De laatste missie – Michael Grant (YSF)
Frontlines 3 (en slot)
HarperCollins Young Adult, Amsterdam (2018)
404 pagina’s; prijs 15,00
Oorspr.: Purple Hearts – (HarperCollins Publishers, New York – 2018)
Vertaling: Karin de Haas
Omslag: Will Immink Design
Al eerder vertelde ik dat ik voordat ik compleet verslingerd raakte aan sciencefiction en aanverwante genres en niets anders meer las, nogal gek was op verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. Eerst had ik alle jeugdliteratuur op dat vlak in de bibliotheek verslonden en later, toen ik alles in de jeugdafdeling gelezen had wat me maar enigszins interesseerde, kreeg ik dispensatie om boeken te lenen uit de volwassenenafdeling. Dat bleek nogal een cultuurshock te zijn. De jeugdboeken over de oorlog die ik gelezen had waren, ondanks de aanwezige gruwelijkheden, toch min of meer bedekt en aangepast om de tere kinderzieltjes te sparen. Als kind zijnde vond ik de suggesties meer dan voldoende. Niet dat ik er nachtmerries van kreeg, maar het was genoeg om me een inzicht te geven wat voor ellende er zich had afgespeeld. Op de volwassenenafdeling was er niets bedekt en ik las niet alleen romans maar leende ook de geschiedkundige boeken, waarin niets me bespaard bleef. De foto’s van concentratiekampen en hun gedwongen bewoners, dood dan wel bijna dood, staan nog steeds op mijn netvlies gebrand. Misschien was dat wel, een van de redenen, of misschien wel de belangrijkste, dat ik me volledig tot de Fantastische lectuur wendde. Dat was een stuk veiliger en hoewel de horror van Lovecraft en consorten me schokte en me regelmatig angst aanjoeg, had dat nooit zo’n effect op me als de foto’s uit de vernietigingskampen Dachau-Birkenau, Bergen-Belsen of Sobibór. Sciencefiction, fantasy en zelfs horror waren veilig en doenlijk ten opzichte van de werkelijkheid van de oorlog.
Grant schuwt de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog niet en regelmatig confronteerde hij me weer met de gruwelijkheden. Toch kan ik dat nu een stuk beter handelen als toen. Maar ja… nu ben ik 64 en toenmaals amper 12. Dat scheelt een slok op een borrel.
Toen ik aan ‘De laatste missie’ begon, kwam ik erachter dat ik deel II, ‘De lange weg’, gemist had en daar baalde ik ontzettend van. Nou had ik die alsnog eerst kunnen lezen, maar recensieboeken hebben de neiging zich op te stapelen en er is toch een behoorlijke druk (meestal van mezelf uit omdat je toch zo snel mogelijk een tegenprestatie wilt leveren voor het ter beschikking gestelde boek), dus besloot ik het voor nu maar te laten wat het was en gelijk ‘De laatste missie’ te lezen.
Gelukkig kreeg ik daar geen spijt van. De boeken zijn zo geschreven dat ze de loop van de oorlog in drie stukken hebben verdeeld en het gemiste tweede deel handelde over de landing in Sicilië en onder meer de slag bij Monte Cassino. Dat hebben Rio, Frangie en Rainy overleefd en nu, in het derde en laatste deel, maken ze zich op voor de landing in Normandië en de uiteindelijke winst van de geallieerden op Nazi-Duitsland.
Zoals eerder gezegd is het een Alternative History waarbij vrouwen meevechten aan de geallieerde kant en we de paden volgen die Rio, Frangie en Rainy afleggen. Het zijn indrukwekkende paden door bagger, bloed en lijken en soms was ik weer dat twaalfjarige jongetje dat stil naar de foto’s keek en me afvroeg hoe het mogelijk was dat mensen elkaar dit soort dingen aandeden. En ook na de oorlog, als de helden naar huis terugkeren is er in eerste instantie qua discriminatie nog niets veranderd en waar ze op het slagveld gelijken waren, is het dat nu absoluut niet zo. Maar de vonk van verandering is ontstoken en de wereld staat op het punt nog een toekomst in te gaan die nog alternatiever is.
Ik kan niet anders zeggen. Aanschaffen en lezen. En nu ga ik op zoek naar het tweede deel!
Jos Lexmond