Angelieke Uittenbogaard-Janssen – Herhaling (SF)
Iceberg Books, Amsterdam (2024)
244 pagina’s, € 17,99
Omslag: Aurèle Pradal/Michael van Zijl
Herhaling… een debuut? Ik dacht het eerst wel, tot ik eerst eens Fandata checkte en daar stond Angelieke Uittenbogaard (waarschijnlijk toen nog niet getrouwd met meneer Janssen) gewoon in met een horrorverhaal Donkere diepte, wat opgenomen was in de anthologie: Gentasia Awards uit 2015. Mij was de anthologie onbekend (denk ik), dus hoe die in Fandata opgenomen was geraakt? Maar goed… toen ik wat verder keek dan mijn neus lang was, ontdekte ik nog meer moois. Puff over de belevenissen van een puppy in zijn eerste levensjaar, gezien door de ogen van het hondje zelf. Verschenen bij Zilverspoor in 2015 en later nog eens als luisterboek in 2017. In 2018 publiceerde ze Leven uit liefde bij Brave New Books, alsmede de non-fictie Aanschaf en verzorging van een hond in hetzelfde jaar bij dezelfde schrijver. Ook vond ik nog een fantastiek verhaal op de OOTW (Out of this World) site. Dus… conclusie: Angelieke was geen debutant, maar debuteerde toch met een SF roman bij Iceberg Books. Dat was inmiddels wel een uitgeverij van naam en faam geworden op SF gebied, dus je mag aannemen dat die niet zomaar elk manuscript op de markt gooien. Je mag gerust zeggen dat ik benieuwd was.
In een nabije toekomst waarin de vervuiling van de aarde door een nucleaire ramp onomkeerbaar is geworden, treden er mysterieuze verplaatsingen op van personen in tijd en ruimte. Telkens duikt hierbij een eeuwenoud boek op, dat bij de lezer een kettingreactie van hersenactiviteit in gang zet. Tycho, betrokken bij de ontdekking van de ramp, ondergaat zo’n verplaatsing en belandt op een andere planeet die onlangs aan de hemel verscheen. Een kleine groep mensen weet eveneens naar de planeet te ontsnappen. Om te voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt en de schone, mooie planeet hetzelfde lot als de Aarde ondergaat, neemt zijn gedrevenheid extreme vormen aan. Welke menselijke offers is hij bereid te overwegen?
Dat is op zich geen verkeerd verhaal en trekt aan me. Het verhaal an sich opent lichtelijk verwarrend, wat ook wel te wijten is aan de ultrakorte (paar pagina’s) hoofdstukken. Als voorbeeld: toen ik dit stukje schreef was ik op pagina 90 aanbeland en begon ik aan hoofdstuk 21! In totaal zijn er 59 hoofdstukken, plus een epiloog, op 244 bladzijden!Maar goed, al doorlezend begon er zich toch een overzichtelijke geheel te ontvouwen.
In grote lijnen heb je het verhaal al op de achterflap opgedaan en daar ga ik verder niet echt op in. Op zich is Herhaling een grandioos boek als SF debuut zijnde en zelfs al zou het geen debuut zijn, dan zou het nog de moeite waard zijn. Maar toch zie je her en der wel dat Angelieke een ongetraind SF schrijver is. Op sommige momenten krijgt het verhaal een wat naïeve toonzetting en er zijn zeker vragen te stellen over bijvoorbeeld het boek Herhaling. Waar komt het vandaan, wie heeft het geschreven en waarom heeft dat stuk tekst een dergelijk effect op mensen, waardoor ze verplaatst worden naar Silhouette, of naar plekken elders op aarde? Kan er op een zwaar verontreinigde planeet, waar je niet zonder ademmasker kunt rondlopen, wel plekken zijn, waar bomen, dieren zijn en een adembare atmosfeer is? Het lijkt me vrij onmogelijk. En van onmogelijkheden, daar krijg ik toch een onbestemd gevoel en twijfels van.
Even nog tussendoor. Als je een kwart fles cointreau (40%) achter de kiezen hebt, functioneer je nadat je met je hoofd van een leuning af schiet, niet meteen fris en fruitig genoeg om een muf ruikend boek te onderzoeken, denk ik. Misschien is eerst koffie, paracetamol en een stevig ontbijt, of misschien wel eerst even stevig over de nek gaan, noodzakelijk!
Een en ander (en de twijfel negerend) neemt niet weg dat het verhaal boeiend en goed te verteren was. Zoals gezegd kan Angelieke nog wel wat training gebruiken. Misschien moet ze eens wat opsturen naar de Harland Prijs, of Waterloper, of wat voor verhalenwedstrijd dan ook, waar ze nog van alles en nog wat op kan steken van de juryrapporten.
En… als ik me niet vergis, zit er onvermijdelijk vervolg aan te komen. Als dat zo is, dan zal ik het dan met liefde en plezier lezen en proberen er wat zinnigs over te zeggen!
Jos Lexmond