Auteur: Jos Lexmond

Johan Klein Haneveld – Het blinde volk (SF)
Quasis Uitgevers (2024)
175 pagina’s; prijs 17,00
Omslag: Petra Polane-Loijenga

Als ik dit boek opensla zie ik het weer. De opdracht. Toen ik Het blinde volk ontving, ontroerde het me en maakte me trots. Er was nog nooit een boek aan mij opgedragen. “Voor Jos Lexmond, onvermoeibaar voorvechter van de SF in het Nederlandse taalgebied”, stond er. Bij het schrijven van deze recensie ontroerde me het opnieuw.

Wel… ik doe het niet echt bewust, dat voorvechten. Ik probeer altijd wel mijn recensies en besprekingen zo positief mogelijk (als het kan, niet alles is even goed en goed genoeg) te brengen en ik hoopte maar dat het (beginnende) schrijvers soms een hart onder de riem te kon steken en motiveren om vooral door te gaan en erin te blijven geloven.

Wie niet gemotiveerd behoefde te worden was Johan! Die had altijd meer verhalen dan dat er gepubliceerd konden worden. Zo ook Het blinde volk! Het plan was om deze roman van Johan veel eerder te recenseren. De opdracht spoorde me daar ook nog wel een beetje toe aan, alhoewel ik boeken normaal gesproken op volgorde van binnenkomst bespreek. Maar helaas gebeurde dat eerder lezen en bespreken niet. Door onvermoede omstandigheden liep alles vertraging op.

Maar goed… aan alle vertraging komt ook weer een eind. Dus uiteindelijk kon ik wel aan de bespreking van Het blinde volk beginnen!

Het verhaal verteld van Tarkil een blind wezentje in een duistere (als kan hij/het dan niet zien) oceaan onder een dikke ijslaag op Pluto, of een van de manen van Jupiter of Saturnus, of wie weet, op een planeet/maan in een ver zonnestelsel. Tarkil is een blind dier, of zou je alien kunnen zeggen? Als iemand, wie dan ook, op een bewuste manier communiceert, dan mag je een intelligent wezen verwachten, toch? Er komt geen mens in dit verhaal aan te pas, maar missen doe je hem in geen geval. Buitenaards, onderzees en originele uitgewerkte wezens, boeien, dat is een ding wat zeker is.

Op het verhaal zelf ga ik niet erg in. Zelf lezen is het devies. Belangrijk is het sociale aspect wat het verhaal aansnijdt en wat gebaseerd is op het leven in de ijszee, waar het leven zich afspeelt in een levensvatbare laag tussen de hete kern van de planeet/maan en de ijskoude ijskorst. Eigenlijk is die levensvatbare laag op onze aarde niet anders en die staat net zo onder druk als op de wereld van Tarkil.

Ik was behoorlijk onder de indruk van het verhaal! Geen slecht boek om aan jou te worden opgedragen, dat is zeker. Trots op! Johan maakte het zichzelf in dit boek ook absoluut niet gemakkelijk en legde zich nogal wat beperkingen op, waarop hij zeker op enig moment zelfs de fout in zou kunnen gaan. Als je het bijvoorbeeld over de onderlinge communicatie hebt, dat natuurlijk heel erg beperkt in de mogelijkheden is, omdat spraak en lichaamstaal geen optie is en alles van geurvlagen afhankelijk is. Hij moest scherp in de gaten houden of dit soort één op één communicatie ook werkelijk toegepast werd. Met een soort van pervers aandoend fanatisme, speurde ik naar bloopers, maar helaas (gelukkig natuurlijk!) heb ik die geen enkele kunnen vinden. Prachtig dus! Het pleit voor het vakmanschap van Johan! Zo’n nieuwe soort van communicatie intrigeert me hogelijk en het zorgde ervoor dat ik tijdens het lezen meermalen af dreigde te dwalen en me afvroeg hoe dat dan zou werken. Als een soort van morse misschien. Verduiveld interessant.

Behalve dat ik onder de indruk van het verhaal was, werd ik er zeer door geboeid. Het was origineel, onderhoudend en totaal anders dan anders. Meer hoef je niet te verwachten van een verhaal en van zijn schrijver. Ik kan deze vertelling absoluut warm aanbevelen aan een ieder die eens wat anders wil lezen dan het geijkte. Je hoeft niet eens van Fantastiek te houden om het prachtig te vinden!!!

Jos Lexmond

Boashu – De verlossing van de tijd (SF)
Een Drielichamen probleem roman
Iceberg Books, Amsterdam (2024)
Oorspr.: 观想之宙 Chongqing Publishing House (2011) / The Redemption of Time, Tor UK (2019)
281 pagina’s, € 19,99
Vertaling Chinees – Engels: Ken Liu, Engels – Nederlands: Richard Heufkens
Omslag: Stephan Martinière/Michael van Zijl

Het Drielichamenprobleem! De trilogie van Cixin Liu verscheen in 2020 en 2021 bij Prometheus. Ik schreef alle drie de recensies ( ze zijn voor de liefhebber nog op de site van het NCSF te vinden) en ik vrees dat ik er op dit moment helemaal niets meer vanaf weet. Geen idee waar het destijds over ging. Dus was het meer dan logisch dat ik mijn eigen recensies van toen nog eens doorlas. Het resultaat daarvan was, dat ik destijds meer dan onder de indruk was van de gehele trilogie. Meer nog… ik had er blijkbaar van genoten en vond het SF op de toppen van hoogst haalbare. Dat zijn nogal woorden, niet? Dus ik was aangenaam verrast toen Iceberg Books met deze onbekende Chinese auteur Baoshu en De verlossing van de tijd kwam. Ik las ergens dat Prometheus er niet meer geïnteresseerd was en het voor Iceberg Books dus een makkie was om het in haar fonds op te nemen. Mooi toch!!!

Baoshu. Een auteur waar ik, en de meesten van jullie, waarschijnlijk nog nooit van gehoord hadden. Maar zo zijn er waarschijnlijk in China nog massa’s van. Baoshu is een pseudoniem van Ju Lin. Een in 1980 geboren Chinese SF en Fantasy auteur. Hij behaalde zijn Master of Philosophy aan de Universiteit van Peking en een tweede master na zijn studie aan de Katholieke Universiteit Leuven. In 2012 werd hij fulltime SF schrijver. Baoshu is geen kleine jongen. Inmiddels heeft hij al zes Nebula Awards en drie Galaxy Awards gewonnen. Maar met zo’n naam, wat letterlijk ‘goddelijke boom’ betekent, kan je haast niet anders.

Deze (zijn eerste roman) De verlossing van de tijd is fanfictie en met toestemming van Cixin Liu en zijn uitgever, geschreven in het universum van Het drielichamenprobleem. Meestal heb ik mijn bedenkingen bij dit soort uitbreidingen van een afgesloten reeks of trilogie. Het maak het er over het algemeen niet beter op. Maar hier wil ik toch wel, min of meer en onder voorbehoud, een uitzondering maken. Net als de boeken van Cixin Liu is het een duizelingwekkend en inventief verhaal dat handig ingaat op Het drielichamenprobleem en het verder uitbreidt en fantasierijk uitdiept. Toch zijn er voor mij wel bedenkingen te plaatsen bij dit los/vaste vervolg/begin.

Het beslaat miljarden jaren en miljarden lichtjaren. Duizelingwekkend lang en ver. Het speelt zich af in een multidimensionaal universum, pré-tijd en oorlogen die zich op alle mogelijke en onmogelijke tijden afspelen. Een vrijwel onvoorstelbare wereld, waar een menselijke maat amper nog in te ontdekken valt (uitzonderingen daargelaten). Voor mij (en ik ben toch best wel getraind in de harde SF) valt het in een type verhaal dat soms het bevattingsvermogen ontstijgt en onwerkelijk wordt. De wetenschap achter dit alles ging me toch al gauw boven de pet en moet ik het maar voor waar aannemen. Al lezende begon ik er zowaar een haat-liefde verhouding mee te ontwikkelen. Soms afgestoten, dan weer aangetrokken.

