Auteur: Jos Lexmond

Nevelkinderen (DIV)
Godijn Publishing, Hoorn (2021)
304 pagina’s; prijs 18,99
Omslag: Leijp Vormgeving

‘Nevelkinderen’ is het mooie resultaat van alweer de vierde jaarlijkse verhalenwedstrijd van Godijn Publishing. Voor mij is het een jaarlijks terugkerend feest en mag tot het einde der tijden doorgaan. Volgend jaar beleeft het zijn (of haar) eerste lustrum en van Johan Klein Haneveld heb ik begrepen dat het thema voor de volgende wedstrijd ‘Afvalligen’ gaat zijn. Verdere informatie volgt. Maar laten we ons eerst even op ‘Nevelkinderen’ concentreren. Ik denk dat ik het bij het verschijnen van elke bundel zeg, maar ik ga het zeker weer doen. Want ik vraag me toch steeds af waar al dat talent in ons Nederlandstalige taalgebied vandaan komt. Zeker, er zijn bekende (en bekendere) namen, maar het barst ook van de namen die we hier voor het eerst tegenkomen. Zoals die van Krista Noor, de winnaar van 2020. Heel apart!

Twee dingen vielen me extra op dit keer. Het eerste was dat vrijwel in elk verhaal fysieke, of iets minder fysieke, nevelkinderen voorkwamen. In eerdere bundels waren de verwijzingen naar het thema veel meer subtiel, zijdelings en meer verstopt. Het tweede was dat ik het veel minder eens was, dan in voorgaande jaren, met de meer dan kundige jury bestaande uit: Elly Godijn en Johan Klein Haneveld (shortlist) en Esmeralda van Belle en Ferry Visser (longlist). Natuurlijk was ik het bij eerdere bundels ook wel eens wat minder eens, maar hier was ik soms stom verbaasd. Ik ken natuurlijk de beweegredenen van de jury niet en smaken verschillen nou eenmaal, maar ik had niet dermate grote verschillen verwacht. O ja… nog een dingetje. Ik neem altijd maar zelf aan dat de volgorde van de uitslag van de wedstrijd zich weerspiegelt in de opname van de verhalen in het boek. Maar het staat nergens, dus of het een terecht aanname is… dat je weet je nooit helemaal zeker.

Maar goed, de verhalen. Daar gaat het tenslotte om. Ik ga hieronder de schrijvers en de titels noemen en in het kort (en soms ietwat cryptisch) wat ik er van vond.

1.Krista Noor: ‘Het houten hobbelpaard’ (FA) – Prachtig verhaal. Maakt veel indruk door de eenvoud ervan. / 2.Daniel Warmoeskerken: ‘Wisseling’(SF) – Kinderen en ouders. To a bright and shiny future. / 3.Ronald van Assen: ‘Gevangen in de tijd’ (SF) – Voor eeuwig van hot naar her met je zus. Leuk! / 4.Mike Jansen: ‘Oersoep’ (SF) – Hoe simpel kan het zijn? Één kind kan de as doen. / 5.Daniel Warmoeskerken: ‘Aan de waterkant’(FA) – Zeer sterk verhaal over verlies, liefde en winst. / 6.Bart de Wolf: ‘Rode riviertjes en een kop vol snot’ (HO) – Van eten en gegeten worden. Spekkie voor het bekkie. / 7.Jacob Dens: ‘Appendix’ (FA) – Het begin is het einde van het einde. Zonder verhaal… leemte. / 8.Annika Cannaerts: ‘Benjamin en Dolly’ (SF) – Hello Dolly, ik ben thuis. Een leven om te zoenen. / 9.Michel Richards:‘Zuigsonate’ (SF) – Als ik toen wist wat ik nu weet, of… wat ik nu weet, toen kon bevroeden, zou ik dan…? / 10.Marieke van de Reep: ‘Angstaanjagend stil’ (HO) – Angstaanjagend eng. Zo wil je niet overleven, ook niet als experiment. Had van mij binnen de top vijf gemogen. / 11.Karin Hazendonk: ‘Dochters van Aresta’ (FA) – Weinig zeggende Fantasy. Te hoog geklasseerd naar mijn idee. / 12.Leonie Wouters: ‘Duister gefluister’ (SF) – Op zich een leuk verhaal maar gaat uit van een paar vreemde aannames. Wie leent nou zijn nieuwe hyperschip aan een onbekende uit. En coördinaten instellen in als je in een ander universum bent??? Er moet duidelijk nog aan gesleuteld worden. / 13.Maartje Cooijman: ‘iPurify’ (SF) – Mooi verhaal over geuren en herinneringen. Ook angstaanjagend. Het einde is minder sterk, zou wel wat gruwelijker mogen. Mag in ieder geval een stuk hoger eindigen. / 14.Peter Eijk: ‘Thuiskomst’ (SV) – De vele namen van de mist. De kilte van de nevel geeft een warm gevoel. Mooi en gevoelig. Het diende zeker hoger te eindigen. / 15.Marielja de Geus: ‘Het moeras van de doden’ (FA) – Op zich niet onaardig verteld, maar het einde is onbegrijpelijk voor me. / 16.Julie Ivens: ‘Dag des oordeels’ (SF) – Een van de betere verhalen in deze bundel. Voor mij iets te religieus van aard. Plaats 16 is absoluut te laag. / 17.Stefanie Huls: ‘Liefde kent geen einde’ (SV) – Spookverhaal, maar dan lief. Hoort wat mij betreft thuis bij de best vijf. / 18.Arne Hempenius: ‘De weg naar Klusar’ (SF) – Vier maal duim in een zin. Beetje veel van het goede. En een lodderige hond? Verder niet onaardig. / 19.Amber Christen: ‘Afscheid op een deken van mos’ (SV) – Spookverhaal, maar dan ontroerend. Een afscheid van verloren kinderen. Toch mankeert er iets aan het verhaal. Kan het niet onder woorden brengen. / 20.Aad de Winter: ‘Het offer’ (SF) Niet onaardig, maar vrij simpel. / 21.Liesbeth Jochemsen: ‘N.O.A.C.H.’ (SF) Leuk, maar voorspelbaar. Raar schip trouwens. / 22.Erik van Oosterhout: ‘Een huis in het moeras’ – Intrigerend verhaal. Jammer dat er niets verklaard wordt. / 23.Gitta van Reeth – ‘Het toreke’ (SV) – IJzersterk Vlaams spookverhaal. Het verdiende een veel hogere plek! / 24.Lillian Veenhof: ‘De schat’ (FA) – Als je het maar graag genoeg wilt, dan wordt je ‘m. / 25.Trudy Pas – ‘De Spelonk’ Mooi verhaal en mooi verteld. Jammer van de foutjes, maar is dit echt maar plaats 25 waard? / Bonus. Garvin Pouw: ‘Twee lege kelken’ – 26e geworden? Of buiten mededinging? Het laatste denk ik. Maar als het meegedaan had, dan had het bij de eerste tien geëindigd, dat zeker. Maar winnen… nee!

