Auteur: Jos Lexmond

Charles van Wettum – Kwantumschuim (SF)
Muttew (Eigen beheer) (2023)
355 pagina’s; prijs € 26,00
Omslag: Charles van Wettum
Verkrijgbaar op: Amazon.nl, of bij Charles van Wettum zelf (stuur hem een PB via facebook)

Kwantumschuim… daar was ik heel erg benieuwd naar. Charles van Wettum bestormde het Nederlands taalgebied met zijn prachtige verhalen en verscheen overal, waarin maar te verschijnen viel. Hij verscheen ook zelfs als een dertien pagina’s groot item in de veelomvattende essay van Paul van Leeuwenkamp in Fantastische Vertellingen 67. Ook toen werkte hij waarschijnlijk al rustig (of misschien wel koortsachtig, wie zal het zeggen) aan zijn eerste roman.

Kwantumschuim… zoals gezegd… behoorlijk benieuwd naar. Volgens de achterflap: “Kwantumschuim. Het is de diepste laag van onze werkelijkheid die bubbelt van materie en energie en entropie en resonantie.

Hoe zou het zijn als iemand dat schuim zou kunnen gebruiken als computergeheugen, ja, zelfs erin zou kunnen programmeren? Anoka ontdekt het, haar kwantumprocessors geven haar toegang. Ze gaat zelfs nog een stapje verder: ze bouwt er een digitale thuisbasis. Met de kunstmatige intelligentie Anoka gaat de vriendengroep rond Arthur en Zwingli het nieuw ontdekte universum binnen.
Maar de mens is niet de enige die het schuim heeft ontdekt…”

Ik heb het met grote aandacht (dat doe ik trouwens altijd) gelezen. Hieronder mijn oordeel over het geheel.

Ik moet zeggen dat voordat het echt interessant werd en er echt iets gebeurd dan zijn we misschien (ik heb ze niet echt geteld) wel honderdvijftig pagina’s of misschien wel tweehonderd pagina’s ver en dat is best veel voor een boek van driehonderdvijfenvijftig bladzijden. Natuurlijk… het hoeft niet allemaal actie en dood en verderf te zijn, maar het moet wel vooruit gaan! En… dat gaat het niet. Het is meer een lange introductie van de situatie en de hoofdpersonen. En… daar wil ik het ook nog wel even over hebben, ik heb namelijk een hekel aan het constante verleggen van de verantwoordelijken van het verhaal, en zeker als het er zoveel zijn. Het wordt er zo niet leuker op, vind ik. Waarschijnlijk ligt dat aan mij en niet aan Charles, maar toch! En dan Terry, de transseksuele persoon. Degene die met hen aangesproken wordt en hens dingen doet. Dat kan modern zijn, maar het irriteert me mateloos!!! Ook dat ligt waarschijnlijk meer aan mij dan aan Charles. Maar ik moet in mijn hoofd telkens schakelen en dat leidt af, dat leidt heel erg af!

Buiten dat, zijn er wat foutjes, die met een goede redactie niet nodig geweest waren. Het zijn er niet dramatisch veel, maar toch!

Toch… na deze negatieve uitingen, die wel of niet op Charles’ conto geschreven kunnen worden, mag je toch wel concluderen dat het gegeven weer origineel is (wat je zeker van Charles mag verwachten!) en uit gaat van een grote en diepe laag onder, langs, boven ons en… Uiteindelijk, als je door de lange intro heen bent, boeit het verhaal zeker wel. Maar toch moet ik zeggen dat Charles’ kortere en langere verhalen mij beter liggen en mijn aandacht beter vast kunnen houden en me verrassen. Misschien was ‘Kwantumschuim’ ook beter af geweest als een lang verhaal, of misschien een novelle. Misschien was nog iets meer oefening met verhalen beter geweest voordat hij aan een boek begon. Wie zal het zeggen!

Maar… waarschijnlijk was hij me voor, wat knap is, want ik wist gistermiddag ook pas wat ik uit mijn aantekeningen als recensie zou brouwen. Op facebook zag ik toen net de vooraankondiging van zijn nieuwe boek: ‘Koepel Goes’, wat een boek is met drie novellen. Twee ervan gaan over de detectives Sherlock & Rex, die we al eerder tegenkwamen in Snuffel-reeks nummer 10 van Fantastische Vertellingen. Het is knap te luisteren, voordat er iets gezegd is. Ik ben absoluut zeker weer heel erg benieuwd naar ‘Koepel Goes’.

Jos Lexmond

Portulaan (39e Jrg. Nr. 156, 4e kwartaal 2023)
driemaandelijks cultureel tijdschrift
Ludo Noens, Ukkel, België (November 2023)
44 pagina’s; Los nummer: € 7 + € 3 porto buiten België / jaarabonnement (4 nummers): € 15 + € 12 porto buiten België
Samenstelling: Ludo Noens
Omslag: https://www.freepik.com
Verkrijgbaar… stuur een mail naar: ludonoens@yucom.be en vraag een proefnummer aan

Portulaan! Een tijdschrift dat sinds jaar en dag door mij veronachtzaamd en vergeten was. Telkens piepte het weer ergens op en telkens bedacht ik me dat ik me moest abonneren. Maar… dan gebeurde er weer iets, of zakte het weg of kwam er weer iets boven dat belangrijker was om te doen en zo verdween het weer zachtjes jankend van de to-do lijst. Volgens mij heb ik er wel eens een (of meerdere, jaren geleden) in een kringloopwinkel kunnen kopen in Vlaanderen. Maar nu heb ik het al jaren niet meer in handen gehad. Het laatste nummer dat opgenomen is in Fandata, is nummer 112. Dus dat betekent dat er al meer dan tien jaar geen Portulaans meer zijn opgenomen. Slordig!!! Wij pretenderen niet compleet te zijn, in het geheel niet, maar dit soort gaten horen er niet in te zitten! Dat moest maar eens afgelopen zijn! Ik trok de lompe, doch functionele, schoenen aan en schreef Ludo Noens een mail. Per omgaande kreeg ik dit proefnummer op de mat en vanaf 2024 ben ik ook geabonneerd op dit blad, waardoor Fandata van opname van Portulaans verzekerd is. Hoe we de opnamegaten gaan vullen? We zullen zien! In ieder geval gaan wij onze stinkende best ervoor doen!!! Uiteraard ga ik Portulaan ook vanaf nu opnemen in de tijdschriften recensiecyclus, waarbij hierbij de eerste! Zoals bij alle tijdschriften kijk ik hier voornamelijk naar de Fantastieke verhalen. Van de gedichten, die heel erg mooi kunnen zijn, heb ik weinig tot geen kaas gegeten, dus die laat ik aan me voorbij gaan. Alsmede ook de niet Fantastieke essays, artikelen en wat dies mee zij, laat ik onbesproken passeren, maar niet…

