In de voorste linie – Michael Grant (YSF)
Soldatenmeisje 1
HarperCollins Young Adult, Amsterdam (2017)
410 pagina’s; prijs 15,00
Oorspr.: Front lines – (HarperCollins Publishers, New York – 2016)
Vertaling: TOTA/Erica van Rijsewijk (met dank aan Jan van Driel)
Omslag: Will Immink Design
Lang geleden, heel erg lang geleden (minstens vijftig jaar), voordat ik het algemene deel van mijn verzameling boeken opruimde om plaats te maken voor alleen maar Fantastiek, was ik dol op verhalen uit de tweede wereldoorlog. Okay, ik was een jaar of twaalf, dus spreken we hier over jongensboeken met een romantische en dus kalme inslag om de tere kinderzieltjes niet al te zeer te kwetsen. Het ging dus om boeken als ‘Engelandvaarders’, ‘Varen en vechten’ en ‘Vliegers in het vuur’ van K(laas) Norel, de ‘Reis door de nacht’ reeks van Anne de Vries en ‘Geheim verzet’ van Dubbelboer. Nu weet u zo’n beetje wat ik bedoel. Het was ook kort voordat ik de jeugdbibliotheek in Geldrop uit had en dispensatie kreeg om de volwassenen afdeling te bezoeken. Toen was de romantiek er zo van af en ontvouwde de harde werkelijkheid zich voor me. Ook dat heeft mede gespeeld dat ik volledig overstapte naar de Fantastiek en het mainstream gebeuren aan anderen overliet.
Een van de stromingen van de SF is de Alternate History, of wel Alternatieve Geschiedenis, een stroming die niet heel erg ruim vertegenwoordigd is. Enkele voorbeelden hiervan zijn Fatherland van Robert Harris, waarin Hitler de oorlog gewonnen heeft, en 22-11-1963 van Stephen King waarin de moord op Kennedy voorkomen wordt en de wereld daar een heel ander uiterlijk krijgt. Er zijn er natuurlijk meer te noemen, maar omwille van het feit dat deze recensie dan wel heel erg lang wordt, vind ik het zo wel genoeg.
Hoe dan ook… ‘In de voorste linie’, behoort ook tot deze stroming. Zelf heb ik er wel even over gedaan om erachter te komen waar dat hem nou eigenlijk in zat, dat alternatieve gebeuren, maar uiteindelijk kwam ik erachter dat er in onze werkelijkheid vrouwen nooit meegevochten hebben op de slagvelden in de Tweede Wereldoorlog. Ook kon ik in dit boek nog geen effecten ontdekken van het feit dat het in die werkelijkheid dat wel gebeurde. Maar er moeten nog twee boeken in deze trilogie verschijnen, dus wie weet komt dat nog. Ik houd het scherp in de gaten.
Hoe het ook zij. We volgen in dit eerste deel drie doodgewone meisjes die elk om eigen redenen mee willen doen aan de oorlog en zich vrijwillig melden. Rio doet het voor haar gesneuvelde zus, voor Frangie is het de enige manier om haar droom, arts worden, uit te laten komen en de Joodse Rainy heeft er alles voor over om Hitler te stoppen. We volgen de meisjes tijdens hun opleiding waarin ze net zo hard, of soms misschien wel harder, aangepakt worden dan de jongens en het vergt veel veerkracht om overeind te blijven in wat eigenlijk een mannenwereld is. Geen van de meisjes had verwacht ook echt aan het front terecht te komen, maar dat gebeurt toch en plotseling bevinden ze zich op het slagveld in de woestijn van Tunesië. Daar ontdekken ze wat voor een waanzin de oorlog eigenlijk is en dat in die waanzin er eigenlijk geen plaats is voor vrouwen. Ook niet voor mannen wat dat betreft. Oorlog is een gekkenhuis en geen plek voor normale mensen.
‘In de voorste linie’, heeft nogal indruk op me gemaakt. Gruwelijkheden uit die oorlog worden niet uit de weg gegaan. We worden niet gespaard. Gelukkig heb ik in de vijftig jaren na ‘Engelandvaarders’ wat eelt op mijn ziel gekregen, dus kan ik er ietsje beter tegen dan toen.
Zoals gezegd is dit het eerste deel van een trilogie. Het tweede deel, ‘De lange weg’ staat aangekondigd voor april 2018 en daar kijk ik alvast naar uit.
Jos Lexmond