Misschien had ik de trilogie van Cixin Liu eerst nog eens moeten lezen. Daar was wel zin in, maar geen tijd voor. Of misschien… als ik ‘De verlossing van tijd’ los van het Drielichamenprobleem had gelezen, dan was ik er misschien enthousiaster over geweest. Maar nu… het had van mij niet gehoeven. Maar dat had ik al eerder gezegd!

Jos Lexmond

Ganymedes-24
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (2024)
Rare Boekjes-reeks 67
368 pagina’s; prijs 13,95
Samenstelling: Remco Meisner & Paul van Leeuwenkamp
Omslag: Ingrid Heit/Vincent van der Linden (Portrait of miss July, made during her absence – 1968)
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/ganymedes-23.html

Een van DE gebeurtenissen van het jaar is toch wel het verschijnen van de nieuwe Ganymedes. Daar kijk ik telkenmale toch echt naar uit. Ik was daarom extra in mijn sas toen Remco afgelopen weekend (eind juli) contact met me zocht, of ik Ganymedes 24 nu al wilde ontvangen, zodat ik (net als vorig jaar) een recensie zou kunnen schrijven die beschikbaar zou zijn tijdens de officiële introductie van 7 september tijdens Fantasticon. Of ik dat zou willen? Jullie mogen drie keer raden wat ik antwoordde. “Nee hoor! Geen zin in!” Ha… nee, ik wilde niets liever!!!

Vorig jaar verklaarde ik mijn eerdere ontvangst van Ganymedes 23 met een tijdreisverhaal. Dat was leuk, maar dat kan je niet blijven doen zonder een paradox te veroorzaken. Wel… (en nu komt het) zat ik zomaar, met Ganymedes 24 stevig in de knuistjes geklemd, te filosoferen over Ganymedes 25. Voorwaar een jubileumjaar én een jubileumeditie. Ik was toch stikstiekem heel erg benieuwd hoe die eruit zou zien en ben toch effe gaan kijken. Nou… je zult het niet geloven! ‘Ganymedes 25’, de jubileumeditie, bevat alle verhalen uit voorgaande Ganymedessen, PLUS de nieuwe verhalen voor 2025. Dat zijn dus een slordige 495 verhalen, ongeveer een 7575 pagina’s beslaand! Deze cijfers zijn gecheckt door mij persoonlijk, dus ze kloppen als een zwerende vinger. Je kunt je voorstellen wat voor een leuke pocketuitgave (het kan dan dus toch!) dat is geworden. Ik ben er zojuist aan begonnen om die recensie volgend jaar september met jullie te kunnen delen!!! Prachtig wordt dat, dat kan ik jullie wel alvast wel vertellen!!!

Alle gekheid op een stokje… het is tijd om de inhoud van ‘Ganymedes 24’ eens op zijn merites te beoordelen, want anders ben ik niet op tijd klaar met de 33 items die deze Ganymedes tussen de fraaie omslag geklemd houdt. Zin in!!!

Te beginnen met de voorgeleiding door Paul van Leeuwenkamp en Remco Meisner. Geen verhaal natuurlijk, alhoewel de verhalen er af en toe wel doorheen schemeren. Beide heren was het opgevallen dat er bij de inzendingen voor Ganymedes 24 opvallend weinig Griezel- dan wel Horrorverhalen, zaten. Dank je de koekoek! Die werden allemaal naar ‘Bang voor spoken?’ van Poespa Productions gestuurd! Dus reken maar dat er volgend jaar een overdosis aan Horror door de fysieke, dan wel, digitale brievenbus stroomt!

En… het toegewenste leesplezier… dat zit wel snor!!!

– Jeroen de Leeuw – 1999 (SF)
Jeroen de Leeuw mocht het spits afbijten! In het 1999 van Jeroen is Nederland een dictatuur, waar iedere stap van iedereen gevolgd wordt. Absoluut een eng aandoend verhaal. Het eindigt zo mogelijk nog een graadje erger!
– Jan J.B. Kuipers – Het kasteel van de lange schaduw (FA)
Prachtig verhaal! Verteld met een beheersing van de taal, die weergaloos is! Al lezende werd je de schimmenwereld van de vertelling ingetrokken, waarmee je deel werd van het vertelde. Bij het langzaam uitdoven van het verhaal, waarbij een hint van een volgend keer met succes zindert, zijn geen van de beoogde doelen bereikt en blijf je jammerend achter. Iets wat Jan J.B. Kuipers wel is toevertrouwd!
– Marco Knijnenburg – Zucht (HO)
Een nieuwe naam! Leuk! De eerste in deze Ganymedes! Een verrassend, maar ietwat saai aandoend verhaal, tot… Leuk gedaan! Hoop dat je de smaak te pakken hebt!
– Ruuf de Jong – Poetsbeurt (SF)
Niet geheel en al nieuw meer, maar toch nog pril. Er stonden al twee verhalen van hem in Fandata. Een vrouw is aan een poetsbeurt toe. Al haar collega’s doen het en de een na de ander maakt promotie. Maar wat doet het met haar relatie? Indringend verhaal!
– Mike Jansen – Het verhaal van de strijdgriffioen (FA)
Een standbeeld van een griffioen is een overblijfsel van een overwonnen beschaving. Het is een belofte. Mooi en vooral kort verhaal met een diepere achtergrond.
– Johan Klein Haneveld – Piratenjager (SF)
Een origineel idee over een oud gegeven, op een nieuwe manier vormgegeven en inventief bedacht verhaal. En ja… het heeft met de piratenzenders van vroeger te maken, maar… dan anders!
– Guido Eekhaut – Het mogelijk einde van Deze Wereld (SF)
Guido Eekhaut filosofeert over de nieuwe en, naar mijn idee, zeer verwarrende persoonsvormen. Het zal wel met mijn ietwat gevorderde leeftijd te maken hebben. Hun en Hen! Prachtige argumentatie! Vermoord hen! Eh… hen, zij of wij? Nee, die niet! Hen!!! In een verkeerd universum, of… in een verkeerd zijn? Geweldig!!!
– Gerrie van Dijk – Buitenaards onderzoek (SF)
Gerrie van Dijk… nieuwe naam? Ja!!! Leuk verhaal over een alien, die aardbewoners observeert vanuit zijn schip tussen het ruimteschroot. Mede aan boord… zijn zoon, lamme tak van origine! Zoals gezegd… leuk verhaal in aanleg dat nu al gedateerd is. Premier Rutte! Probeer te vermijden dat een verhaal nu al in het verleden speelt!
– Petra Coret – Muis (HO)
Petra Coret… ook al een nieuwe naam! Fascinerend horrorverhaal waarin een gepeste afrekent met een pester! Een prima duister verhaal met een liefdevol randje!!!
– Gerd-Jan van den Bemd – De vertegenwoordigers (HO)
Twijfelde even over het genre waar dit verhaal in thuishoorde. In eerste instantie had ik voor SF gekozen. Maar… eng verhaal over enge mensen die enge dingen doen! Wel intrigerend en wat, hoe en waarom. Victor Verhulst is opgenomen, maar… waarin?
– Ruben De Baerdemaeker – Vacua (FA)
Verrassend verhaal! Het speelt zich af in een fictief land. Hilde Baudewijns, is de dochter van een would be dictator: Hildebrand Baudewijns. Naast Vacua, de stad waar Hilde woont, is een Gat. Een Gat waar de muskers wonen. Verkiezingen komen en Hilde verstopt zich in haar atelier samen met Aron, een journalist, die niet in Vacua mag zijn. Vervreemdend, maar uitermate boeiend verhaal!
– Finn Audenaert – Klem (SF)
De mensheid zit klem op aarde. Globaal President Rodrigo is op de vlucht voor de Magels, indringers uit de Magelhaense Wolken. Slaagt hij in zijn bedoelingen. Spannende achtervolging!!!
– Paul van Leeuwenkamp – De succesvolste man ooit (SF)
Paul van Leeuwenkamp schildert op negen pagina’s het leven van twee mensen. De een, een zwerver in Utrecht, die voor zichzelf niets meer nodig heeft dan een eigen kamer en een zacht bed in een opvanghuis bij het Leger des Heils. De ander is de rijkste man ter wereld, die de wereldregering voor elkaar kreeg. Wat hebben beide mannen in hemelsnaam met elkander van doen? Fascinerend verhaal!!!