-Frank Roger – Notities tussen de notities (HO)
Een van de (zwaarwegende) overwegingen om het abonnement op Portulaan te nemen, was zeker wel de verschijnende verhalen van Frank Roger! En… ik had het niet mis! Dit horror verhaal is alweer een beauty van een verhaal. Het begon met een paar notities die verschenen in een notitieboekje van een dichter. Regels die hij niet zelf geschreven kon hebben. Horror van de allerhoogste plank! Op deze manier mis ik alvast de verhalen van Frank Roger niet meer voor Fandata. One down!!!
-Kris Huygen – Leven en werk van de Gentse auteur Jean Ray (Essay)
Jean Ray, of met zijn echte naam: Raymond De Kremer, ofwel de Vlaamse Edgar Allan Poe, heeft verder nog wel een stuk of tien pseudoniemen, waarvan John Flanders misschien nog wel een van de bekendste is. Hij is in ieder geval nog steeds immens populair en is ook nog volop in de belangstelling in het tijdschrift: In Tenebris 2! Leuk, al dit soort activiteiten rond deze bekende Vlaming!!!
-Finn Audenaert – Het fietsende meisje (FA)
Finn heeft met ‘Het fietsende meisje’ alweer een intrigerend en origineel fantastiek verhaal geschreven. Fantasy is het genre, maar het laat zich lastig in een subgenre onderbrengen, of… het zou cyborg moeten zijn. De verhalen van Finn, die ik tot nu toe las, ademen allen een vleug van vervreemding, waardoor een hoge mate van originaliteit ontstaat. Een meisje op een fiets, ermee vergroeid. Mooi geschreven, mooie zoektocht, mooi verlangen. Mooi!!!
-Jan Bauwens – Over macht (Essay)
Een essay van Jan Bauwens. Een mening? Misschien, maar misschien ook een lezing en een overweging waard!
-Karlien Van Houtte – Het portaal (SF)
Kort SF verhaal. Wat als je een poort in je werkkamer ontdekt, die je naar andere dimensies kan voeren. Doe je dat dan? En wat zijn de mogelijke en onmogelijke consequenties? Leuk verhaal van Karlien Van Houtte. Van haar staan al behoorlijk wat verhalen opgenomen in Fandata! In 2005 schreef ze ‘Tourblog’ waarmee ze De prijs voor de Nederlandstalige fantastische literatuur 2005 won!
-Ludo Noens – Hypnotisch regressie en retrocognitie – deel 5 (Essay)
Ludo Noens met alweer een vijfde deel van een essay, waarvan ik uiteraard de voorgaande vier niet las. Ik vrees dat ik, eerlijk gezegd, moet zeggen dat dit niet geheel en al ‘My cup of tea’ is. Maar voor wie wel…
-Wim Lankriet – Johanna en ik (FA)
Een niet onaardig verhaal dat hint naar paranormale gaven. Het houd echter op, als het er echt op gaat lijken (lijkt dit wartaal… lees het verhaal eerst!), waar het voor mij een twijfelachtig karakter van krijgt. Toch heb ik het opgenomen in Fandata, omdat de hint, vrij sterk, toch aanwezig is. Wishfull thinking is het decreet hier!

Al met al kan gezegd worden dat Portulaan een prettig tijdschrift is met een inhoud dat voor elck wat wils bevat! Gedichten, verhalen en essays en dat voor een prijs, dat zelfs met de portokosten naar Nederland nog wel te doen is. Woon je in België, dan heb je, wat Portulaan betreft, mazzel!!! Ik ben nu al weer benieuwd naar de volgende!!!

Jos Lexmond

Adrian Tchaikovsky – Kinderen van de ondergang (SF)
Kinderen van de tijd 2
Iceberg Books, Amsterdam (2023)
Oorspr.: Children of Ruin, Tor UK (2019)
475 pagina’s, € 24,99
Vertaling: Lia Belt
Omslag: Macmillan Publishers International Ltd./Michael van Zijl

Als ik al bijna zonder woorden was (wat niet zo lijkt als je bijbehorende recensie van mij leest) na het lezen van Kinderen van de tijd, dan ben ik al helemaal sprakeloos na het lezen van Kinderen van de ondergang. Wat een prachtige SF is dit!!! Ik dacht bij het eerste deel al dat het haast niet mooier kon, maar dit tweede is het zo mogelijk wel! Het won de British Science Fiction Award 2019 en dat zegt al zeker weer iets over de kwaliteit dezes.

Kinderen van de tijd, maar meer nog, Kinderen van de ondergang hebben als meest belangrijke thema: communicatie. Tchaikovsky zelf schrijft: “Want als je naar een buitenaardse wereld ging en buitenaardse wezens ontmoet, dan horen die wezens in staat te zijn je begroeten”. Je kunt het ook omdraaien natuurlijk. Dan wordt het: dan horen de mensen in staat te zijn de aliens te begroeten. Het is natuurlijk maar wie wie het eerst ontmoet.

Hier is communicatie tussen spinnen en mensen belangrijk om samen op te trekken als volwaardige partners en dus zijn pogingen daartoe uitgebreid én intrigerend beschreven. En dat niet alleen, ook communicatie met andere wezens staat op een hoog plan. Niet alleen spinnen en mensen, maar ook een derde soort intelligente wezens wordt geïntroduceerd: De octopussen op Nod. Wat de communicatie nog eens een stuk ingewikkelder maakt. Nieuwe wezens met een andere taal, uit een andere bron en met weer geheel en al andere soort van ledematen, die er mede voor zorgen dat er een aantal dimensies aan toegevoegd worden. Dat alles maakt alles een stuk ingewikkelder, maar ook weer heel wat interessanter. Onbegrip en miscommunicatie leiden tot chaos en irreële uitingen als oorlog. Communicatie is dus iets universeels en daarmee blijkbaar een eerste levensbehoefte.

Verschillende verhaallijnen in verleden en toekomst maken dat je er je verstand bij moet houden. Dat maakt het extra ingewikkeld, maar tegelijk scheppen ze een volmaakt totaalbeeld dat in het verhaal gevangen is. Voor mij was dat lastig daar ik tijdens het lezen van een boek (ik heb het waarschijnlijk al vaker verteld), ook een anthologie, verhalenbundel of een tijdschrift lees en de verhalen al doende recenseer. Maar tijdens het lezen van Kinderen van de ondergang, heb ik maar die tijdelijk aan de kant gelegd om me geheel en al op dit boek te kunnen concentreren. Dat hielp. Normaal gesproken heb ik er geen last van, ik doe het al jaren zo, maar nu was het een stuk lastiger mijn gedachten erbij te houden.

Net als Olav Stapledon’s Laatste en eerste mensen, is dit een geschiedenis van de toekomst. En… wat voor een! Net als Laatste en eerste mensen, wordt de Kinderen van de Tijd trilogie, een herlezer bij uitstek Let op mijn woorden!!! Een boude uitspraak voordat ik zelfs het derde en laatste deel nog maar gelezen heb? Wel… voor mij kan het gewoon al helemaal niet meer kapot. Adrian Tchaikovsky zal van Children of Memory een ontzettend grote puinhoop gemaakt moeten hebben, om me die boude uitspraak terug te moeten laten nemen en dat is absoluut iets wat ik niet verwacht. Na deze briljante eerste twee delen is zulks welhaast een onmogelijkheid. We gaan er gespannen op wachten, op dat derde deel. Volgens Iceberg Books zal het begin 2024 verschijnen. Nog even gespannen afwachten dus en dan zullen we het weten! Time flies, maar nu toch even niet!!!

Nog even dit!!! Op de site van Iceberg Books (https://www.iceberg-books.nl/nieuws), las ik zojuist het volgende: De Hugo wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste onderscheiding in sciencefiction. Naast prijzen voor beste boek, novelle, et cetera wordt ook een prijs uitgereikt voor beste serie, en die is dit jaar in oktober tijdens de 81e World Science Fiction Convention in Chengdu, China gewonnen door Adrian Tchaikovsky voor zijn Kinderen van de tijd-serie! Een prachtig resultaat voor een prachtige trilogie. Het doet me alleen nog maar harder verlangen naar het derde deel!!!

