was eigenlijk het meest lastige van al. Daar had ik in eerste (tweede ook niet) instantie niet aan gedacht en na een maand of wat, wist ik het niet meer. Het heeft nogal wat tijdreizen naar vroeger, dan, nu en straks, in de voeten gehad om mensen op te sporen die foto’s en/of filmpjes genomen én bewaard hadden, zoveel waren er nu ook weer niet aanwezig! Dat kostte nogal wat kruim én uitleg. Maar gelukkig is het goed gekomen en hebben jullie hopelijk niets van vertrek en terugkomst waargenomen, dan misschien een kleine flikkering, die voor het knipperen met het oog van de toeschouwer aangezien mag worden.

Hoe dan ook… ik had meer dan tijd genoeg om de inhoud van het fameuze jaarboek uitgebreid te bestuderen en mijn bevindingen te noteren. In Ganymedes-23 heeft zich wederom het puikje van de Nederlandstalige Fantastieke auteurs verzameld. Ganymedes is daarom niet alleen een evenwichtige staalkaart dat de Nederlandtalige Fantastische gemeenschap voortbrengt, maar ook een monument voor Vincent van der Linden. Nog immer (een hopelijk nog heel erg lang) tooien zijn schilderijen als omslagillustratie. Al veel langer dan Vincent van der Linden zijn Remco Meisner en Paul van Leeuwenkamp verantwoordelijk voor de inhoud en het voortzetten van de reeks, waarvoor een driewerf hoera (gooit pet in de lucht). Een opname in Ganymedes is absoluut geen sinecure en het verreist dus bijzondere kwaliteiten. Laten we eens door de bijzondere inhoud van deze Ganymedes lopen!!!

-Voorgeleiding
Een voorgeleiding, getiteld: Intelligente Kunstmatigheid door beide samenstellers dezes. Ene waarschuwing, edoch ook een geruststelling. Een weldaad in dit rusteloze tijdsgewricht!
-Roderick Leeuwenhart – Zeker weten (SF)
Roderick Leeuwenhart laat ons getuige zijn van een werkstuk over de geschiedenis. Een leuk en kortverhaal over een deepfake geschiedenis, of…
-Finn Audenaert – Henry, portret van een gymleraar (SF)
Sneuvelen lijkt sneller te gaan in de Barzaanse oorlogen dan jonge aanwas klaar te stomen. Deze aanwas lijkt er steeds jonger op te worden bij de lessen van Henry, maar zijn smeekbeden worden steevast genegeerd. Waar eindigt dit?
-Gert-Jan van den Bemd – Vier ogen (FA) + illustratie
Heel erg fijn verhaal, maar niet een heel erg fijn verhaal voor de hoofdpersoon. Wat verloren is, hervonden, maar of je er blij van wordt? Sterk verhaal, maar slechts in beperkte mate fantastitiek!
-Emanuel Claessens – Crystal (FA)
Over sub-absurdistische verhalen denk ik meestal of positief, of negatief. Dat ligt waarschijnlijk aan de stemming waarin ik op dat moment verkeer. Ben ik positief gestemd als ik zeg dat ik deze wel leuk vond? Vielleicht! Dit terwijl ik nadenk over wat voor een sub-genre ik eraan moet hangen voor opname in Fandata. Op dit moment kom ik er even niet uit, misschien eerder. Leuk verhaal, al mis ik cohesie, maar misschien is dat wel de bedoeling?
-Guido Eekhaut – Diamanten paleis (SF)
Guido Eekhaut verrast ons alweer met een volstrekt origineel verhaal in een aparte verteltrant. Het doet vreemd, edoch boeiend aan en eindigt humorvol. Altijd weer meer dan de moeite van het lezen waard. De vraag gesteld bij het hoofdstuk ‘De Gepubliceerden’ achter in dit boek: “Wie stopt hem?”, kan ik alleen angstig beantwoorden met: “Nee, doe het niet!!! Alsjeblieft!!!”
-Mike Jansen – Mater Nihil (FA)
Nobele helden op een queeste door een dode wereld. Er is amper te ontsnappen aan monsters en gevaren. Verrassend verhaal van Mike Jansen. Misschien is het wel een never ending story. Wie zal het zeggen?
-Ruuf de Jong – Meteosoof (FA)
Een echt Fantastiek verhaal. Mooi in zijn eenvoud, mooi in zijn souplesse. Rustig verteld door een Fantastieke, doch o zo welkome, onbekende!
-Johan Klein Haneveld – De zaak van de bedreigde Dysonzwerm (SF)
Leuk verhaal dat zich afspeelt in gigastructuren in de ruimte, dat meteen aan Larry Niven doet denken. Dit verhaal heeft hetzelfde gevoel. Leuke, maar enigszins voorspelbare twist, die niettemin de moeite meer dan waard is!
-Jorrit de Klerk – Terpenland (SF)
Verhaal van een onwetende op een Terp in een toekomstig en overstroomd Nederland, of misschien wel een overstroomde wereld. Als een onbekend wezen op zijn Terp arriveert, leert hij dingen. De belangrijke eerst. Prachtverhaal, dat solliciteert naar de titel van het beste verhaal van Ganymedes 23.
-Jan J.B. Kuipers – Macha’s lans (FA)
Jan J.B. Kuipers kom je helaas minder tegen tegenwoordig, maar ik denk hij dat de roep van Ganymedes nog steeds niet kan weerstaan. Hij is de meester van de alternatieve historiën, waarin de geschiedenis en fantastiek zich subtiel, met een prachtig woordgebruik, door elkander weven. In Macha’s lans is dat weer schitterend gedaan. Warm (welhaast heet) aanbevolen!
-Paul van Leeuwenkamp – Klei fij (FA)
Paul vertelt mij (ons dus eigenlijk), met een volstrekt authentiek verhaal, over de geweldige hobby van zijn vrouw (in het verhaal dus) tot het leven erin komt en het leven onleefbaar wordt. Thijs zou Thijs niet zijn… prachtig verhaal dat zomaar zou kunnen!

