Auteur: Jos Lexmond

Fairy Tale – Stephen King (HO)
Oorspr.: Fairy Tale (Scribner Book Company, New York City, New York) – 2022)
Meulenhoff Boekerij bv, Amsterdam (2021)
590 pagina’s, € 24,99
Vertaling: Annemarie Lodewijk
Omslag: Will Staehle/Unusual Corporation & DPS Design & Prepress Studio, Amsterdam

Stephen King… het is al zo vaak en door zoveel mensen gezegd, maar wat een schrijfgenie is deze man. Het lijkt zo gemakkelijk te komen en hem bijna geen moeite te kosten. Met het groeien der jaren, lijken zijn verhalen ook steeds meer te groeien, al was ‘meer’ welhaast niet meer mogelijk. Zijn gehele oeuvre staat al bol van de bestsellers. Als je ‘Fairy Tale’ alleen al openslaat, dan is het eerste wat je ziet, een onafzienbare lijst met boektitels, waar drie kolommen voor nodig zijn, want anders past dat niet meer op één pagina. Mocht je de lust bekruipen om eens met Stephen King te beginnen en al zijn boeken willen lezen, dan ben je, denk ik, zeker twee jaar (als het niet meer is) bezig om je daar doorheen te werken. En dan hebben we zijn korte verhalen nog niet eens meegeteld. Prachtig! Of je nu een vriend of vijand van Stephen King bent, je kunt alleen maar een diepe bewondering hebben voor zo’n prestatie!

Sommige mensen vinden hem te traag schrijven, of misschien te veel woorden nodig te hebben om het verhaal te vertellen, maar ik zit na anderhalve pagina al zo stevig in het verhaal, dat het onmogelijk is weg te leggen. Je wordt bij wijze van spreken rechtstreeks het verhaal ingetrokken. Dus… als het al traag is… dan is traag mooi!

Het is heel even later en ik ben nu bij pagina zeventig. Ik breek er even tussen uit om op te merken dat het lezen van ‘Fairy Tale’ op dit moment aanvoelt alsof ik in een warm bad zit. Het voelt als een oude, warme en behaaglijke jas en King schrijft als een elektromagneet. Het treft me alsof de schakelaar op ‘MAX’ staat. Einde intermezzo!

De superlatieven buitelen over je heen. Excuses, maar ik kan er niets aan doen. Overigens… er is, buiten wat hinten, nog steeds niets fantastisch gebeurt en ik ben inmiddels aangeland bij pagina 174, hoofdstuk 10. Maar het gaat gebeuren! Tussen neus en lippen merkt Stephen King nog even op dat de verteller ‘de bron der wereld’ ontleend heeft aan een griezelverhaal van Henry Kuttner. Ik kan het niet helpen, maar ik wil dat dan meteen terug zien te vinden, én… gevonden! Het komt uit ‘The Well of the Worlds’ uit 1953. U ziet wel dat het niet heel erg moeilijk was. King kent zijn klassieken.

Het verhaal! Charlie Readie, een jongen, zeventien jaar, hoort na een honkbaltraining de oude hond van meneer Bowditch, Radar, angstig en droevig janken. Als hij gaat kijken vindt hij meneer Bowditch in de tuin met een gebroken been. Hij belt 911 en het eind van het liedje, of misschien liever… het begin van het liedje, is dat meneer Bowditch in het ziekenhuis verdwijnt en Radar aan de goede zorgen van Charlie overlaat, alsmede ook de zorg over zijn huis. Een groot oud huis op de top van een hoge heuvel, met een afgesloten schuur in de achtertuin. Soms komen er vreemde geluiden uit de schuur. Charlie heeft zelf ook een voorgeschiedenis, maar daar moet u zelf maar over lezen. Als meneer Bowditch overlijdt, laat hij Radar aan Charlie, die inmiddels zijn hart heeft verloren aan de grote hond, maar ook een cassettebandje met een verhaal zo absurd, dat niemand het zou geloven. In de schuur zit een poort naar een andere wereld verborgen.