Jos Lexmond

Guido Eekhaut – De verdwenen volken van de aarde (SF)
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (2023) Rare boekjes-reeks 65
78 pagina’s; prijs 7,95
Omslag: Ingrid Heit/Gert-Jan van den Bemd
Illustraties: Gert-Jan van den Bemd

Guido Eekhaut ontpopt zich, in mijn perceptie, steeds meer als een veelschrijver, of veelpublicist, zo je wilt. Verhalen, novellen, romans, in grote hoeveelheden. Niets is hem te gek. Hij heeft bijvoorbeeld een immense voorsprong op leeftijdgenoot Charles van Wettum, die nog maar net komt kijken op schrijversgebied, niet alleen in aantallen verhalen, maar ook in routine en ervaring. Al moet ik zeggen dat Charles zich kranig weert en beide mannen er de sokken in zetten. Getweeën hebben ze er duidelijk zin in om nog jaren prachtige dingen te maken en ons meermalen te verrassen en plezieren, zodanig dat ik er dan weer een recensie over kan schrijven. Wat mij betreft een win-win situatie!!!

Terug naar Guido! Een novelle in de onvolprezen Rare Boekjes reeks! Daar kunnen we geen genoeg van krijgen! Nummer 65 alweer in de reeks en getiteld: ‘De verdwenen volken van de aarde’. Een verhaal dat wel wat Steampunk-achtigs heeft, al zegt ik het zelf, maar meer waarschijnlijk dat het zich afspeelt aan het einde (zo rond 1880) van de negentiende eeuw.

Majoor Pomeroy krijgt van de British Geographical Society de opdracht als expeditieleider met een grote groep wetenschappers naar de Pyreneeën af te reizen. Hij moet zien te achterhalen wat er is gebeurd met het Grote Volk. Volgens de tweeduizend jaar oude geschriften van de oude Griekse historicus, geograaf en filosoof Strabo van Amasia, werden de bergen in de Kaukasus en Pyreneeën bewoond door stammen die eens per honderd jaar opdoken en daarna weer verdwenen. Hij schreef over een wild en ontembaar volk, waarmee Grieken en andere beschaafde lieden mee in conflict waren gekomen. Ook de grote Griekse filosoof en wetenschapper Aristoteles maakte gewag van vreemde stammen die in de randgebieden van de Griekse beschavingssfeer leefden, en die slechts occasioneel gezien werden. Er kon amper handel gedreven worden met hen, omdat ze onbetrouwbaar waren. Dat kan ook niet anders, wanneer je na, laat ons zeggen, enkele maanden van de aardbol verdwijnt, en pas tien jaar later weer opduikt. Je kon ook geen oorlog met ze voeren, om dezelfde reden.

Guido verhaalt nog meer over dat vreemde verschijnende en weer verdwijnende volk, maar het idee moge zo wel duidelijk zijn. Naar dit volk zijn al verschillende Franse expedities op zoek geweest, maar al deze speurtochten bleven zonder resultaat. De Britten konden op hun beurt niet achterblijven, dus werd er door de Britse overheid beroep gedaan op de British Geopgraphical Society.

Welaan, wederom een prachtig en intrigerend idee voor een verhaal, zou je zeggen. En… dat is het ook! Majoor Pomeroy vindt veel… maar ook weer niet! ‘De verloren volken van de aarde’ is een prachtig en inventief verhaal, dat dwingt tot nadenken. Dat heb ik uiteraard gedaan en kwam er niet uit. Maar goed ook… ik mocht eens verdwijnen!

Jos Lexmond

Kelly van der Laan & Brenda Hingstman – Onrust (SF)
De Zwijgende Aarde, deel 7
Quasis Uitgevers (2023)
182 pagina’s; prijs 17,00
Omslag: Loek Weijts

Een eerlijke bekentenis… het vorige deel (6) van ‘De Zwijgende Aarde’, Heren XVII van Roderick Leeuwenhart, kan ik me voornamelijk door de titel en de auteur herinneren en de voorgaande delen al helemaal niet meer. Mijn geheugen heeft dermate te lijden van medicijngebruik en dialyse én natuurlijk van het vele gebruik ervan door stelselmatig veel te lezen. Ik grap er zelfs maar regelmatig over dat ik eigenlijk aan één boek genoeg heb, dat ik telkens opnieuw én als nieuw kan lezen. Jammer, maar het is niet anders en je kunt er beter maar niet al te moeilijk over doen.

Gelukkig weet ik wel dat ‘De Zwijgende Aarde’, een geweldige reeks geworden is, met telkens een nieuwe gastschrijver (of, in dit geval, gastschrijvers). Tot nu toe hebben we al verhalen van Jorrit de Klerk, Jasper Polane, Mara van Ness, Django Mathijsen & Anaïd Haen, Johan Klein Haneveld en Roderick Leeuwenhart gehad. Een prachtig rijtje dat nu wordt uitgebreid door Kelly van der Laan & Brenda Hingstman. Kelly kende ik natuurlijk al, alhoewel ik helaas nog geen van haar boeken had gelezen (een mens kan nou eenmaal niet alles lezen), maar wel verschillende van haar verhalen (want korte verhalen zijn zeker mijn ding). Brenda Hingstman kende ik niet, alhoewel ze al wel in Fandata opgenomen was als co-auteur, samen met Kelly, van (uiteraard) ‘Onrust’ en een verhaal (al moet er nog een, uit EdgeZero 2022, opgenomen worden. In haar bio staat dat ze in 2014 de verhalenwedstrijd Fantastels won met het verhaal ‘Verborgen Paden’, wat vervolgens blijkbaar nergens op papier verscheen, want anders was het wel in Fandata opgenomen. Of… we zijn natuurlijk niet compleet… dat kan natuurlijk ook, al kost dat toch wel een beetje (heel klein beetje maar) moeite om dat toe te geven.

Goed… terug naar ‘Onrust’! Hoewel elk boek in de reeks los te lezen is van de anderen, mag ik toch wel zeggen dat elk deel toch wel chronologisch volgt op het vorige. Dat is natuurlijk wel prettig anders wordt het een zootje, maar heel erg veel merk je er nu ook weer niet van. Dermate losstaand is het nu ook weer wel.

Het verhaal begint met een ‘Bang’! Dat mag je wel zeggen. Joeri van Dijck wordt haast van zijn sokken geblazen als het ruimteschip, waarin hij rustig door een stalen gang wandelt, door een clusterraket getroffen wordt, waardoor het veranderd in een schroothoop. Hij wordt door zijn lijfwacht in een diepslaapcapsule geduwd en even later schiet die capsule met een rotgang uit het schip en net voordat alles zwart wordt voor zijn ogen, ziet hij nog net het schip exploderen. Dit alles gebeurd in 2324 in de vernietigende oorlog tussen de aarde en Titan.

Na die drie bladzijden, moet je wel even uithijgen van deze sterke start en meestal moet je maar afwachten of het verhaal met dezelfde adrenaline rush verder verteld wordt. Maar… daar hebben we weinig over te klagen.