Deze recensie is alweer veel te lang geworden, dus ga ik er gauw mee stoppen. Maar niet voordat ik gezegd heb, dat ik nu al weer smacht naar de volgende. Ga zo door Godijn!!!

Jos Lexmond

Reclame en de Kunst van het Hacken – Antoni Dol (SF)
De superrealiteit, deel 1
IO, Independent Publisher, Amsterdam – (2021)
190 pagina’s; prijs 19,95
Omslag: Antoni Dol

Dystopieën. Ze vinden meestal, of misschien wel altijd, plaats in een wereld waarin jij en ik niet willen leven. Waarschijnlijk fronsen nu al een aantal mensen hun wenkbrauwen. ‘Reclame en de Kunst van het Hacken’, een dystopie? Wel… misschien voor veel mensen niet, maar voor mij wel. Ik heb een pestpokken (excusez le mot) hekel aan reclame, op wat voor hoedanigheid dan ook. Mijn tijd is te kostbaar om aan die rommel te verspillen. Dus kijk ik ook absolute geen commerciële televisie. Daar is trouwens ook niets interessants te zien, behalve misschien wel een paar films, welke ik soms wel zou willen zien. Eenmaal heb ik een film (Star Trek) van een van de RTL’s opgenomen om die op een lamme zondagmiddag eens te bekijken. Na een goed uur had ik er meer dan genoeg van en heb hem afgezet. Ongeveer elk kwartier werd de film onderbroken door eindeloze reclame. Die kan je dan wel doorspoelen, maar toch. Je bent er weer uit. Dus… dat doe ik ook al niet meer. Hoe dan ook… om die reden moest ik wel tweemaal nadenken voordat ik op het verzoek van Antoni inging om zijn nieuwe boek te lezen. Alleen de titel, stond me al behoorlijk tegen. Vanwege zijn eerdere boeken, heb ik uiteindelijk toch maar ja gezegd en hij stuurde het me toe. Toen ik het in handen had, was ik verrast door de vormgeving en omslag. Heel erg mooi gemaakt en ook al door Antoni zelf. Je wordt meteen benieuwd naar de inhoud, maar ik moest het helaas nog even wegleggen omdat een paar andere boeken voorgingen.

Maar uiteindelijk was het dan zo ver. Ik greep het en werd vrijwel meteen gegrepen door het verhaal. Het, voor mij, dystopische element in het verhaal was nog erger dan ik al dacht. Het begon voor mij meteen, op pagina een, al met koude kriebels en het angstzweet brak me uit. Als dat de toekomst zou moeten worden, dan maakte ik er meteen een end aan. In de door Antoni gecreëerde wereld is er aan reclame niet te ontkomen. Menselijke Adbots verschijnen te pas en te onpas om je te proberen over te halen dit of dat product aan te schaffen en gaan met je in discussie. Gaan naast je zitten op een bankje en zijn haast niet weg te krijgen en als je er dan eindelijk een kwijt bent, dan loopt de volgende al achter je kont aan om je iets aan te smeren. Brrr, ik moet er niet aan denken. Mooi dat het verhaal zich in 2083 (oid, weet het niet meer en kan het in de gauwigheid ook niet meer vinden) afspeelt, gelukkig ben ik dan allang de pijp uit en hoef ik het niet meer mee te maken.

Het is het verhaal van een nooddruftige cybercrimedetective, Joris Hamelink. Hij wordt door een reclamebureau in de arm genomen omdat een anonieme kunstenaar advertenties hackt en ze omzet naar een kunstvorm die gericht zijn op een enkele doelpersoon. De hacks vinden plaats in de openbare ruimte en de opnames daarvan worden verkocht in een galerie. Joris staat voor een schier onmogelijke opdracht.

Prachtig en origineel verhaal. Schreef ik bij eerdere verhalen van Antoni dat het verhaal me aan dit of dat verhaal van een beroemde schrijver deed denken, nu doe ik dat helemaal niet. En wel om de doodeenvoudige reden dat dit verhaal met niemand te vergelijken is, althans niets of niemand dat in het Nederlands vertaald is. Alle lof. Als een verhaal je doet huiveren, wil dat zeggen dat het zeer realistisch geschreven is en je je goed in kan leven in de situatie. En dat kon ik. Ik weet niet goed of het een tweeluik wordt of een trilogie, maar wat het ook is… ik wil meer!