Nu volgen een aantal gedichten. Zoals gewoonlijk, ga ik daar geen commentaar op geven. De teksten zijn, naar mijn uiterst bescheiden mening, soms mooi en soms niet, soms begrijpelijk en soms ook absoluut niet. Maar zoals in eerdere besprekingen gemeld… ik heb er geen verstand van en dus geen kijk op, dus ik ga er dus ook niets over zeggen!

– Nanne Nauta – Utrecht aan zee (Poëzie, niet opgenomen)
– Paul van Leeuwenkamp – Dit is geen oefening (Poëzie, niet opgenomen)
– Paul van Leeuwenkamp – Mouches Volantes (Poëzie, niet opgenomen)
– Finn Audenaert – Morslevend (Poëzie, niet opgenomen)
– Finn Audenaert – Serengeti (Poëzie, niet opgenomen)
– Jan J.B. Kuipers – Paleisrevoluties (Poëzie, niet opgenomen)
– Titia E. Beukema – Meeting 2030 (Poëzie, niet opgenomen)

En… weer door met de verhalen:
– Ludo Maas – De dag waarop de gesprekken stil vielen (SF)
Niet echt een nieuw schrijver, maar wel pril. Tot nu toe slechts één verhaal opgenomen in Fandata. Maar… dat gaan er zeker meer worden! Intrigerend verhaal over een hopeloze dystopische toekomst, waarin de mensen niet meer praten en daarom arbeidsduurverkorting kregen. Waar leidt dit alles toe?
– Remco Meisner – Commissaris Omer en de man op het bankje (SF)
Aangrijpend verhaal! Hierin dringen allerlei eigen problemen van deze wereld zachtjes door de naden van dit verhaal, met even treurige gevolgen. Zeldzame pracht is ons deel!!!
– Marcel Ozymantra – De saloon aan het einde van de wereld (FA)
Fantasievol en meeslepend verhaal, waarvan de diepere achtergrond me ontgaat. Het speelt zich af in een western setting, met magiërs, wederwolven, monsters en andere duisterlingen. Met een absoluut verrassend einde, dat dan weer wel!!!
– Jasper Polane – Door het fluïde woud (SF)
In een hovercraft zweven een aantal mensen boven het fluïde woud. Dat fluïde woud is een woud waar leven en elektronisch leven met elkaar verstrengelen en uitgroeien tot abominaties. De mensen zijn onderweg naar de noordkant van het woud en verdelen alvast de te ontvangen bonussen. En dat niet alleen… ze geven ze ook al uit! Maar waar blijft de noordkant? Angstaanjagend mooi geschreven!
– Frank Roger – De dag dat de zon in zee neerstortte (SF)
Frank Roger, een verhalenmachine pur sang, levert met ‘De dag dat de zon in zee neerstortte’ een van zijn meest vervreemdende, maar tevens een van zijn schitterendste, verhalen af. Ademloos gelezen, mezelf afvragend of ik (wij) hier de enige(n) die niet echt overtuigd is (zijn)! Een lust voor oog en brein!!!
– Laura Scheepers – In de ogen van mijn lief (FA)
Laura Scheepers schrijft schitterende verhalen met Mike Jansen samen, maar solo kan ze er ook wat van. Onder de invloed van Jaap Boekestein’s Hot Fantasy (zo lijkt het wel) schreef ze het wondermooie en waanzinnig romantische ‘In de ogen van mijn lief’. De conclusie moge duidelijk zijn!!!
– Karel Smolders – Een Lazarus voor iedereen (SF)
Karel Smolders schrijft, of beter gezegd publiceert, niet bijzonder veel, maar wel verhalen die ertoe doen! Dit is een verhaal over verlies, rouw, een nieuwe liefde, loslaten en weer opnieuw bonden. En… A Hell Of A Plottwist!!!
– Tais Teng – Waterloper (SF)
Prachtig verteld verhaal. Rijk aan details en eigenlijk een dergelijk verhaal dat niemand anders op die manier zou kunnen schrijven. Het is vrijwel onmogelijk om op een dergelijke manier in Nederland te kunnen blijven wonen. De techniek bereikt zijn grenzen van kunnen als de helft van de Ross-plaat op Antarctica de oceaan inschuift. Tais Teng schrijft hoe langer hoe mooier. De details, de vondsten, de vertolking van de Hollandse handelsgeest en het te gelde maken van onze waterbeheersing. In Bangla-Desh verlaten de Hollanders het land na een alles verwoestende tsunami. “Er is niemand over die ons kan betalen!”, hoeveel Hollandser kan je het hebben. Nuchter en… to the point (naar het punt?)!
– Wendy Torenvliet & Brenda Hingstman – Belofte maakt schuld (SF)
Pracht verhaal over poets-wederpoets. Aan boord van de TASMAN, een Terraformatie station in een baan om een planeet, zijn 2 mensen en een AI. Ze vormen allen een backup voor elkaar. Een van de schakels, Anne, wil naar huis. Als haar snel vervoer door het zwarte gat wordt afgewezen, stelt de AI een procedure voor. Als ze die naar veel vijven en zessen uiteindelijk volgt, raakt ze van de regen in de drop. Het is geschreven als een thriller en leest als een raket! Never Play With An AI!
– Joost Uitdehaag – Een perfecte match (SF)
‘Een perfecte match’ is een, met succes, klein gehouden liefdesverhaal. Een laborant past zijn DNA aan op de vrouw die geen interesse heeft in hem. De aanpassing lukt, maar de werkwijze komt uit. Jaren later… Mooi verhaal en inderdaad mooi klein gehouden. Of alles goed komt…
– Reinder Veelinx – Jimpa (SF)
Reinder Veelinx schotelt ons een wereld voor, die ik steeds meer vrees en die me steeds meer tegen gaat staan. Floris zijn hondje heeft een gedragsprobleem en moet geopereerd worden. Een kleine storing zorgt ervoor dat zijn hondje overlijdt. Gevoelig verhaal waarin Amazon van Google lijkt te winnen!
– Alexander Verbeek-van den Toren – Pionier (SF)
Alexander pakt, buiten het klimaatprobleem, dat nogal sterk op de achtergrond speelt, een maatschappelijk probleem van de toekomst aan. Het is ook al een gevoelig verhaal, dat absoluut tot de betere van deze Ganymedes 24 behoort. Ik wil er verder eigenlijk weinig over zeggen. Lees het zelf en geniet van de onverwachte conclusies!
– Charles van Wettum – De schaduw van Roos (SF)
Prachtverhaal met een wrange afloop. De schooiers lijken het altijd te winnen. Dit maal ten kostte van een jong en bangelijk meisje, Roos genaamd. Mooi en gevoelvol verteld!

En we gaan over tot ‘Over de Gepubliceerden’. Met een zucht sla ik Ganymedes 24 dicht, of slaan… het gaat niet met een klap, maar zacht jankend! Het is uit! Het is gedaan! Alweer een prachtige editie van een magnifieke reeks. Eentje die ook al in de eregalerij erbij kan gaan staan. Eer aan de schrijvers (allemaal), aan de samenstellers (alle twee) en de omslag illustrator (alleen)! Moge Ganymedes altijd zo door blijven gaan en moge Vincent van der Linden er voldoende schilderijen voor gemaakt hebben!!!

Zo… dat karwei is plat! Nu terug naar Ganymedes 25! Ben benieuwd of ie er volgend jaar ook echt is. Er kan zomaar iets gebeuren, waardoor we in een parallel universum belandden, waar we dan met ‘Ganymedes 25 jaar! Verzamelde Werken van Remco Meisner & Paul van Leeuwenkamp’ opgescheept komen te zitten. Gelukkig heb ik ‘Ganymedes 25’ al wel. Eens kijken… waar was ik gebleven? Ah… ‘Ik adem je bloed in’ van Eddy C. Bertin! Altijd nog eens willen lezen!!!