In eerste instantie leest het als een sprookje, maar allengs verwordt het tot een duister sprookje, tot een regelrechte nachtmerrie. Prachtig beschreven en prachtig verteld. Het heeft als basis, uiteraard zou ik bijna zeggen, zijn oorsprong in het sprookje ‘Vrouw Holle’ en het doet qua basisgegeven ook wel denken aan Kings verhaal ’22-11-1963’, maar daar blijft het wel bij. Het verhaal is volstrekt origineel. Het strijd bij mij om de persoonlijke prijs voor het beste recensieboek wat ik las in 2022, samen met ‘Verbonden’ van Octavia Butler. Kannie kiezen, maar het zegt voldoende als ik zeg dat ik eenenvijftig recensies schreef in 2022.

Als een soortement van ‘opdracht aan’ staat voorin het boek: Denkend aan REH, ERB en vanzelfsprekend, HPL. Ik heb zo’n idee dat velen van u dit gewoon voor waar aangenomen hebben en dat kan ik me voorstellen. Je moet een wel een beetje een Fantastiek Fan (lees: fanaat), zoals ik zelve, zijn om er Robert Ervin Howard (de geestelijk vader van Conan), Edgar Rice Burroughs (de geestelijk vader van Tarzan, Carson van Venus en John Carter van Mars, én meer) en uiteraard Howard Philip Lovecraft (de geestelijk vader van de wereldberoemde Cthulhu mythen) in te herkennen. Prachtige schrijvers van beroemde werken uit de geschiedenis van de Fantastiek én van helaas wat oudere generatie die de jeugd al niet meer herkend. Heel jammer!

Alweer een prachtig boek van Stephen King. Ik heb het al een paar keer gezegd. Ik ben alweer benieuwd naar zijn volgende boek. Het maakt me ook een beetje bang voor het komende King loze tijdperk. Hij verrijkt tenslotte al zo’n beetje mijn hele leesbare leven. Hij is tenminste al vijfenzeventig, hoelang tijd is hem nog beschoren? Het is haast niet voor te stellen dat deze gigant er niet meer zal zijn. Maar niet te lang over nadenken. Hoe dan ook… ‘Fairy Taile’ zeker aanschaffen! Ik weet zeker dat u, net als ik, binnen de kortste keren verknocht zult zijn aan het verhaal en het boek niet weg zal kunnen leggen!

Jos Lexmond

De zwarte schim – Johan Klein Haneveld (SF)
Godijn Publishing, Hoorn (2022)
290 pagina’s; prijs 19,99
Omslag: Jeroen Mies
Omslagillustratie: Cornell Göksu

Allereerst excuses dat het zo lang duurde voordat de recensie dezes kwam. ‘De zwarte schim’ verscheen al in juni van dit jaar en het is nu december (januari inmiddels). Kwalijk, maar aan mij ging een heel medisch traject het laatste half jaar voorbij. Daarvoor ook al, maar niet zo heftig als dit half jaar. Het recenseren gaat me ook wat moeilijker af. Het kost wat meer tijd, maar daar laat ik me niet door weerhouden het te doen. Excuses aan Johan Klein Haneveld en Godijn Publishing zijn zeker op zijn plaats. Bij dezen!!!

Al een paar keer eerder vroeg ik me af of Johan kleine Haneveld nu eigenlijk een schrijver van korte verhalen, of een schrijver van romans was. Daar kwam ik telkens niet echt uit. Van de week las ik het interview (het eerste deel dan) met Frank Roger op Fantasize.nl en daar zei hij (als ik hem mag quoten (denk het wel)): “Het korte verhaal is een aparte literaire vorm. Een verhaal is niet zomaar een kort romannetje. De meeste auteurs zijn goed in het verhaal of in de roman, maar zelden in beiden.” Dat zinnetje zette me alweer aan het denken en na lang wikken, wegen en twijfelen moest ik hem toch gelijk geven. Uiteraard zijn er uitzonderingen. Een Jack Vance kon beiden heel erg goed en bijvoorbeeld Arthur C. Clarke was er ook best goed in, maar verder zie je toch dat een schrijver of het een, of het ander is. Frank Roger zelf is natuurlijk echt een korte verhalenschrijver, want Frank heeft nog geen roman gepubliceerd, maar dat zie ik hem ook niet doen. Hij is volmaakt tevreden met wat hij is. Maar goed, we hadden het nu niet over Frank, maar over Johan. Sinds bekend werd dat hij de EdgeZero Award 2021 (de trofee voor het verhaal dat door het lezend publiek als beste verhaal van een editie wordt uitgeroepen) met ‘Ontsnappingspoging’ gewonnen heeft, ben ik om en eruit. Johan is voor mij in eerste instantie een korte verhalenschrijver, met uitstapjes naar het romanschrijverschap, gelardeerd met uitwassen naar alle kanten die de Fantastiek ook maar te bieden heeft. Poe, Poe… dit was een zware bevalling.

