Hij kwam vijf minuten te laat voor onze afspraak met de geweldige introductie “Sorry dat ik iets later ben, maar ik heb een hele goeie reden. Ik was namelijk een potje Civilization aan het spelen en mijn wonder was bijna klaar.” Daar hadden we alle begrip voor. Dat heb je soms. Hij bestelde een warme chocomel met slagroom, wij een latte, en we waren klaar voor pindakaas, sushi en nog wat meer.
Roderick Leeuwenhart is een Nederlandse SF-schrijver en uitgever, bekend van de Pindakaas en Sushi-trilogie, een YA-boekenreeks over Nederlandse animeconventies en de avonturen en moeilijkheden van de zestienjarige Marle die het Japanse festival voor het eerst bezoekt. Roderick heeft het idee dat er de laatste jaren meer belangstelling is voor SF in Nederland. “Op Dutch Comic Con heb ik een aantal lezingen gehouden met Jasper Polane en Sophia Drenth en met veel andere auteurs gesproken, waaronder Johan Klein Haneveld. Ik hoor overal dat mensen met projecten bezig zijn. Onder schrijvers borrelt het algemeen groeiende gevoel dat SF weer op de kaart kan worden gezet en wij denken dat het publiek daar ook op zit te wachten. Voorwaarde is wel dat er eerst meer nieuwe boeken en verhalen van goede kwaliteit worden geschreven.”
Roderick wil zelf ook graag bijdragen aan de opleving van SF in Nederland. “Ik hoop samen met vele anderen voor een kleine renaissance te zorgen. We moeten opnieuw bekijken hoe SF en Fantasy zich als genres kunnen onderscheiden in Nederland.”
Roderick denkt dat het moeilijker is om SF te schrijven dan een goede fantasyverhaal. “Harde SF is het moeilijkste want dat moet wetenschappelijk goed doorwrocht zijn. Bij ‘softe’ SF draait het vaak om ideeën met vooral maatschappelijke thema’s. Goede Fantasy heeft een goed verhaal in een mooi uitgewerkte wereld. Bij SF gaat het vooral om concepten en ideeën en bij Fantasy meer om sfeer en setting. Vandaar dat fantasyboeken vaak lijvige pillen zijn en een goed SF-boek soms al voldoende heeft aan 200 pagina’s om je van je sokken te blazen. Zelf geef ik de voorkeur aan zo’n lekker dun goed boek met een goed idee.”
Via de NCSF-Boekenclub kreeg Roderick een paar jaar geleden een grote stapel tweedehands SF-boeken. “Daarmee kon ik me inlezen voor mijn korte verhaal Sterrenlichaam. Ik kwam een aantal pareltjes tegen, meesterlijke SF-verhalen. Een van mijn favorieten uit die stapel was Wolfsklauw van Kornbluth. Typisch zo’n kort en goed boek waar ik van hou. Tais Teng zag het boek liggen toen hij bij mij op de thee kwam en riep meteen dat dat zo’n goed boek is. Het is een verhaal vol ideeën die je aan het denken zetten. Als ik het niveau van Wolfsklauw ooit haal, zal ik erg blij zijn. Het is wel Golden Age dus het is absoluut niet modern meer, maar dat vind ik juist mooi.”
Harde SF is goed besteed aan Roderick. “Qua lezen ben ik een omnivoor dus heb ik niet echt een voorkeur. Er zijn weinig genres die ik niet lees, als het maar kwaliteit is. Als het gaat om films en series gaat mijn voorkeur uit naar harde SF, denk aan Gravity of Interstellar, en space opera’s natuurlijk. Van Star Trek Discovery vind ik zeker de tweede helft erg vermakelijk. Ik ben nu ook voor het eerst Star Trek The Next Generation aan het kijken, ik ben nu in seizoen vijf en vanaf seizoen drie wordt het echt goed. Religieuze ervaring van bepaalde afleveringen, dat is tv dat je niet meer zou kunnen maken. Bij elke moderne serie draait het altijd om dezelfde kwestie ‘do the ends justify the means’, en het antwoord is bijna altijd ja. Star Trek is een van de zeer weinige series die zegt nee dat mag niet. Dat is toch geweldig.
The Empire Strikes Back was mijn eerste SF-film, mijn wauw-moment, maar ik denk dat ik uiteindelijk door het SF-virus gegrepen werd door Star Trek Voyager. Begin middelbare school had ik een keer griep en lag ik op de bank herhalingen van Star Trek Voyager op tv te kijken. Ik werd erdoor gegrepen, wat al begon met de majestueuze openingsmuziek. Sindsdien wil ik altijd Star Trek kijken als ik ziek ben: dan voel ik me meteen beter. Voor mijn SF-beleving zijn series heel belangrijk geweest. Farscape, Firefly, Babylon 5: voor die tijd diepgaand met een gedegen opgezette verhaallijn. Zeer indrukwekkend.”