Jos Lexmond

Mike Jansen – *Ophelia Omarmd (DIV)
EdgeZero Publicaties (2024) Prijs: € 14,99 (hardcover)
Omslag: Mike Jansen/Tais Teng (Young Ophelia)
Verkrijgbaar via: Amazon.nl

Waar ik dus ook tegenaan liep, tijdens dat ik het vorige boek van Mike Jansen: Kristal Helder vond, was een herdruk van Ophelia Omarmd een bundel die in 2013 door Verschijnsel uitgebracht was. Destijds niet aangeschaft. Waarom niet? Geen idee! Wist ik wel van het bestaan? Had ik er op dat moment wel geld voor? Past het nog op de TBR, dan wel NTL, stapel? Kan allemaal. Te lang geleden om me er druk over te maken. Voordeel is wel dat ik nu alweer een geheel nieuwe bundel met wel meer dan dertig nooit gelezen verhalen van Mike Jansen heb! Jiha!!! Het kon slechter. We zullen eens kijken! Na een voorwoord door ene Scathe meic Beorh en een: Over: Opdracht in Amlwch, beiden de moeite van het lezen meer dan waard , gaan we van start met:

– Opdracht in Amlwch (HO)
Prachtig 19e eeuws Brits horrorverhaal, mooi in zijn eenvoud en machtig in zijn suggesties. Tel daarbij op het open en dreigende einde en je hebt een Lovecraftiaans verhaal zonder weerga. Duister en sterk, zoals ik ze het liefst heb! Eerder verschenen in: Wonderwaan 24 uit 2012.
– Kitty (een gedicht dus niet opgenomen)
– Karakum (HO)
Bij gelegenheid trok het zand zich terug uit de stad, maar evenzogoed keert het ook weer terug! Eerder verschenen onder de titel: Karakum van de Gouden Draken in Wonderwaan 10 uit 2009.
– Meester Prikkebeen (SF)
Een ietwat vreemd aandoend verhaal. Wie of wat is Meester Prikkebeen? Is het dezelfde uit het liedje van Baudewijn de Groot? Ook het doel is niet heel erg duidelijk. Eerder verschenen in: Wonderwaan 29 uit 2014.
– Het fluisteren van de spiegels… (HO)
Een man hoort fluisteren als hij in spiegels kijkt. Zijn vrouw raadt hem aan om naar de huisarts te gaan, maar onderweg… Kort, maar erg eng!
– Eendekker (een gedicht dus niet opgenomen)
– Conjunctieve eenheid (SF)
Op een planeet treft een expeditie van de mensheid een inheemse bevolking van aliens aan. Langzaam maar zeker ontstaat een goede omgang en onderling begrip. Maar dan… de dag van de lange schaduwen breekt aan. Je verwacht het niet!
– Instructie in Deconstructie (SF)
Prachtig en subtiel verteld verhaal over eeuwig leven, religie en wat dies meer zij! Het is ook al eerder verschenen in: The Flying Dutch 3 uit 2013.
– Opera (een gedicht dus niet opgenomen)
– Belofte voor morgen (SF)
Een vreemd verhaal dat zich (zo te zien) afspeelt op een dode en dorre wereld (Aarde?), waar een eenling steeds op zoek is naar een nieuwe dosis verdovend spul. Maar wat weet ik? Ook eerder verschenen in: Cyberdragon winter uit 1994.
– Oligologi (FA)
Een man werkt zich door het ontstaan der aarde heen in zijn dromen. En dat niet alleen… hij werkt zich al doende ook door het ontstaan van het universum heen. Ook eerder verschenen in: Wonderwaan 10 uit 2009.
– Veranderman (SF)
Verhaal over een veranderd Indiana. Ted Johansson zoekt in een wegrestaurant twee gidsen, die hem naar het hart van Indiana moeten brengen om een datakern te bergen. Indiana is vreemd! Prima verhaal met als bonus, een leuke twist! Eerder verschenen in: ‘Ganymedes 13’ uit 2013.
– Insluiping (een gedicht dus niet opgenomen)
– Cochrane (SF)
Op de wereld New Ontario, in het plaatsje Cochrane, wonen Nevodisten. Hun gedrag en visie, zijn vreemd, maar…
– De Ragnarok Interrupt (FA)
Dolle pret door een totale minachting van de Noorse mythologie. Een stukje Terry Pratchett zonder weerga. Schitterend!!!
– Maniak (een gedicht dus niet opgenomen)
– Een gift van de schemerjaren (SF)
Een kolonie op Trega Twee is langzaam aan het inslapen. De jeugd is vertrokken en de ouderen leiden de kolonie steeds verder het verval in. Dan wordt er een moord gepleegd en… nog een. Een onderzoek wordt ingesteld en levert, buiten bewijs, ook een romance op. Kan je mij nog volgen? Nee? Lezen dan!
– Am Nur (SF)
De ruïnes van Am Nur zijn meer dan prachtig. Maar wie o wie hebben ze gebouwd en meer nog: waarom!
– Mijn nieuwe beste vriend (HO)
Een wapen heeft een deel van het bewustzijn van een moordenaar in zich opgenomen, toen de moordenaar stierf met het wapen in zijn buik. Sindsdien ben ik, het wapen, op zoek naar een nieuwe vriend. Sinister!
– Een kamer met een uitzicht (een gedicht dus niet opgenomen)
– De Eindige Strijd (SF)
‘Groentje’ wordt wakker. Hij is alleen, maar hij draagt een vogel in een kooitje op de plaats waar zijn hart behoort te zitten. Intrigerend verhaal zonder einde!
– De oorsprong van spooksteden (HO)
Er is altijd wel iets… Net zo’n weerzinwekkend verhaal als Jack the Ripper, maar dan effe iets anders!
– Porfiria (een gedicht dus niet opgenomen)
– Kille vooruitzichten (SF)
Een verhaal verteld als een monoloog van iemand die opgesloten zit in een kliniek. Iemand die de honderd gepasseerd is. Iemand met een waanvoorstelling of een perceptie van een parallel universum, waarvan de afscheiding door hemzelf veroorzaakt zou zijn. Waarheid of illusie? Mooi opgebouwd verhaal dat ook al aan de beurt kwam in Kristal helder. Weet je nog wel?
– Judas (een gedicht dus niet opgenomen)
– De achttiende van Rasmussen (SF)
Een reiziger aan boord van de Strevende Zaramaster, een cruiseschip dat alle zeventien werelden (ontdekkingen van Rasmussen) aan doet, heeft een vreemde ontmoeting. Verhaal met een verrassend einde! Eerder verschenen in The Flying Dutch 2 uit 2013.
– Voeder (een gedicht dus niet opgenomen)
– Jericho (SF)
Op Jericho, een paradijselijke vakantiebestemming, vinden, statistisch gezien, meer zelfmoorden plaats dan op welke andere planeet van de Gordelplaneten dan ook. Jens Grohe van het Statistisch Genootschap van Verklaarbare Anomaliën, arriveert op Jericho (Groombridge 1618b) om onderzoek te doen. Prachtig én ultrakort verhaal.
– SomnaLisboa (geen)
Mooie mijmering over een niet bestaand Lissabon. Blijkt uiteindelijk een droom te zijn. Ergo… geen fantastiek!
– Uit de mond van kinderen (HO)
Eng verhaal. En… als je er nog even iets langer over nadenkt… heel erg eng verhaal! Ultrakort, maar wat een impact!!!
– Zeilen (een gedicht dus niet opgenomen)
– De Koperen Oase (SF) Winnaar Fantastels 2012
Prachtig verhaal dat zich afspeelt op een western wereld. Met op een einde een nog een duidelijk herkenbaar stukje Lucky Luke. Ik zou zo niet weten wat de andere inzendingen voor Fantastels 2012 waren, maar voor mij is het de echte en terechte winnaar!

Dit was dus een aankoop waar ik géén moment spijt van heb gehad en ik ben blij dat ik het alsnog heb kunnen lezen. Ik moet een aantal verhalen al eerder gelezen hebben, maar, zoals bekend, is mijn geheugen niet meer het je van het. Ik stop er teveel in, dat valt er ook van alles uit! Maar goed… eindconclusie: Meer dan de moeite waard!!!

