Paul van Leeuwenkamp – *Corresponderend (SF)
De boeken van Tijd van leven – 2
Stichting Fantastische Vertellingen, Nieuw-Vennep (2022) Rare boekjes-reeks 62
255 pagina’s; prijs 8,95
Omslag: Ingrid Heit/Marion van Delst
Voor de geboorte, deel 1 van De boeken van Tijd van leven verscheen al in 2014. Je moet dus welhaast tijd van leven hebben om straks in 2032 de gehele trilogie, als het al een trilogie wordt, gelezen te kunnen hebben. Vooral als je al op mijn leeftijd aangekomen bent. Lexmonden worden over het algemeen niet zo heel erg oud, dus het is maar de vraag of ik dat zal gaan halen. We gaan het zien.
Uiteraard moet je bovenstaand drama met een korreltje zout nemen. Het is een poging tot humor mijnerzijds, dat een zekere vorm van waarheid bezit. Ik weet pertinent zeker dat ik ‘Voor de geboorte’ gelezen heb, al lijk ik het destijds niet gerecenseerd te hebben. Ik kon er in ieder geval niets van terugvinden! Ik ga het niet herlezen op dit punt, want er liggen nog stapels recensieboeken te wachten. Maar volgens mij is elk deel ook los leesbaar, dus heb ik het ook dus maar voor dit moment los gelezen. Straks, als ze alle drie (of meer) verschenen zijn (en ik dan nog leef) lees ik ze nog eens achter elkaar. Altijd mooier bij trilogieën of reeksen.
De rug vermeld: “De Rare Boekjes-reeks biedt een springplank voor nieuw of miskend oorspronkelijk Nederlandstalig talent.” Nu is Paul van Leeuwenkamp van alles, maar nieuw of miskend talent kan je hem allerminst noemen. Als je hem bezoekt op Fandata.nl, dan staan er twee (het worden het er met deze dus 3) boeken in en een hele rits verhalen, waarvan ik steekproefsgewijs een verhaal in, bijvoorbeeld het (helaas) teloor gegane King Kong uit 1983, tegenkwam. (Hij timmert natuurlijk al eerder aan de weg. Een tussenliggend verhaal in Corresponderend stamt al uit 1980, zoals u kunt zien). Om over de gigantische hoop biografieën, gedachten, artikelen en essays nog maar te zwijgen. Ook is hij medesamensteller (samen met Remco Meisner) van de jaarlijkse Ganymedes bundel met immer een grote kwaliteit aan Nederlandstalige fantastieke verhalen. Noem dat maar nieuw of miskend! Hij is niet voor niets de winnaar van de Bemoste Beeld-prijs in 2013 (Zie hier https://fantastischevertellingen.nl/index.php/Bemoste_Beeld-prijs voor meer info). De illustere voor- en na-gangers, maken duidelijk dat dit een prijs is, die niet door zomaar iemand gewonnen kan worden.
Maar goed… tot dusver de bloemen en de veren!
‘Corresponderend’ kan je een eenzijdige briefroman noemen. Eenzijdig in de zin van dat de brieven vanuit de persoon Paul geschreven worden, waarin hij duidelijk anticipeert op reacties van de geadresseerde Anna. Het gaat om gebeurtenissen die beide meemaakten, of meningen van Paul, doorspekt met herinneringen. Anna is een vriendin van Paul, een goede vriendin en soms een héél goede vriendin. Tussen de brieven door, verhalen over een toekomstig, dystopisch en overvol Nederland, niet langer een land, maar een stad! Of de verhalen de wereld weerspiegelen waarin Paul en Anna zich bewegen, dat vind ik moeilijk om te zeggen. Ik zal de verhalen hierna even noemen en kort beschrijven, dan krijg je misschien wel een idee.
-De kaping (SF) (Eerder verschenen in Holland SF 03 (1979) en Ganymedes 5 (1980))
Een voor het examen geslaagd terrorist, krijgt op een eiland een maand verdiende rust. Geen mens om zich heen, stilte, zee en eenzaamheid. Heel wat anders dan het leven in de overbevolkte stad Nederland. Na zijn opdracht hoopt hij hier met pensioen te kunnen gaan.
-Wat extra tijd (SF) (Eerder verschenen in SF Terra 60/61 (1982))
Waarin ik maak wat extra tijd voor je een extra betekenis krijgt!
