Elektrische dromen – Philip K. Dick (SF)
Lebowski Publishers, Amsterdam (2018)
237 pagina’s; prijs 22,50
Oorspr.: Electric Dream, Volume 1 (Gollancz – 2017)
Vertaling: Irving Pardoen & Johannes Jonkers
Omslag: Dog and Pony, Amsterdam
Het kan goed zijn dat ik mijn laatste Philip K. Dick verhaal veertig jaar geleden gelezen heb. Daar kan je twee dingen over zeggen: 1. Jeetje Mina… wat een oude zak, of 2. Wat ontzettend jammer. Het eerste is waar en het tweede ontegenzeggelijk ook. Vandaar dat het een traktatie was deze verhalen weer en ook voor het eerst door de ogen te halen. Weer… omdat er vier van de tien in stonden die al eerder vertaald waren verschenen en voor het eerst, omdat er zes niet eerder in het Nederlands verschenen waren. Dat is heel erg leuk. In eerste instantie dacht ik dat de verhalen geschreven, of liever herschreven en bewerkt, waren door degene die het voorwoord schreven bij elk verhaal. Achteraf bleek dat het de schrijvers waren die Philip K. Dick’s verhalen bewerkten voor een televisieserie met losstaande verhalen. Volgens IMDB is de serie is tweemaal genomineerd voor de Primetime Emmy Awards en nog zes keer voor andere awards, maar als je bij de afleveringen zelf kijkt, zijn ze gewaardeerd tussen 5,9 tot maximaal 8.0 en alles wat daartussen zit. Niet echt heel erg bijzonder dus. Jammer. Ik denk dus niet dat ik ze ga zien. Samen met een vriend doe ik wel aan binge-watching, maar we kijken uitsluitend series die hoger dan 8,5 gewaardeerd zijn, dus Electric Dreams is, vrees ik, te min bevonden. Maar dat geldt dus niet voor de verhalen in deze bundel.
Hoe dan ook… ik dacht dus een tijdlang dat de verhalen niet van Dick waren. Ik had geen vergelijkingsmateriaal. Alle oudere boeken zitten nog steeds in dozen en in welke van de plus minus 80 dozen zich nu ‘De onmogelijke planeet’ bevond? Geen idee. Ook kon ik er door de tekst van de achterflap ook niet echt achterkomen. Uiteindelijk was een van de bewerkers van de verhalen van Dick zo vriendelijk om te vertellen dat zij Jill en Lester in de serie Vera en Silas genoemd had. Het verhaal ‘Menselijk is’ had gewoon Jill en Lester als hoofdrolspelers en toen wist ik het zeker. De verhalen in deze bundel waren gewoon originele Philip K. Dick verhalen. Dank u zeer. Scheelt een heel stuk verder zoeken.
Alle verhalen in deze ‘Electric Dreams’ zijn zonder uitzondering geschreven zo halverwege de jaren vijftig van de vorige eeuw. Je ziet het er niet aan af. Alle verhalen, zonder uitzondering doen fris en fruitig aan en misstaan niets in onze moderne tijd. Ze spelen allemaal wel met de Koude Oorlog in de achtergrond, maar dat vond ik totaal niet storend. Het enige storende was het vele sigaretten roken. Maar ook dat is niet vreemd voor de tijd waarin deze verhalen ontstonden.
Welke verhaal vond ik het beste? Daar hoef ik niet lang over na te denken. Dat was zonder twijfel: ‘Verkooppraatje’. Misschien moet ik eerst even vertellen dat ik een bloedhekel aan reclame heb en ik vind commerciële televisie een ramp. Niet alleen zijn de meeste programma’s voor en door debielen en meer dan zware uitingen van voyeurisme, maar ze worden ook nog eens om de haverklap onderbroken door reclame boodschappen. Verschrikkelijk! Als het aan mij lag sloopte ik die rommel van de TV af. Maar goed (of niet)… in ‘Verkooppraatje’ wordt de reclame business zo ver uitvergroot dat het komisch (en voorspellend!) wordt en ik kon een grijns, van oor tot oor, dan ook niet onderdrukken tijdens het lezen. Maar ook de andere verhalen waren niet te versmaden.
Vreemd trouwens dat er in de Engelstalige uitgave van ‘Electric Dreams’ twee verhalen meer stonden die het op de een of andere manier niet in het Nederlands gered hebben. Vreemd ook dat de tv-serie ook maar uit tien delen (net als in de bundel) bestond.
Hopelijk komt er een tweede deel van deze bundel. De precieze titel in het Engels is: Philip K. Dick’s Electric Dreams: Volume 1. Wie weet. Van mij mag het, want ik heb genoten van de hernieuwde kennismaking met Philip K. Dick.
Jos Lexmond