Jack Vance – Grote Planeet (SF) – 172p.
(Big Planet – Startling Stories, Vol. 2712 (1952))
Spatterlight, Amstelveen (2018) € 14,98
Het Verzameld Werk van Jack Vance 4
Vertaling: Warner Flamen
Omslag ontwerp: Howard Kistler
Omslagillustratie: David Russell
(Verkrijgbaar via Amazon.de)
Enigszins in verwarring gebracht door de omschrijving van Spatterlight in de nieuwsbrief, bestelde ik ‘Grote Planeet’ als recensie exemplaar. Ik had me namelijk voorgenomen alleen nieuwe en nog niet vertaalde boeken en verhalen van Vance te recenseren. Voor meer heb ik, helaas, geen tijd.
Ik dacht dus dat dit een versie was met nieuw ingebrachte onderdelen, die niet eerder in vertaling waren verschenen en daar was ik nogal happig op. Op de een of andere manier was me ‘Grote Planeet’ telkens ontschoten als ik een ‘Vance’ zocht om mee op vakantie te nemen, zoals ik al jaren gretig deed. Een nieuwe, en uitgebreide versie van ‘Grote Planeet’ was dus niet te versmaden. Het was aan de ene kant een teleurstelling toen bleek dat het een hertaalde versie van de Meulenhoff uitgave was, maar anderzijds ook weer niet, omdat ik dit boek van Vance sinds de derde druk (verschenen in 1985) niet meer gelezen had. Dat maakte het weer meer dan goed. Overigens zijn er volgens Koen Vijvermans wel degelijk andere versies van ‘Grote Planeet’ maar dan opgenomen in de VIE (Vance Integral Edition). Kijk eens bij Wikipedia voor meer info. Het is (nog) niet de bedoeling dat die ooit uitgegeven gaat worden. Maar je weet maar nooit. Ik hou me sowieso aanbevolen. Hij heeft in ieder geval de info voor deze ‘Grote Planeet’ op de site aangepast.
Daarna werd ik nog een keer verrast. Ik was me er niet van bewust dat ‘Space Opera’ (verschenen bij Scala) aka ‘Spelevaren op Grote Planeet ‘ zich ook op de Grote Planeet afspeelde. Dat ik, als een van de grootste Vance liefhebbers (althans zo beschouw ik me toch), dat niet wist… ik schaam me diep.
Nu… na al deze ontboezemingen zullen we ons eens aan ‘Grote Planeet’ zelf wijden. Dat wordt zachtjesaan tijd.
‘Grote Planeet’ is een enorme bewoonbare planeet, met een omtrek van drie keer die van de Aarde, die zeshonderd jaar geleden ontdekt werd. Ze heeft een vergelijkbare massa en zwaartekracht door het ontbreken van metalen en zware elementen in haar samenstelling. Grote Planeet oefende een grote aantrekkingskracht uit op diegenen die de Aarde voelden knellen. Minderheden, andere culturen en fanaten die zich niet meer thuis voelden op Aarde namen de wijk naar de nieuwe wereld en bouwden en mixten zich onderling en hadden nu, zeshonderd jaar later, geheel nieuwe samenlevingen opgebouwd. Al die zeshonderd jaar heeft de Aarde de boel op Grote Planeet op zijn beloop gelaten. Alleen een kleine Aardenclave vertegenwoordigde de Aarde.
Een van de kleine rijkjes: Beaujolais, heeft een legermacht samengesteld en is begonnen om aangrenzende rijkjes aan zich te onderwerpen. De Bajarnum van Beaujolais heeft zich op de slavenhandel gestort om wapenaankopen van buiten de planeet te kunnen doen. Claude Glystra wordt met een team van specialisten naar Grote Planeet gestuurd en heeft een carte blanche om de Bajarnum aan te pakken. Het ruimteschip waarin Glystra en zijn companen reizen maakt een noodlanding, waarna Glystra en zijn mannen naar Aardenclave moeten zien te komen. Maar Aardenclave ligt 40.000 kilometer vanaf de plaats waar het ruimteschip is neergestort. Snel vervoer is er nauwelijks en het wordt een reis zonder weerga. De groep van Glystra wordt kleiner en kleiner en het is langs niet zeker of hij de Aardenclave wel zal bereiken en of Bajarnum wel te stoppen is.
‘Grote Planeet’ was dolle pret en het was veel te lang geleden dat ik het las. Het was ook duidelijk te zien dat ‘Grote Planeet’ een proeftuin (of een wieg) was, waaruit later Tschai, Durdane, de Alastor boeken en vele vele andere verhalen ontstaan zijn. De trend was gezet. Ik kan nu eigenlijk niet wachten om ‘Spelevaren op Grote Planeet’ nog eens te doen.
Jos Lexmond