Over de dichtsels… Peter Drehmanns, Jan J.B. Kuipers, Johan Klein Haneveld, Vincent van der Linden en Goran Lowie…

Absoluut geen mening
Onder geen enkel beding

Denk er het uwe van!!!

-Ludo Maas – Gevleugelde woorden (FA)
Ludo Maas… voor mij (en Fandata) een onbekende, maar in de Fantastiek is onbekend niet meteen onbemind. Leuk verhaal over een zelfbenoemde god. Het heeft een lichte Terry Pratchett inslag!
-Remco Meisner – Beestje (SF)
Ah… de man met de vele touwtjes. In handen welteverstaan! Mijns inziens is ‘Beestje’ zijn langste verhaal tot nu toe. Het is prachtig geïllustreerd door Gidion van de Swaluw. Ik ga er verder weinig tot niets over vertellen. Zelf lezen, dat is hier het devies. Maar… het is mooi, heel erg mooi!!!
-Marcel Ozymantra – Het zesvingerprobleem (SF)
Een schat van een verhaal van het megatalent Marcel Ozymantra. Het gaat over het oplossen van een toekomstig probleem, dat hier en nu aan het ontstaan is. Moeilijk of niet… a man has to do, what a man has to do. Mooi verteld!
-Jasper Polane – Eer en glorie (SF)
Jasper Polane is een druk baasje. Dat mag ik toch zeggen, niet? Normaal gesproken zie je dat niet zo, maar nu…! Zowel op het uitgeversvlak en als schrijver… meer dan aanwezig. En… terecht! Met ‘Eer en glorie’ voegt hij een nieuw verhaal toe aan zijn oeuvre. Beklemmend na het besef!
-Frank Norbert Rieter – Hoe u kennis maakte met Camiel (en nooit meer van hem af kwam) (FA)
Het vervloekte verhaal van Frank Norbert Rieter over Camiel, heeft me vreselijk geschokt. Zal ik… heb ik, zal ik… een eigen versie van Camiel onder (aan) de leden hebben, geen stem gehoord, tot nu toe, maar de symptomen zijn er wel. Luid en duidelijk! Daar heb ik geen stem voor nodig. Ben ik al te ver? Geen redding mogelijk? Verdomme, waarom lees ik ook Fantastiek? Deze verdomde Ganymedes 23! Veel zin om het in de snoet van die Meisner te smijten op 2 september. Dat zal ‘m leren dit soort ellende uit te geven! Samen met Kees, pak ik nog een wodka jus, een bakje chips en we beginnen met het smeden van snode plannen. Kees knikt instemmend!
-Robert Smets – Plagiaat (SF)
Robert Smets is al gezegend met een behoorlijke hoge leeftijd en produceert nog geregeld leuke en eigentijdse SF. Zo ook met ‘Plagiaat’. Wat doe je namelijk als iemand een roman, gebaseerd op een kortverhaal van je, probeert uit te geven. Verrassend, maar ook weer niet té!
-Tais Teng – Onder Tengri’s ziedend azuren hemel (SF)
Tais Teng! Inmiddels een vaste waarde in Ganymedes. Wat zeg ik? Een vaste waarde in vrijwel alle verschenen en verschijnende anthologieën. Alleen, of samen, met wie dan ook. Je kunt met een gerust hart zeggen dat hij onze beste en veel publicerende auteur is, die aan de lopende band originele verhalen blijft produceren. Zo ook weer met ‘Onder Tengri’s ziedend azuren hemels’. Het is weer een lust voor het oog, gevuld met volzinnen als: “Je zaden zwommen als gretige zalmen”. Prachtig!!!
-Kristof vande Velde – De eindeling (SF)
Aangrijpend verhaal van een onbekende van Fandata (en daarom ook voor mij). Maar bekend of onbekend… het maakt niets uit. Mooi is mooi en aangrijpend is aangrijpend én medelevend!
-Reiner Veelinx – Amentia maakt het waar (SF)
Ingrijpend verhaal over euthanasie. Als je net als ik aan de verkeerde kant van de teller van het leven staat, is een verhaal als dit indringend en volkomen begrijpelijk. Liefdevol geschreven!
-Charles van Wettum – Haar ware zelf (SF)
Charles van Wettum is ook alweer terecht opgedoken in deze Ganymedes. Tijdreizen, fysiek of in de geest, er kan veel fout gaan. Gaat het in dit verhaal ook fout? Eigenlijk heb ik geen idee, maar ik denk haast van wel. Als vader van twee (mooie) dochters, had ik dezelfde twijfels. Mooi verteld verhaal!
-Frank Roger – De extractie (FA)
Frank Roger! Het is altijd weer een onverdeeld genoegen zijn verhalen tot mij te nemen. Hoe surrealistisch wil je het hebben? Heb ik trouwens een dergelijk verhaal als eens niet eerder gelezen? ‘Skelet’ van Ray Bradbury? Nouja… hoe dan ook… ik ben verdomd benieuwd hoe dit af gaat lopen!
-Robert de Hero – Koers (SF)
Robert de Hero lijkt verdacht veel op Robert de Niro. Op deze leeftijd nog een nieuwe carrière, zou je zeggen? Maar goed… hij schreef zijn ultrakorte verhaal met verve. Niks mis mee! Zo… en nu je echte naam, hombre!!!
-Roderick Leeuwenhart – Idylle (SF)
Roderick betovert ons met een idylle. Genoegzaam, liefdevol en een genot voor alle zintuigen. Echter… worden wij geflest, besodemieterd of ‘slechts’ voor het lapje gehouden. We houden het maar bij wat we weten, nietwaar? Een horrorverhaal!