Het is inmiddels 2327, drie jaar later. De oorlog is voorbij en Joeri wordt uit de ruimte en uit zijn capsule gevist en wordt gerekruteerd om een pakketje op aarde te bezorgen. Het is het begin van een gigantisch ruimteavontuur.

Ik vind dat Kelly en Brenda, beiden zich prima van hun taak hebben gekweten. Prima sciencefiction van de bovenste plank!!! Terwijl ik het boek las kwam al de mededeling dat het volgende, en achtste deel in de reeks, al gewaarborgd is. Het gaat geschreven worden door Joost Uitdehaag. Hij zei er zelf over: “Gelukkig heb ik brede schouders om op te staan.” Ware woorden, dat mag gezegd. The story continues, en… hopelijk tot het einde der tijden. Ik ben bij voorbaat benieuwd naar deel 8 tot en met deel 43, om maar eens een balletje op te werpen. Er zijn meer dan Nederlandstalige schrijvers (en misschien is een Vlaamse auteur ook wel eens leuk) genoeg, toch?

Esther Gerritsen – Gebied 19 (SF)
De Geus, Amsterdam (2023)
314 pagina’s, € 23,99
Omslag: Sander Patelski

Normaal gesproken staat Esther Gerritsen niet bekend als een sciencefiction auteur en dat is gemakkelijk vast te stellen als je haar oeuvre tot nu toe dichter nakijkt. ‘Superduif’ zou het dichtst in de buurt kunnen komen, ware het niet dat de transformatie in een duif alleen plaatsvindt in de hoofd van het meisje. Is dat hier hetzelfde? Waarom wil een literaire auteur, die Esther Gerritsen duidelijk is, dan toch eens een SF roman schrijven? Om te zien of ze het kan? Om te zien of ze het leuk vindt? Je weet het niet!

Een dag na zijn bruiloft wordt Thomas alleen wakker. Zijn vrouw is nergens te bekennen. Als hij de hond uit gaat laten, zijn de straten angstwekkend leeg.

Het is een gegeven. De mensen die ertoe doen, zijn weg. De mensen aan wie niemand iets heeft… die zijn er nog. Al snel zorgen deze staat voor gedachten en gedachten moorden. Zelfmoorden. Veel zelfmoorden, waardoor de wereld nog leger wordt! De maatschappij piept en kraakt, maar lijkt zich toch te hervinden en blijft, zo goed en zo kwaad als het gaat, enigszins functioneren.

Even een gedachte mijnerzijds tussendoor. Een intermezzo zogezegd! Wat mij betreft mag iedereen vertrekken, waarheen dan ook, die daar zin in heeft. Het wordt mij hier sowieso veel te druk op deze wereld. Dus… als iemand zich te goed vindt om op deze aardkloot rond te dwalen… vertrek!!! Ik zal je niet tegenhouden en vooral niet missen! Neem je buren dan gelijk maar mee. Ik hoop dat je daar, waar dan ook, zeer gelukkig wordt. Ikzelf zal echt niemand missen, dat is één ding wat zeker zal zijn!!! Uiteraard is niet alles waar in deze boude bewering, maar ergens zit er toch wel een grond van waarheid in! Weer door met de recensie!!!

Je mag jezelf afvragen wat het met de achterblijvers doet. Voelen ze zich achter gesteld, tweederangs, uitgekotst, uitgerangeerd, het afvoerputje van het aardse bestaan? De elite is weg. Elders? En waar is elders? Toch… op een aardachtige planeet TOI700, draaiend om een koele rode dwergster, op een honderd lichtjaar afstand van de aarde in het sterrenbeeld Goudvis? Toch? Alles is twijfel!!!

Een apart boek, verhaal! Zoals de laatste drie woorden: “Alles is twijfel”, én… dat is het! Heel het verhaal is twijfel. Het enige vaststaande feit is dat er mensen verdwenen zijn én dat er mensen achter- en overgebleven zijn. Ik twijfel of ik het een mooi verhaal vond. Het was goed verteld, dat moet zeker gezegd, maar dat kan natuurlijk niet anders met de staat van dienst die Esther Gerritsen heeft!

In een interview op internet met haar, las ik: “Ik lees graag oude sciencefictionromans, bijvoorbeeld uit 1910, om te kijken hoe men toen de toekomst zag. Vroeger heb ik in een leeskring gezeten. Daar ging het anders toe dan in de meeste leeskringen. We lazen alleen maar boeken die tijdens het interbellum waren geschreven of daarover gingen. Elke keer kozen we een ander land en kookten we eten uit dat land. We namen dan allemaal een verschillend boek mee waarover we elkaar vertelden of voorlazen. Het doel hiervan was niet om over het boek te discussiëren of het uitwisselen van meningen. Het ging erom om kennis te delen en elkaar te inspireren.” Dat is toch wel heel erg apart, niet!!! Maar wel weer mooi in combinatie met het geschrevene in ‘Gebied 19’

Toevallig (het hele leven hangt natuurlijk aan elkaar van toevalligheden), las ik vanmiddag in HSF 283 net een interview met Esther Gerritsen. Ze was met een vervolg bezig van Gebied 13. Het eerste dat ik dacht was… mooi, dan komt er misschien een einde aan de twijfel! Laten we het hopen!!! Mijns ondanks, ben ik toch weer benieuwd!!!

Jos Lexmond

Weirdo’s 143 (36e Jrg. Nr. 3)
anti-modernistisch literair (k)wartaalschrift (op) een kruispuntje
Hubert Van Eygen, Kinrooi, België (Juni 2023)
36 pagina’s; € 3,80 (jaarabonnement (4 nummers) € 13,00 voor België en € 15,00 voor Nederland)
Samenstelling: Hubert van Eygen
Omslag: Trick & Frank Roger (achterzijde)
Verkrijgbaar… stuur een mail naar hubert.vaneygen@skynet.be

Ik was de vorige begonnen met de mededeling dat de recensie van Weirdo’s 143 een eenmalige zaak zou zijn. Ha… dat was het dus niet. Het blad is veel te leuk om het bij een eenmalige recensie te laten. Ik ga me echter wel beperken tot de verhalen. De gedichten… daar heb ik normaal gesproken geen mening over, omdat ik er geen verstand van heb. Dat is misschien hetzelfde met de fantastieke verhalen, maar daar pretendeer ik wel verstand van te hebben. Mocht je het daar niet mee eens zijn, dan hoor ik dat graag (of… liever niet natuurlijk).

– Frank Roger – Een geval van nieuwsgierigheid (SF)
Een indringend en dystopisch verhaal van de onnavolgbare Frank Roger. Een schrijver die zich vermeerderd als onkruid. Stiekem, wat natuurlijk niet nodig is, heb ik eens gekeken hoeveel titels reeds in Fandata staan. Niet schrikken!!! 292 stuks… en dan weet ik zeker dat we niet alle verhalen van hem gevangen hebben. Bijvoorbeeld al zijn verhalen die in Portulaan staan, hebben we allemaal niet. Daar ga ik ook een abonnement op nemen, dus die makke gaan we achter ons laten, maar dat wil lang nog niet zeggen dat we dan wel alles hebben. Zucht… het leven van een bibliograaf gaat niet over rozen! ‘Een geval van nieuwsgierigheid’ is in ieder geval weer een prachtverhaal, geschud uit de mouw van de meester!!!

