Zwartruimte – Jasper Polane (SF)
Quasis Uitgevers (2022)
321 pagina’s; prijs 27,00
Omslag: Petra Polane-Loijenga
Illustratie: Jasper Polane
In mijn laatste recensie, die van ‘Sterrenlichaam’ van Roderick Leeuwenhart, schreef ik dat Roderick met ‘Sterrenlichaam’ in ieder geval tot de hoofdklasse van SF-auteurs in het Nederlandse taalgebied was toegetreden! Graag had ik dat bij Jasper met zijn ‘Zwartruimte’ ook zo geschreven, maar Jasper behoorde al tot de hoofdklasse. Het houd nu hooguit in dat hij er nog steviger in staat!!!
Voordat ik met de eigenlijke recensie begin (natuurlijk ben ik allang begonnen) wil ik toch diegene complimenteren die verantwoordelijk is voor de algehele boekverzorging. Die wordt namelijk nogal eens vergeten en opereert meestal op de achtergrond. Uiteraard maakte Jasper de illustratie, maar voor de rest is toch Petra Polane-Loijenga degene (als ik het goed begrepen heb) die verantwoordelijk is voor de graphics. Het boek oogt zeer fraai, ademt luxe, stijl en is schitterend en dan heb ik het dus niet eens over de inhoud. Het boek ligt heerlijk in de hand tijdens het lezen. Elke auteur zou in zijn handjes knijpen met zo’n vrouw. Driewerf lof dus!!! Omslagontwerpers en ook illustrators worden nauwelijks genoemd in recensies, maar zijn meestal wel de gateway tot het boek en verhaal. Zonder een mooie omslag en illustratie meestentijds geen aantrekking en geen verkoop. Het smoeltje, om het zo maar eens te zeggen, is uitermate belangrijk.
En dan nu over naar de werkelijke recensie (zei hij, al bijna tweehonderd woorden ver in zijn verhaal zijnde). ‘Zwartruimte’ begint dus al in 2018 met het verschijnen van ‘Witruimte’ in Ganymedes 18 (en later nog eens als publiekswinnaar van 2018 in EdgeZero 2018). Deze zin om maar eens aan te geven dat de bestaansgeschiedenis meestal geen kattenpis is. Als je dus bedenkt dat het nu al 2022 is, wil dat zeggen dat Jasper er al 4 jaar mee bezig geweest is. Waarschijnlijk niet continu. Er zal best nog wel wat anders tussendoor gebeurd zijn, maar op de achtergrond zal het altijd wel gespeeld hebben en zachtjesaan gegroeid zijn. Respect dus voor het doorzettingsvermogen. Je moet meer dan gemotiveerd zijn om een verhaal om te bouwen naar een consistent boek. Het resultaat is er dan ook wel naar. De opgeroepen beelden zijn rijk geïllustreerd als je ze tot je neemt. Het verhaal munt uit door de gedane research en puilt uit van de details. Sommige zullen er niet echt toe doen, maar als ze er niet waren zouden ze node gemist worden. Ze vervolmaken en verlevendigen. Ook ‘Zwartruimte’ is alweer SF van internationale allure en verdient, net als ‘Sterrenlichaam’ van Roderick Leeuwenhart een Angelsaksische (en wellicht ook een Chinese) vertaling en introductie.
En nu… nu moet ik iets vertellen over de inhoud! Een schier onmogelijke taak, want je kan er niet zomaar een paar stukjes uit plukken, dat zou geen eer doen aan het verhaal. Maar het verhaal is complex, tijden lopen in elkaar over en mensen blijven mensen, ondanks dat ze hun menszijn ontgroeid zijn. Ze zijn meer dan dat geworden en schikken tijdlijnen en veranderen werkelijkheden naar believen en behoefte. Lopende band medewerker Tobias RGZ-193 is een dromer en hij mijmert er vaak op los. Hij en zijn collega’s zijn niet meer dan slaven opgedreven door opzieners met stroomstokken, die elektrische schokken uitdelen als het werk niet naar wens en/of voldoende snel wordt uitgevoerd. Maar Tobias ziet patronen achter de gang van zaken en heeft een gave. De gave om te begrijpen hoe ingewikkelde machines werken en uiteindelijk ook hoe de witruimte werkt en hoe hij er zelf beter van kan worden.
Het verhaal speelt zich af tussen 1453 en 2600, maar veel pijl is daar niet op te trekken omdat telkenmale een her configuratie van de tijd plaatsvindt, waardoor het tijdsbeeld telkenmale anders is. Pracht verhaal, om het nog maar eens te zeggen. En… als ik het goed begrepen heb, is Jasper er nog niet mee klaar. Een mailwisseling met Paul van Leeuwenkamp, bracht een geheel nieuw en nog niet ontgonnen terrein in dezelfde omgeving aan het licht. Of het een verhaal, of een nieuw boek wordt, is bij deze recensent nog niet bekend. Maar hij houdt het scherp in de gaten, want hij is inmiddels verslingerd geraakt aan de Witruimte, Zwartruimte of misschien wel Grijsruimte. Meer van dit graag!!!
Jos Lexmond