EINDE! Het einde gehaald in het tijdsframe, al zou je er haast aan gaan twijfelen, denkend aan het laatste verhaal in deze! Het is alweer een prachtige loot geworden aan de Ganymedes boom. Een tak waaraan de bloesem welig tiert! Een alweer heel erg mooie selectie van al het moois dat de hedendaagse Nederlandstalige Fantastiek ons allen weer biedt. Moge Ganymedes (en Remco en Paul) tot het einde der tijden excelleren! Amen!!!

Nu nog even dit slotje afronden, de zaak polijsten, de puntjes op de i zetten en dan kan ik de recensie triomfantelijk, én hopelijk in het bijzijn van Johan Klein Haneveld, aan Remco Meisner overhandigen. Eindelijk eens Johan verslagen. Wie had dat kunnen denken! Nou maar hopen dat hij ook niet ergens een tijdmachine verstopt heeft!!!

Buiten alle eerdere serieuze noten om, nog een noot!!! De beide samenstellers maken zich ernstige zorgen. Nee… niet over het aantal inzendingen, dat waren er (verhalen, poëzie en illustraties) ongeveer honderd (wat resulteerde in 33 opnames). Nee… het aantal inzendingen door vrouwelijke personen, blijft dit jaar ontzettend achter. Er meldden zich er maar een viertal, waarvan er geen (of ik moet me gruwelijk vergissen) opgenomen zijn én dat is inderdaad een zorgwekkende ontwikkeling. Zouden de dames misschien denken dat het hier enkel en alleen om SF gaat? Ganymedes is toch zo’n ding dat in de ruimte rondzweeft? Dat wel… maar what’s in a name? Van de verhalen (laat ik me even beperken tot de verhalen), 24 stuks zijn er slechts (!) 15 Sciencefiction, dus maar 60%. De rest is Fantasy. Dus, dames… het valt wel mee. Laat jullie dus niet in de luren leggen door de naam ‘Ganymedes’, maar stuur in! Doe mee! Alles is echt meer dan welkom: SF, Fantasy en Horror. Het hoeft alleen maar over een beetje (beetje veel) kwaliteit te beschikken. Zegt het voort, zegt het voort!!!

Jos Lexmond

Fantastische Vertellingen 66
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (Juni 2023)
115 pagina’s; prijs € 7,95 (jaarabonnement (4 nummers + Tjonge) € 29,95)
Samenstelling: Remco Meisner
Omslag: Ingrid Heit/Marion van Delst
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/

Soms heb ik wel eens het idee dat je achter alles aan galoppeert, maar dichterbij komen… ho maar! Dat gevoel heb ik nu ook met de recensies. Ik lees me suf, schrijf me wezenloos en de stapel NTL, of TBR, wat je maar wilt, wordt alleen maar groter. Of is het hoger? Whatever, het resultaat is hetzelfde! Zo ook met Fantastische Vertellingen (Hierna FV te noemen) 66 inclusief Tjonge 19. Die lagen al een tijdje op de mat, nadat een overwerkte Post NL’er ze, alweer even terug, in de bus gekieperd had. Iedereen, mezelf incluis, brak er zijn nek geregeld over. Eenieder was te beroerd ze op te rapen, dus deed ik het uiteindelijk zelf (ik moet ook altijd alles doen) maar. Maar goed… we laten het bij dit ene inkijkje in de perikelen van huize Lexmond. Voor nu moet ik erbij zeggen, want misschien maakt ik er wel een feuilleton van. Niet op te vatten als een dreigement! Maar goed… ondanks het feit dat ik her en der al recensies van FV67 zie verschijnen toch nog, deze uitgebreide recensie!!!

FV 66 dus. Nog een 6 erbij en je hebt de duivelseditie van FV te pakken. Je moet er niet aan denken. Gelukkig hebben we nog 150 jaar voordat we daaraantoe zijn. Maar toch… de tijd gaat snel, bedenkt dat wel. Dit ter overdenking aangeboden te hebben, gaan we terug naar de orde van de dag, namelijk: het geven van mijn gedachtenoordeel over het voorliggende. Met als eerste hoogtepunt de omslagillustratie van Marion van Delst. Kleurrijke collage, prachtig gecomponeerd een lust voor het oog te noemen! Daarna te beginnen, zoals altijd, bij:

-Remco Meisner – Meyvistisch Melodrama
Ook als altijd maakt Remco een opening waar je nog lang na kan denken (het moet niet hoor), meestal in verhaalvorm, maar ditmaal niet. Hij legt de opslag van digitale media langs de lat en komt tot de conclusie… afijn, lees dat zelf maar! Verder verzorgt hij een wat uitgebreide, zij het soms wat op een op-de-vlakte manier, inhoudsopgave, wat zeker niet op een onaardige manier overkomt. Gauw verder met:

-Tjonge 19
Dat was een verrassing, niet? Het doorgaans guitigste tijdschriftje van het Nederlandse taalgebied. Versie 19 toch alweer, ondanks het feit dat het zo onregelmatig bij FV geserveerd wordt. Er is ook een inleiding dit keer: De kop van Geuk. Dat slaan we maar even over (het begint met: “Kan je nog Geukenen, Geuken dan mee”. Mjah!!!) en gaan dus snel over naar het verhaal:

-Rob Geukens – De kop is eraf (FA)
Het verhaal is zelf ook van een twijfelachtig allooi. Het is een verslag over iemand die het bovenste deel van zijn hoofd eraf lacht. Het heeft blijkbaar geen enkele consequentie voor hemzelf, of zijn omgeving. Er is enige angst om als vuilnisvat gebruikt te worden. Het is wat het is, zullen we maar zeggen. Toch, in zijn eigen hoedanigheid, goed te lezen én met een glimlach wordt alles mooier!!!