Jos Lexmond

De laatste mens – Lee Bacon (JSF)
Van Holkema & Warendorf, Amsterdam (2021)
266 pagina’s; prijs 14,99
Oorspr.: The Last Human (Amulet Books, New York (2019))
Vertaling: Barbara Lampe
Omslag: Caren Limpens/Karl Kwasny
Illustraties: Karl Kwasny

Toen ik de aankondiging las van het toekomstig verschijnen van Lee Bacon’s ‘De laatste mens’, kwam die me vagelijk bekend voor. Maar verder dan dat heb er niet over nagedacht en hem aangevraagd als recensie exemplaar. En was er blij mee toen ik hem toegewezen kreeg. Het had een vette aantrekkingskracht op me, zoals dat tegenwoordig gezegd wordt (of misschien al niet meer). Toch bleef die vagelijke bekendheid vrijwel ongemerkt aan me vreten. Niet dat ik het boek eerder gelezen had, dat niet, maar ik wist vrijwel zeker dat ik hem ergens eerder gezien had. En… dat was ook zo. De originele (vertaalde) uitgave van dit boek stamt al uit 2019 en dit moet dan de tweede druk zijn (oid). Geen probleem natuurlijk. Misschien dat ik hem destijds ook al aangevraagd had, of niet. Maar nu heb ik hem in ieder geval wel en begon er met een hoge verwachting aan.

Het verhaal! De aarde is leeg, althans… zonder mensen. Er zijn natuurlijk wel eekhoorns, vogels én robots. De mens had de robot gecreëerd om hem van dienste te zijn en al gauw werden de robots voor alles en nog wat gebruikt en zelfs misbruikt. Mensen vervuilden de planeet, Ze vulden de luchten met chemicaliën en hun wateren met vergif. Door de vervuiling stond de wereld op instorten. De temperatuur steeg, de ijskappen smolten en kustlijnen overstroomden. Als je dacht dat de mensen zich van hun verantwoordelijkheden bewust zouden worden en alles op alles zouden zetten om hun wereld te redden, dan had je het fout. In de plaats daarvan starten ze een oorlog en de mensen stuurden de robots erop af om voor hen te vechten. Die hadden daar geen zin in en waren intelligent genoeg geworden om actie te ondernemen. Ze waren niet te beroerd de mensheid te helpen haar einde ietwat te bespoedigen.
Het is nu is het dertig jaar later. Twee robots hebben samen een robotkind gemaakt. Het heet XR-935. Het is meteen een dikke twaalf jaar oud en verbaasd zich over de vele sporen die de mensen hebben achtergelaten. Zijn ouders, Ouder_1 en Ouder_2, doen hun uiterste best hem op te leiden tot een goede robot. Een van de belangrijkste regels is: “Een robot deelt alles met de korf (zo heet de robotgemeenschap). Een robot heeft niets te verbergen”. Daarmee eindigt de dagelijkse rede van de Korfpresident in ieder geval. Dan… op een dag als XR-935 samen met zijn vrienden Ceeron en SkD (die alleen in emoji’s praat), aan het werk is, ontdekken ze een onmogelijkheid. Een wezen die achter een opslagstation zit, een meisje: Emma. Maar het kon geen mens zijn. Geen meisje. Mensen en meisjes waren dertig jaar geleden van de wereld verwijderd. Maar Emma is wel degelijk een meisje. En Emma is net zo oud als XR-935. Dat schept een band. Maar in het hoofd van XR-935 vormt zich een logische gedachte. Emma is een mens. Mensen bedreigen de wereld. Dus: Emma moet worden uitgeschakeld. Emma weet XR-935 te overtuigen dat ze geen bedreiging vormt voor de wereld. Samen met Ceeron en SkD beginnen ze aan een gevaarlijke reis naar een plek waar Emma veilig kan zijn. Maar dan komt ook nog het volgende dilemma op het pad van XR-935 en zijn kameraden: “Een robot deelt alles met de korf. Een robot heeft niets te verbergen”.

Heel erg leuk verhaal over een robotmaatschappij die gewoon door functioneert in een mensloze wereld. En de robots gaan ook mensachtige trekjes ontwikkelen. De appel valt niet al te ver van de boom. Het verhaal wordt dermate mooi afgerond, dat het lijkt dat het om een standalone gaat. Maar wat mij betreft zou er wel een vervolg op mogen komen, al lijkt dat niet te gebeuren.

Jos Lexmond

Guido Eekhaut – Doornroosjes Wraak (FA)
Snuffel-reeks 7
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (2021)
91 pagina’s; prijs € 7,95
Omslag: Ingrid Heit/Petra de Vries
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/