Jos Lexmond

Gemma Geurts – *Zorgen voor later. Tien dystopische toekomstverhalen (YSF)
Clavis Uitgeverij, Hasselt – Amsterdam – New York (2024), Clavis Young Adult
236 pagina’s; prijs 20,95
Omslag: Clavis Studio

Het was een feit dat ik behoorlijk verrast toen dit boek ongevraagd bij me door de brievenbus viel. Dit, ongevraagd boeken sturen, gebeurde vaker, maar ook niet meer zo heel erg vaak. Meestentijds doe ik er niets mee, want daar heb ik geen tijd voor. Uitgeverijen weten dit ook. De eerste keer dat ze me een boek ongevraagd sturen, meld ik dat braaf en leg uit hoe en wat. Maar soms… heel soms zit er iets tussen wat ik toch wel interessant vind en die schuif ik dan maar tussendoor. Zo ook met dit boek!

Gemma Geurts ben ik nog niet eerder tegengekomen, maar er schijnt in 2019 al een boek Sophie en de drakentranen, voor 9 jarigen van haar verschenen te zijn, wat ook al bij Clavis uitgegeven is én… wat ook meteen al werd genomineerd voor de Hotze de Roosprijs. Buiten het eerder genoemde boek, zijn er nog twee, non-genre, titels van haar verschenen, alsmede een non-fictie boek getiteld Beroemde schilders dat precies daar over gaat als dat de titel suggereert.

Gemma groeide op in de jaren 50 – 60 van de vorige eeuw op het Brabantse platteland tussen de boeren. Ze studeerde Wijsgerig & Historische Pedagogiek aan de Universiteit Utrecht. Werd pedagoog en werkte met en voor jeugd in het jeugdwerk, in het basisonderwijs en in het hoger beroepsonderwijs. Toen haar twee zoons op de middelbare school zaten hield ze ineens tijd over. Ze ging schrijfcursussen volgen en op het moment dat haar verhalen zo uitdijden dat ze het overzicht dreigde te verliezen, nam ze ontslag om fulltime te schrijven. Dat was in 2017.

Nu dus Zorgen voor later. Tien dystopische toekomstverhalen. Gemma heeft natuurlijk al wat ervaring met fantastiek, maar een dystopische bundel voor Young Adults is toch weer een ander paar mouwen. Maar goed… mijn belangstelling was zeker gewekt en ik was benieuwd naar wat deze dystopische bundel me brengen zou. We zullen de afzonderlijke verhalen eens overlopen!

Het opent met de tekst van What a Wonderfull World van Louis Armstrong, wat ik enigszins vreemd vind voor een Dystopische verhalenbundel. Je zou het eerder verwachten bij een Utopische verhalenbundel. Maar goed… ergens heeft het ook wel wat, al weet ik niet goed wat dan.

– Stel je voor (YSF)
In een scenario van stijgend water, evacuatie naar hoger gelegen land, bereid Abdurrah zich voor. Zijn ouders kochten een boot, zodat ze niet afhankelijk zouden zijn van de hoogte van de waterspiegel. Ze zouden vertrekken naar het eilandenrijk van Indonesië. Abdurrah laat zijn vriendinnetje Daisy node achter. Prachtig en dramatisch verhaal!
– Onze Drijl (YSF)
In een radioactieve hel, die de toekomst is in dit verhaal, ligt Prota te bevallen van haar eersteling. Sikander de Grote, de vader van het kind, is een clanhoofd, een leider van een nomadisch volk. Als het kind geboren wordt, gaat het meteen gecontroleerd worden. Tien teentjes, tien vingertjes, twee ogen… dat is de norm. Voldoe je daar niet aan… vernietiging. En de moeder… Mooi verteld verhaal in een verschrikkelijk wereldbeeld!
– Eindelijk veilig (YSF)
In een wereld, die gebombardeerd wordt met ruimtepuin, waagt de fietsende bezorger van pakjes, Finn, dagelijks zijn leven. De wereld bestaat uit superrijken en armen in alle gradaties. Finn’s vriend, Azibo, is werkeloos en dreigt, na een dramatische gebeurtenis, in opstand te komen. Mooi dramatisch verhaal, maar wat naar mijn idee niet geheel en al af is!
– De laatstekeerkaartjes (YSF)
Een ietwat vreemd aandoend verhaal over een jongen, Fos, die in de klas telkens kaartjes heeft om bijvoorbeeld de laatste ijsbeer te gaan zien. De laatste kolibrie, de laatste poolvos… Fossie’s vader organiseert de dure uitstapjes, naar de laatste keren. Zijn vader is rijk en heeft een groot jacht. Yaro-Yaro is een jonge klimaatvluchteling uit Tsjaad. De verhalen die hij te vertellen heeft. Uiteindelijk… toch leuk verzonnen, maar of het erg realistisch is…
– Burgerplicht (YSF)
Artimis doet mee aan de breikampioenschappen. Hij werd vierde, maar door een noodlottig ongeval door een van de finalisten, doet hij alsnog mee in de finale. Tegelijkertijd wordt hij opgeroepen om zijn burgerplicht te vervullen. Wat het een met het ander te maken heeft? Lees en huiver. Het is een beetje een verhaal dat aantrekt en afstoot, maar dan wel met een onverwacht einde!
– Blauwkapje (YSF)
Gemma Geurts heeft in Blauwkapje een wereld geschapen waarin droogte centraal staat. Ze beschrijft het leven van een meisje in een dor en stoffig Amsterdam. Haar moeder is de buurtpispoepophaler en haar vader palingboer. Geanimeerd vertelt Gemma hoe het leven van Blauwkapje en haar familie naar de gallemiezen gaat!
– Duizend is het doel (YSF)
Een journaliste interviewt Vrouwe Maria. De journaliste is een slachtoffer van deze Vrouwe en wacht al eeuwen haar kans af, maar nu is het zover. Ze wil haar een verklaring afdwingen over een gebeurtenis in Bhutan, waarbij een voorouder van haar, slachtoffers werd. Een wat minder geslaagd verhaal met een dubieus einde!
– Een match (YSF)
Virussen die hun bron hebben in de permafrost in Siberië en vrijkomen, zorgen voor vele mutaties en verminkingen. Toch heeft de mensheid er iets op gevonden. Mooie originele vondst! Toch had ik wat moeite het voor mijn geestesoog te visualiseren.
– Halleluja godverdomme (YSF)
Bijzonder amusant dystopisch verhaal over een overstroomd Nederland en een zelfbenoemde priester, die over de datum jodiumpillen slikt om gezag te krijgen met een gele huidskleur. Wat als…
– Alle vogels zijn aan het nestelen (YSF)
Een should be sprookje. Een naïef sprookje, welteverstaan! Uitgaande van de grootste positiviteit die er maar voor te stellen is. In alle gevallen: Te!! Maar… hoewel een onmogelijkheid… toch een mooie droom. Te mooi om waar te zijn, maar toch…

Welaan… einde van Zorgen voor later. Over het algemeen kan ik er best wel behoorlijk positief over zijn. Een paar verhalen zijn wat minder, een paar andere schitterend. Als je een en ander bij elkaar optelt en aftrekt, dan kom het toch leuk uit de bus. Voordat ik eraan begon had ik toch een of twee twijfels, maar nu… gewoon doen!!!

Jos Lexmond

Mike Jansen – *Kristal helder (SF)
Uitgeverij Fantasize (2020)
Omslag: Tais Teng/Mike Jansen
Illustraties: Mike Jansen
120 pagina’s € 13,55
Verkrijgbaar via: Amazon.nl

Regelmatig wordt ik verrast! Vreemd, peins ik wat door, normaal gesproken ben ik redelijk op de hoogte van wat er allemaal (?) verschijnt op Fantastiek gebied. Maar blijkbaar is er op Amazon een hele commune bezig SF, Fantasy en Horror uit te geven waar niemand iets van weet. Nou ja… beetje nuanceren, ik weet er in ieder geval niets van. Uiteraard wist ik wel van de EdgeZero uitgaven, alsmede van de In de polder uitgaven, die via Amazon in de handel gezet werden, en waar ik heel erg blij mee was. Ander Fantastiek spul dat opborrelde, navenant dat ik door scrolde, zou ik niet durven kopen. Allemaal onbekend spul van onbekende auteurs. Het gaat natuurlijk te ver om te zeggen dat dat allemaal geen redactie gehad heeft en door, zich overschattende en overenthousiaste, schrijvers in elkaar geflanst en dat amper leesbaar is. Er zal best wat interessants en in kloppend Nederlands uitgedrukt, gedrukt zijn, maar ik waag me er toch maar niet aan!