-Einde Tjonge 19

-Guido Eekhaut – Wie de geschiedenis herschrijft (SF) (Ill. Gert-Jan van den Bemd)
Correcties in tijdlijnen blijken, indien niet zorgvuldig onderzocht, meestal slechter uit te pakken dan dat de bedoeling was. Het smoren van baby Adolf in de wieg, brengt dan waarschijnlijk een nog groter mispunt voort, die Adolf, die zelf het gevaar van die figuur onderkende, al snel een kopje kleiner maakte voordat hij een te groot mispunt kon worden. Zo ook in dit verhaal lijkt er voor de verkeerde gekozen te worden, maar of de correctieve maatregelen zullen helpen? Alweer een prachtverhaal van Guido Eekhaut!!!

-Onder de indruk
Bevat weer een aantal recensies van Charles van Wettum, Johan Klein Haneveld, Remco Meisner en mezelf. Het zijn prachtige uitgebreide en doordachte recensies waarin een ding me opviel. Er waren twee recensies (van Charles en van Johan) van ‘Aarde in gijzeling’ van Réne Otjes, die toch nogal positief uit de verf kwamen. Maar goed, dat zullen we maar als verschil in perceptie noteren.

-Charles van Wettum – Onderhandelaar (SF) (Ill. MOZ)
Dit is wel het meest hilarische verhaal dat ik de laatste tijd tot mij nam. Geweldig!!! Al een aantal malen eerder heb ik het al gezegd (en doe het dus nog maar een keer), het is jammer dat Charles van Wettum het schrijven pas na zijn pensionering ontdekt heeft. Wat als hij dertig jaar eerder was begonnen… had hij nu dan niet de huidige generatie Nederlandstalige SF auteurs naar de kroon kunnen steken, zou hij de internationale schrijverswereld niet op zijn kop gezet hebben? We weten het niet en zullen het nooit weten ook. Maar wat een talent heeft die man en wat een verhalen!!!

-Schrijven tegen de vergetelheid: ‘Het ongemak’ – Piet Apol, door Rob Geukens (essay)
Rob Geukens presenteert, voor een bibliograaf als ik, een bijzonder interessant artikel over een vondst dat hij onlangs deed in een zwerfbieb (of minibieb). Hij deed er een geweldige ontdekking. Inmiddels heb ik zelf een stuk of acht minibiebs ontdekt in mijn eigen woonplaats, die ik regelmatig frequenteer. Niet alleen om eens een boek mee te nemen, maar ook om eigen boeken achter te laten. Ik vind het een prachtig initiatief en deed er al een paar aardige vondsten, maar nog geen als Rob Geukens. Een lichte jaloersheid was mijn deel, dat moet gezegd. Piet Apol! Ik ken hem niet en Fandata kent hem niet en dat is toch wel apart te noemen. Uiteraard vinden we nog steeds onbekende verhalen en boeken om op te nemen, maar toch! Piet Apol… interessant dus. We zouden dus blij zijn met de gegevens, Rob! Verder wil Rob, na zijn uitvoerig verslag van de verhalen van Piet Apol in FV 66, een negental auteurs overhalen een verhaal in de geest van Apol te schrijven en die verhalen dan, samen met die van Piet Apol, te bundelen en uit te geven. Daarvoor wil Rob het boek ‘Het ongemak’ weer laten zwerven naar de volgende. Een waarlijk prachtinitiatief wat absoluut navolging behoeft. Zelf heeft hij het eerste verhaal al geschreven, wat na het artikel volgt!

-Rob Geukens – De oude schrijver (FA) (ill. Ben van den Outenaar)
Zijn verhalen ken ik niet, maar deze naar hem geschreven is heel erg mooi én heel erg logisch. Het klopt, maar ook weer niet. Leg er maar eens een vinger op, kan je dat? Ja… even misschien, maar dan glipt het toch weer onder je vingers vandaan.

-Paul van Leeuwenkamp – Tijd voor Geschriften 2 (artikel)
Het tweede deel van Pauls tocht langs de Nederlandstalige tijdschriften. De weg is nog lang in deze en als Paul het doorzet, hebben we straks (na tig delen) een prachtig beeld van, nog levende, of reeds (lang) ter ziele gegane tijdschriften. Ditmaal wordt Holland-SF, HSF (de opvolger) en SF Terra onder de loep genomen. Prachtige research, Paul! Inderdaad, Fandata plaatste in het verleden alleen tijdschriften waarin een fantastiek verhaal opgenomen was. Daarom is de eerste Holland SF in Fandata een later nummer dan de eerste Holland SF feitelijk was. De laatste jaren doen we dat anders. Ook tijdschriften zonder Fantastiek verhaal worden opgenomen met de mededeling: Niets opgenomen. Dat heeft een tweeërlei doel. Als eerste laten we de (onder)zoeker zien dat het tijdschrift er wel degelijk is en ten tweede weet iemand van het Fandata team dat het betreffende tijdschrift al bekeken en beoordeeld is. Geen dubbel werk meer dus. Ik heb, weet ik veel, hoeveel tijdschriften voor de zoveelste maal doorgebladerd om het constateren dat er niets Fantastieks in stond. Er is een jarenlange inhaalslag gaande om de gaten op te vullen.

-Jan Roosen – Weer als een jonge god (FA) (ill. Peter Ehrhardt)
Door klagen weer jong? Dat willen we allemaal wel. Ik sta absoluut al voorop! Jan Roosen presenteert een vrij simpel, maar intrigerend verhaal over een mans schaduw. Soms schiet een man sneller dan zijn schaduw, maar dit keer is de schaduw het wapen. Klein, maar fijn verhaal!

