Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld

Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld
Uitgeverij Ploegsma, Amsterdam, Prijs: € 15,00
Samensteller: Uitgeverij Ploegsma
Omslag: bij Barbara

Over het algemeen ben ik een recensent van volwassen Fantastiek, maar daarom niet minder geïnteresseerd in wat er zich op jeugd- of Young Adult gebied allemaal afspeelt op dat gebied. En zeker wat er aan dystopisch en klimaat fictie, hete items vandaag de dag, de ronde doet. Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld, werkte dus op me als de spreekwoordelijke rode lap op een stier. Een recensie exemplaar viel op de mat en toen bleek ook nog eens dat dit boek uitgegeven is zonder winstoogmerk en dat een deel van de opbrengst zal worden gedoneerd aan de jonge Klimaatbeweging (www.jongeklimaatbeweging.nl) én… het boek is gedrukt op papier gemaakt van landbouwafval (hoe ze dat gedaan hebben én met wat voor soort afval?), toen was ik al helemaal om. Dit boek moest gelezen worden! Uiteraard door mij, maar zeker door veel jeugd én waarom ook niet nog door een stelletje (groot)ouders.

Uiteraard was ik ook zeer geïnteresseerd in de inhoud. Ik lees al meer dan vijftig jaar SF en heb al zeer veel toekomstvisies, goede én ronduit slechte, gelezen. Utopieën zijn er tegenwoordig weinig meer, maar dystopieën, gelardeerd met of zonder klimaat fictie, des te meer! Dus… ik ben meer dan benieuwd wat de toekomstvisie is van de bekende schrijvers van dit moment. Jagen zij ons nog meer angst aan, of zijn nog wel hoopvol? We gaan het zien. Laten we ze één voor één maar eens onder de loep nemen!