Mag je daarom zeggen dat de boeken van Johan slecht zijn? Absoluut niet!!! In tegendeel zou ik haast zeggen, maar zijn kortere verhalen hebben iets van ‘Je ne sais quoi’ (ofwel… ik weet het niet), iets wat dus niet onder woorden te brengen valt, maar het is er wel. Ofwel… ik vind zijn korte verhalen net iets lekkerder dan zijn romans. Dit is lekker duidelijk, niet? Welaan… laat ik dan maar eens zeggen wat ik van ‘De zwarte schim’ vindt.

Space Opera… altijd leuk om te lezen. Keizerrijken, imperiale vloten, flar flung in de onmetelijke ruimte tussen melkwegen, gigantische ruimteslagen en militaire toestanden. Dat soort dingen komen er over het algemeen in voor, en hoe groter en meer hoe beter over het algemeen. Een aantal van deze Space Opera invloeden komen ook voor in Johans ‘De zwarte schim’. Maar… er zijn nog wat andere slimmigheidjes ingebakken, die je in eerste instantie niet door hebt, maar die je tegen het einde gaan verrassen. Dus leuk! Johan weet als geen ander de spanning op te bouwen en vast te houden, zodat je letterlijk en figuurlijk door het verhaal heen gesleurd wordt. Verder ga ik niet. Als je een rechtgeaarde SF-liefhebber bent, moet je ‘De zwarte schim’ gewoon aanschaffen en lezen. Voor mij was het een genot weer eens een echte Nederlandse Space Opera onder en door de ogen te krijgen.

Is de laatste alinea niet een beetje in tegenspraak met wat er daarvoor staat, Lexmond? Nee! Dat vind ik niet, want ondanks het feit dat ik genoten heb van ‘De zwarte schim’ blijf ik bij mijn standpunt dat Johans korte verhalen me toch meer aanspreken. Maar dat neemt absoluut niet weg dat ik zijn boeken hogelijk kan waarderen. Dus laat maar komen!!! Maar… de eerlijkheid gebied mij te zeggen dat zijn bundel: ‘De laatste verkenner. Verre werelden, verre toekomsten’ die in april bij Godijn Publishing staat te verschijnen, een grote aantrekkingskracht heeft op me. Dus daar kijk ik alvast naar uit.

Jos Lexmond

Zwartruimte – Jasper Polane (SF)
Quasis Uitgevers (2022)
321 pagina’s; prijs 27,00
Omslag: Petra Polane-Loijenga
Illustratie: Jasper Polane

In mijn laatste recensie, die van ‘Sterrenlichaam’ van Roderick Leeuwenhart, schreef ik dat Roderick met ‘Sterrenlichaam’ in ieder geval tot de hoofdklasse van SF-auteurs in het Nederlandse taalgebied was toegetreden! Graag had ik dat bij Jasper met zijn ‘Zwartruimte’ ook zo geschreven, maar Jasper behoorde al tot de hoofdklasse. Het houd nu hooguit in dat hij er nog steviger in staat!!!

Voordat ik met de eigenlijke recensie begin (natuurlijk ben ik allang begonnen) wil ik toch diegene complimenteren die verantwoordelijk is voor de algehele boekverzorging. Die wordt namelijk nogal eens vergeten en opereert meestal op de achtergrond. Uiteraard maakte Jasper de illustratie, maar voor de rest is toch Petra Polane-Loijenga degene (als ik het goed begrepen heb) die verantwoordelijk is voor de graphics. Het boek oogt zeer fraai, ademt luxe, stijl en is schitterend en dan heb ik het dus niet eens over de inhoud. Het boek ligt heerlijk in de hand tijdens het lezen. Elke auteur zou in zijn handjes knijpen met zo’n vrouw. Driewerf lof dus!!! Omslagontwerpers en ook illustrators worden nauwelijks genoemd in recensies, maar zijn meestal wel de gateway tot het boek en verhaal. Zonder een mooie omslag en illustratie meestentijds geen aantrekking en geen verkoop. Het smoeltje, om het zo maar eens te zeggen, is uitermate belangrijk.