Nadat ik, met toenemend ongeloof, verbijstering en zelfs afgrijzen, kennis had genomen van ‘Doornroosjes wraak’, kan ik niet anders concluderen dat Jacob en Wilhelm (ofwel de Gebroeders Grimm) Grimm ons een dikke twee eeuwen voor de gek hebben gehouden. Al die tijd hebben ze het ware verhaal verborgen weten te houden. En het is volledig te danken en zelfs op het conto te schrijven van Guido Eekhaut, die kost wat koste, de waarheid boven tafel heeft weten te krijgen. Blijkbaar nagelde hij de gebroeders Grimm al eerder aan de paal in verband met hun versie van het verhaal van ‘Assepoester’, maar ik vrees dat ik die helaas tot nu toe gemist heb. Het is in 2019 verschenen onder de titel ‘Assepoester, het vervolg’, in de bundel ‘En ze leefden nog lang en gelukkig’, dewelke bij uitgeverij Vrijdag verschenen is. Uiteraard ga ik daar naarstig naar op zoek. Hoe het verder ook zij… men mag zich natuurlijk wel af gaan vragen wat voor onwaarheden en onvolledigheden Jacob en Wilhem Grimm ons verder nog op de mouw gespeld hebben, om maar niet te spreken over Hans Christiaan Andersen of Charles Perrault. Misschien was ‘Het lelijke jonge eendje’ wel niet zo lelijk, of waren ‘De stukgedanste schoentjes’ wel op te lappen. Of ‘Assepoester’, misschien had zij wel geen boze stiefzusters, maar was er zelf een. Laten we maar hopen dat schrijvers als Guido Eekhaut de moed hebben gevonden nog meer onthullingen te doen over welk sprookje dan ook. Ik hoop maar dat deze recensie daar aan bijdraagt, want ik weet niet hoe u erover denkt, maar ik vind het geen prettig idee, dat ik al sinds mijn vroege kindertijd voor de gek en het lapje gehouden ben.

Zucht… maar goed, laten we ons op het hier en nu concentreren. Zoals eerder gememoreerd, was het schokkend het ware verhaal van ‘Doornroosje’, maar vooral van de Prins, want hij is de verteller dezes, te lezen. Hoewel het originele verhaal van ‘Doornroosje’ (‘Dornröschen’) uit 1812, zich door de poriën van dit verhaal dringt, wordt ‘Doornroosjes wraak’ vanuit de Prins (hier meneer Prins) verteld. De snoodaard kuste Doornroosje (hier Rosa) niet alleen, nadat ze honderd jaar geslapen had, maar deed veel meer dan dat met haar, iets wat dus nooit eerder verteld is. Ik zal niet uit de doeken doen wat dan wel, maar als ik (ik is hier uiteraard: Guido Eekhaut) u vertel dat een zestal jaren later meneer Prins de miskende vader van een tweeling is, dan weet u, als burger van de wereld, meer dan voldoende denk ik zo. Meneer Prins doet alle moeite als vader van zijn kinderen gekenmerkt te worden, maar Rosa, alle legale (dan wel illegale) middelen die meneer Prins aandraagt ten spijt, weigert zijn vaderschap te erkennen. Meneer Prins geeft het niet op, maar ook Rosa laat zich niet onbetuigd. Ik zal niet verder op de gebeurtenissen ingaan, want ik wil u het genoegen van het ontdekken van het volledige verhaal van Doornroosje, niet ontnemen. Ik kan u het verhaal slechts warm aanbevelen en er is eigenlijk nog maar een ding dat ik me nog afvraag en dat is of Doornroosje haar wraak zoet vindt smaken. Dat is mijns inziens het enige dat onvermeld is gebleven. Maar als dat alles is… dan kan ik daar wel mee leven.

Al met al een aanrader dus! Als u van zins bent deze onthullende uitgave aan te schaffen, kijk dan meteen als u deze uitgave zoekt op https://shop.pr1ma.nl/ naar de andere uitgaven in de Snuffel-reeks. Deze zijn ook de de moeite meer dan waard. De boeken zijn allen gebonden en voorzien van een gemakkelijk leeslint! Wat wil men nog meer?

Jos Lexmond

De rondte – Eisso Post (DIV)
Quasis Uitgevers (2021) Splinters
56 pagina’s; prijs 5,95
Omslag: Petra Polane-Loijenga

Toen deze Splinter door de brievenbus op de mat viel, had ik gedacht er nooit meer een in handen te hebben. Een nieuwe dan, welteverstaan. En daar was ie ineens weer. Onverwacht en toch gekregen, zomaar: Out of the blue! En meer dan welkom, dat mag gezegd. Splinters waren vooral hot, dat kan je volgens mij wel zeggen, in de jaren 2016 en 2017 en toen waren ze ook genummerd. De laatste (ook van Eisso Post) verscheen ook al ongenummerd in 2018. Ook deze, ‘De rondte’, is dat niet en dat is wel jammer, want zo weet ik niet of ik er in de tussentijd nog gemist heb. Ik verwacht (en hoop) van niet, maar je weet het maar nooit. Het zou eeuwig zonde zijn. Maar goed. Nu hebben we dus een nieuwe Splinter. Laten we hopen, dat dit het begin, of liever voortzetting, van deze leuke serie zal zijn.

En deze eerste is meteen al een leuke! Eisso Post. Ik moet meer van zijn hand gelezen hebben, maar een directe herinnering heb ik daar niet aan. Dat hebben meer mensen tegenwoordig en zeker niet de minste onder ons. Nu heb zeker meer van zijn hand gelezen én het beviel prima. Je zou het niet verwachten, binnen 56 pagina’s, maar in ‘De rondte’ staan dertien verhalen en verhaaltjes. Volgens de achterflap zijn ze allen fantastisch. Echter… mijns inziens zijn er twaalf echt fantastiek. Eentje dus, ‘De koning is alleen thuis’ is dat volgens mij niet. Natuurlijk, er kan wel over gediscussieerd worden. Graag zelfs. Het is in ieder geval wel leuk, dat wel!

De overige verhalen zal ik stuk voor stuk even overlopen en ze al dan niet voorzien, van een luchtige en vooral leuk bedoelde cryptische opmerking. Deze zal waarschijnlijk begrepen worden als het bijbehorende verhaal gelezen is. Wellicht maakt het nieuwsgierig naar deze bundel. Elf verhalen kunnen als Fantasy gemerkt worden, eentje zelfs als SF. Het is maar dat u het weet.