-Pieter Spronck – Waar komen al die dampen vandaan? (strip)
Een korte strip uit februari 1981? Is dat het, of is het gesitueerd in 1981? Dat is niet geheel en al duidelijk. Niet onaardig te noemen, echter is het te lang, of te kort. Dat is afhankelijk van de interpretatie. Voor mij zou het misschien als een cartoon duidelijker overkomen.

-Max Moragie – De mesthopen van de wanorde (essay)
Het essay van Max Moragie veroorzaakte onrust bij me, omdat ik niet wist wat ik ermee aan moest en waar het naar toe ging. Gelukkig was er een verlossing uit de waanzin. Het blijkt namelijk dat alles wat er in België gebeurt in de basis plaats vindt om de Belgische schrijvers een voedingsbodem te geven, zodat hun absurdistische gedachtegang hun verhalen voeden, zodat wij ze weer hoofdschuddend kunnen lezen Gelukkig maar! Ik dacht dat ik zelf gevangen raakte in een absurdistische omgeving. Opgelucht haalde ik adem. Diep adem!!!

Oxana Langbeen – Oxana’s Oxomoron: AI-4113 (SF)
Onze Oxana weet toch overal raad op. Zo wordt het wel heel erg makkelijk een prijswinnend verhaal te schrijven. Zelfs een kaasschaaf kan het op die manier. Zet ‘m dus op!!! Hoewel… was de datum voor Ganymedes 23 al niet verstreken? Nou ja… heb je sowieso nog een dikke driehonderd dagen om in te sturen voor Ganymedes 24!

Welaan… alles is bekeken en alles is besproken. Het was weer een prima FV 66 gevuld met voor elck wat wils. Het enige jammere vond ik was dat de volgende editie FV 67 als weer op de mat lag (waar ook weer iedereen overheen stapt) voordat ik klaar was met deze. Soms zou ik willen dat ik de snelheid van een Johan Klein Haneveld bezat, dan was ik er dezelfde dag dat het arriveerde er klaar me. Toch maar een tijdmachine aanschaffen? Maar goed… volgende!!!

Jos Lexmond

Catriona Ward – Zonnewijzer (HO)
Oorspronkelijk: Sundial (Tor Nightfire, New York City) – 2022)
Meulenhoff Boekerij bv, Amsterdam (2023)
328 pagina’s, € 21,99
Vertaling: Mariëtte van Gelder
Omslag: DPS Design & Prepress Studio, Amsterdam/Shutterstock

Catriona Ward. Haar Nederlandstalige debuut heb ik waarschijnlijk gemist. En… niet één keer, maar zeer waarschijnlijk, meerdere keren. Voor mijn lijstjes ‘Verschenen’ en ‘Verwacht’, die ik driemaandelijks bijhoud (zie: https://www.ncsf.nl/recent-verschenen-en-verwachte-boeken/ ) ga ik meerdere malen in het kwartaal door de toekomstig gemelde uitgaven van de uitgeverijen heen. Daarbij ga ik uit van auteurs en de titel. Bekende auteurs zijn natuurlijk een makkie, dan gaat het belletje zo maar af. Maar onbekende auteurs, zoals Catriona Ward, met een titel als: ‘Het laatste huis’, doen niet meteen een belletje rinkelen, alhoewel ik hier wel een soort van derde zintuig voor ontwikkeld heb. Maar ondanks dat zintuig, schiet er toch nog wel eens het een en ander door de mazen van mijn aandacht heen. Maar meestal, als ik de eerste gang door de uitgaven van volwassenen maakt, komt ie bij de tweede of derde gang alsnog tevoorschijn, maar in het geval van Catriona Ward kwam er niets tevoorschijn. En zo kon ‘Het laatste huis’ in januari 2023, door mij onopgemerkt, in het Nederlands verschijnen. En… het was nog wel uitgeroepen tot thriller van de maand in The Times, The Observer én The Guardian. Pas veel later in het jaar herkende ik Ward als Horrorauteur met ‘Zonnewijzer’. Het kan verkeren. Uiteraard ga ik ‘Het laatste huis’ nog wel eens tot mij nemen, maar wanneer… dat is nog even een raadsel. Overigens gingen aan ‘Het laatste huis’ nog een tweetal Engelstalige romans vooraf: ‘Rawblood’ (2015) en ‘Little Eve’ (2018).

Als ik de genres op volgorde zou moeten zetten van belang voor mijzelf, dan staat SF onbetwist op de eerste plaats, kortelings gevolgd door: Horror. Fantasy komt op de derde en laatste plaats, omdat beide eerdergenoemde genres meer dan voldoende lees- en recensievoer opleveren en Fantasy, op een enkele schrijver na, niet echt mijn ding is. Te veel toveren, te veel draken en meer van dergelijke genre bevestigende fantasiefiguren. Zoals gezegd… niet mijn ding!

Maar goed… Horror dus. En dat is ‘Zonnewijzer’ absoluut. Vroeger kreeg ik nog wel eens nachtmerries van H.P. Lovecraft, Clark Ashton Smith of August Derleth, maar gelukkig is dat tegenwoordig niet echt meer het geval. Het is meer de koude kriebels krijgen en dat is precies wat weer eens gebeurd bij Catriona Ward. Na een pagina of tien ‘Zonnewijzer’ schreef ik al in mijn aantekeningen boekje, dat ik altijd bij de hand heb als ik recensieboeken aan het lezen ben: “Vrijwel meteen geeft het lezen van ‘Zonnewijzer’ je een unheimlich gefühl, dat heb ik niet heel erg vaak met Horror, maar nu wel. Lekker!!!” Dat unheimliche gefühl, bleef heel het boek bij me. Het trok me in het verhaal en sleurde me er doorheen. Prachtig… de laatsten die dat bij me teweegbrachten waren Clive Barker en John Ajvide Lindqvist en nu dus ook: Catriona Ward!