En dan nu over naar de werkelijke recensie (zei hij, al bijna tweehonderd woorden ver in zijn verhaal zijnde). ‘Zwartruimte’ begint dus al in 2018 met het verschijnen van ‘Witruimte’ in Ganymedes 18 (en later nog eens als publiekswinnaar van 2018 in EdgeZero 2018). Deze zin om maar eens aan te geven dat de bestaansgeschiedenis meestal geen kattenpis is. Als je dus bedenkt dat het nu al 2022 is, wil dat zeggen dat Jasper er al 4 jaar mee bezig geweest is. Waarschijnlijk niet continu. Er zal best nog wel wat anders tussendoor gebeurd zijn, maar op de achtergrond zal het altijd wel gespeeld hebben en zachtjesaan gegroeid zijn. Respect dus voor het doorzettingsvermogen. Je moet meer dan gemotiveerd zijn om een verhaal om te bouwen naar een consistent boek. Het resultaat is er dan ook wel naar. De opgeroepen beelden zijn rijk geïllustreerd als je ze tot je neemt. Het verhaal munt uit door de gedane research en puilt uit van de details. Sommige zullen er niet echt toe doen, maar als ze er niet waren zouden ze node gemist worden. Ze vervolmaken en verlevendigen. Ook ‘Zwartruimte’ is alweer SF van internationale allure en verdient, net als ‘Sterrenlichaam’ van Roderick Leeuwenhart een Angelsaksische (en wellicht ook een Chinese) vertaling en introductie.

En nu… nu moet ik iets vertellen over de inhoud! Een schier onmogelijke taak, want je kan er niet zomaar een paar stukjes uit plukken, dat zou geen eer doen aan het verhaal. Maar het verhaal is complex, tijden lopen in elkaar over en mensen blijven mensen, ondanks dat ze hun menszijn ontgroeid zijn. Ze zijn meer dan dat geworden en schikken tijdlijnen en veranderen werkelijkheden naar believen en behoefte. Lopende band medewerker Tobias RGZ-193 is een dromer en hij mijmert er vaak op los. Hij en zijn collega’s zijn niet meer dan slaven opgedreven door opzieners met stroomstokken, die elektrische schokken uitdelen als het werk niet naar wens en/of voldoende snel wordt uitgevoerd. Maar Tobias ziet patronen achter de gang van zaken en heeft een gave. De gave om te begrijpen hoe ingewikkelde machines werken en uiteindelijk ook hoe de witruimte werkt en hoe hij er zelf beter van kan worden.

Het verhaal speelt zich af tussen 1453 en 2600, maar veel pijl is daar niet op te trekken omdat telkenmale een her configuratie van de tijd plaatsvindt, waardoor het tijdsbeeld telkenmale anders is. Pracht verhaal, om het nog maar eens te zeggen. En… als ik het goed begrepen heb, is Jasper er nog niet mee klaar. Een mailwisseling met Paul van Leeuwenkamp, bracht een geheel nieuw en nog niet ontgonnen terrein in dezelfde omgeving aan het licht. Of het een verhaal, of een nieuw boek wordt, is bij deze recensent nog niet bekend. Maar hij houdt het scherp in de gaten, want hij is inmiddels verslingerd geraakt aan de Witruimte, Zwartruimte of misschien wel Grijsruimte. Meer van dit graag!!!

Jos Lexmond

Sterrenlichaam – Roderick Leeuwenhart (SF)
Iceberg Books, Amsterdam (2022)
297 pagina’s, € 19,99
Omslag: Roderick Leeuwenhart/Michael van Zijl/David S. Goodsell

Nooit heb ik de verhaalversie van ‘Sterrenlichaam’, dat de Harland Awards 2016 won, gelezen. Althans, dat denk ik vrij zeker te weten. Pas sinds drie jaar ben ik voorselecteur van de Harland Awards (it’s dirty work, but someone’s gotta do it), dus wat dat betreft was ik te laat aan de bak. Voorselecteur zijnde, is trouwens ook geen garantie, dat je de winnaar te lezen zou krijgen. Aangezien de beste verhalen van de Harland Awards (trouwens ook die van de Waterloper), voor de gewone papierlezer (zoals ik) niet gepubliceerd worden, is het onmogelijk deze pareltjes tot je te nemen. Iets waar de weinige (en korte) haren die ik nog heb, telkens opnieuw recht van overeind gaan staan. Daar kan ik echt ontzettend pissig (excusez le mot) van worden. Wat is het nut van een (winnend) verhaal schrijven, als niemand het kan lezen? Vroeger, toen ik zelf nog meedeed aan verhalenwedstrijden, werden de hoogst geëindigde verhalen nog gepubliceerd. Doe gewoon een publicatie van de tien of twintig beste verhalen via Amazon.de en dan is het er gewoon en iedereen kan tenminste de winnende en hoogst eindigende verhalen lezen én ervan genieten. Naar mijn idee het doel van een goed verhaal.

