Endrid Erilar – Runenmeester deel 1: Sleutel tot de ondergang; Lars Kuif; bravenewbooks.nl; 416 blz.; niet vermeld, maar 2018; € 25,70
Aardig is niet goed genoeg
En dan bedoel ik aardig in de zin van sympathiek, want het verhaal gaat in een positieve richting en de hoofdpersoon is niet onaardig. Maar het is allemaal wel bekend. Endrid Erilar, zoon van een eenvoudige tabaksverkoper in een Middeleeuws aandoende stad, wordt door tekst (runen) in een onheilspellend visioen gezogen. Daarna wil hij magiër worden, reist met een reisgezelschap door een bos naar een andere stad en wordt daar, ondanks zijn ogenschijnlijk beperkte talent, toegelaten tot de magiërsopleiding. Uiteindelijk helpt hij de wereld te redden van de ondergang en in de toekomst van deel twee schijnt hij bij dat redden een cruciale rol te spelen. Dwergen, elfen, zombies en aan het begin een landkaart.
Natuurlijk doet deze samenvatting het verhaal geen enkel recht, maar verhalen zijn er niet om te worden samengevat, ze zijn er om te worden gelezen. Bovendien zijn er een aantal aspecten aan dit boek die van groter belang zijn.
Het is fascinerend dat mensen dikke fantasyromans schrijven – in dit geval zelfs van meer dan 400 bladzijden, en dat is dan nog maar het eerste deel – zonder dat zij hun talent hebben uitgeprobeerd via kortere teksten, zonder hun schrijfvaardigheid aan te scherpen met publicaties in tijdschriften en verzamelbundels. Deze mensen moeten wel een grote gedrevenheid hebben, want zo’n pil bij elkaar schrijven kost weken, maanden, jaren. Misschien hebben ze een ongefundeerd zelfvertrouwen; een zelfoverschatting waarmee ze pas na het voltooien van het werk worden geconfronteerd, want maar zelden wordt het een commercieel succes. Natuurlijk is er het plezier van het schrijven, de wonderlijke flow van zinnen waarmee je een verhaal in jezelf ontdekt door het in stilte tegen jezelf te vertellen. En dat is precies de indruk die dit eerste deel van Runenmeester wekt: het verhaal dat Lars Kuif tegen zichzelf vertelt. Zijn hoofdpersoon Endrid praat gedurende het verhaal heel veel tégen zichzelf, met aanhalingstekens en al. Maar wanneer je met het resultaat in boekvorm naar buiten wilt treden, gaan andere wetten gelden. Je moet herschrijven en herschrijven en herschrijven. Je moet de confrontatie aangaan met proeflezers en redacteuren. Dat heeft Lars Kuif niet, of in ieder geval veel te weinig gedaan. De formulering is te vaak te onhandig, de omschrijvingen zijn te vaak te omslachtig. De tekst mist intensiteit en overtuiging. Ik heb het uitgelezen, maar geregeld dacht ik: ik wil eigenlijk wat anders gaan lezen. En dat lag niet alleen aan mijzelf.
Endrid Erilar is dus niet het eerste deel van een indrukwekkende fantasyreeks. En dat ligt ook aan de uitgever Brave New Books, die eigenlijk helemaal geen uitgever lijkt te zijn, eerder leverancier van bedrukt papier. De webpagina schreeuwt je toe: “Succesvol je eigen boek schrijven, drukken en uitgeven. Boek uitgeven voor auteurs, ondernemers en professionals. Vanaf 1 exemplaar, grote oplages en e-books. Verkopen via bol.com.” Het stelt dat het met 15.000 auteurs “het grootste self-publishingplatform van de Benelux” is, alsof kwantiteit belangrijker is dan kwaliteit. En het belooft professionele hulp via “de redacteuren en vormgevers van Singel Uitgeverijen”. Dat zijn uitstekende uitgeverijen als Nijgh & Van Ditmar, Querido, De Arbeiderspers, Athenaeum, De Geus en Uitgeverij Q, maar aan Endrid Erilar is niet af te zien dat een van deze uitgeverijen zich met de redactie en vormgeving heeft beziggehouden. Het boek vermeldt ook helemaal niets over redactie of vormgeving. Het lijkt een vrijblijvend aanbod, waar ongetwijfeld stevige prijzen aan verbonden zijn.
Net als bij het bestellen van zo’n online fotoboek vul je dan de gewenste specificaties in – default is: type paperback, formaat middel, omslag afwerking mat, papier crème (romandruk), binnenwerk zwart – vult het aantal bladzijden in, bijvoorbeeld 416, drukt op ‘bereken’ en je weet dat je € 14,42 voor een boek betaalt, bijna € 130 voor 10 boeken en als je er 50 wilt, kost het je € 630.
Wat Brave New Books wel goed lijkt te doen, is het overal online beschikbaar stellen van het boek. Maar dat verkoopt nog geen boek. Tot waar strekt dat succesvolle uitgeven zich uit?
De gedrevenheid van Lars Kuif verdiend meer. Voor hij met volgende delen van Runenmeester aan de slag gaat, zou hij er goed aan doen volop de confrontatie aan te gaan en dit eerste deel fors te herschrijven.
(Paul van Leeuwenkamp)