– Marc ter Horst – Je mag ook niks meer (JSF)
Mats is een klimaatactivist en voert ook sabotage uit. Kleine, zoals een linze in een ventiel van een band van een (te grote auto) te stoppen, zodat de band langzaam leegloopt. Een meisje dat in een huis woont met een, te grote auto ervoor, betrapt hem. Leuk futuristisch verhaal met een romantisch einde.
– Milouska Meulens – De reis (JSF)
Een prachtverhaal, en niet alleen voor de jeugd! Een AI, die de wereldregering leidt, heeft fysieke reizen, vanwege de smog, verboden. Virtueel reizen, via de AI, is wel mogelijk. Maar… Yara Curari, ID 2506-2026.1850.1, wil écht reizen!
– Marco Kunst – T-rex (JSF)
Het is 2038. Joshua’s zus heeft een bacterie uitgevonden, die plastic eet. Volgens haar duurt het nog wel tien jaar voordat ze de bacterie, die ze T-rex gedoopt heeft, veilig los kan laten op de wereld. Maar… Joshua ziet nu al mogelijkheden. Dit verhaal geeft, net als andere verhalen van Marco Kunst, een fikse waarschuwing af!!!
– Zindzi Zevenbergen – Doggybag (Geen Fantastiek)
Bijzonder vermakelijk verhaal, maar tevens protest over het vele eten wat er dagelijks in de wereld in de vuilnisbak beland. Het verhaalt over de eerste dag als een serveerster in een restaurant. Het is evenwel geen fantastiek!
-Maria Postma – De strijd om de Brent Spar (Geen Fantastiek)
Spannend verhaal over het verzet van Greenpeace tegen het voornemen van Shell om de Brent Spar af te laten zinken in de Noordzee. Dit is echter een verhaal uit het verleden en geen over de toekomst, dus wat het eigenlijk in deze anthologie te zoeken heeft… in ieder geval geen Fantastiek! Beter was het een verhaal te schrijven over bedrijven die nog steeds het milieu vergiftigen, zoals: Tata Steel, Chemours, Nyrstar of weet ik hoeveel nog. Er is nog meer dan genoeg te doen!!!
– Mark Boode – Larco (JSF)
Fascinerend verhaal! Ergens in de nabije toekomst krijgt ieder kind van dertien een robot als gezelschap die, als hij/zij (of wat dan ook) zestien wordt, weer vertrekt. In de tussentijd leert de robot dat kind allerlei praktische dingen, zoals van alles over het milieu tot romantiek. Zo’n robot… dat lijkt me een geweldig idee!
– Mijke Pelgrim – Verrekijker (Geen Fantastiek)
Prachtig verhaal over uitheemse soorten, Oekraïense vluchtelingen en een vleugje romantiek, maar… helaas géén vleugje Fantastiek.
– Fikry El Azzouzi – Leyla en de kip (JSF)
Toekomstig gesprek tussen een vrouw en een Kip. Over hoe het kwam dat mensen geen kippen meer aten! Aardig niemendalletje voor tussendoor! Maar… waarom zou je een kip laten praten? Enig idee hoeveel hersenen erbij moeten om dat te realiseren? En waar moet je die laten? In een grotere kip met een grotere kop, die meer eet én dus meer poept?
– Anna Woltz – De lift (JSF)
Terwijl buiten zich een enorme hittegolf ontwikkeld, speelt zich binnen, in een lift, op school een drama af. Door een geweldige stroomstoring valt de lift stil en zijn een jongen en een meisje opgesloten. Er ontstaat een dialoog tussen de twee. Een gesprek tussen twee uitersten, of toch niet? Mooi verteld verhaal!
– Rima Orie – Het gezonken land (JSF)
In een verdronken land, vroeger Bangladesh geheten, doen een aantal mensen onderzoek op de boven water gebleven eilanden. Monique en haar ouders behoren tot de groep. Er zijn eilandbewoners. Herontdekte inboorlingen? Weinig origineel verhaal én het was beter geweest dan eens te kijken hoe het dan in Nederland gesteld is. Als je echt een hoopvol verhaal wilt schrijven, dan had het beter gegaan, zoals in Ziltpunkverhalen, bedacht door Tais Teng en Jaap Boekestein. “Ziltpunkverhalen zijn grootse sciencefiction ideeën gemengd met onvervalste Hollands Glorie. De zee, dijken, windmolens, handelsgeest en bombastische megatechnologie. Dat is ziltpunk!”, aldus Tais Teng. Nederlanders, en dan vooral Volendammers, ontwikkelden technologieën om orkanen te temmen en Levende dijken (waarin slimme dijken overal ter wereld land ontginnen en hierdoor van Nederland een supermacht maken. DAT is hoopvol!!!
– Thijs Goverde – Oermannen in de Buurtkeuken (JSF)
Een verhaal over een ouderwetse barbecue dat zich al snel ontwikkeld als een slapstick! Leuk, daar niet van, maar of het nu thuishoort in een anthologie met een serieuze ondertoon als dit?
– Elin Meijnen – Ik zal zingen (Geen Fantastiek)
Heel erg mooi verhaal! Het speelt zich af in het hier en nu. De muziek, het protest. Een meisje dat vooral de muziek, en het protest daarin, voelt. Geen Fantastiek, maar wel machtig mooi!!!
– Marloes Morshuis – Stille nacht (JSF)
Pracht van een origineel verhaal over een toekomst waarin de zon gedimd wordt om de temperatuurstijging op aarde tegen te gaan. De methode an sich is zeer vervuilend. Een verzetsbeweging ‘Silent Knights’ probeert erger tegen te gaan. Magnifiek verteld én voor mij een van de beste verhalen in deze anthologie!
– Esther Walraven – Boer zoekt toekomst (Geen Fantastiek)
Prima verhaal over een boerenzoon die twijfels heeft over zijn opvolging na zijn vader. Voor hetzelfde geld was het wel fantastiek geweest, maar nee, helaas niet! Maar heeft het heel erg veel effect als klimaat fictie? Ik denk het haast niet!
– Tom De Cock – De Kleine Kaap (JSF)
Waanzinnig mooi verhaal wat zeker strijd met Stille nacht om het mooiste verhaal in Hoopvolle verhalen. Een meisje, Stacey, kan zich niet verplaatsen via het ‘Flashen’ (teleporteren) zoals iedereen. Nooit gekund ook. Maar… haar oma Nona wordt ziek. Ik denk toch stiekem dat dit verhaal gewonnen heeft!

Zoals her en der bijgevoegd commentaar blijkt, ben ik zelf niet erg enthousiast over het hoopvolle einde van de wereld. En… met deze anthologie krijg je in de toekomst geen mensen op de barricaden, iets wat zeker nodig zal zijn. Het had van mij best wat pittiger en met duidelijke aanklachten of verhalen die ertoe doen qua klimaatdoelen, schoon water productie, schone lucht er wat er voor nodig zou zijn in een schone wereld te kunnen leven. Extreme oplossingen zijn ook oplossingen. Misschien was het toch beter geweest om naar de SF te kijken, zoals Johan Klein Haneveld doet in de klimaatverzamelbundels die hij samenstelde voor Uitgeverij Macc, zoals Voor de storm, en Welkom in de broeikaswereld. Waarschuwingen in deze anthologieën, zijn duidelijker en zeker grimmiger! Moeten we de tere kinderziel beschermen! Natuurlijk, maar realisme is ook een groot goed!

Maar toch… toch ben ik blij met deze Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld. Het is een aanzet en wie weet wat er uit voortkomt. Een Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld 2? Met daarin wat meer kritische verhalen? Gewoon doen!!!

Jos Lexmond