En nu houd ik erover op. Ik zit me hier alweer op te winden en kwaad te maken en het haalt toch niets uit. Dus… nee, ik heb de verhalenversie van ‘Sterrenlichaam’ niet gelezen, NEE!!! Jammer, heel erg jammer, want dan had ik een beetje een vergelijk gehad. En dat heb ik graag. Roderick zelf niet, las ik ergens. Die is blij, dat hij het verhaal ergens goed verborgen heeft voor de goegemeente. Ik ben blij voor hem, maar voor mij ietsje (best wel veel) minder.

Maar goed… uitgezeurt! Blijft over… dit boek, waar ik overigens heel erg blij mee ben en, al lezende, van werd. Eigenlijk was het plan toch wel om ietsje anders met deze recensie te beginnen, als ik deed, maar: “IK BEN ZWAAR ONDER DE INDRUK VAN ‘STERRENLICHAAM’!” Zo… dat is eruit! Waar ik dan nog wel even aan toe wil voegen, dat het, buiten het Chinees om, ook maar eens heel erg snel in het Engels vertaald moet worden en dan op de Angelsaksische markt geïntroduceerd. Want daar hoort het thuis en het zal inslaan als een bom. Daar kunt u zeker van zijn! Roderick zal ze daar allemaal wel eens een poepie laten ruiken aan de andere kant van de plas.

Ha… ik zou haast vergeten nog iets over de inhoud te vertellen. Ik vraag me wel af of dat wel nodig is, want u heeft het boek vast allemaal al aangeschaft en gelezen en dan komt mijn verhaal als mosterd na de maaltijd. Maar mocht dat niet het geval zijn…

Japan heeft in de toekomst het voortouw genomen in de exploratie van het zonnestelsel en is op een reusachtig buitenaards lijk gestoten dat door de ruimte zweeft. Een mijnwerkersteam is op weg om dat lichaam te gaan ontdoen van kostbare en zeldzame elementen en vloeistoffen. De expeditie begint voorspoedig, maar een explosie maakt daar een eind aan en het team mijnwerkers moet ineens in de overlevingsmodus gaan om niet het loodje te leggen. De spanning tussen de hoofdpersonen neemt alleen maar toe. Achterdocht, angst en concurrentiestrijd gaan steeds meer een grotere rol spelen.

Kort maar krachtig. U moet het gewoon zelf maar lezen! Want… zo de spanning in het verhaal toeneemt, zo nam de spanning in mijzelf ook toe. Het was bijzonder lastig het boek weg te leggen, naarmate ik er verder in vorderde. Ook de rauwe schijfstijl van Roderick, waarmee hij niets uit de weg ging en zich geen grenzen oplegde, was meer dan welkom.

Maar… was dit het? Was dit het als verhaal? Misschien, maar ik zie er toch nog wel een vervolg aankomen. Of minimaal een verhaal dat zich in hetzelfde universum afspeelt. Hoe dan ook… beiden, of een van beiden, zou mij zeer welkom zijn. De bakens zijn gezet, de grenzen getrokken, dus… Roderick kan losgaan, wat mij betreft. Met ‘Sterrenlichaam’ is hij in ieder geval tot de hoofdklasse van SF-auteurs in het Nederlandse taalgebied toegetreden!

Jos Lexmond

Verbonden – Octavia E. Butler (SF)
Uitgeverij Signatuur, Amsterdam (2020)
362 pagina’s; prijs 26,99
Oorspronkelijk: Kindred, Doubleday, New York (1979)
Vertaling: Ine Willems
Omslag: James E. Ransome/Select Interface (Henk Koop)