Op de omslag staat ‘Ward heeft het indrukwekkende talent om je met elke zin meer de stuipen op het lijf te jagen’. Thomas Olde Heuvelt zou dat gezegd hebben. Meestal neem ik dat soort ondertekende uitspraken met een flinke korrel zout, maar ditmaal zou het wel waar kunnen zijn. Thomas zit bij dezelfde uitgeverij (Tor Nightfire, New York) als Catriona. Is dat een indicatie? Geen idee, maar suggestief is het wel.

En nu… nu moet ik iets vertellen over het verhaal. Dat vind ik lastig. Er is zoveel te vertellen. De horror zit zo diep. Callie die dierenbotten verzamelt en fluistert tegen haar denkbeeldige vrienden. Rob leeft in grote angst. Niet alleen om Callie, maar ook om Annie, haar jongste dochter, en om wat Callie haar aan zou kunnen doen. Rob ziet een duisternis in Callie. Callie op haar beurt is weer bang voor haar moeder, die haar met andere ogen lijkt te bezien. Irving (Robs man) irriteert Rob met zijn overwerk, met zijn relatie met zijn assistente. De kledingkast is doortrokken met de geur van haar parfum. Callie irriteert Annie en Rob probeert er alsmaar tussendoor te laveren. De emoties gieren door het boek en zijn rauw en ongepolijst. Als de situatie met Callie steeds erger wordt, neem Rob het besluit om haar mee te nemen naar haar ouderlijk huis in de Mojave-woestijn: ‘Zonnewijzer’. Ze weet dat ze er een vreselijke keuze moet maken. Maar… kan ze dat ook.

Meer vertel ik niet, al weet ik zeker dat het vertelde niet voldoende zal zijn, of naar meer smaakt. Je moet het zelf maar lezen en zelf tot een conclusie komen. De mijne was dat het als een bom insloeg en eindelijk weer eens Horror (inderdaad… met Hoofdletter H) was dat aankwam. Het was heerlijk en afgrijselijk, zowel in het verleden, als in het heden. Zoals gezegd ‘Het laatste huis’ ligt op de TL stapel en zeker niet onderop. Misschien vertel ik er in de (nabije) toekomst nog wel over.

Intussen is in het Engelstalige gebied het volgende boek van Catriona Ward ‘Looking Glass Sound’ in april al verschenen. Hier nog niet aangekondigd, maar wees er zeker van dat ik het meld zo gauw ik die aankondiging onder ogen kom. Missen zal ik het zeker niet meer!

Jos Lexmond

Britta Fath – Het paarse vampiertje (JHO)
De avonturen van Moira en Mystique 2
Clavis Uitgeverij, Hasselt – Amsterdam – New York (2023)
71 pagina’s; prijs 15,95
Omslagontwerp: Studio Clavis
Illustraties: Yuhan Lin

U kunt er overtuigd van zijn dat ik dit boekje niet uit mezelf gerecenseerd zou hebben. Vooral het eerste deel, voor zover ik kan zien, zou wat mij betreft geen Fantastiek zijn. Hoofdpersonen in deel een: ‘Moord in Cativicus’ zijn het detective katje Moira en haar eenhoorn. De bibliothecaris van Cativicus is vermoord, met in zijn poezelige pootje een boek. Wat is er gebeurd? Omdat de plaatselijke politiekat te sloom is, beslist Moira zelf maar op onderzoek uit te gaan. Allemaal katten, dus meer een fabel dan fantastiek. Normaal gesproken is er voor opname in Fandata interactie met mensen noodzakelijk. Bij ‘Het paarse vampiertje’ ligt dat anders, want hier komt een fantastiek (menselijk?) figuur, namelijk een vampier (hij is weliswaar paars, maar toch), bij kijken. En uiteraard nog wat meer Fantastieke gebeurtenissen, waar ik nu (nog even) niet op in zal gaan.

Nee… Guido Eekhaut kwam met het verzoek ‘Het paarse vampiertje’ te recenseren. Geen probleem én met alle soorten van genoegen. Maar… waarom vraagt Guido mij dit. Wat voor een relatie heeft hij met Britta Fath. Ik had al eerder een opdracht gezien in ‘De wereld van de Kraken’, Enigma 3: “Bijzondere dank gaat naar Britta Fath, proeflezer extraordinaire, meesteres van de Meownicorn, die het boek en de schrijver op het rechte pad hield”. Het boek begint zelfs met: “Zou Britt…”. Dat is toch wel heel erg toevallig, niet? Ik ben op internet gaan zoeken. Misschien is het wel zijn dochter… Britta Eekhaut? Nee, een dochter slechts, genaamd: Liesbet! Ik denk dat Guido zich inmiddels van zijn stoel aflacht, dus ik houd er maar mee op. Ik kom er maar niet achter en zal ermee moeten leren leven (snif, weer een aantal uren van mijn leven verbrast aan het najagen van een fantoom).

Maar goed… terug naar ‘Het paarse vampiertje’. Moira werkt in de bibliotheek van Cativicus. Ze kreeg de baan van bibliothecaris nadat ze de moord op de vorige, Finn, had opgelost. Toen de burgemeester het haar vroeg, kon ze alleen maar ja zeggen. Ze slentert, voordat de bibliotheek opent, langs de rijen met boeken. Bij het rek met de Fantasyboeken blijft ze staan. Ze is gek op Fantasy. Haar oog valt op een boek: ‘Het Vampierendagboek’. Dat lijkt haar wel leuk en ze neemt het mee. Raven, haar assistente, denkt ook dat het een geweldig boek is. Raven is ook dol op vampierverhalen. Die avond gaat Moira, samen met haar vriendin Raven en Mystique, haar eenhoorntje, maar hun vriend Samael. Op de zolder bij hun vriend vinden ze een ander boek. Heel oud, maar ook over vampiers. Voor ze het beseffen worden ze in het boek gezogen en komen in een paarse wereld terecht, waar ze het niet dappere Paarse Vampiertje ontmoeten, die zich verstopte in de grot waar Moira en haar vrienden in de paarse wereld arriveerden. Deze wereld is vol met monsters en het Paarse Vampiertje is bang voor monsters. Moira vraagt of hij hen kan helpen weer thuis te komen, maar dat lijkt een stuk moeilijker te zijn dan daar te komen. Het Paarse vampiertje zal hen naar de Wijze brengen. Die kan hen misschien helpen! De avonturen in de Paarse wereld vangen aan. Kunnen ze de Wijze vinden en komen ze weer thuis?

