Jack Vance – De Zoon van de Boom & De Huizen van Iszm (SF) – 197p.
(Son of the Tree – Thrilling Wonder Stories (June 1951) & The Houses of Iszm – Startling Stories, (Spring 1954))
Spatterlight, Amstelveen (2019) € 14,99
Het Verzameld Werk van Jack Vance 8
Vertaling: Jaime Martijn & Ivain Rodriguez de Léon
Omslag: Howard Kistler
(Verkrijgbaar via Amazon.de)
Het is misschien wel een beetje raar, maar daarom niet minder waar. Nog steeds ben ik enigszins geïndoctrineerd door de vroegere dubbelromans van Meulenhoff. Daarom heb ik voor mezelf nog steeds de koppeling van ‘De Zoon van de Boom’ met ‘De Domeinen van Koryphon’ als Meulenhoff SF 124 en ‘De Huizen van Izm’ samen met ‘De Vijf gouden banden’, als Meulenhoff SF 104. Vreemd dat zoiets zo sterk in je herinnering blijft staan. Als ik dan nu ‘De Zoon van de Boom & De Huizen van Iszm’ zie staan voelt dat fout, of in ieder geval, vreemd aan.
Maar goed… het bovenstaande daargelaten. Ik schreef het op de dag voordat ik een staaroperatie aan het linkeroog onderging en vroeg in de avond met een lichte hartinfarct het ziekenhuis indraaide en er even niet meer uitkwam. Door het gebeurde werd de staaroperatie aan het rechteroog voor onbepaalde tijd uitgesteld en dat leverde meer dan kijk en leesproblemen op, waardoor het recenseren met horten en stoten gaat op dit moment. Maar dat had dus niets met deze Vance te maken. Ik wist toen niets van wat me te wachten stond. Wat een heerlijkheid. Hoe dan ook… ik dacht dat deze recensie klaar was en al geplaatst, maar niets bleek minder waar. Hij was zelfs nog maar voor een klein gedeelte geschreven en stond me vanuit de directory Recensies verwijtend aan te kijken. Vandaar dat ik maar snel begonnen ben mijn fout goed te maken.
De beide lange verhalen, of misschien liever: novelles, passen verbazend goed bij elkaar. Ze hebben allebei als thema: Bomen en stammen beiden uit het begin van de jaren vijftig. ‘De Zoon van de Boom’ gaat over Joe Smith, een jonge man van de Aarde, die zijn rivaal Harry Creath door de hele Melkweg heen achtervolgd, en uiteindelijk op Kyril strandt. Het is een wereld met vijf miljoen boeren, twee miljoen druïden en een hele grote Boom, die twintig kilometer omhoog reikt, tot in de stratosfeer en vereerd wordt als godheid. Om geld te verdienen voor zijn volgende reis neemt hij een baan aan als monteur bij de Districtsthearch.
In ‘De Huizen van Izm’ hebben de mensachtige Iszics in de loop van duizenden jaren ontwikkeld tot meester botanici en beheersen de kunst van het genetisch ontwerpen van de vermaarde levende huizen van Iszm. Het zijn semi-intelligente bomen waaraan comfortabele woonpeulen groeien. Ze zijn de oplossing van het huisvestingsprobleem van de gehele Melkweg. Aile Farr, een bezoeker van de Aarde, wordt ervan verdacht een vrouwelijk huis te willen stelen.
Beide novelles in deze band zijn weer dolle pret en Jack Vance bewijst hiermee alweer een van de grootste wereldbouwers van zijn generatie te zijn. De inventiviteit en de scherpe humor, doen me steeds weer grijnzen. Het was alweer te lang geleden, dat ik ze tot me genomen had en het overtuigd me steeds weer dat ik nog steeds gek op Jack Vance ben, iets wat nooit meer zal verdwijnen en wiens boeken en verhalen ik steeds weer opnieuw met graagte zal lezen. De reeks: ‘Het Verzameld Werk van Jack Vance’ geeft met steeds weer een aanleiding voor het herlezen, én… wat mooier is… het laat me ook kennismaken met niet eerder vertaald werk van zijn hand. Het zal jammer zijn tegen de tijd dat de reeks compleet zal zijn, want dan zal het echt (op een paar Ellery Queens, die niet opnieuw uitgegeven en/of vertaald mogen worden) wat Jack Vance betreft over en uit zijn. Maar voorlopig is het (gelukkig) nog niet zo ver.
Jos Lexmond