Octavia Estelle Butler is vooral een echo uit de jaren zeventig en tachtig uit de vorige eeuw, wanneer haar eerste boek, vertaald in de SFEM reeks van de Arbeiderspers, verscheen. De SFEM reeks was een prachtig initiatief, uitgaven door vrouwen geschreven SF en prachtig vormgegeven, dat maar een kort leven beschoren was. Na zeven boeken, van onder andere Kate Wilhelm, Joanna Russ, Rachel Pollack en uiteraard Octavia Butler met ‘Patroonmeester’ (‘Patternmaster’), alsmede een anthologie, was de koek op. De koek voor Octavia Butler was in Nederland al veel eerder op. In 2006 verscheen haar verhaal ‘Bloedkind’ (‘Bloodchild’) in ‘De Locus Awards’ (The Locus Award For Best Novelette 1985) en dat was het dan voor Octavia Butler in Nederland. Nu in 2022 verschijnt dan eindelijk, en natuurlijk veel te laat ‘Verbonden’. Maar wat een vreugde! Wat een prachtig boek en wat een drama. Beter laat dan nooit, is hier toch absoluut het devies.

Verbonden is een verhaal waarin de sciencefiction, met name het tijdreizen (wel belangrijk), maar wel ondergeschikt is aan wat het werkelijk is: een literaire roman over het onrecht dat gekleurde medemensen is aangedaan in de loop der eeuwen. Gelukkig wordt tegenwoordig steeds meer ‘gekleurd’ weggelaten en blijft alleen mens over. Dat had al veel eerder moeten gebeuren en eigenlijk had onderdrukking als slavernij helemaal nooit mogen plaatsvinden. Toch is het nog geen gemeengoed en we zien ook weer voor en tegenovergestelde excessen, die de verschillen alleen maar weer aanwakkeren. Hopelijk is, in een nabije toekomst, dit allemaal voorbij en kunnen we als normale mensen met elkander samenwonen en leven.

Dat een SF-recensent, als ik, ‘Verbonden’ beoordeel, geeft wel aan, dat dit boek, dit verhaal (of liever misschien de auteur Octavia Estelle Butler), voor SF-gemeenschap belangrijk is. Het verhaal is ondanks (of misschien wel dankzij) het tijdreizen, tijdloos. En het maakt niet uit dat de originele uitgave al in 1979 verscheen. Of het trouwens SF te noemen is, dat is niet echt te zeggen. Er komen geen tijdreismachines, zoals in het verhaal van H.G. Wells of in ‘Back to the Future’, aan te pas. Misschien is Fantasy een betere term. Maar hoe en wat dan ook… het is een aanrader, voor welke tijd en genre dan ook.

De tijdreizen in het verhaal worden gedreven doordat een zesentwintigjarige zwarte vrouw (in 1976): Dana, op de een of andere manier gekoppeld is aan het blanke jongetje Rufus, de zoon van een plantage-eigenaar in 1815. Rufus ligt in het water en als Dana niet ingrijpt, zal hij verdrinken. Ze redt hem het leven en zal dat blijven doen. Ze keert weer terug, lang of kort, naar haar eigen leven in haar eigen tijd en keert weer terug naar het verleden als Rufus weer in gevaar verkeerd. Soms is ze snel weer terug, maar een andere keer blijft ze langer in het verleden en wordt opgenomen in de groep (van achtendertig) slaven van de vader van Rufus. Ze wordt aan het werk gezet en, wat erger is, onderworpen aan dezelfde doctrine waaraan de andere slaven ‘normalerwijze’ onderworpen zijn. Soms leidt dat tot verschrikkelijke tonelen. Het verhaal is prachtig en tegelijk bijzonder confronterend, mensonterend en is eigenlijk niet alleen bedoelt voor Fantastiek liefhebbers, maar voor eenieder. Echt!!! Iedereen dit boek moeten lezen.

De boeken van Octavia Butler worden recentelijk weer over de hele wereld opnieuw uitgegeven. Ik zou het meer dan toejuichen als al haar boeken in het Nederlands vertaald zouden gaan worden.