Voor negenjarigen een prima boekje om te lezen. Spannend, maar niet té. Er moeten geen nachtmerries gekweekt worden. Het gewone leven is al spannend genoeg. Maar… nu weet ik nog steeds niet wie Britta Fath is! Er valt me net trouwens in… zou Britta Fath een pseudoniem van Guido Eekhaut zijn? Ze waren tegelijk aan het signeren op maandag 31 oktober 2022 op Boektopia op de stand van Clavis. Zou het dan toch? En als de antwoorden op vragen op leuvenleest.be vergelijkt tussen Guido Eekhaut en Britta Fath, dan…

Jos… kappen nou! Het is genoeg geweest!!! Ja, maar… NEE!!!

Jos Lexmond

In Tenebris (DIV)
Tijdschrift voor Fantastiek Nr. 1, Voorjaar 2023. De Gentse fantastiek
Poespa Producties, Gent, België
199p., € 22,00
Samensteller: (niet met name zo genoemd, maar ik vermoed: DannY De LaeT)
Vormgeving: graphic things, Gent – Johnny Bekaert.be
Illustraties: Lode Devroe
Te bestellen bij (of op): https://depoort.com/nl/14412-in-tenebris-tijdschrift-voor-fantastiek

En dan… ‘In Tenebris’. Een geheel en al nieuw Vlaams tijdschrift voor de Fantastiek. Vertaald uit het Latijn wordt dat dan: ‘In de duisternis’. Helemaal terecht? Deels denk ik van wel. De verhalen zijn voornamelijk Horror, ofschoon ook de andere genres aan bod komen. Hoe het ook zij… het is een prachtig vormgegeven nieuw Vlaams tijdschrift met prachtige illustraties, dat wel een boek lijkt. In plaats van een ISSN nummer, wat normaal is voor tijdschriften heeft het een ISBN nummer, zoals een boek, alsmede een NUR (333) nummer, wat betekent dat het literaire fictie, spannende boeken algemeen én Science Fiction is. Dus… toch meer een boek? Whatever!

Het begint met een editoriaal van DannY De LaeT, een oude rot in het Fantastiek vak. Hij was al vanaf 1966 betrokken bij tal van activiteiten op Fantastiek gebied en in 1969 een van de oprichters van SFAN én nog heel veel meer. Kijk eens naar zijn bio op Fandata.nl (Persoon/-1040502804 – Fandata). Fantastiek… die term kwam me voor het eerst voor ogen door Edddy C. Bertin, die wat mij betrof, een schitterende verzamelnaam voor Fantastische lectuur, literatuur, of wat dies meer zij gevonden had. Het paste als een handschoen (met de juiste maat). Ik heb hem overgenomen en gebruik te pas en vooral te onpas, in ieder geval bij elke gelegenheid die zich voordoet! Men hoeft verder niets te verduidelijken. SF, Horror, Fantasy  Fantastiek! Wij van Fandata gebruiken de drie hoofdgenres: SF, Horror & Fantasy, met daaronder weer een aantal subgenres. Dat werkt wel. Vrij vroeg in onze geschiedenis zijn we op bezoek geweest bij Eddy om te kijken of we zijn genre systeem zouden kunnen adopteren voor Fandata. Maar helaas was zijn qualificatiesysteem, hoe schitterend ook, te ingewikkeld om te kunnen hanteren binnen Fandata. Jammer, maar helaas!

Het editioriaal wordt gevolgd door een aantal verhalen waar ik graag mijn licht(je) over laat schijnen.

