Jack Vance – De Oude Aarde (SF) – 433p.
(Ecce and Old Earth, Underwood-Miller, Lancaster (1991))
De Kronieken van Cadwal, boek 2
Spatterlight, Amstelveen (2020) € 37,01
Het Verzameld Werk van Jack Vance 56
Vertaling: Annemarie van Ewyck
Omslag ontwerp & Illustratie: Howard Kistler/Luc Desmarchelier
Verkrijgbaar via Amazon.nl
… en zo verglijden we langzaam, maar beslist, tijdens de thuisvakantie van ‘Station Araminta’ naar ‘De Oude Aarde’ en genieten mateloos verder van een van de meest doordachte werken van Jack Vance.
Bij de recensie van ‘Station Araminta’ verwonderde ik me over het zo ver uit elkaar liggen van het aantal pagina’s van de delen in deze trilogie. Terwijl Jack Vance in eerdere trilogieën (of reeksen) het aantal pagina’s altijd ongeveer hetzelfde hield. Er is een simpele en logische verklaring voor, zo deed Koen Vyverman van Spatterlight mij uit de doeken. Ik plaats zijn antwoord hierbij volledig.
Koen Vyverman: “Wat betreft je verbazing over de alsmaar dunner wordende delen in deze trilogie, dat is niet echt een raadsel. Jack schreef de Cadwal trilogie in opdracht van Tor Books. Die hadden in het najaar van 1984 een bestelling bij hem geplaatst voor een dikke sciencefiction trilogie. In het contract van zo’n besteld werk wordt onder andere gestipuleerd wanneer de auteur de diverse boekdelen moet inleveren bij de uitgever. Deadlines dus, anders is er sprake van contractbreuk. Maar in de tweede helft van de jaren tachtig ging het onverwacht heel erg mis met Jacks gezichtsvermogen. Ten gevolge van een mislukte staaroperatie werd hij in rap tempo blind, en werd schrijven navenant vermoeiender. Zelfs met behulp van speciale spraaksoftware — heel rudimentair in die tijd! — en een voor hem aangepast toetsenbord waarmee hij op het gevoel kon typen, schoot het allemaal niet echt meer op. Nadat Station Araminta (Cadwal 1) en Madouc (Lyonesse 3) waren verschenen, in die volgorde trouwens, nam Jack’s schrijftempo dan ook snel af, evenredig met zijn zicht. Maar het tweede en derde deel van de Cadwal trilogie moesten wel worden opgeleverd volgens de contractuele verplichtingen met Tor. En daardoor is dat tweede deel dunner uitgevallen dan het eerste, en het derde nog dunner dan het tweede.”
Na dit antwoord moest ik meteen denken aan het feit wat een geweldige schrijver Jack Vance toch eigenlijk was. Als hij blind was en dan toch al die verhalenlijnen, gebeurtenissen, intriges en wat dies meer zij, in zijn hoofd kon houden en er een goed einde aan kon breien, dan kan je daar alleen maar bewondering voor hebben. Ik had er helemaal niets van gemerkt en ‘De Cadwal kronieken’ zijn nou niet direct simpel en rechtlijnig te noemen. Petje af, dat moet gezegd worden. Mijn bewondering is alleen maar toegenomen.
Als ‘Station Araminta’ het deel was waarin Glawen Clattuc opgroeide en zijn plaats in de Clattuc familie proberen te behouden en te voorkomen collateraal te worden, dan is ‘De Oude Aarde, meer het deel van Waynes Tamm geworden. Natuurlijk is Glawen niet uit het verhaal verdwenen. Hij houdt zich in dit deel voornamelijk bezig met de speurtocht naar zijn verdwenen vader, die na een patrouille vlucht niet terugkeerde. ‘De Oude Aarde’ staat voornamelijk in het teken van de speurtocht en de belevenissen van Wayness Tamm op Aarde, waar ze haar oom, Pirie Tamm, opzoekt. Hij is de secretaris van het genootschap van Natuurkenners. Twee zeer belangrijke documenten blijken al jaren spoorloos en wel de Akte van Eigendom van Cadwal alsmede het originele Handvest van Natuurbehoud, dat de hele planeet Cadwal de status van natuurreservaat geeft. Ikzelf heb er weer van genoten!
Jos Lexmond