Jos Lexmond

Ganymedes-22
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (2022)
Rare Boekjes-reeks 63
357 pagina’s; prijs 12,95
Samenstelling: Remco Meisner & Paul van Leeuwenkamp
Omslag: Ingrid Heit/Vincent van der Linden (The Smile of the Chipanzee)
Verkrijgbaar op: https://shop.pr1ma.nl/ganymedes-22.html

Het nakend verschijnen van Ganymedes is een jaarlijkse bron van gespannen verwachting in huize Lexmond, althans bij ondergetekende. De andere bewoners kan het geen donder schelen en zal het een rotzorg zijn. Hoewel… de aanwezige hond (lees; hondje) zou met graagte pagina’s tot snippers verscheuren als hij daartoe de kans zou krijgen. Iets wat uiteraard het geval niet is. De kwaliteit van Ganymedes is dermate hoog, dat van verscheuren en versnipperen geen sprake kan zijn. U heeft het waarschijnlijk al begrepen, diegene met de gespannen verwachting en elke letter inzake Ganymedes spelt, ben ik. Wie met welk verhaal of dichtsel zal deze versie van Ganymedes weer opsieren? Kunnen Paul en Remco de kwaliteit zo hooghouden? Vragen die me naar de strot vliegen. Dus… ben ik altijd weer blij als ik de onvolprezen jaarbundel weer in de knuisjes kan houden en kan beginnen met recenseren. Want ja… dat hoort er ook bij. Dus… nu even stil allemaal, opa moet aan het werk!!!

-Abram Hertoys – Huidoffer (FA)
Verhaal van een onmogelijke liefde, of toch wel. Een verhaal met een dermate hoog niveau als opening. Zie daar nog maar eens overheen te komen. Prachtig verhaal in het sprookjesachtige noorden.
-Ard Walburg – Een zilte troost (FA)
Ard Walburg neemt ons mee door alle stadia die de schrijvers onder ons meemaken. De persoonlijke toppen en dalen, zijn misschien niet zo hoog of zo diep, maar illustreren wel wat elke schrijver vroeg of laat op zijn pad vindt. Of… projecteer ik het misschien op mezelf?
-Charles van Wettum – Beëindiging (SF)
Je komt Charles van Wettum tegenwoordig nogal eens tegen en dat is nog niet zo heel erg raar. Gedegen SF, waarvan je denkt: Waarom nu pas? Maar goed, beter laat excelleren, dan nooit excelleren. Prima whodunit, of misschien liever: whateverdunit!!!
-Debby Willems – Bitterzoet (SF)
Debby Willems is steeds meer een geziene gast aan het front van de diverse schrijversslagvelden. Dit keer snijdt ze een heikel punt (hoewel snijden niet de meest gewenste term is in deze) aan, dus beweegt… ai, wegen… ook al niet. Eh… behandelt ze een knellend… sorry, net als het kledingstuk kom ik hier niet meer uit. Ons (sorry) boeit het niet meer, maar wie heeft er tegenwoordig geen last (brst…nee… ook niet) mee. Consumeer (Fck) het verhaal zelf maar!!!
-Emanuel Claessens – Ten oosten van Eden (FA)
Verwarrend en zorgelijk en je in psychologische nood achterlatend, dat is wat Emanuel Claessens doet met dit verhaal. Tegelijk is het mooi en verrassend, met een tijdsbesef dat ontbrekend is, maar toch smaakvol en intrigerend. Je komt nergens achter, maar toch is het bevredigend.
-Frank Roger – De pillen (FA)
Je zal maar, buiten je schuld, in de wereld van een ander verzeild geraken, dan ben je er mooi, heel mooi, klaar mee. Het is zeker niet het eerste verhaal van Frank, en het zal ook heel erg zeker niet zijn laatste zijn. Maar het is zeker en vast wel weer een mooie!!!
-Gert-Jan van den Bemd – Overlevingsdrang (Geen)
Boeken, een plaag? Zeker! Maar wat eraan te doen? Geen fantastiek, maar wel leuk!
-Guido Eekhaut – De onzichtbare man in de geschiedenis (SF)
In principe ben ik in elke fantastieke auteur geïnteresseerd. In de een wat meer, in de ander wat minder. Guido hoort duidelijk bij de ‘wat meer’. Als je ‘De onzichtbare man in de geschiedenis’ tot je neemt, weet je waarom. Een stevige snuif ‘Foundation’, meer hoef ik zeker niet te zeggen!!!
-Isabelle Plomteux – Pantserkoorts (FA)
Het verhaal van Isabelle was een grote verrassing voor me. Ik wist niet dat ze een verhaal kon schrijven. Maar… ze kan het… en hoe!!! ‘Pantserkoorts’ is meer dan een teaser. IK WIL MEER!!!

En dan is er, zoals altijd, de sectie poëzie gevuld met: Caren Peeters, Jan J.B. Kuipers, Bart de Wolf Charles van Wettum en Marvel Ozymantra. Nog steeds geen verstand van, dus nog steeds geen mening over. Jammer!!!

