Jack Vance – De man in de kooi – 205p.
Spatterlight, Amstelveen (2019) € 14.99
Het Verzameld Werk van Jack Vance 23
(The Man in the Cage, Random House, New York – 1960)
Vertaling: Karin Langeveld
Omslagontwerp & Illustratie: Howard Kistler
(Verkrijgbaar via Amazon.de)
Tot nu toe vond ik alle Vances die nog niet vertaald waren geweldig en zeer de moeite waard, ook al waren ze geen fantastiek, maar ‘gewoon’ detectives of politie romans. Met de ‘De man in de kooi’ is het al niet anders gesteld. Althans… de eerste tachtig procent is geweldig te noemen. Je waant je in een zwart-wit film uit de jaren vijftig. Je ziet Humphrey Bogart, met regenjas en gleufhoed zo door Casablanca lopen (alhoewel de film zich in de Tweede Wereldoorlog afspeelt, maar een kniesoor die daar op let). De sfeer is zo goed gevangen dat Jack Vance deze roman misschien wel schreef met de film Casablanca in het achterhoofd, wie weet?
Het verhaal speelt zich af in 1958. Het Algerijnse bevrijdingdfront LFN is in een bloedige onafhankelijkheidsstrijd gewikkeld met de Franse Koloniale bezetters. Via het naburige Marokko worden de Algerijnse rebellen van illegale wapens en munitie voorzien. De jonge Amerikaan Noel Hutson is in Tanger, Marokko, neergestreken en ziet de kans om met illegale wapenhandel zijn beurs flink te spekken. Op zijn eigen naïeve manier ziet hij het als een groot avontuur en wat de gevolgen van zijn wapensmokkel zijn… daar zit hij niet echt mee. Hij rijdt met een truck geladen met pistolen, geweren en ammunitie de woestijn in voor een levering aan de Algerijnse grens. De aflevering van de wapens gaat niet heel erg vlekkeloos en als Noel gedwongen wordt om drugs mee terug te smokkelen, trekt hij een grens en besluit zich terug te trekken uit de deal. Dat valt niet erg in goede aarde bij zijn opdrachtgevers en Noel komt in grote problemen. Hij pleegt enkele telefoontjes en doet een brief naar huis op de post waarin hij meld dat hij naar huis wil terugkeren en een normaal leven wil gaan leiden. Het is meteen ook het laatste levensteken dat men krijgt van Noel Hutson. Hij is verdwenen en met hem, de truck met de drugs ook. Het lijkt wel of ineens iedereen op zoek is naar Noel. Zo ook zijn oudere broer Darrell Hutson, die in Tanger aankomt om uit te zoeken wat er met zijn jongere broer gebeurd is. Maar wat voor aanknooppunten heeft hij?
Tot zover… niets aan de hand. Darrell probeert de gangen van zijn broer na te gaan en Jack Vance maakt er, zoals altijd, een boeiende speurtocht van. Zijn naspeuringen voeren hem langs allerlei exotische figuren, die directe of zijdelingse banden met zijn broer blijken te hebben en langzaam maar zeker wordt het plaatje duidelijk. Maar waar is zijn broer en de truck met de drugs gebleven.
Ik ga niet vertellen wat er dan precies in het verhaal gebeurd, maar het lijkt of Jack Vance plotseling de interesse in het verhaal verliest en zich er dan wel wat al te gemakkelijk van af maakt. Als je zijn oeuvre bekijkt en de jaartallen waarin ze geschreven zijn, dan lijkt het wel dat hij na ’De man in de kooi’ een paar jaar niets geschreven heeft en dat hij daarna in 1962 heel erg sterk terugkomt met: ‘De Drakenruiters’. Ik weet het niet. Het is jammer van dit verhaal, want hij was heel erg sterk bezig en het verdiende, net als alle andere Vances, een sterk einde met een leuke twist.
Jos Lexmond