– Guy van Hoof – De hemel heeft geen dak (en de hel is met spijt geplaveid) – artikel
Een artikel met grote en kleine ergernissen, of dingen die gebeuren waar je allemaal geen invloed op hebt. Leuk of niet… je hebt er mee te dealen!

– Guy van Hoof – Jos De Freine: Oorlog en (is) waanzin – artikel
Een artikel over Jos De Freine, een man die, vrees is, aan mij totaal onbekend is. Wat uiteraard niet inhoudt dat dat voor iedereen zo is. Hij staat ook niet in Fandata, dus waarschijnlijk is hij geen fantastieke schrijver. Mij zegt dit alles totaal helemaal niets.

– Pieter Drift – Een afspraak moet nooit te lang duren (Geen)
Dit verhaal is geen fantastiek, maar wel fantastisch!!! Prachtige satire en even prachtig verteld. Kort maar krachtig. Zo lees ik zelfs graag niet fantastieke verhalen!!!

– Finn Audenaert – Kraters (HO)
Interessant verhaal, maar voor een bibliograaf verwarrend. Horror? Ja, dat denk ik wel, maar om er ook nog een behoorlijk en degelijk subgenre aan te hangen… een uitdaging. Ik heb voorlopig maar voor monsters gekozen, maar als jij een betere weet…

De Cat Kong illustratie op de achterzijde is prachtig. Frank Roger in een geheel andere, maar daarom niet mindere hoedanigheid!!!

Alweer een mooie aflevering van Weirdo’s. Nu maar weer afwachten voor, alweer, de laatste van dit jaar. Iets om alvast naar uit te kijken!!!

Jos Lexmond

Welkom in de broeikaswereld. SF-Auteurs voor het klimaat (SF)
Uitgeverij Macc, Rijen (2023)
408 pagina’s; prijs 22,95
Samensteller: Johan Klein Haneveld
Omslag: Tais Teng

Het is al weer drie jaar geleden dat ‘Voorbij de storm’, de eerste klimaatbundel, verscheen bij Uitgeverij Macc. Ik was daar destijds lyrisch over en schreef als afsluiting “Ik zou een ‘Voorbij de storm 2’, absoluut geen straf vinden”. Johan en Theo vonden dat destijds niet iets dat vanzelfsprekend was. Nu drie jaar later begint het er op te lijken, dat het dat wel aan het worden is. Van goed ingelichte bronnen kreeg ik op de Fantasticon, afgelopen september, te horen dat een dergelijke klimaatbundel hoogstwaarschijnlijk een twee of driejaarlijks feest zal gaan worden. Yeeha!!! Wat zoveel betekent dat ik absoluut voor ben, mocht je dat nog niet begrepen hebben. Maar goed… laten we ons eens bezig houden met ‘Welkom in de broeikastwereld’. Zevenentwintig verhalen en een voorwoord. Laten we maar snel eens kijken wat er allemaal in staat, want dit wordt weer een dikke recensie, dat voel ik aan mijn gerezen water!!!