Uiteraard blijft Roderick een Japanfan. “Toevallig ben ik net een Japans SF-boek aan het lezen: Sisyphean van Dempow Torishima. Moderne SF. Ik ben gisteren begonnen en bij de eerste paragraaf schoot ik in de lach. Het was zo waanzinnig complex en juist daar geniet ik van. De schrijver daagt me uit met het verhaal: ‘als je het te moeilijk vindt, is dit niet voor jou bestemd’. Het is een bizar verhaal, je weet niet wat je leest.” Uitgever Haikasoru in de VS richt zich op oorspronkelijk Japanse SF. “Daar ben ik ontzettend blij mee. Dankzij hen komen boeken uit als Sisyphean maar ook klassieke Japanse SF met titels als Legend of the Galactic Heroes. Waanzinnige militaire SF zoals alleen Japanners durven te schrijven. In Japan kan veel omdat het groot genoeg is om SF te laten bloeien. Dit in tegenstelling tot het kleine Nederland, waar veel genreschrijvers het moeten hebben van zelfpublicatie.”
Zelfpublicatie kan niet zonder zelfpromotie. “Als ik op een conventie of waar dan ook sta, moet ik een knop omzetten om uit mijn introverte schrijversmodus te komen. Verder is het bij zelfpublicatie belangrijk om adviezen niet te negeren, je doet immers zelf de eindredactie. Ik heb dat een keer gedaan met een advies over een personage in mijn tweede boek, een oud vrouwtje in Japan. Zij spreekt veel oudhollands en ik kreeg als commentaar dat dat niet zo lekker leest. Dat heb ik genegeerd en daar kreeg ik na het drukken spijt van: het advies klopte. Voor de tweede druk heb ik dat taalgebruik helemaal veranderd, behoorlijk ingrijpend om te doen. Ik had het beter meteen kunnen doen.”
Juist ook ter promotie deed Roderick mee aan de Harland Awards verhalenwedstrijd. “Ik wist dat dit een van de beste manieren is om in het SF-wereldje naam te maken. Ik weet nog niet of ik nog een keer mee zal doen.
Dat heeft alleen zin als ik een echt goed verhaal heb maar ik ben eigenlijk geen schrijver van korte verhalen. Sterrenlichaam is een moderne versie van klassieke golden age-achtige SF. Voordat ik de Harland Award won met mijn korte verhaal, wist ik al dat ik het verder móest uitwerken. Ik wil vertellen hoe die wereld in elkaar zit en wat nu eigenlijk de clou is van het Sterrenlichaam. Ik ben nu een jaar bezig met het herschrijven van Sterrenlichaam naar een roman.”
Het uitwerken van een kort verhaal naar een roman vindt Roderick een boeiend proces. Waar gaat Sterrenlichaam eigenlijk over? “Het gaat over een groep mijnwerkers in een ruimtelijk wezen. Ze zitten in de slokdarmen en aderen om daar grondstoffen uit te winnen. De boel dreigt in elkaar te klappen en het verhaal gaat vervolgens in op een groep die wil ontsnappen, wat behoorlijk mis gaat door paranoia en achterdocht. Een buitenstaander, de intellectuele Joan, is gefascineerd door de smerige omgeving vol parasieten. Voor de roman heb ik een aantal hoofdpersonen verder uitgewerkt. Zo is daar Kev, ploegbaas van de mijnwerkers, en een Japanse ambtenaar met nare trekjes die zijn verstand kwijtraakt. Hij vindt het vreselijk om op dat sterrenlichaam te zijn. Waar Joan een fantastische biotoop ziet met wonderbaarlijke dingen, ziet hij een verschrikkelijk Cthulhu-achtig wezen dat hem probeert te verzwelgen.
Elke van de personages heeft zijn eigen hoofdstukken en ik schrijf vanuit een beperkt derdepersoonsperspectief, opvolgend in de tijd en wisselend op spannende momenten. Hartstikke leuk en uitdagend om zo met meerdere hoofdpersonen te jongleren.”
Roderick houdt van planmatig werken. “Ik werk de karakters en de grote lijnen van tevoren uit. Voor elk boek moet je een nieuwe aanpak bedenken. Sterrenlichaam is een metafoor voor seks en zwangerschap want het gaat over regenereren en sterven. Dus het hele verhaal heb ik van tevoren op die manier uitgewerkt.”
Roderick heeft grote plannen voor zijn nieuw roman: “Mijn ultieme doel is om Sterrenlichaam in de VS uit te geven, omdat daar uiteraard een enorme SF-markt is. Maar een ding. Als Sterrenlichaam wordt uitgegeven bij welke uitgever dan ook, moet er wel SF op staan. Daar doe ik geen concessies in.”
We kijken uit naar de terugkeer van Sterrenlichaam, dit keer als roman, en hopen in de toekomst op nog meer SF van Roderick Leeuwenhart!
Dit interview is op 4 april 2018 afgenomen door Alice Jouanno en Marlies Scholte Hoeksema. Foto: ©Uitgeverij Leeuwenhart, 2018. Redactie door Alice Jouanno en John van Duin. Dit interview is eerder verschenen in het proefnummer van HSF (2018/X).