Edge Zero wordt fysiek in twee edities uitgegeven; als paperback en als speciale editie WonderWaan, het verhalentijdschrift van het Nederlands Contactcentrum voor Science Fiction. Als lid van het NCSF krijg je een boek ter waarde van 13,90 er gratis bij. Dat sluit aan bij de aard van zowel het NCSF als het Edge Zero-initiatief, dat de beste sciencefiction-, fantasy- en horrorverhalen uit een jaar bundelt en ze een zo groot mogelijke verspreiding te geven.
Keek de sciencefictionspecial van het literaire tijdschrift Tirade vanuit de grote literaire wereld naar de mogelijkheden van sciencefiction, Edge Zero kijkt vanuit de incrowd, de kleine wereld van fans, schrijvers, en gespecialiseerde tijdschriften en uitgevers van de fantastische genres naar de grote buitenwereld. Door de beste genreverhalen van een jaar te bundelen probeert men zich voor liefhebber en buitenstaander te presenteren als een interessant genre dat het lezen waard is. Alle Nederlandstalige genreverhalen die in een bepaald jaar zijn gepubliceerd of zijn ingezonden voor een van de verhalenwedstrijden, kunnen worden ingezonden.
Edge Zero wortelt in het genre en probeert het draagvlak daarin zo groot mogelijk te maken, niet alleen door de samenwerking met WonderWaan. Er is een brede jury van lezers, schrijvers en uitgevers die de ingezonden verhalen beoordelen. De editie van 2016 vermeldt waar het geselecteerde verhaal oorspronkelijk werd gepubliceerd of voor werd ingezonden, waarmee het niet alleen de selectie transparant wordt, maar ook een stimulerende wisselwerking tot stand wordt gebracht. Ook wordt er gestimuleerd door de auteurs wat voor hun werk te betalen. De uiteindelijke (WonderWaan)uitgave is kleurrijk ingepakt door grafisch kunstenaar Tais Teng, en het bevat informatieve reklame’s voor eerder werk van de opgenomen auteurs, voor de gespecialiseerde tijdschriften en uitgeverijen. En na de publicatie kunnen de lezers ook nog voor hun top drie stemmen.
Edge Zero is dus een geweldig initiatief.
Jonge plantjes moet je verzorgen en beschutten, zodat ze kunnen uitgroeien tot die prachtige struik of die indrukwekkende boom. Je moet er niet meteen eisen dat hij schaduw geeft, ofwel, je moet niet doen alsof het géén jong plantje is, alsof het al die hoge boom is, die van ver de aandacht trekt. Zo is het ook met Edge Zero 2016. Dat besef begon toen ik bij het lezen van de verhalen een paar keer vooruit ging bladeren om te kijken hoe lang het nog door ging. Je verwacht toch dat de beste verhalen je weten te boeien, maar dat blijkt niet altijd het geval. En dan kijk en denk je verder. Een kwestie van smaak? Nee, niet in eerste instantie. Als het een goed geschreven verhaal is, is mijn smaak breed genoeg om het te waarderen, ben ik zelfs in staat om over de grenzen van mijn eigen smaak heen te stappen.
Formuleren is moeilijk, vooral als het wervend kort en krachtig moet zijn. Maar je mag toch wel wat verwachten van de presentatie van de beste verhalen… Eh? De voorkant belooft: “De beste Nederlandse genreverhalen uit 2016”. Maar de achterflap stelt dat dat niet waar is. Het zijn niet de beste verhalen, zelfs niet de beste Nederlandse verhalen, het zijn “twintig fanstastische verhalen uit 2016 van de beste Nederlandse en Vlaamse Science-Fiction-, Fantasy- Horrorschrijvers…” Beste verhalen of beste schrijvers? En Thomas Olde Heuvelt, Martijn Adelmund, Jürgen Snoeren, Adrian Stone, Anthonie Holslag, die behoren dus blijkbaar niet tot onze beste schrijvers…
De beste verhalen? Ik hoop dat het niet zo is, want anders wordt mijn vooruitbladeren wel erg pijnlijk. Gelukkig ondersteunen de cijfers mijn hoop. Zo zijn van de Harland Awards 2016 de verhalen opgenomen die op de 27ste, 36ste en 44ste plaats zijn geëindigd. Natuurlijk wil zo’n uitslag niet alles zeggen, maar dat van de eerste 45 verhalen alleen deze drie tot het beste in het Nederlandse taalgebied hoorden en de andere 42 niet, dat geloof ik niet. De andere twee verhalenwedstrijden, Fantastels en Trek Sagae, bieden met respectievelijk een 2de en een 1ste plaats een iets positiever beeld, maar ook daar ontbreken nogal wat verhalen uit de toptien.
Ik zie de reacties op deze bespreking al voor me: is die Van Leeuwenkamp weer aan het zeiken over onbelangrijke details, zo help je het genre niet vooruit, laat hem eens wat positiever zijn! Maar Edge Zero presenteert zich als het beste wat het genre te bieden heeft, en ik denk dat, als we willen dat dit plantje uitgroeit tot die indrukwekkende boom, we daar iets voorzichtiger en iets zorgvuldiger mee om moeten gaan.
En om positief juichend af te sluiten: ik vind dat iedereen, op z’n minst de liefhebbers van het genre, een exemplaar moet aanschaffen, de verhalen moet lezen en op z’n top drie moeten stemmen, want tien van de twintig verhalen zouden wel eens tot de beste genreverhalen uit 2016 kunnen horen en het is nog best moeilijk om een topdrie te bepalen. Ook daar zal het plantje van groeien.
(Paul van Leeuwenkamp)