– Johan Klein Haneveld – Voorwoord
Johan neemt zelf niet deel aan de inhoud van ‘Welkom in de broeikaswereld’. Waarom dat is… ik vroeg het hem en kreeg als antwoord: Er waren teveel deelnemers en de verzamelbundel werd daardoor iets te dik, dus maakte Johan, zoals een goed samensteller betaamt, plaats. Hij schreef tenslotte het voorwoord al. Good for you, Johan!!!
– Max Moragie – Doornroosjes kamer (SF)
De commercie heeft toegeslagen in der toekomstige broeikaswereld. Een nieuwbakken miljardair probeert slaatjes te slaan uit het escapisme. Hoe pakt dat uit? Prima verhaal met angstwekkende vooruitzichten!
– Jasper Polane – EVA16 (SF)
Voedsel, een meer dan noodzakelijk item in de nabije toekomst. Een item ook waar nog aan geknutseld kan worden. DNA, bestendigheid tegen wat dan ook, grotere opbrengst. Alles zaken die mee zullen spelen, maar… mag alles wijken voor de commercie? Jasper schreef een prachtig vooruitziend verhaal!!!
– Debbie Willems – Pixels (SF)
Ouder worden we allemaal. Ouder worden,,, geen probleem! Ouder zijn, dan pas komt het probleem! Daar kan ik zelf inmiddels ruimschoots over meepraten. Tel daar dan nog eens wat trauma bij op… Gevoelig verhaal in combinatie met klifi en je krijgt: Pixels!
– Miriam Borgermans – De schildpad (SF)
Een huiveringwekkend verhaal waarin je verschillende malen op het verkeerde been gezet wordt. Prachtig verteld en geschreven, naar om te lezen. De toekomst is…
– Danique van der Rijt – Hittealarm (SF)
In een verhaal van slechts vier pagina’s weet de, tot nu toe (voor ons in ieder geval), Danique van der Rijt ons een totaal hitte vergiftigde wereld voor te schotelen. Wie overleefd, wie over…
– Eowen Valk – De voedseloase (SF)
In eerste instantie denk je, als je het verhaal begint te lezen, niets nieuws onder de hete zon, maar als het verhaal vordert, grijpt de beklemming om zich heen. De verschillen tussen wel en niet hebben, worden schrijnend duidelijk! Zoals gezegd: Beklemmend!!! En inderdaad… met hoofdletter en drie uitroeptekens!!!
– Ursula Visser – De levende legende Roeland (SF)
Prachtig en realistisch verhaal over een beschermd dierenpark in Zuid-Afrika. Teeltprogramma’s en resistente bosbouw zorgen voor goede resultaten in die parken, maar toch… Spannend geschreven. Zeer de moeite van het lezen waard!!!
– Marjan Brouwers – Toen het water kwam (SF) (Een prequel van de Leegland-trilogie)
Fascinerend, en niet weg te leggen, dystopisch verhaal. Prequel van de Leegland trilogie. Het eerste deel heb ik zien staan in de bieb en het tweede deel, ‘Zonderland’. is augustus jl verschenen. Na het lezen van dit verhaal is een sterke drang tot lezen van ‘Leegland’ ontstaan, dus gaat er zeker van komen. Als de recensiestapel maar wil slinken en als het derde deel er ook is.
– Kelly van der Laan – Midwinterrace (SF)
Geweldig leuk verhaal wat zich afspeelt in 2091 in een totaal veranderde wereld. Een podrace van Brussel naar Stavanger. Goed opgezet, maar de gierende spanning waardoor ik op het puntje van mijn stoel zou moeten zitten, bleef toch een beetje uit. Jammer, want de opzet, daar was niks mis mee en het zat er in, maar kwam er niet helemaal uit.
– Sonja Boschman – Het licht van Thuredrecht (SF)
Aangrijpend verhaal over een mater familias in een verre toekomst en in een sterk veranderde wereld. Henne is een oude vrouw, vorderende dementie is haar deel en ondanks dat wil ze werken voor de gemeenschap van Thuredrecht, moet ze toegeven niet meer alles te kunnen wat ze wil. Prachtig en gevoelig verteld!
– Roderick Leeuwenhart – Onderwaterhypotheken (SF)
Het idee achter dit verhaal is zo absurd dat het weer briljant wordt! Ik zou mijn rechter, nou ja… linker eh, pink geven voor zo’n idee. Lees en huiver, of lach jezelf een hernia! Whatever!!!
– Frans van der Eem – Nieuw Babylon Blues (SF)
Als Brabander (niet geboren, dus niet in hart en nieren) kan ik dit verhaal niet echt geweldig noemen. De enige goede Brabander is een dode Brabander! Dat stuit mij, als Bemoste Beeld winnaar 2023, tegen de borst! Alle gekheid op een houtje… (wat kunnen die Brabanders mij schelen) het is natuurlijk een prachtverhaal. Een mooie én aantrekkelijke, maar gevaarlijke, wereld. Spannend en mooi. Logisch vervolg? Minimaal een boek en nog een aantal verhalen in dezelfde setting om de karakters te slijpen en uit te diepen. Ik kijk er naar uit!!!
– Hervé Suys – TROVIANADO (SF)
Prachtig verhaal met simpele oplossingen voor ingewikkelde problemen. Het enige dat de oplossingen moeilijk maken is interactie met… en dat soort dingen. Dolle pret!!!
– Liesbeth Jochemsen – Brieven der voorvaderen (Geen)
Het ‘verhaal’van Liesbeth Jochemsen zorgt voor een probleem voor de bibliofiel in mij, de recensent dezes zijnde. Naar mijn mening is het geen verhaal, doch slechts een opsomming van aangepaste bijbelteksten, en dus een lijst van geboden en verboden voor de moderne gelovige, iets wat deze ongelovige niet is. Als er gerede redenen zijn, dit ‘verhaal’ wel op te nemen in Fandata, ben ik gaarne bereid tot discussie!
– Paul van Leeuwenkamp – Operatie RommelHoms (SF)
Enigszins verrast was ik Paul van Leeuwenkamp hier in deze anthologie aan te treffen. Maar waarom ook niet? Paul brengt aliens ten tonele die een, twee, drie de oceanen zuiveren van plastic soep en de CO2 in de atmosfeer was al teruggebracht met een behoorlijke aantal procenten. Nu de politiek nog… zoals gewoonlijk!
– Joost Uitdehaag – Wellnesscentrum Bomenbad (SF)
Een aangrijpend verhaal met een grote impact. Iedereen zou het moeten lezen en kunnen zien waar het uiteindelijk allemaal op uit zou kunnen draaien. Extinction Rebellion zou overbodig zijn, als de wereld met dit verhaal de grenzen van de voorstelbaarheid op zou kunnen rekken. Schijnbaar simpel, maar prachtig verteld. Ik ben zeer benieuwd wat Joost van het achtste deel van de ‘Zwijgende Aarde’ gaat maken. Nu, na lezing van dit verhaal, nog heel veel meer!!!
– Joke Adam – Elektriciteit (SF)
Al eerder, in een andere anthologie, heb ik over Joke Adam vertelt. Dat ik haar steeds beter vond gaan schrijven. Die mening ben ik nog steeds toegedaan en misschien is die mening alweer iets versterkt. Zo hier een verhaal van de ineenstorting en een van onbegrip, onkunde en onwetendheid. Een uitwisseling moet onderling begrip verschaffen!!!
– Hay van den Munckhof – De torens van Midland (SF)
Hay creëert een nieuwe wereld met echo’s naar het verleden. Ook creëert hij een fascinerend verhaal dat naar mijn idee net iets te snel eindigt, waardoor een mogelijkheid tot onbegrip ontstaat. Niettemin verdient een dergelijke goed uitgedachte wereld nog een nieuw verhaal, wellicht zelfs een boek, of waarom niet beiden!!!
– Jorrit de Klerk – Jetski (SF)
Jorrit de Klerk schrijft mooie verhalen. Heel erg mooie verhalen! Ook ‘Jetski’ is mooi én aandoenlijk. De wereld waarin ‘Jetski’ zich afspeelt is goed doordacht en en verdient welzeker een uitgebreidere kennismaking. Een boek? Een trilogie? Ik wil zeker meer van deze wereld zien, waarin Dunc en zijn vrienden een wonder verwachten. Een wonder van genezing, niet alleen van Dunc, maar van de hele wereld!
– Charkes van Wettum – Vijf ijsberen (SF)
Briljant verhaal! Het enige nadeel is de verwarring die geschapen wordt door de nummering van de Zoon, Vader en Grootvader. Ik vrees dat ik het op een gegeven moment niet meer kon volgen. Maar… als je de nummering negeert, dan gaat het prima. Originele vertelling!!!
– Peter Kaptein – Vier seizoenen van Salomé (SF)
Fascinerend verhaal in een experimentele schrijfstijl. Je moet erbij blijven en dan is de beloning daar. Een scan uitgevoerd met finesse, verborgen, geborgen, zonder zorgen!!! Hoewel…
– Krista Noor – De erfenis (SF)
Prachtig en aangrijpend verhaal over verlies, groot verlies, een klein verlies. Groot is het verlies van een leefbaar, klein het persoonlijk verlies en met name het verlies van haar zoon. Krista Noor… wat mij betreft… een ontdekking!!!
– Marleen Oosterbaan – Sliksporen (SF)
Angstaanjagend verhaal over wadden, Friezen, bewoners van Titan en dies meer. Een toekomst waar je nog niet met één been in wilt staan. Een door mutaties en ziekten verziekte toekomst, waar onverstaanbare dialecten het overgenomen hebben van duidelijk Nederlands. Zo onrustbarend dat het geweldig is!!!
– Karel Smolders – Het reservaat (SF)
Een liefdevol verhaal over keuzes, afslagen en richtingen. Welke is de juiste? Prachtig, boeiend én origineel verhaal. Aan het einde blijkt het ook nog eens verrassend te eindigen. Karel weet me altijd weer te pleasen!!!
-Theo Barkel – De Siberische Rivièra (SF)
Grimmig, maar niet van humor ontbloot verhaal. Verslag van een reis naar de Siberische Rivièra, een Shangri-la welhaast. Een verslag van een slopende reis waarbij verlies de boventoon voert, waarbij aliens op de achtergrond tot de trompet steken. Bijzonder treurige dystopie die boeit!
– Terrence Lauerhohn – Prometheus mechanica (SF)
Terrence Lauerhohn doet normaal gesproken zijn eigen ding. Laat zich niet dwingen in restricties. Daarom vind ik het vreemd hem hier aan te treffen. Ik kan me niet heugen eerder een verhaal van hem te hebben gelezen. Dit verhaal speelt zich af in een verre toekomst. Of het in die zin iets met de broeikaswereld van doen heeft… en of de gebeurtenissen met dit superwezen zich echt op aarde afspelen is onduidelijk. De ene keer zou je zeggen van wel, de andere keer…
– Tais Teng & Jaap Boekestein – Getijdenschatten (SF)
Waanzinnig mooi verhaal. Het leest alsof het heel ontzettend makkelijk geschreven is. Misschien is dat ook wel zo. De ideeënrijkdom geëtaleerd in dit verhaal is ontzettend groot en mag als voorbeeld dienen voor de rest van schrijvend Nederland. Met recht een prachtige afsluiter van een prachtige anthologie.