Waar ik me wel aan waagde en waar ik dus door verrast werd is: Kristal helder van Mike Jansen. Nota bene de eerste uitgave van Fantasize in 2020. Dat durfde ik zonder meer en zonder twijfelen aan te schaffen. Wat een bijkomend voordeel is, is dat de boeken die via Amazon aangeboden worden, zeer aantrekkelijk geprijsd zijn! Je moet toegeven dat € 13,55 voor dit boekje niet echt overdreven is! Ik weet dat er ook een hoop tegen Amazon te zeggen valt, maar dit is toch echt een voordeel, vind ik.

De drie verhalen spelen zich allen af in een kille dystopische Scandinavische wereld, waar gletsjers weer aangroeien en hoge torens de stad bepalen. Tussen de torens een wereld in verval waar allerlei ongedierte rondscharrelt en de meest vreselijke dingen uithaalt.

Het bevat de verhalen:

– Uitzicht op Diluvipolis (SF)
Diluvipolis is een stad vol rare en gevaarlijke figuren. Ramon Vendiaz is er daar zeker een van. Een rare rouwdouwer die kinderen in de diepvries stopt en doorverkoop aan de Kinderman. Maar… hij lijkt zijn meester gevonden te hebben. Donker en ruw verhaal. Niets voor een zwakke maag!
– Kristalheldere dagen (SF)
Kristalheldere dagen is het verhaal van Gundar Jarlson. De hoorns die onder zijn muts groeien staan op het punt van door de huid breken. Voor het eerst voelt hij zich vrij. Geen ouders meer om je zorgen over te maken, geen school die hem lastig valt, geen overheid die hem van alles verbied en geen pestkoppen! Hij sluit zich bij de skeinpunks aan en voelt zich als hun gelijke. Zijn hoofd doet zeer van de illegale gentherapieën, waar hormonen de aanzet gaven tot het groeien van de hoorns. Hij gaat een geheel ander leven tegemoet!
– Kille vooruitzichten (SF)
Kille vooruitzichten is een lange monoloog waarin de losse verbanden die tussen Uitzicht op Diluvipolis en Kristalheldere dagen bestaan, langzaam maar zeker aangehaald worden tot er weer een nieuwe werkelijkheid lijkt te ontstaan. Hoewel… lijkt… Mooi, omdat Kille vooruitzichten al langer bestond en de twee andere eruit gedestilleerd moeten zijn. Het verscheen eerder (2005) in Zwarte zielen 1. De beste duistere verhalen van de lage landen bij Babel – One Door Publications en nog eens in Ophelia omarmt (2013) bij Verschijnsel. Knap gedaan op deze manier.

Geweldige verhalenbundel die door de onderlinge crossverbanden ook weer een novelle wordt. Er mogen mij meer verrassingen, als deze, doorkomen wat mij betreft. Ook een voordeel van Amazon dat boeken daar heel lang te verkrijgen zijn. Volgens mij worden ze per stuk op aanvraag gemaakt. Mooie en aangename manier van doen. Kristal helder is dus nog in grote getale verkrijgbaar. Doe er je voordeel mee!!!

Jos Lexmond

Octavia E. Butler – De zaaier (SF)
De zaaier 1
Uitgeverij Signatuur, Amsterdam (2024)
399 pagina’s; prijs 27,99
Oorspronkelijk: The Parable of the Sawyer, Four Walls Eight Windows, New York City (1993),
Earthseed 1
Vertaling: Rashma Jagernath & Ine Willems
Omslag: Richard Bravery/Select Interface (Henk Koop)

Het was haasten natuurlijk om dit boek van Octavia E. Butler uitgegeven te krijgen voordat 2024 verstreken was. Het verhaal opent namelijk op 20 juli 2024. Het verscheen in februari van dit jaar, tijd genoeg? Vreemd genoeg kreeg ik er, denk ik, in juni pas weet van dat het er was. Ik ben een fan van Butler, dus toch nog maar de stoute schoenen aangetrokken. Half en half verwachte ik De zaaier niet meer als recensie exemplaar te ontvangen, maar… wat bleek… even later viel het netjes in de bus. Ik blij!!!

De zaaier is het eerste deel van de tweedelige serie Earthseed, een term waarvoor volgens mij geen Nederlandse vertaling bestaat. Het tweede deel: The Parable of the Talents, wat hopelijk ook nog in vertaling zal verschijnen (nog nergens nieuws over te vinden). In eerste instantie waren er een zestal Parable titels gepland. Parable of the Trickster, Parable of the Teacher, Parable of Chaos en Parable of Clay. Maar na verschillende mislukte pogingen om Parable of the Trickster te beginnen, gaf ze de pijp aan Maarten. In een interview legde Butler uit dat het schrijven aan de Parable reeks haar overweldigd en depressief gemaakt had. Daarom begon ze aan wat minder zwaar en daardoor, leuks. Fledging werd haar volgende boek over een genetisch gemanipuleerde vampier, die ook in het daglicht kon leven. Het werd ook haar laatste boek voordat ze in 2006 overleed. Wat mij betreft mag alles van haar hand vertaald worden!

Zoals gezegd beginnen we het verhaal op 20 juli 2024, maar natuurlijk gaat er nog wel een verhaal aan vooraf. Wereldwijde klimaatverandering en economische crisis storten de wereld in een sociale chaos. In Robledo, Californië, dertig kilometer van Los Angeles, leeft de vijftienjarige Lauren Oya Olamina, een Afro-Amerikaanse tiener, samen met haar vader, een een baptistenpredikant en universiteitsprofessor. Ze leven in een ommuurde commune, die de anarchie, die buiten de muren huishoudt, buiten houdt. Haar vader houdt de gemeenschap bij elkaar door baptistenreligie, wederzijdse hulp en zorgvuldig gebruik van hulpbronnen, zoals het maken van brood van eikels. Lauren’s moeder misbruikte drugs tijdens haar zwangerschap en liet Lauren geboren worden met hyperempathie: het oncontroleerbare vermogen om de sensaties te voelen waarvan ze getuige is bij anderen, vooral de overvloedige pijn die heerst in haar wereld.

De wereld waarin Lauren en haar vader leven wordt zo raak neergezet dat je in een mum van tijd die wereld ingetrokken wordt. Nadeel is wel het vele vertellen over familieverbanden, die je vrijwel meteen weer vergeet. Dat wordt wel eens wat te veel en is, naar mijn mening, ook weinig van belang voor het verhaal zelf.

Buiten de gemeenschap bevinden zich talloze dakloze en verminkte individuen die de leden van de gemeenschap hun relatieve welvaart kwalijk nemen. Politie en brandweer zijn onbetrouwbaar. Als Lauren zevenentwintig is, wordt de beschermde samenleving overlopen door een georganiseerde bende. Het grootste deel van de commune wordt vernietigd, geplunderd en vermoord. Lauren vertrekt, vermomd als man, samen met twee leden van de commune naar het noorden op zoek naar werk in de bedrijfssteden. Ze zijn voortdurend bang voor pyromane drugsgebruikers, kannibalen en wilde honden. Lauren begint mensen om zich heen te verzamelen en het verhaal krijgt hiermee ook een religieuze lading. Iets wat ik, overigens, niet als storend ervaren heb.

Prachtig en gevoelig uitgediept verhaal. Je geloofd deze wereld en zijn besognes en het heeft voor mij een groot schikbeeld. Stel dat een wereld als deze waar wordt! Soms zijn de beelden die de woorden oproepen, gruwelijk en amper te bevatten en te verwerken. Je kunt je meer dan voorstellen dat Octavia Butler er depressief van werd.

Voor mij is deze roman alweer een bewijs voor het briljante van Octavia Butler. Ze weet je zo mee te sleuren in het verhaal, dat het welhaast werkelijkheid wordt. Gelukkig heb ik nooit last van nachtmerries! Vertaal The Parable of the Talents! Alsjeblieft!!!

