Tirade 486. Horrornummer (DIV)
Uitgeverij Van Oorschot, December (2021)
89p., € 12,50 (voor dit nummer)
Samensteller: (niet met name genoemd)
Vormgeving: Emile Efdée
Omslagillustratie: Henk Schiffmacher
Te bestellen via: www.tirade.nu
“Tirade is een Nederlands literair tijdschrift, dat werd opgericht in 1957 door uitgever G.A. van Oorschot te Amsterdam. Het verschijnt nog steeds bij de door hem opgerichte uitgeverij”. Deze voorgaande tekst is afkomstig uit Wikipedia, waarvoor dank! Ik had wel eens van dit tijdschrift gehoord, maar er geen idee van dat er een horroreditie van was. Leuk dus om te horen én leuk om te lezen. Achteraf blijkt dat er (nu) vier nummers op Fandata.nl opgenomen. Het is dus zeker waard er meer onderzoek naar te doen. Wie weet wat er allemaal nog meer tevoorschijn komt!
Tirade 486, het Horrornummer kreeg ik toegestuurd van Deborah. Zij had niets met horror en ik des te meer. Waarschijnlijk heeft ze dat via een eerdere recensie van mijn hand opgemerkt en vroeg me of ik het wilde hebben en eventueel recenseren. Ze stuurde het me geheel en al vrijblijvend én gratis toe. Het was vergezeld van een leuk kattebelletje: “Onder de schrijvers zijn zelfs dichters. Mocht je overwegen een recensie te schrijven, dan is het misschien leuk om te kijken of die ‘andere dingen’ doen dan ‘gewone schrijvers’”. Uiteraard wilde ik heel graag een recensie schrijven en zeker om te kijken of deze ‘ongewone schrijvers’ weer heel ‘andere dingen’ doen dan ‘gewone schrijvers’, waarbij de aantekening dat ‘gewone schrijvers’ in deze, natuurlijk de in het vrije en wild voorkomende horrorschrijvers bedoeld zijn. Deze vraag zal ik aan het einde van deze recensie zeker en vast beantwoorden. Helaas heeft een en ander even geduurd, ik was nogal achter geraakt met mijn ‘gewone’ recensies, voordat ik tot deze recensie toekwam. Maar nu dan toch.
Deze Tirade opent, na het voorwoord, met een tweetal essays. Normaal gesproken recenseer ik alleen de verhalen, maar op de eerste van Hannah van Binsbergen wil ik toch wel even ingaan.
– Hannah van Binsbergen – Een emmer grondels (essay)
Wel een leuke titel, daar niet van! Ze begint met als voorbeeld de videoclip van Robbie Williams, die tijdens een striptease, niet alleen zijn kleding afwerpt, maar ook het daaronder gelegen vlees van de botten. Mooie analogie! Hannah van Binsbergen schrijft een mooie essay, maar of ze (ondanks dat ze ‘Harpie’, een politieke roman met horrorelementen (?) schreef) de essentie van horror doorziet… ik weet het niet! Ok… ze las Lovecraft en noemde hem een uitgesproken racist en xenofoob. Is dat zo? Zelf heb ik dat nooit zo ervaren, maar ik weet wel dat het een van grootste horror (& SF) auteurs ooit was. Er zijn er natuurlijk meer, zoals bijvoorbeeld Clark Ashton Smith, August W. Derleth, Clive Barker én, niet te vergeten, onze eigen (in het taalgebied dan wel) Eddy C. Bertin.
– Daniël Vis – Simon (HO)
Daniël Vis is een Belgische schrijver en dichter. Zijn horrordebuut (denk ik) is van grote klasse! De waanzinnig opgebouwde spanning komt zachtjes, in een gruwelijk einde tot een explosie van weten. Kort maar zeer krachtig!
– Basje Boer – Kleine variaties (HO)
Basje Boer is een Nederlandse schrijver, tekstschrijver en filmessayist. ‘Kleine Variaties’ is een verhaal met een subtiele vorm van horror. Een literair verhaal met allerlei vormen van angst en verlangen en een relatie die langzaam maar zeker uitdiept in… meer, maar altijd afstandelijk blijft. Vreemd maar bevredigend verhaal!
– Alara Adilow – De stilte van de zomer en haar tussenruimtes (HO)
Alara Adilow is een Nederlandse transgender dichter en schrijver van Somalische afkomst. ‘De stilte van de zomer en haar tussenruimtes’ is een wel zeer bevreemdend verhaal met een bevreemdende titel. Een meisje spijbelt, drink whisky en rookt joints. Een ontmoeting in een verlaten pand met een meisje in een hemelbed op zolder is bepalend. Er is macht en zijn paranormale vermogens, maar… wat, hoe en wanneer?