Zoals zojuist gezegd… een prachtige anthologie!!! Ik zou niet kunnen zeggen welk verhaal ik het beste vond. Er zouden zo maar een tiental (of waarschijnlijk nog wat meer) verhalen voor die eer kunnen strijden! Het is uitgeverij Macc, in de persoon van Theo Barkel en Johan Klein Haneveld, al weer gelukt een top verzamelaar samen te stellen en op kop te plaatsen van een schier oneindige reeks van perfecte verzamelbundels en bundels, die maar niet op lijken te drogen. Er staan er alweer een aantal op punt van verschijnen. Macc neemt absoluut wat dit betreft absoluut een toppositie in op de Nederlandstalige markt. Ik blijf met groeiend plezier deze uitgaven volgen en recenseren. Zoals in mijn aanhef te lezen, komt er vrij waarschijnlijk in 2025 of 2026 (maar liever in 2025, wat mij betreft) een nieuwe klimaatbundel. Ik kijk er nu al naar uit!!!

Jos Lexmond

Fantastische Vertellingen 67
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (September 2023)
105 pagina’s; prijs € 7,95 (jaarabonnement (4 nummers + Tjonge) € 29,95)
Samenstelling: Remco Meisner
Omslag: Ingrid Heit/Marco Bezoet de Bie
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/

En… hier is dan de volgende. We gaan gewoon door waar we de laatste keer gebleven waren! Om je geheugen even een klein beetje op te frissen, had ik het daar over het feit dat als ik klaar was met FV 66, dat FV 67 al weer op de mat zou liggen. Nou inderdaad dus… het lag er al weer. Nou is FV altijd een tijdschrift dat ik graag door de bus zie schuiven. Niet dat ik dat ooit fysiek meemaak. De postboderin, postboderes (of hoe noem je een postbode van het vrouwelijk geslacht eigenlijk?), zie ik de eigenlijke daad nooit voltrekken. Dit keer viel FV niet op de mat maar stak, de zwaartekracht trotserend, op hangen en wurgen in de brievenbus. Met een ferme ruk voorkwam ik de desastreuze val op de mat (nee hoor, valt wel mee, maar doet het wel qua dramatiek). Het voelde als een redding! FV 67 werd toegevoegd aan de Grote Hoop, de immer toenemende stapel NTL&NTR (nog te lezen en nog te recenseren), tot nu. Nu was ie gelezen, van aantekeningen voorzien (anders kan ik het niet onthouden) en klaar voor de recensie. Hier gaan we!!!

Als immer beginnen we met het ‘Meyvistisch melodrama’. Op zich zou het wel eens, bij wijze van afwisseling, ermee eindigen, peins ik onderwijl. Dan krijg je een heel andere inzicht, of liever: uitzicht. Ik peins nog even verder. Misschien eens opnemen met Remco, noteer ik.

– Remco Meisner – Meyvistisch Melodrama – illustratie: Peter Erhardt
Welzeker een prachtig betoog over overdadige belemmeringen en opgeworpen grenzen, barricades en wat dan ook, die de fantasie belemmeren om te shinen, te excelleren. Zoals gezegd… een mooi betoog. Weg met alle paal en perk stellingen van de geest. Produceer onbekommerd en gooi alle trossen los. Laat echter wel een proeflezer los op uw huisvlijt. Onleesbare troep wordt er al voldoende geschapen, daar is geen enkele behoefte aan. Dit laatste is een hartenkreet van uw recensent en heeft niets, met welk melodrama dan ook, van doen!

– Charles van Wettum – De eenzame vaarder (SF) – illustratie: MOZ
Charles van Wettum schrijft en publiceert als een malle. Is het een poging om Johan Klein Haneveld in het halen, of zelfs (op den duur) Tais Teng te verslaan? Dat is gedoemd te mislukken. Maar… hij schrijft plezante verhalen en ik vind het dus helemaal niet erg dat ik hem tegenwoordig, zowel digitaal als analoog, overal en nergens tegenkom. Met dit verhaal slaagt hij er in om me te laten grinniken! Mooi dus!!!

– Paul van Leeuwenkamp – Tijd voor geschriften 3 (essay)
Met als onderschrift: “… een persoonlijke maar (vaak) gefundeerde terugblik…”, wat meer dan waar is, denk ik! Prachtige en interessante geschiedschrijving van de Nederlandstalige tijdschriften in een roemrijk en minder roemrijk verleden. Ik moet nu even mijn Fandata pet opzetten, want het doet mijn Fandata hart ontzettend goed dat voor dit artikel Fandata menigvuldig is geraadpleegd. Het geeft een warm gevoel als iets door anderen gebruikt wordt, waar je jaren en jaren (een kleine veertig jaar al met al) aan gewerkt hebt. Verder (nog nagloeiend) weer met de recensie pet op. Zoals te zien in dit tijdschrift, is er ontzettend veel te vertellen over reeds lang ter ziele gegane, maar ook nog steeds bestaande, tijdschriften. Zo komen ze weer eens in het voetlicht te staan én… er is nog veel meer te vertellen! Dat zal blijken…

– Frank Roger – De man die eendollarmeisjes verzamelde (FA) – Illustraties: Gert-Jan van den Bemd
Welhaast in elk zich respecterend tijdschrift kom je hem tegen. Frank begint mijn vriend te worden! Ik ontmoette hem voor het eerst live (levend klinkt een beetje raar) op Fantasticon in september in Nieuw-Vennep, maar de kans om echt met hem van gedachten te wisselen, kreeg ik niet. Veel te veel mensen (ook heel erg leuk) trokken aan me omdat ik het Bemoste Beeld 2023 had gewonnen. Misschien komt het er bij een volgende gelegenheid meer van! Anyway… via zijn verhalen leer je hem ook beter kennen, denk ik. Alhoewel… waar dat allemaal vandaan komt? Neem dit verhaal nu weer! Schitterend, maar het idee alleen al! Niet alleen de hoofdpersoon Paul, maar ook ik kan me daar het hoofd over breken! In een woord prachtig! Frank vertelde me, in de tijd die ons gegeven was, dat in 2024 een nieuwe bundel met verhalen zou verschijnen. Een betere bron als iets om naar uit te kijken kan je je niet wensen!!!

– Onder de indruk (boekbesprekingen: wat vinden zullie ervan?)
Recensies van Charles van Wettum, Finn Audenaert, Guido Eekhaut en Johan Klein Haneveld. Ze ontleden nieuwe uitgaven op het Fantastieke vlak én ze doen dat GOED!!!

– Miriam Ootjers – De wolven van de maan (FA) – illustratie – Ben van den Outenaar
Miriam Ootjers was tot nu toe een onbekende voor mij, hoewel ze al een boek met sagen (Groninger sagen en folklore, verteld en herverteld) gepubliceerd heeft. Dus, volgens mij, is dit haar debuut voor het grote fantastieke publiek. En wat voor een debuut. Prachtig en ontspannen, en bij tijd en wijle niet gespeend van humor, verteld verhaal over de terugkeer van de magie in onze harde wereld. Met hier en daar een hint naar sprookjes, niet te missen. Ben al benieuwd naar een volgend verhaal, maar dit lijkt alvast een mooie aanwinst in schrijversland te zijn!

– Paul van Leeuwenkamp – De stormachtige entrée van Charles van Wettum (essay)
Het zal je maar gebeuren als beginnend SF schrijver, een dertien pagina’s tellend essay over jezelf. Waarin je allereerst gefileerd, uitgebeend en plat gefilosofeerd wordt tot je een leeg gewrongen dweil bent en platgewalst tot 0,1 micron. Gevolgd door een relevatie die je met beide voeten weer stevig op de aarde zet. Als je goed over dit essay nadenkt en het in je achterhoofd houdt, dan wordt je zeker en vast nog een betere schrijver dan je al was. Misschien viel het je tegen en werd je er soms en misschien een beetje kwaad over, maar je weet niet half wat voor veer je op je hoed hebt gekregen. Ik zou het koesteren!!!