-Jaap Boekestein – Het doolhof van diepe gedachten (SF)
Boekestein en Sergio, een combi die garant staat voor een intergalactisch avontuur zonder weerga. Dit lijkt een verhaal uit de begintijd van Sergio Wilhelm Wang-von Luhfthoven’s avonturen, maar daardoor niet minder mooi. Met Sergio heeft Jaap een prachtige en perfecte Vanciaanse galactische avonturier geschapen!!!
-Jan J.B. Kuipers – Zeven manieren om van je schulden af te komen (SF)
Mijn hele leven, althans zo lijkt het, overspoelt Jan J.B. Kuipers (samen met of zonder zijn broer) mijn universum met zijn (hun) universa. Niet dat ik ze altijd helemaal begrijp, maar ik onderging ze manmoedig en met verve. Zo u nu ook. Manmoedig, met verve en met vreugde. Dat laatste immer!!!
-Jasper Polane – Tijdstremming (SF)
Jasper Polane is schrijver, regisseur en uitgever. Maar toch in de basis, schrijver, schat ik zo. Dat etaleert hij dan ook zeer vakkundig in het fijne ‘Tijdsstremming’. Wat is tijd toch een subjectief begrip.
-Johan Klein Haneveld – Nieuwe mensen (SF)
Johan heeft een groot denkraam, om zo maar eens met Marten Toonder te spreken. Een groot denkraam dat er zorg voor draagt dat ideeën constant naar boven en buiten borrelen. ‘Nieuwe mensen’ is er daar een van. Een van velen!
-Dolf Wagenaar – De laatste post (FA)
Dystopisch en intrigerend verhaal. De raadsels zijn menig, de oplossing ook. Ik zwijg verder… De schrijver kennen we van eerder gepubliceerde verhalen in Fantastische Vertellingen.
-Karel Smolders – De Princeps en zijn erfgenamen (SF)
Karel weet me telkens weer te verassen. Van sterk naar ijzersterk en terug. Dit keer een supersterke dystopie, die een utopie lijkt.
-Laura Scheepers & Mike Jansen – Wilde jachten (SF)
Een nieuw koppel. Laura betrekkelijk nieuw in de fantastiek, Mike een oude ‘rot’ in het vak. Een dystopische pennenvrucht, vermengt met zombies en andere fantastische figuren. Een verhaal zonder weerga. Een regelrechte kandidaat voor EdgeZero 2022 én met internationale allure!
-Paul van Leeuwenkamp – Interventie (SF)
Dystopie in optima forma. Het is ook een waar woord, dat als je net met pensioen bent, nooit meer vakantie hebt. Een enorm gemis. Erger misschien dan wel als een ‘Interventie’.
-Reinold Widemann – Kwakkelzaken (FA)
Kwakkels als voorlopers, of kruipers zo u wilt. Kwakkelresearch en kwakkelregistratie heeft het uitgewezen: Kwak…
-Remco Meisner – Protest (SF)
In eerste instantie een grappig aandoend verhaal, wat alras ontaard in een dystopische nachtmerrie waarin ‘over’ een afdoend voorzetsel blijkt te zijn. Als voorbeeld: Over de top, of: overtrokken. U bedenkt er zelf vast wel een betere. Toch een overweging waardig.
-Robert Smets – Later die dag (SF)
Intrigerend verhaal. Ogenblikkelijk sprong me de gedachte in het hoofd, naar een directe opvolgende, naar de opvolgende. De gedachte was niet meer te stoppen.

Hopelijk ben ik bij de beschrijvingen van de verhalen niet al te cryptisch of vaag geweest. Meestal valt het kwartje wel als het verhaal gelezen is en… zo niet… dan heb ik in ieder geval mijn best gedaan.

Zoals immer, dat bleek dus wel, zeer zeker alweer een prachtige anthologie. Jammer dat het nu alweer gedaan is en er niets anders op zal zitten dan dat we weer een jaar moeten wachten op de volgende Ganymedes. Gelukkig wordt er in de hele wereld, en met name in ons eigen waanzinnig mooie taalgebied, toch voldoende interessant leesvoer geproduceerd, zodat we zeker en vast nog niet zonder komen te zitten. De tijd verglijdt zo al snel genoeg, dan dat we wensen dat het alweer een jaar verder is. We wachten af en lezen dus rustig door.

Jos Lexmond