‘Vreselijke wraak’ – Een door wraak ingegeven vorm van evolutie, wordt niet door iedereen erg gewaardeerd. ‘De pest’ – Aarzelend zet ik Fantasy bij dit verhaal. Ik begrijp het niet. Waarschijnlijk ben ik te literair onderontwikkeld, maar misschien is er ook wel niets om te begrijpen. ‘Europa, maan van Jupiter’ – Het enige SF verhaal. Dolle pret. Kolder van de bovenste plank. Mocht je er niet bij kunnen. Er is altijd nog een plintentrapje. ‘De rondte’ – Aangrijpend en vervreemdend. Zeer origineel en meteen het langste verhaal in deze minibundel. Mooi in eenvoud en schrijfstijl. ‘Bronkhorst’ – Heerlijk kolderiek. Waar een klein verhaal groot in kan zijn. ‘Ur der Chaldeeën’ – Onnoembare angst die op me over slaat. ‘De tuinman en de dood’- De dood is altijd ongelegen. ‘Klein Pinkje en de reus’- Waarin een Klein Pinkje nog kleiner kan zijn. ‘De bal’ – Over vervlogen tijden en verloren idealen. ‘Walhalla’ – Prachtige hedendaagse hervertelling van de Edda. Hilarisch ook. ‘Napels’- Napels zien en erven. ‘De oversteek’ – Een vertrek zonder aankomst. Vervreemding in contradictio. ‘De Koning is alleen thuis’ – Geen fantastiek, maar wel fantastisch in zijn overpeinzing.

Er is maar een constatering mogelijk en dat is dat bdeze minibundel zeer de moeite waard is. Ik heb de verhalen een voor een tot me genomen en aldus kwamen ze het best tot hun recht. Aan te raden dus en wat mij betreft kan de volgende Splinter doorkomen!

Jos Lexmond

Wonderwaan 51. Veren en freaks
Wonderwaan, Mechelen (2020)
154 pagina’s; prijs € 4,37
Samenstelling: Jaap Boekestein, Marcel Orie & Roelof Goudriaan
Omslag: Roelof Goudriaan
Verkrijgbaar via: Amazon.de

Zoals ik al bij de recensie van Fantastische Vertellingen 57 memoreerde (de komende alinea is daar voor het gemak vrijwel van overgenomen) zijn sommige tijdschriften tegenwoordig, meer halve (dan welhaast hele) verhalenbundels. Derhalve is de duiding tijdschrift evenwel achterhaalt. Daarom heb ik besloten dat ik die tijdschriften dan ook als anthologieën zal gaan behandelen. Dus tijdschriften waarvan meer dan vijftig procent van de inhoud ingenomen wordt door verhalen, ga ik vanaf nu ook recenseren. Dit gaat dus ondermeer ook gelden voor Fantastische Vertellingen, Tjonge en het verhalennummer van HSF.

Wonderwaan doet qua dikte vrijwel niet onder voor de verhalenbundels die in de jaren zeventig bij Bruna (Zwarte Beertjes) en het Spectrum (Prisma’tjes) verschenen. Die hadden door de bank genomen niet veel meer dan 180 pagina’s en daar zit deze, alweer 51ste uitgave van Wonderwaan, niet heel erg ver vandaan. Dus een reden te meer dezes een anthologie te noemen. Een reden die daar dan weer tegenin gaat, is de prijs. Ook die is, nu weliswaar in euro’s, ook wel weer te vergelijken met de prijzen van de verzamelbundels van Bruna en Het Spectrum in de jaren zeventig. Dit zijn prijzen in dit huidige tijdsgewricht, waar je zeker geen fatsoenlijk boek meer voor koopt. Het enige lastige is dat je Wonderwaan dus via Amazon.de moet bestellen. Nouja moet… het kan ook via Amazon.nl, maar dat is NIET aan te raden want dan betaal je € 21,99. Desgevraagd is de reden voor dit hele grote verschil het gevolg van de wet op de vaste boekenprijs. Aangezien Amazon daar niet aan meedoet, mogen ze fysieke NL boeken niet zomaar aanbieden. En dat doen ze dus ook niet. Amazon Duitsland heeft dit probleem niet, dus kunnen die Nederlandse boeken aanbieden tegen sterk gereduceerde prijzen. Het zoeken op Amazon.de is een stuk lastiger, maar is zonder meer de moeite meer dan waard. Maar als je niet zo moeilijk wilt zoeken, kijk dan via http://www.wonderwaan.info/ Daar kan je rechtstreeks naar de link en het is zelfs mogelijk een gratis pdf versie te downloaden. Wat wil een mens nog meer!

Nog even dit… Wonderwaan wordt één a twee keer per jaar gepubliceerd. Door nog even te verschijnen op 30 december 2020, is men er toch in geslaagd een tweede Wonderwaan te laten verschijnen in 2020. In 2019 was het er maar een, maar in 2018 toch wel vier. Op z’n zachtst gezegd mag gememoreerd worden dat Wonderwaan op onregelmatige basis verschijnt, maar dat is natuurlijk veel beter dan… helemaal niet! Het is het plan dat Wonderwaan 52 (thema: Het Narrenschip) midden oktober 2021 zal verschijnen. Er kunnen nog verhalen aan bijgedragen worden. De sluitingsdatum is 31 augustus 2021. We gaan het zien!
Welaan… het wordt de hoogste tijd dat we ons eens met de verhalen zelf bezig gaan houden. Daar is het tenslotte ook allemaal om te doen. Wat mij betreft in ieder geval wel.