– Rob Geukens – De schreeuw in de ochtend (HO) – illustratie: Fred Hemmes
Bijzonder eng verhaal! En dan net voordat ik naar bed ga. Bedankt, Rob!!! Het balanceert tussen waken en slapen, en met elke droom blijft er minder over. Zou je zelf ook…? Nee toch, wel? Zoals gezegd: ENG!!!

– Oxana Langbeen – KTZ ir. C. Vaert (SF) – Illustratie: MOZ
Alweer een prachtige editie van Oxana’s Oxymoron. Gedegen én overdacht antwoord van Oxana op elke vraag. Wie wil dit nou niet? Blijf dus allemaal met een gerust hart (gewetens) vragen stellen! En… vooral niet naar de bekende weg…

– Ruuf de Jong – Zwemmen (SF) – Peter Erhardt
De mensheid woont tegenwoordig op de maan. Prachtig verhaal van een vrij onbekende schrijver die debuteerde in Ganymedes 23 en won in 2022 de Baarnse literatuurprijs met dit ‘Zwemmen’. Ook niet niks. We gaan nog van hem horen en zien!!!

En dan nog de puzzel. Daar heb ik helaas geen geduld voor en word er scheel van, maar… hou je niet in en verlies je in de zoektocht. Succes!!! Er resten ons alleen de medewerkenden nog. Een opgewekt stelletje, als je het mij vraagt. Maar dat doe je niet, wel?

Al met al alweer een geslaagd Fantastische Vertellingen. Prachtig waar een klein blad groot en onderhoudend in kan zijn. Als gewoonlijk laten we Fantastische Vertellingen 67 weer achter ons en beginnen alweer reikhalzend uit te zien naar Fantastische Vertellingen 68. Het werk van een uitgever is nooit gedaan, dat blijkt. Veroordeelt tot een rusteloos zoeken naar inhoud. Heb medelijden met de man en stuur wat in! Misschien heeft de lezer er ook nog wat aan. In gespannen afwachting…

Jos Lexmond

Johan Klein Haneveld – *De laatste detective (SF)
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (2023) Snuffel-reeks 11
77 pagina’s; prijs 9,95
Omslag: Ingrid Heit/Gert-Jan van den Bemd

Johan mag wel uitermate tevreden zijn over zijn uitgaves van dit jaar zover. Zo uit uit mijn bolle hoofd (nee hoor, stiekem gekeken in Fandata) een hele kudde verhalen, ‘De Anti-Materie tovenaars’ samen met Theo Barkel (komt ook nog een recensie van). ‘De laatste detective’, een bundel SF detective verhalen en ‘De laatste verkenner’, nog een bundel, maar dan met SF verhalen. En… als klap op de vuurpijl ‘Welkom in de broeikastwereld’. Er staat geen verhaal van hemzelf in, maar het was duidelijk een hele klus. Verder staat er een nieuw boek bij Macc in de planning: ‘De jongen die met geesten sprak’. En, als de welbekende klap op de vuurpijl, is hij, samen met Antonie Holslag, aan een brievenroman bezig (ben ik heel erg benieuwd naar) en ook zit er weer een nieuwe bundel in de pijplijn. Voor het einde van dit jaar zullen er vast en zeker nog wel wat verhalen ergens in verschijnen. Jehosaphat en Johan zelf weten: wat nog meer! En dat dus alles nog maar in zijn vrije tijd!!! Een druk baasje dus, dat kan je rustig stellen! Als lezer zou er haast een overdosis Johan Klein Haneveld van krijgen. Maar voor mij persoonlijk valt valt dat gelukkig reuze mee! Maar goed… genoeg!!! Nu dan: ‘De laatste detective’.

Mentaal is de stap van ‘De laatste verkenner’ naar ‘De laatste detective’ niet zo groot. Fysiek is die wat groter. Van 28 verhalen naar 5, van 327 pagina’s naar 77, van een paperback naar een mooie hardcover mét leeslint, met wel een titelverhaal en zonder titelverhaal. Geen thema, wel een thema. Grotere verschillen kan je haast niet hebben. Okay… beiden zijn ze volledig SF, dat dan weer wel. Waar leidt dit allemaal toe? Wel… naar helemaal niks. Dus…

Laten we dan maar snel beginnen met de recensie van deze bundel, want anders gaat het nog langer duren voordat ik aan ‘Welkom in de broeikaswereld’ kan beginnen. Qua recenseren dan, hij is al gelezen en het was een schitterende anthologie, dat kan ik alvast wel verklappen!!!

– De drie verdwenen blikken (SF)
Mark is een ondergewaardeerd lid van een kleine gemeenschap in een schuilkelder na een atoomoorlog? Overleven is het motto en als er drie blikken Goulashsoep gestolen blijken te zijn, blijkt Mark, door zijn belezen achtergrond, de aangewezen persoon te zijn om het raadsel van de diefstal op te lossen door een Sherlock Holmes-achtige benadering. Er heerst een beklemmende sfeer in de schuilkelder. Mensen worden niet echt beoordeeld op hun mens zijn, maar op hun nut voor de groep. Ben wel heel erg benieuwd naar het vervolg in:

– De rat met de zes poten (SF)
We zijn inmiddels twee jaar verder dan in het vorige verhaal. De groep lijkt hechter te zijn geworden. Er is een baby, die inmiddels al wel een peuter genoemd kan worden. De opdracht voor Mark, behalve het maken van vuur, is vooral door zichzelf gegenereerd. Het verhaal in een uitdijende wereld voor schuilkelderbewoners.

– De schuld van de apotheker (SF)
En… we zijn al weer wat verder in de tijd. Hoeveel? Geen idee, maar de groep in de schuilkelder is inmiddels weer uitgebreid met mensen die nuttig kunnen zijn. Nadat de apotheker, hij droeg een grote tas met medicijnen op zijn rug, drie weken terug gearriveerd was, werd Thomas dood aangetroffen. Whodunit is een aparte omgeving mét een aparte ontknoping.

– De komst van de zieneres (SF)
Het was een kwestie van tijd dat de uitdijende groep van Mark een grotere, goed georganiseerde groep tegen zou komen. Het moment was daar. De nieuwe groep werd geleid door een zieneres, een paranormale vrouw. Hoe loopt dit af?

– Het einde van de oorlog (SF)
Het laatste verhaal, het laatste raadsel, de laatste oplossing. Het is het einde van veel!!!

Mooie bundel verhalen met winst en verlies, zeker in die volgorde. En bovendien is elk verhaal (alsmede de omslag) verlucht met een illustratie van Gert-Jan van den Bemd. Ook al geen straf! Tussen elk verhaal zit een zekere tijd. Misschien was een structurele roman een betere keuze, een betere (of in ieder geval andere) manier van vertellen geweest. Ik twijfel er over, maar deze manier werkte ook! Het is in ieder geval een fascinerende vertelling over het herpakken van het leven na een ramp. Een weg voorwaarts, dat is toch wat de mensheid in zich heeft. Laten we hopen dat het zo blijft, we mochten het eens nodig hebben in een nabije toekomst!

Jos Lexmond