-Nog steeds of weer: Luistert u eens! (SF)
Prachtig en hilarisch verhaal, waarin de waarheid niet eens in het midden ligt. De gebeurtenissen, evenwel, passen wonderwel bij het verhaal.
-Mist (HO) (Eerder verschenen in: Manifesto Bravado 01 (1991))
Fantasmorgen in de mist. Dwergen, monsters, dwangbeelden. Nachtmerries sturen kwade dromen. Waar of onwerkelijkheid?
-Nieuwjaarsreceptie (SF) (Eerder verschenen in: Fantastische Vertellingen 16 (1983))
Verhaal over een man, wiens baan overgenomen is door een robot, wanneer hij met pensioen gestuurd werd. Wat nu?
-Apparatenverliefdheid (SF)
Een zeer aandoenlijk verhaal over het ontstaan van liefde tussen Jan en een koffieapparaat, wat ook weer zijn eigen gedoe oplevert.
-De Future 27 (SF) (Eerder verschenen in: SF Terra 53 (1981))
De Future 27 is een supercomputer gekoppeld aan allerlei nieuwsbronnen. Ook is het mogelijk een mens aan te koppelen, die zo vijftig jaar naar de toekomst verplaatst kon worden. Leuk detail hier is dat het verhaal in 1981 geschreven werd en dat het nu, op dit moment, drieënveertig (bijna vijftig) jaar verder is.
-Stoeptegels (SF) (Eerder verschenen in: Holland-SF 06 (1993))
Huh…? Dat zal het wel zo’n beetje zeggen, denk ik. Wat een vreemd, maar ook heel erg leuk verhaal! Maar… waar het naar toe wil, of… over gaat… Geen idee!
De vele verwijzingen naar muziek en bands in zijn brieven aan Anna, deden herinneringen terugkomen tijdens het lezen. Paul en ik zijn bijna even oud (hij is een klein jaar jonger dan ik) en blijkbaar hadden we, min of meer, dezelfde smaak in muziek destijds). De verwijzing naar Roxy Music brachten een lang vergeten anekdote terug, die ik jullie niet wil onthouden.
Ik maakte vroeger, toen ik nog jong en onbezonnen was, deel uit van een vriendentrio, met lang haar en opgevoerde brommers. In 1972, inderdaad… zo lang geleden al, debuteerde Roxy music met ‘Virginia Plain’. Daar waren wij drieën helemaal idolaat van. In die tijd had een van ons (niet ik) verkering met een meisje uit Nuenen en dus trokken wij naar De Vank aldaar, om op stap te gaan. Een diskjockey draaide plaatjes (diegene waar wij niet zo gek op waren), maar al gauw kwamen we erachter dat hij toevallig ook ‘Virginia Plain’ bij zich had. We vroegen wel tien keer ‘Virginia Plain’ (waanzinnige tekst en je kon zo heerlijk de laatste zin meebrullen: What’s her name? Virginia Plain!), gevolgd door ook nog een aantal keren de achterkant ‘The Numberer’ aan. Dat was niet naar de zin van de aanwezige Nuenense jeugd, met als resultaat dat we na sluiting van de Vank, door de straten van Nuenen nagejaagd werden door diezelfde jeugd. Wij waren sneller! Prachtige vergeten herinnering. Daarvoor ben ik je dankbaar, Paul!
Afijn… terug naar de recensie!
Of je het eenzijdige briefverhaal nu als fantastiek kunt bestempelen… ik zou zeggen van niet, of het moet zich (zoals eerder gezegd) natuurlijk in de (meestal) dystopische setting van de verhalen afspelen. Dan wel natuurlijk. De tussenliggende verhalen, waarvan de meeste (veel) eerder verschenen zijn, natuurlijk wel. Al met al maakt een en ander bij elkaar opgeteld een fascinerend verhaal. In hoeverre het verhalend proza is of een autobiografische roman… dat kan Paul en Paul alleen weten. Waarschijnlijk zijn wij allen (of moet ik voor mezelf spreken?) te beschroomd om het gewoon te vragen.
Excuses voor de lange recensie. Ik hoop dat u, met mij, het einde gehaald hebt. Deze recensie is zo lang geworden, omdat ik dacht dat er dermate veel over te zeggen was, plus natuurlijk de eigen herinnering, die ineens op popte en zijn deel opeiste. Hoe het ook zij… dit meer dan boeiende ‘Corresponderend’ maakt me heel erg benieuwd naar het derde deel van ‘De boeken van tijd van leven’. Als… het maar geen acht jaar gaat duren.
Jos Lexmond