Een achttal verhalen sieren deze anthologie. Het thema voor deze uitgave was: ‘Veren en freaks’ en ik mag wel zeggen dat de deelnemende auteurs daar zich uitstekend van gekweten hebben. De overall kwaliteit is meer dan goed en de bijbehorende illustraties zijn meer dan adequaat. Allemaal ingrediënten die deze uitgave tot een juweeltje maken. De verhalen zal ik een voor een overlopen, aangevuld met deze of gene, wellicht cryptische aanmerking.

Emanuel Claessens – ‘De Dood van Pierlala’. De dood en het meisje: relatietherapie noodzakelijk. Mooi verteld!
Guido Eekhaut – ‘Op zoek naar de restanten van De Clown in het Argentijnse binnenland’. Prachtig maar vervreemdend verhaal, dat ik als SF opgenomen heb. Het zou ook Horror kunnen zijn. Deed me vermoeden dat het zich afspeelt in de wereld van ‘Het huwelijk van tijd en ijs.
Jaap Boekestein – ‘Ma Petite Poulpe Passinonelle’. Burleske Fantasie, ofwel Lovecraftiaanse horror. MET onvermoede tekenkracht van Jaap.
Mike Jansen – ‘Krinkling’. The Beauty and the Beast of: De (niet zo) virtuele broer. Met alweer een onvermoed tekentalent!
Jan J.B. Kuipers – ‘Hubertusdans’. Prachtig verhaal. Dacht werkelijk dat een Hubertsdans bestond. Gefopt dus. Eentje erbij… eentje eraf.
Mark J. Ruyffelaert – ‘Carnaval’. Danse Macabre. Je hoeft niet te weten wie dit geschreven heeft, om te weten wie dit geschreven heeft.
Roelof Goudriaan & Tais Teng – ‘Muizenoortjes en tiara’s. Sprookjes, maar ook kolder met een doel. Tubbie or not Tubbie!
Remco van Straaten & Angelina B. Adams – ‘Een Ziel voor het Beendervuur’. Min of meer. Voorspelling van een zeemeermin.

Als laatste (deze recensie is al weer veel te lang) wil ik toch nog even de illustraties van Roelof Goudriaan noemen. Mooi getekend, samengesteld, gecomponeerd of wat dan ook. Lof! Verder… gewoon aanschaffen en van genieten. Voor de (Duitse) prijs hoef je het absoluut niet te laten.

Jos Lexmond

Later – Stephen King (HO)
Oorspr.: Later (Titan Books, Londen) – 2020)
Meulenhoff Boekerij bv, Amsterdam (2021)
266 pagina’s, € 20,99
Vertaling: Annemarie Lodewijk
Omslag: Hauptman & Kompagnie Werbeagentur/DPS Design & Prepress Studio

Soms maakt een schrijver het ons moeilijk om te bepalen in welke categorie genre we een bepaald werk moeten plaatsen. Uiteindelijk hebben we voor FANDATA gekozen voor een paar hoofdgenres SF, Horror en Fantasy. Later zijn daar er nog een paar bijgekomen zoals Spookverhaal, Paranormaal, Futuristisch en Religieuze Fantasy. We zijn een behoorlijk aantal jaren geleden eens op bezoek bij Eddy C. Bertin geweest. Hij had een geweldig genre categorie systeem ontworpen en we gingen eens kijken of we dat systeem konden adopteren voor FANDATA. We hadden een fijne middag en vonden zijn systeem prachtig, maar ook veel te ingewikkeld voor ons en hebben het daarbij gelaten. Dus… sukkelen we nog steeds door met ons huidige systeem. Goed beschouwd is ‘Later’ een combi van drie van onze genres. Horror past heel erg goed, maar spookverhaal en paranormaal is ook van toepassing.

In Jamie Conklin’s leven is niets normaal. Hij is enig kind en zijn alleenstaande moeder moet bikkelen om de eindjes aan elkaar te knopen. Hij ziet (Paranormaal) en kan communiceren met overledenen (Spookverhaal) die een tijdje op de plek waar ze omgekomen zijn, blijven rondhangen. Soms maken ze hun eigen begrafenis mee en lossen dan langzaam op. Een duistere entiteit (die gek genoeg licht geeft) neemt zo’n spook over, wordt een ‘pain in the arse’ voor Jamie en gaat dan niet meer weg (Horror). Alles bij elkaar opgeteld vond ik het Horror element hierin zwaarder wegen dan de beide andere twee. Vandaar dat het toch Horror geworden is. Het bovenstaande zegt verder niet over de kwaliteit van ‘Later’, maar ik vond het wel eens leuk om jullie mee te nemen door onze dilemma’s.

Het verhaal dan. Sommige mensen vinden Stephen King te langzaam en te langdradig. Ik moet toegeven dat dit soms wel eens het geval is. In ‘Later’ absoluut niet. ‘Later’ is ook niet zo’n gigantische roman als anders. Voor Kings begrippen is dit misschien een flinke novelle te noemen, of misschien een behoorlijk lang kort verhaal. Ik vind het een prima formaat en was er weg van. Prachtig verhaal en heerlijk vertelt. Ik had moeite het soms weg te leggen, omdat ik ook af en toe naar bed moet.