Jos Lexmond

Stephen King – *Duistere zaken (DIV)
Oorspronkelijk: You Like It Darker (Scribner Book Company, New York City, New York) – 2024)
Meulenhoff Boekerij bv, Amsterdam (2024)
531 pagina’s, € 24,99
Vertaling: Annemarie Lodewijk
Omslag: Will Staehle/Unusual Corporation & DPS Design & Prepress Studio, Amsterdam/Shutterstock

Altijd een genot een nieuwe Stephen King. Voor mij maakt het niet veel uit, of het nu een verhalenbundel, of een roman is. De meeste verhalen in de bundels zijn meestal, niet altijd, halve romans en meer dan genietbaar. Sommigen onder hen zouden het in de jaren zeventig of tachtig niet eens slecht (qua paginalengte dan) gedaan hebben als Bruna Zwart Beertje, of een Prisma Pocket van Het Spectrum.

En King… hij gaat, ondanks zijn, toch redelijke gevorderde leeftijd van 77 jaar, gewoon door. Op hem lijkt geen maat te zitten. Ik heb er zeker geen klagen over. Wat mij betreft mag hij tot het einde der tijden, en lang daarna, doorgaan.

Duistere zaken heeft van alles wat. Sciencefiction, horror, Fantasy en geen Fantastiek. Eigenlijk een dwarsdoorsnede van alle genres die je altijd weer in al zijn verhalen tegenkomt. Soms is het genre onbedoeld en ligt het zwaartepunt op de thriller an sich, maar veel is in ieder geval suspense te noemen. Want… Stephen is de meester van de suspense. Daar komt niemand meer overheen!

Nu ik toch aan het woord ben, wil ik toch graag mijn Fandata pet even opzetten en een vermanend woord richten aan de redactie van Meulenhoff. De originele titel van Duistere zaken wordt mooi vermeld, maar de oorspronkelijk uitgever ontbreekt. Dat is trouwens niet alleen bij dit boek zo. Om maar niet te zwijgen van de originele titels van de verhalen, met de vermelding waar en wanneer ze eerder in verschenen. Dat is niet alleen voor een bibliofiel als ik belangrijk, maar ik denk dat anderen met mij dat ook wel leuk om te weten zouden vinden. Niet dat ik ze niet vind op den duur, maar als dat gewoon… een volgend maal… in de colofon zou kunnen… dan zou me dat zeer aangenaam zijn!

Welnu… laten we de verhalen an sich eens overlopen!

– Twee getalenteerde rotzakken (SF)
Het eerste verhaal in deze bundel is een lang kort verhaal, over hoe een schrijver en een schilder ineens aan hun fabelachtig talent zijn gekomen. Het is ook een verhaal van de vriendschap en de liefde tussen twee boezemvrienden. Een rustig verteld en prachtig verhaal!
– De vijfde stap (geen fantastiek)
Mooi verteld verhaal over een alcoholist die van zijn sponsor de lijst met slechte zaken over zichzelf moet vertellen aan een wildvreemde.
– Willy de Weirdo (HO)
Willy en opa hebben een speciale band. Willy, een jongen met vreemde gedachten in zijn hoofd, en opa, op sterven na dood. Willy en opa praten veel. Willy vraagt en opa verteld verhalen. Een verrassend einde én een even verrassend…
– Danny Coughlins nare droom (FA)
Uitermate intrigerend verhaal! Het zou in de jaren 60/70 van de vorige eeuw als een volwaardig boek in een pocket uitgegeven kunnen zijn en geen slecht figuur geslagen hebben als een Bruna FeH deeltje. Maar hier, in Duistere zaken is het een geweldig en lang verhaal (of een novelle). Zoals gezegd een intrigerend verhaal, waarvan de fantastieke waarde gering is, maar dat doet er niets aan af. Danny Coughlin krijgt een nare droom, die werkelijkheid wordt in alle gruwelijke details. Het verhaal is geweldig uitgewerkt en leest als een sneltrein!!!
– Finn (geen fantastiek)
Onwaarschijnlijk verhaal, maar wel leuk. Een jongen wordt per abuis aangezien voor iemand anders en ontvoerd en gemarteld. Geen fantastiek, maar… met plezier gelezen.
– Op Slide Inn Road (geen fantastiek)
Prachtig verhaal en dan zonder overdrijving best nog wel een tweede keer gezegd worden. Helaas zit er geen greintje fantastiek in. Er is een hoofdrol weggelegd voor de grootvader, die inwonend bij zijn zoon, schoondochter en twee kleinkinderen. Ze zijn onderweg naar zijn zus, die op sterven na dood is. Maar… op Slide Inn Road gaat niet alles naar wens.
– Rood scherm (SF)
Akelig, maar op een prachtige manier verteld verhaal. Een man heeft zijn vrouw vermoord. Ze zou zijn vrouw helemaal niet meer zijn, maar overgenomen door… een alien!
– De turbulentie-expert (HO)
Vindt jij vliegen fijn? Ik niet! Omdat ik niet meer hoef voor mijn werk… doe ik het ook niet meer. Op de grond is het al spannend genoeg! Maar het verhaal… het heeft een fascinerend begin, maar later wordt er teveel uitgelegd. Jammer! Het idee is goed, meer dan goed zelfs, maar het verdiend een betere afwerking!
– Laurie (geen fantastiek)
Aandoenlijk verhaal over Lloyd. Hij is net zijn vrouw verloren en zorgt niet heel erg goed voor zichzelf. Zijn oudere zus komt op bezoek en brengt een pop mee. Met heel veel liefde geschreven verhaal!!!
– Ratelslangen (FA)
Superieur spookverhaal dat net als het vorige verhaal met heel erg veel liefde geschreven is. Dat merk je aan alles. Het zou een vervolg op Cujo moeten zijn. Destijds vond ik het wel horror, maar geen fantastieke horror, dus is het ook niet opgenomen in Fandata. Nu… zoveel jaar later, heeft het een sterk Fantasy element, maar haal ik er niet meer dan een paar vage verwijzingen naar Cujo uit.
– De dromers (HO)
Angstaanjagend verhaal over een krankzinnige geleerde die mensen laat dromen, waardoor sommigen van hen demonische taferelen meemaken in die dromen. David, een Vietnamveteraan die tegenwoordig een stenograaf is, droomt tot het hem te gortig wordt. Prachtverhaal, maar supereng! Onderaan het verhaal staat: “Denkend aan Cormac McCarthy en Evangeline Walton”. Wat zou King hier nu mee bedoelen? Wie het weet… mag het zeggen!
– De Antwoordman (FA)
Prachtig verhaal! Er is weinig anders over te zeggen dan: Prachtig verhaal met een snufje Fantasy. Om het driemaal is scheepsrecht te maken: Prachtig verhaal!!!

Al met al is er over de gehele bundel niets anders te zeggen dan: Prachtige bundel!!! Een verhaaltje dat wat minder was, maar dat is Stephen King allang vergeven. De boog kan nou eenmaal niet altijd gespannen staan. Een wat minder van de twaalf… geen probleem! Een paar van de verhalen waren eerder verschenen in het Engels (en Italiaans), maar de meeste waren, tot mijn verrassing, speciaal geschreven voor deze bundel.

Zoals altijd heb ik van deze Stephen King genoten en wat mij betreft zit al weer klaar voor de volgende. Dat gaat weer even duren natuurlijk, maar gelukkig zit ik in de tussentijd niet zonder!!! De tijd vliet…

Jos Lexmond

Marco Kunst – De macht van Algas (JSF)
Lemniscaat b.v., Rotterdam (2024)
308 pagina’s; prijs 15,99
Omslag & Illustraties: Eveline Verburg

Voor zover ik weet heb ik nooit eerder een boek van Marco Kunst gelezen. En dat terwijl hij al meer dan voldoende Fantastiek heeft gepubliceerd. In Fandata.nl zijn er, buiten De Macht van Algas, al elf opgenomen. Hij debuteerde in 2004 met Gewist, ook al een dystopische sciencefiction roman. Wat ook nog eens het Charlotte Köhler Stipendium won (Het Charlotte Köhler Stipendium is een eenmalige aanmoedigingstoelage van € 5.000,- voor een getalenteerde beginnende Nederlandstalige auteur of vertaler van proza, poëzie, jeugdliteratuur, toneel of ander werk dat tot de literatuur wordt gerekend). Niets mis mee dus. Het was de start van de schrijverscarrière van Marco Kunst.

