Jack Vance – De Drakenruiters en andere verhalen (SF) – 263p.
Spatterlight, Amstelveen (2018) € 17,11
Het Verzameld Werk van Jack Vance 12
Vertaling: Jaime Martijn, Mark Carpentier Alting & Warner Flamen
Omslag ontwerp: Howard Kistler
Omslagillustratie: Marcel Laverdet
Kaart: Christopher Wood
(Verkrijgbaar via Amazon.de)
Besluiteloos had ik al een paar keer voor de planken met ‘Vances’ gestaan. Het heerlijke en welhaast onvermijdelijke voorjaarweekje op Texel was nakend en ik heb het al waarschijnlijk meermalen verteld, maar elke vakantie gaat er minimaal een ‘Vance’ mee om van te genieten. Dit ter verhoging van de vakantievreugde en dat lukt telkenmale weer. Zoals gezegd… ik kon niet kiezen wat op het stapeltje boeken te leggen. De Spatterlight nieuwsbrief bracht uitkomst. De mededeling dat ‘De Drakenruiters en andere verhalen’ zou verschijnen hakte voor mij de knoop door. Eigenlijk had ik er nooit bij stilgestaan om novelles mee te nemen. Het werd bijna altijd een samengestelde dikke pil zoals ‘Tschai’, ‘Durdane’ of ‘De Duivelsprinsen’. Korte verhalen kunnen heel erg leuk zijn, maar op vakantie wil ik gewoonweg door kunnen lezen. Nu dus had Spatterlight een briljante bundel samengesteld met twee prijswinnende novelettes en eentje die genomineerd was voor een Hugo Award en alle verhalen hebben een overeenkomstig thema, iets waar Jack Vance geweldig mee uit de voeten kon, namelijk: de misverstanden, conflicten en onbegrip (of liever: het volledig ontbreken van gemeenschappelijke gronden) tussen aardbewoners en buitenaardsen. De grijns is waarschijnlijk geen moment van mijn lippen geweken.
‘De Drakenruiters’ was allang een van mijn favorieten. Dat was trouwens mijn eerste kennismaking met Jack Vance in de vorm van de Bruna Maraboe uitgave ‘Steek er de draak maar mee!’. Ik moet toen een jaar of veertien zijn geweest en het was een van de eerste boeken uit de volwassenen bibliotheek die ik met speciale dispensatie mocht lenen. Ik was meteen verkocht. Waarschijnlijk snapte ik destijds niet alle finesses van het verhaal, maar het sloeg in als een bom. Wat wil je ook… ik was net de boeken van Rik Robberts (W.J. Verbeeten) en Tonke Dragt ontgroeid! Hoe dan ook: daar is mijn liefde voor Jack Vance mee begonnen. Het verhaal is briljant uitgewerkt. Aerlith, een afgelegen wereld wordt bewoond door mensen, die op regelmatige basis overvallen worden door de buitenaardse Grefs. Bij die aanvallen worden Grefs gevangen genomen door mensen en mensen door Grefs en beiden fokken er met de gevangenen op los. Met genetische technieken kweken de mensen draken van Grefs (grondvormen) en de Grefs op hun beurt kweken menselijke reuzen en dergelijke, die ze beiden bij volgende overvallen inzetten. Joaz Banbeck heeft een conflict met Ervis Carcolo van de Gelukkige Vallei en beiden vechten hun vete uit met de draken. Beiden gaan haast ten onder aan het conflict als de Grefs een nieuwe inval doen. Prachtverhaal wat terecht een Hugo Award won in 1963. Voor de liefhebbers… nu met een kaart van Aerlith, iets wat het verhaal nog inzichtelijker maakt.
‘Het laatste kasteel’ heb ik wat minder gelezen. Het is het verhaal van de aarde in een verre toekomst waarin aristocraten terugkeerden uit de ruimte en zich in negen Kastelen weer op aarde vestigden. Ze leven in luxe en laten zich bedienen door een half intelligent mensachtig ras: De Meks, die zijn oorsprong op Etamin hebben. De aristocraten zijn echte aristocraten die, als de Meks in opstand komen, geen benul hebben van het leven zonder bedienden. Als ze alles zelf moeten doen. Het ene na het andere Kasteel valt onder de belegeringen van de Meks en uiteindelijk is alleen Kasteel Hagedorn over. ‘Het laatste kasteel’ won in 1966 een Nebula Award en in 1967 een Hugo Award.
‘De wonderbaarlijke verrichtingen van Sam Salazar’verhaalt over een groep afstammelingen van menselijke kolonisten die al 1600 aardse technieken en erfenissen aan het vergeten zijn en zich bezig houden met toverij. Het wankele evenwicht met ‘De Eersten’, de oorspronkelijke bewoners van Pangborn, wordt verstoord door de veldtocht van Lord Faide tegen het naburige Fort Ballant en ‘De Eersten’ zijn nu vastbesloten om de mens uit te roeien. Dit verhaal kreeg een nominatie voor de Hugo Award.
Dit is alweer een staaltje van onbegrip tussen twee rassen en zoals gezegd… waarschijnlijk is de brede grijns niet van mijn lippen geweken. Doe mij maar meer, veel meer, van dit soort werk. Heel erg leuk deze combinatie van verhalen in één bundel.
Jos Lexmond