Jamie is dus een enig kind en zijn moeder is de enige die weet dat hij die bovennatuurlijke gave heeft. Ze wil het eigenlijk niet weten, want ze wil ook niet dat een ander het weet. Ze wil te allen tijde voorkomen dat iemand Jamie als een freak gaat beschouwen. Onder druk van omstandigheden, welke ik in het midden zal laten, ziet ze zich gedwongen om Jamie’s gave met Liz (een rechercheur van de New Yorkse politie en haar huidige partner) te delen. Als die Liz Jamie op een gegeven moment betrekt in haar klopjacht op een moordenaar, komt het eerder genoemde spook, dat bewoond wordt door de duistere entiteit, erbij kijken. Het wordt er, op z’n zachtst gezegd, voor Jamie allemaal een stuk minder aangenaam op.

Het is prachtig zoals Stephen King een verhaal als van de film ‘The Sixth Sense’ heeft vervlochten met ‘Oh, whistle, and I’ll come to you, my ladd’, een horror verhaal van Montague Rhodes James uit 1904, vervlochten heeft en daar zijn eigen stevige draai aan heeft gegeven. Je leeft heel erg mee met Jamie en beleeft zijn angsten en twijfels welhaast zelf. Er zitten een paar momenten in die je ademloos beleeft en waar je niet op gerekend had. Het einde is er een waaraan best nog wel eens een vervolg geschreven zou kunnen worden. Of niet. Maar dan zien we: Later!

Jos Lexmond

Fantastische Vertellingen 57
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (Maart 2021)
85 pagina’s; prijs € 7,95 (jaarabonnement (4 nummers + Tjonge) € 29,95)
Samenstelling: Remco Meisner
Omslag: Ingrid Heit/Eric Snelleman
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/

Daar sommige tijdschriften tegenwoordig, meer halve (dan welhaast hele) verhalenbundels zijn en derhalve de naam tijdschrift evenwel enigszins achterhaalt lijkt te zijn, heb ik besloten dat ik die tijdschriften dan ook als anthologieën te behandelen. Dus tijdschriften waarvan meer dan vijftig procent van de inhoud ingenomen wordt door verhalen, ga ik vanaf nu ook recenseren. Dit gaat dus ondermeer ook gelden voor Wonderwaan en het verhalennummer van HSF.

Maar hier en nu Fantastische Vertellingen. Het is alweer nummer 57. Fantastische Vertellingen is een van de gerenommeerde Fanzines in Nederland, dat al sinds 1979 bestaat. Het stopte tijdelijk in 1990 na nummer 27 en werd hervat in 2013 met (u raadt het nooit) nummer 28 en valt vanaf dan regelmatig (4 keer per jaar) op de mat. Buiten gemiddeld ongeveer een vijftal verhalen, is er een inleiding door Remco Meisner, boekbesprekingen door diverse mensen (meestal ook schrijvers) en een of meerdere artikelen. Wat je meteen opvalt als je er naar kijkt is de geringe dikte. Het is slechts een halve centimeter en bevat toch meer dan 80 pagina’s, die weliswaar dun, maar absoluut ook geen Bijbelpapier zijn. Al met al een prima manier om papier te besparen en niet op kwaliteit in te boeten.

Eerst maar de verhalen, die vind ik zelf meestal het meest interessant. De kwaliteit van allen is goed tot zeer goed. Dit keer:
Martijn Kregting – ‘Permanente vakantie’. Martijn is volgens mij een tijdlang over de schrijvershorizon verdwenen geweest, maar nu volledig en méér dan terug. ‘Permanente vakantie’ beslaat bijna de helft van deze uitgave. Het is een prima tijdreis verhaal met een verrassend einde. Ik weet niet precies waarom ik hierbij aan Jaap Verduyn’s ‘De grafzerk van Uaxactún’ dacht.
Danny Talboom – ‘Catharsis’. Op zoek naar de toppen van alles. De ultieme… daar kan niets overheen. What comes up, must come down. Misschien wat cryptisch samengevat, maar lees het maar en dan snap je het vanzelf. Prima SF verhaal!
Ozana Langbeen – ‘Oxana’s Oxymoron’. Absurde fantasie, maar dan wel heel erg leuk. Je ziet het voor je ogen gebeuren.
Esmeranda van Belle – ‘Het zoemen van Agrazeth’. Boontje komt om zijn loontje, ofwel wat gij niet wilt dat u geschied, doe dat ook een ander niet. Aardig fantastisch tussendoortje.
Gerrit Veen – ‘Thalitha’s dochters’. Een vloek? Niet helemaal duidelijk, maar het lijkt er wel op. Wat het ook is… het is voor altijd.

Dat waren de verhalen dus. Verder begint Fantastische Vertellingen altijd met het ‘Meyvistisch Meldrama’ en nu dus ook. Het is de inleiding door Remco Meisner. Dit keer ziet hij de toekomst haarscherp voor zich in zijn glazen bol. Achtervooruitkijkend met een wijde blik beschrijft hij de toekomst van Nederland. Ziltpunk, eat your heart out! Daarna de rubriek: ‘Onder de indruk’ waarin mensen als Johan Klein Haneveld, Oxana Langbeen, Debby Willems en Remco Meisner een aantal werken recenseren. Een aantal van de besproken werken zijn ook door mezelf gerecenseerd op de site van het NCSF. Mocht u ze willen vergelijken… leuk! Dan nog een leuk artikel van Mike Jansen genaamd: ‘NederSF – van ganzenveer tot DTP’. Daarin verhaalt hij over de ontwikkeling van het schrijven vanaf 1500 tot heden en dan vooral inzake NederSF.

Al met al een meer dan leuk tijdschrift waarmee op een prima manier flink wat tijd kapot te slaan is. Een aanrader dus. Misschien eens een jaarabonnementje om te proberen?