-Mark J. Ruyffelaert – Ganda Sum (HO)
Mark is een prachtige schrijver, waarvan ik niets meer gelezen heb sinds mijn samenstelling van de Vance alike anthologie ‘Wereldbedenkers’, bij Spatterlight verschenen in 2017 en ik zijn verhaal Pas op, hier komt de Dood (64 lessen in duisternis) opnam. Fijn dat er voor dit soort verhalen de term Fantastiek bestaat, want Mark laat zich meestal niet in enig genre vangen. Maar… gelukkig is Horror voor ‘Ganda Sum’, meer dan adequaat te noemen. Prachtig verhaal dat meteen de geschiedenis, een bloedige welteverstaan, van Gent verslaat. Het verscheen eerder in zijn eigen bundel: ‘Nocturne’ in 2007 verschenen bij Verschijnsel. Evenwel een prachtige opening!
-Roger d’Exystel – De tram van middernacht (HO)
Prachtig verhaal dat ik zeker (heel wat) eerder gelezen moet hebben, maar het denkelijk in de onpeilbare diepten van het verleden verdwenen. Het verscheen eerder in zijn bundel ‘Souper met vleermuizen’ in 1966 onder de titel ‘Een tram van middernacht’, die ik zeker nog ergens (waarschijnlijk in een doos) moet hebben. Een zin uit dit verhaal wil ik jullie niet onthouden: “Er dreef een bries gemengd met tintelende luchtteugen, die het ademen tot een waar genot maakten.” Iets dergelijks ademde ik gisteren nog in. Een waar genot!!!
-Frank Roger – De man die stierf (SF)
Alweer een schitterend en typisch Frank Roger verhaal. Het verscheen al eerder in Pure Fantasy in 2007 en in zijn onvolprezen bundel ‘Spoorloos en andere verhalen’. Echter… niets houdt ons tegen er andermal van te genieten. Hoezo typisch Frank Roger zult u zich misschien afvragen. A ja… eh ja, ik ben geen verhaalchirurg of analist, dus kan ik daar niet erg duidig op antwoorden. Maar als dit verhaal anoniem omder mijn ogen geschoven zou worden, dan zou ik durven te wedden (voor een handje beuke (of andere) nootjes, men moet dit soort dingen niet overdrijven), dat het Frank Roger was. Het is geen weten, maar een gevoel!!!
-Geeraert, Luc – Handen op glas (HO)
Wat mij betreft is Luc de ontdekking van deze versie van ‘In Tenebris’. Schitterend spookverhaal (en het eerste verhaal dat niet eerder elders verscheen), met meteen een evenzo schitterend einde. Nooit eerder iets gelezen van deze man, maar ik ben nu al weg van deze schrijver. Hopelijk krijgen we meer van hem te lezen in de toekomst.
-Pen Stewart – Over de top (SF)
‘Over de top’ verscheen eerder in ‘HSF 270’ in 2020. Ook dit was zo’n verhaal dat ik eerder las, maar hier herontdekte. Uiteraard las ik eerder verhalen van Pen Stewart en ik heb zelfs een boek van haar gerecenceerd: ‘Wintercode’. Maar eigenlijk heb ik me nooit eerder gerealiseerd wat voor een toffe schrijver ze eigenlijk is. Dat ‘In Tenebris’ me dat moet laten inzien! Tsk, Tsk…
-Katrien Ricart – Wintervissen (geen Fantastiek)
Geen fantastiek, maar een schitterend verhaal. Prachtig suggestief, mooi taalgebruik én hilarisch. Jammer dat het geen fantastiek is. Ik had het met liefde opgenomen in Fandata!
-John Flanders – Het geheim der drie zevensterren (Geen Fantastiek)
Dat ik dit verhaal van John Flanders als Vlaamsch Filmkes 166 gelezen heb en zeggende dat het weleens omtrent veertig jaar geleden is dat ik besloot dat het geen fantastiek was. Dus nu ook niet. Maar leuk is en blijft het!!!

Daarmee is de verhalensectie afgesloten. Jammer, maar het volgende interview met de illustrator Lode Devroe (mij totaal onbekend), was zeker interessant.

Daarna een artikel van Michiel de Ghelderode (mij ook al onbekend), getiteld ‘Zwervelingen’. Een bevlogen en grimmig artikel over Gent. Ik ben er wel eens geweest. Mooie stad, daar niet van, maar ik kom er niet vandaan, dus zegt het me weinig. Specifiek bedoeld voor Gentenaren, denk ik!

Op zijn beurt gevolgd door: ‘Het spookhuis van de wanhoop’, een artikel door DannY De LaeT over spookhuizen en spookverhalen van in en om Gent. Interessant! Maar… waarom zijn naam zo geschreven wordt… is mij een compleet raadsel. Het is toch: Danny De Laet? Niet?

Alweer gevolgd door: ‘Jean Ray en de erfenis van Malpertuis – 1’ door Anton Marcus (alweer een onbekende voor mij). Het zou een meer dan interessant artikel over Jean Ray/John Flanders kunnen zijn. Ik vrees evenwel dat Anton de lezer inzake zijn kennis aangaande Jean Ray/John Flanders schromelijk overschat. Hij neemt voetstoots aan dat de lezer van ‘In Tenebris’ ook over al deze kennis beschikt. Nu ben ik als bibliograaf meer op de hoogte dan de gewone man (neem ik aan, Gentenaren misschien uitgesloten), maar regelmatig, ook al door het overmatig gebruik van zelfverzonnen afkortingen (zoals bijvoorbeeld: GVHN (Geheimen van het Noorden)), raakte zelfs ik de draad geregeld kwijt. Voordat ‘Jean Ray en de erfenis van Malpertuis – 2’, verschijnt in ‘Tenebris 2’, mag daar nog wel eens kritisch naar gekeken worden.

En dan… dan hebben we nog de Actualia. Deels gaat dit over uitgaven betreffende Gent, wat prima te plaatsen is in een tijdschrift dat de Gentse Fantastiek als thema heeft. Maar al gauw raak ik de draad kwijt. Bij Valgearen en Toonder aangekomen (wel heel mooi natuurlijk), raak ik volledig in verwarring. Waar is het verband, waar gaat dit over en WAT is de bedoeling?

Ik had al gezegd dat ik ‘In Tenebris’ een mooi verzorgd tijdschrift vind. Maar buiten de voornoemde kwaaltjes, is er nog wel iets te noemen. Wat dacht je van de prijs? Ik vind € 22,00 nogal aan de hoge kant voor een tijdschrift waarvan de verhalen, op twee na (en waarvan er maar één fantastiek was), al eerder verschenen waren. Natuurlijk… het verhaal van John Flanders begrijp ik, maar de andere auteurs hadden net zo goed een nieuw verhaal in kunnen sturen, dat had toch wel iets origineler overgekomen. Ook dat het tijdschrift maar tweemaal per jaar gaat verschijnen, is een keuze, maar het gaat geen continuïteit brengen. Een half jaar wachttijd is te lang.

Misschien zijn het aanloopproblemen of capaciteitsproblemen, of wat voor problemen dan ook, dat kan. Ik ga in ieder geval in een gespannen houding op nummer 2 van ‘In Tenebris’ zitten wachten om te zien of de kwaaltjes over zijn. We zullen het zien. Tot dan…

Jos Lexmond