Mooi… maar waarom las ik nooit eerder een boek van Marco Kunst. Dat is wel simpel te beantwoorden. Ondanks dat ik een zwak heb voor jeugd Fantastiek, ben ik enerzijds toch wat meer op volwassen en Young adult Fantastiek gericht én anderzijds… een mens kan nou eenmaal niet alles lezen. Ik moet zeggen dat ik behoorlijk wat pogingen doe, maar alles… dat is toch wel knap veel. Dus keuzes, keuzes, keuzes… Toen ik tijdens mijn immer doorgaande zoektochten naar nieuwe titels tegen De macht van Algas aan stuiterde en de achterflap tot mij nam, ging meteen het sein op groen. Het verzoek om een recensie exemplaar was al naar Lemniscaat onderweg, voordat ik er eigenlijk zelf erg in had. Nu ben ik om en een Fan! Ik houd de komende uitgaven van Marco Kunst absoluut zeker scherp in de gaten!

Goed… het wordt tijd om De macht van Algas eens wat nader te beschouwen! De eerder genoemde achterflap die me om deed gaan: “Het is 2317. Het water is gestegen en Nederland heeft nieuwe grenzen. Walcheren is het laatste Zeeuwse eiland dat standhoudt. Op een avond maken Naomi, Bries, Lutijn en Wikke de grootste storm van hun leven mee… Bijna lijkt hun geliefde eiland ten onder te gaan, maar het oppermachtige bedrijf Algas weet een grote ramp te voorkomen. De prijs voor hun redding is echter hoog. Heel hoog… Lukt het Bries, Wikke en de anderen om Walcheren te bevrijden uit de klauwen van Algas?”

Als je interesse hebt in dystopie en dit je niet het boek in trekt… dan weet ik het niet. Het verhaal is welhaast een combinatie van de bezetting door de Duitsers in WO II, met de watersnoodramp uit ‘53, Big Brother is Watching You, Drones, de techniek van nu en dit alles overgoten met een steampunk sausje. Wat waanzinnig goed is gedaan!!! Het is gesitueerd in een verre toekomst, in 2317 welteverstaan. Naar mijn bescheiden mening iets te ver in de toekomst gezien de drones en de techniek van 2024. Een honderd jaar in de toekomst was meer dan genoeg geweest, maar een kniesoor die daarover valt. Hoe dan ook, de genoemde combi is een gouden wereldontwerp om het verhaal zich in af te laten spelen.

Wat me al vrij snel in gedachten schoot toen ik De macht van Algas begon te lezen, is dat ik meteen overeenkomsten met Koepel Goes (Een verhalenbundel van Charles van Wettum) zag. Niet alleen overeenkomsten, maar ook dingen waarin beiden verhalen elkaar prachtig aanvulden. Dat vond ik heel verrassend. Het leek wel of beide boeken voor elkaar geschreven waren.

Natuurlijk is De Macht van Algas het verhaal van een aantal Walcherse jongens en volwassenen die zich verzetten tegen een multinational Algas. Dit bedrijf redt Walcheren door het gat in de duinen te dichten en de rekening daarvoor aan de inwoners van Walcheren te presenteren. Dat is natuurlijk kort door de bocht, want in de dikke driehonderd pagina’s is heel wat spannends te vertellen. Ik kan je wel vertellen, dat op ik op een gegeven moment toch weer in de spannende jongensboek modus ging en verschillende malen op het puntje van mijn stoel zat. Het verhaal las als een trein en het was bijzonder jammer dat het ‘Uit’ was. Maar… wat mij betreft is de wereld waarin De macht van Algas zicht afspeelt, uitermate geschikt om er zich nogmaals nieuwe avonturen in af te laten spelen. Niet dat het Marco’s stijl is, maar toch… Voorlopig maar vast van De macht van Algas genieten! Laat je niet weerhouden!!!

Jos Lexmond

Guido Eekhaut – Wachten in Budapest (SF)
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (2024) Rare boekjes-reeks 66
77 pagina’s; prijs 7,95
Omslag: Ingrid Heit/Gert-Jan van den Bemd
Illustraties: Gert-Jan van den Bemd

De ontstaansgeschiedenis dezes is eigenlijk al een verhaal op zich. Wat zeg ik? Een regelrechte thriller, iets anders kan je het welhaast niet noemen! Wat is er gebeurd? Deze novelle werd al 40 jaar, of eigenlijk al 41 jaar (in 1983 voor de slechte rekenaars onder jullie) geleden geschreven. Het werd naar Remco Meisner gestuurd en meteen door de Guido uit zijn geheugen gewist. Ook Remco zorgde ervoor het werk te vergeten, omdat het onbedoeld onderin een onopgemerkte lade belandde. Tussen 1990 en 2007, had hij een tussenjaar, waarin hij andere bezigheden had. Na 2007 hetvatte hij het uitgeven van de Fantastische Vertellingen en de daarbij behorende nevenactiviteiten (waarschijnlijk had hij toen niets anders meer te doen), maar nog steeds bleef Guido’s vergeten werk, diep weggestopt én vergeten. Tot 2024… toen werd het opgevist en herontdekt. Dat was nog eens plezante verrassing. Remco las het én overtuigde Guido ervan dat het alsnog uitgegeven diende te worden.

Een aan de vergetelheid ontrukte novelle, waaraan weinig tot niets aan herschreven of gecorrigeerd diende te worden, omdat het perfect was zoals het was. Kom daar nog maar eens om tegenwoordig! Rijpen is een kunst en het is een proces dat geduld, expertise en kennis vereist. Of… gewoon vergeten, dan komt het ook wel goed. In de inleiding is te lezen dat het Guido verbaasde dat hij er zichzelf er zich nog enigszins in herkende. De geest van Ballard en de New Wave dwaalt nog immer in de tekst rond.

Het moet inderdaad apart zijn een dergelijk tekst uit de beginperiode van je schrijverschap na zo lang weer onder ogen te krijgen. Wachten in Budapest stamt uit de dezelfde periode als De afgrond van de Verwerping dat in 1983 bij Uitgeverij Kraaikop verscheen. Als ik het wel heb debuteerde hij met De kokon van God als Progressef Pocket in 1980, of misschien met Labyrinten, een verhalenbundel bij ‘t Muzertje in datzelfde jaar. Dus je ziet het… inderdaad in zijn beginjaren als schrijver. En als het dan na 41 jaar nog steeds staat als een huis… complimenten!!!

Het verhaal is wel verworden van pure dystopische SF, met een uitbrekende wereldwijde epidemie die de mensheid vrijwel volledig uitvlakte, tot een alternatieve geschiedenis met rake raakvlakken met onze eigen historie van de afgelopen veertig jaar. Het was voor mij een aangename verrassing, temeer ook door wat persoonlijke toetsen.

Mark Benedict vertrekt halsoverkop voor zijn uitgestippelde rijke leventje uit New York naar Budapest, Hongarije. Alles, behalve zijn geld, heeft hij achtergelaten. Zelf zijn vrouw! Het lijkt wel of hij op de vlucht is, maar waarom, of… waarvoor?

Een mooi stukje trof mijn oog onderwijl het lezen. Ik noteerde het even tussen de andere notities, die ik noteer tijdens het recenseren, zodat ik nog wat zinnigs (!) te zeggen zou kunnen hebben, tijdens het recenseren dezes.

“We weten reeds lang dat politici nooit de verantwoordelijkheid voor hun daden onder ogen kunnen zien; niet op persoonlijk en evenmin op maatschappelijk vlak. Ergens loopt er wat mis, en ze voelen zich bedreigd, en er wordt op knopjes gedrukt en voor we het beseffen, ligt een niet onaardig deel van de mensheid dood in de straten.”

Er valt nog veel meer te zeggen en te vertellen, maar ik neig al naar teveel gezegd te hebben, dus gewoon even aanschaffen, om zich dan mét mij te verwonderen over deze twee onwaarschijnlijke verhalen, dewelke beiden meer dan te genieten zijn!