Jos Lexmond

Vreemde werelden – Guido Eekhaut (YSF)
Nomade 2
Clavis Uitgeverij, Hasselt – Amsterdam – New York (2021)
Young Adult
230 pagina’s; prijs 16.95
Omslag: Studio Clavis

Een van de mooiere momenten in mijn, al behoorlijk lange, en van SF (of misschien beter: Fantastiek) doordrongen leven, is toch wel het moment dat ik tot het besef kwam dat Isaac Asimov zijn robotten reeks en de Foundation reeks aan elkaar aan het schrijven was. Ik kan me het gebeuren nog als de dag van gisteren herinneren. Ik was flabbergasted, om het maar eens in goed Nederlands uit te drukken. De daarop volgende delen las ik met nog meer plezier.

U zult zich misschien afvragen wat ik met het bovenstaande verhaal wil zeggen en wat het te maken heeft met ‘Vreemde werelden’. Wel… ik denk dat Guido zo’n beetje met eenzelfde procedure bezig is. Ook het ontdekken hiervan in ‘Vreemde werelden’ had, min of meer, dezelfde impact op mij.

In ‘Nomade’ het eerste deel (zie mijn recensie) dacht ik dat het verhaal behoorlijk wat Vance invloeden had. Die invloeden zijn er nog steeds. Om er een tweetal te noemen: Emphyrio, hier de naam van een ruimteschip en een hoofdpersoon in de gelijknamige roman van Jack Vance. Jinx is hier de naam van Gliese 216d en in de novelle ‘De wonderbaarlijke verrichtingen van Sam Salazar’ komen Jinxmannen voor. Er zullen misschien wel meer verwijzingen zijn, maar eerder vermelde waren de duidelijkste. Volgens mij is Yeovil, hier een drijvende stad op Poseidon dat ook, maar wat bij Vance tegenhanger is… dat weet ik niet meer. Het is evenwel heel goed mogelijk dat ik me hiermee vergis. Qua Isaac Asimov springt natuurlijk Trantor direct in het oog. Hier is het de archiefwereld en in de Foundation reeks is het de keizerlijke hoofdwereld van het Galactische Imperium. C’Mell komt natuurlijk uit een novelle van Cordwainer Smith. Vagelijk zou ik ook nog wel een link naar ‘De grote uittocht’ van Eric Frank Russell vermoeden, maar of dat een rol speelt… dat is maar afwachten. Of de laatste drie toeval zijn, of écht de bedoeling… geen idee. Ik geef slechts mijn waarnemingen aan jullie door.

Wat je met deze analyse moet, weet ik ook niet. Het is moge duidelijk zijn dat Young Adults van deze tijd helemaal geen weet hebben van Isaac Asimov, laat staan van Jack Vance. En de Foundation… het verhaal wordt verseried door Apple TV. Misschien komt de jeugd zodoende in aanraking met het fenomeen en misschien helpt dat ook weer de verhalen van Guido Eekhaut aantrekkelijker te maken voor de jeugd. Als…ze in ieder geval de link zien. Even terzijde… ik ben zelf ook wel heel erg benieuwd naar de serie. Tijdenlang werd aangenomen dat de Foundation onverfilmbaar (en dat denk ik nog steeds) was. Dat ze het nu toch gedaan hebben, getuigd in ieder geval van moed. Voor hetzelfde geld flopt het hele gebeuren. We gaan het zien. Eind 2021 wordt het eerste deel uitgezonden. Maar, zoals gezegd… dit terzijde!

Aristid (voor mij toch een lichte kloon van Cugel) is gevangene van de Verdedigers van het Ene en Ware geloof op de wereld Ylang (Gliese 216b). Hij zit opgesloten in een citadel van de stad Sarabande en wordt gemarteld. Aristid had gehoord over oude kennis, over oude bibliotheken met echte boeken. Sommige zelfs met de hand geschreven. Dingen uit een ver verleden van de mensheid uit de tijd dat de ruimtevaart nog in de kinderschoenen stond (hier dus een stiekeme verwijzing naar de Enigma trilogie). Daar was hij naar op zoek, want er waren mensen die daar goed geld voor over hadden. Maar de geheimen van de Verdedigers waren hem fataal geworden. Nu was een van hen van plan om hem op een niet heel prettige manier alles wat hij wist aan hem te ontfutselen. Gelukkig was Dame Axil net op tijd met een team huurlingen. Dat deed ze niet voor niets. Ze had Aristid nodig en nam hem mee naar de oceaanplaneet Poseidon. Daar is, diep onder water, een oud ruimteschip gevonden. Hoe kwam het daar terecht en waarom ligt het daar?

‘Vreemde werelden’ is het tweede deel van Nomade en ook van Enigma zijn er ook twee delen verschenen. Van beide trilogieën moet er dus nog een deel verschijnen, waarna er nog een verbindend deel komt. Dan zullen we weten wat Guido Eekhaut verzonnen heeft en aan het uitwerken is. Het zal echt geen Foundation kloon worden, want Guido zal er zeker nog een eigen draai aan gaan geven. Met meer dan interesse en vol verwachting van wat er allemaal nog komt, blijf ik in grote spanning wachten op het volgende deel. Misschien moet ik als de beide trilogieën gereed zijn, deze nog maar eens, per trilogie, achter elkaar tot me nemen. Het slot wordt daar zeker nog een stuk mooier en duidelijker van. Genoteerd! Maar voor nu is het voldoende om ‘Nomade 2’ met veel plezier aan te bevelen.

Jos Lexmond