– Roos van Rijswijk – Papa (HO)
Roos van Rijswijk is een Nederlandse schrijver, presentator, docent aan de Schrijversvakschool Amsterdam, recensent en vertaalde fictie voor het NRC. Een uitermate eng, en soms experimenteel aandoend, horrorverhaal. Er zijn in en uit elkaar schuivende tijdsvlakken, met mensen uit die tijdsvlakken, welke toch een interactie hebben met elkaar. En dan… dan is er ook vader nog…
– Dominique de Groen – Jagersmaan (HO)
Dominique De Groen is een Belgisch dichter, schrijver en beeldend kunstenaar. Indrukwekkende horror, dat wel! Maar… iets te literair naar mijn smaak. Te literair om mooi te zijn. Voor mij dan! Ik zeg niet dat het nergens over gaat, integendeel… maar aantrekkelijk is anders naar mijn idee. Nu hoor ik je zeggen: “Moet horror aantrekkelijk zijn dan?” Voor mij niet, maar leesbaar is toch wel handig.
– Daan Doesborgh – Gregoriusmis (Geen)
Daan Doesborgh is een Nederlandse schrijver, vertaler, columnist, presentator, podcastmaker, redacteur van Tirade en oud-redacteur van Propria Cures. Er zijn spoken, dan wel geesten, maar toch kan ik niet zeggen dat het een verhaal is, dan wel iets in verhaalvorm. Daarom… niet opnemen in Fandata.
– Daphne Huisden – Fijne motoriek (HO)
Daphne Huisden is een Nederlands schrijver. Alleen in de trein op weg naar huis. De conducteur, een engerd die ze tracht te negeren, dringt zich aan haar op. De lens in haar oog breekt en ze doet een poging om de resten uit haar oog te halen voordat er schade ontstaat. De conducteur trekt aan de noodrem. De situatie is welhaast komisch te noemen, ware het niet… Leuk verhaal, niet echt heel eng, maar wel leuk.
– Julien Ignacio – Het silvere koord (Geen)
Julien Ignacio is een Nederlands-Arubaanse schrijver van romans, korte verhalen, blogs en theaterteksten. Ofschoon het een prachtig én gruwelijk verhaal is, is het geen bovennatuurlijke horror of Fantasy, dus geen opname in Fandata.nl. Het verhaalt van een haastige executie van een Amsterdamse hoer. Prachtig! De tijdsgeest en omgeving als decor. Een meer dan bekende hoer die live haar eigen laatste minuten verslaat! Nogmaals: Prachtig en niet te versmaden!
– Daan Heerma van Voss – Pighead (geen)
Daan Heerma van Voss is een Nederlandse schrijver en interviewer. Hoewel het een meer dan leuke vertelling is, kan ik er geen horror in ontdekken. Alleen maar mensenwerk. Dus helaas voor ‘Pighead’ ook geen opname in Fandata!
Het horrornummer van Tirade was een geheel nieuwe ervaring voor me. Allemaal, zeker voor een genreman als ik, nieuwe (en voor mij, op een enkeling na), vrij onbekende auteurs. Het kostte weer een boel tijd fatsoenlijke biografieën samen te stellen voor opname in Fandata, maar dat is niet zo heel erg natuurlijk. Het nadenken over een antwoord op de vraag van Deborah: “Onder de schrijvers zijn zelfs dichters. Mocht je overwegen een recensie te schrijven, dan is het misschien leuk om te kijken of die ‘andere dingen’ doen dan ‘gewone schrijvers’”, dat kostte natuurlijk ook wel wat tijd. Maar… ik ben er toch uitgekomen! Zonder er eerst over na te denken, zou ik: “Nee”, gezegd hebben. Schrijvers zijn schrijvers. Geen verschil! Maar na er wat langer over nagedacht te hebben, wil dat toch wat nuanceren. Al deze bovenstaande schrijvers zijn poëten, literaire schrijvers of wat dan ook in de literaire wereld. Ze zijn geen geboren genreschrijvers, zoals bijvoorbeeld als Eddy C. Bertin, of welke horrorgenre schrijver dan ook. Begrijp me niet verkeerd. Uiteraard kunnen bovenstaande auteurs best wel horror schrijven, dat bewijzen sommigen hier absoluut wel met hun verhalen. Maar het zit hun niet in het bloed, het is geen natuurlijke drang. Hun natuurlijke drang zit hem in andere, literaire verhalen of gedichten. Een uitdaging als deze is leuk om te doen, maar geen dagelijks werk. Ik kan er niet echt een vinger op leggen, maar ik denk toch dat de literaire achtergrond van de schrijvers bij sommige verhalen toch in de weg gezeten heeft. Ik hoop dat ik je vraag hiermee afdoende beantwoord heb, Deborah En… zo niet… dan heb ik toch niet meer!
Ik hoop niet dat ik teveel tegen heilige huisjes aan geschopt te heb en ben wel benieuwd naar de reacties op deze recensie! En zekere angst bekruipt me nu toch wel!
Jos Lexmond