Het einde van de oceaan – Maja Lunde (SF)
Uitgeverij Signatuur, Amsterdam (2020)
342 pagina’s; prijs 22,99
Oorspr.: Blå – (H. Aschehoug & Co. (W.Nygaard), Oslo ( – 2017)
Vertaling: Lammie Post-Oostenbrink
Omslag: Moker Ontwerp
Alles in deze dystopische roman draait om water, en dan water in al zijn verschijningsvormen. Bevroren, in afwezige regen, zeewater, brak water, oud water en ga zo maar door. Maar vooral het gebrek aan drinkbaar water voert de boventoon. Als het verhaal begint in 2017, is er nog niet zo’n gebrek, maar milieuactivisten en andere verstandige mensen zien het al aankomen en protesteren dan in Noorwegen vooral tegen de afbraak van een gletsjer, waarvan het duizenden jaren oude ijs, als ijsblokjes moet eindigen om de drankjes van de rijken der aarde decadent te koelen. De milieuactivisten proberen er alles aan te doen om deze onzin te stoppen. De zeventienjarige Signe, voor mijn geestesoog ingevuld als Greta Thunberg, is zo’n milieuactiviste, die verbeten vecht voor de aarde. Ze vertrekt met haar zeilboot om de oceaan over te steken, om de Franse kust te bereiken. Aan boord heeft ze een lading die de levens van mensen kan veranderen.
Een ander deel van het verhaal speelt zich af in 2041. De wereld is allang niet meer zoals we die nu kennen. Droogte en branden teisteren Zuid-Europa. David en zijn dochter Lou zijn al dagen op de vlucht voor de vlammen en onderweg naar de Franse kust. Gedurende de tocht zijn David en Lou in de haast en de paniek om de branden te ontvluchten, gescheiden geraakt van Anna, zijn vrouw, en hun zoontje August. David en Lou zijn op weg naar een vluchtelingenkamp in de hoop daar Anna en August aan te treffen, maar dat blijkt loze hoop te zijn. Ze zijn weg en komen niet meer tevoorschijn. Tot hun opluchting is het kamp, dat bestaat uit een paar grote loodsen, schoon en is er water genoeg om zichzelf en hun kleding te wassen. Er is een Rode Kruis tent waar ze dagelijks gaan informeren om er al bericht is van Anna en August. Verder kunnen ze niets doen en gaan, net als de andere kampbewoners, maar zitten en afwachten.
Het verhaal van Signe en David, wordt om en om verteld en dat leidt ertoe dat je zachtjesaan steeds meer te weten komt van de omstandigheden waarin Signe haar reis voorbereidt heeft en uitvoert en het weinige dat David en Lou in het kamp meemaken. Langzaamaan verslechterd de situatie in het kamp. Het water raakt op, de voedselvoorziening stokt en de situatie voor David en Lou wordt steeds nijpender. Ze trekken er samen op uit om te foerageren en vooral om te proberen aan drinkbaar water te komen. Uiteindelijk stuiten ze tijdens een van de zoektochten op de boot van Signe, kilometers weg van de dichtstbijzijnde kust en maken plannen om hun vlucht voort te zetten in de boot, maar hoe krijg je de boot naar de kust en ook… hoe is de boot van Signe ooit hier terecht gekomen?
Langzaam maar zeker komt het moment dichterbij dat je alles weet en ook krijg je een inzicht in de verschrikking die ons te wachten staat als we op een dergelijke manier om blijven gaan met de aarde, zoals nu. Niet alleen het verhaal van David en Lou is schrijnend, maar ook op zijn eigen manier, het verhaal van Signe.
Het was een prachtig verhaal dat me raakte en dat op een miraculeuze manier verteld wordt door Maja Lunde. Ze heeft trouwens nog een boek met eenzelfde thematiek op haar naam staan: ‘De geschiedenis van bijen’. Dat speelt zich in het verleden, heden en toekomst af en verhaalt over de teloorgang van de bijen en wat dat voor de mensheid betekent. Ik heb hem al gereserveerd in de bibliotheek!
Jos Lexmond