Categorie: Recensies

EdgeZero. De beste Nederlandse genreverhalen uit 2023
392p. EdgeZero Publicaties (2024) Prijs: € 14,99
Omslag: Mike Jansen & Peter Kaptein/Tais Teng (Metropolitan India 2074)
Verkrijgbaar via: Amazon.de

Het lijkt erop alsof EdgeZero elk jaar dikker wordt en dat lijkt niet alleen maar zo. Dit jaar 392 pagina’s, vorig jaar, in EdgeZero 2022, een stuk minder: 307 pagina’s. Maar dit jaar was er dan ook wel een record aantal verhalen ingezonden, 310 maar liefst. De mogelijkheden worden ook jaarlijks groter. Het aantal bundels en anthologieën, alsmede zeer dikke tijdschriften met veel verhalen, reist dit jaar (2024) alweer de pan uit. Allemaal goede ontwikkelingen natuurlijk, maar ocharm de juryleden. Ik voorzie voor 2024 alweer een stijging in het aantal pagina’s en verhalen. Waar houdt dat op? Laten we het erop houden: Nooit!!!

Edgezero, al sinds 2015, gevuld met het neusje van de zalm van de fantastieke verhalen in het Nederlandse taalgebied. Toch zie je elk jaar wel weer een aantal vreemde (verbazingwekkende) dingen. Zoals dit jaar de verhalen Eindstrijd van Maarten van Luikhoven & Paula Sheperd en Hoe de Laaglandse Moerasdraak van de ondergang werd gered van Laura Scheepers & Edward van Egmond, die beiden uit de boot vielen bij de jaarlijkse verhalenwedstrijd van Godijn, maar hier in EdgeZero in volle glorie prijken. Je kunt je dan wel eens afvragen wie het dan bij het juiste eind heeft! Maar… ik denk dat ik wel weet waar IK op in zet!

Maar goed… gauw over op de inhoud van deze EdgeZero 2023, het bespreken alleen al is een geweldige klus!

– Wettum, Charles van – De laatste kuil (SF)
Pracht van een opening! Een verhaal op het einde van het heelal, met de singulariteit die nakende is. Houd de Sovjet stand in de diepste singulariteitsput. Het duizelt van de implicaties. Het verscheen eerder in: SF in de Polder.
– Scheepers, Laura – Wisselkind (FA)
Apart! Dit verhaal heb ik net gelezen in: Niet van deze aarde. De beste verhalen van Out of this World. Dit had ik er over gezegd: “Langzaam maar zeker komt een vrouw erachter dat haar baby een wisselkind is. Ze wilt haar eigen kind terug. Mooi verhaal met een verrassend einde!”
– Roderick Leeuwenhart – Wat Moeten Wij Met De Wolf & Hoe Maken Wij Van Hem Een Nederlander? (SF)
Uitermate boeiend verhaal over wolven en mensen. Een wolf, komend vanuit het verre oosten en verjaagd door zijn eigen roedel, komt aan op de Veluwe. Daar zijn mensen, schapen, een synthetische intelligentie én wolven. Hoe verhouden die zich met elkaar. Origineel en het is meer dan duidelijk hoe dit verhaal in EdgeZero terechtgekomen is! Het verscheen eerder in: De Komeet. Speculatieve verhalen.
– Maarten Luikhoven & Paula Sheperd – Eindstrijd (SF)
Meer dan prima verhaal over een man die op slagvelden steeds gewond raakt om daarna opgekalefaterd te worden en aldus in een cyborg veranderd. Hij komt in een identiteitscrisis. Wat is hij… mens of robot?
– Pan Robinson – De Gourmand (FA)
Een verhaal verteld door een kat. Dat is geen fantastiek, zult u zeggen. Maar… als er een Fae het toneel betreedt, die geslacht wordt en wiens vleugels gekookt worden in olie, dan zijn de rapen gaar. Prachtig verteld!
– Jaap Boekestein & Tais Teng – De duivelskelk en het plakkaat van ware vorsten (FA)
Een welhaast prachtige samenwerking tussen Jaap Boekestein en Tais Teng in een Zothique verhaal. Het leest al even soepel als het geschreven lijkt. Clark Ashton Smith… eat your heart out!!! Het verscheen eerder in Wonderwaan 53 en Gekleed in soepel mummieleer en andere verhalen van Zothique.
– Ruben De Baerdemaeker – Het meisje dat een mens wou zijn (SF)
Een menselijk verhaal in een onmenselijke AI. Indrukwekkend verhaal over een AI die een mens wil zijn.
– Eowen Valk & Mike Jansen – Helwereld (SF)
Een pracht van een Space Opera. Een ruimteschip is gecrasht op een onherbergzame planeet. Een aantal overlevenden probeert het hoe en het waarom te achterhalen, ondertussen lastig gevallen door monsters. Hoe komen ze thuis. Spanning en sensatie!!! Eerder verschenen in: SF in de Polder.
– Jaap Boekestein – De glimlach van de priesteres met de schaal (SF)
Ah… een Sergio Wilhelm Wang-von Luhfthoven (inderdaad, die met de lange naam) verhaal. Kort weliswaar, maar als altijd: schitterend!!!Heb ik dit schrijfsel eerder tot mij genomen? Mijn geheugen schiet te kort. Maar… het maakt niet uit. Lezen of herlezen… prachtig is het! Eerder verschenen in: SF Terra 283. (zie je wel… dus toch gelezen!)
– Guido Eekhaut – Nix (SF)
Magnifiek! Filosofische vertelling over de laatste mens en haar opvolger, een kunstmatige intelligentie, die op een ander niveau onderhandelt en vrede propagandeert. Verhaal over onvermijdelijkheid en onverzettelijkheid. Er is nooit een einde!
– Laura Scheepers & Edward van Egmond – Hoe de Laaglandse Moerasdraak van de ondergang werd gered (FA)
Ontzettend leuk verhaal over een naïeve vereniging tot behoud van de moerasdraken. Hun aanpak lijkt succesvol, maar pakt ietsje anders uit!
– Jasper Polane – Nessa (SF)
Een met veel liefde verteld verhaal over een man die de DNA van een vrouw verkoopt en als beloning daarvoor naar het oude Mesopotamië gestuurd wordt. Uit nood geboren, schuilt hij bij een vrouw: Nessa. Magnifiek romantisch verhaal. Prachtig in zijn eenvoud. Eerder verschenen in: HSF 282.
– Rob Geukens – Babbelaar (SF)
Pracht van een verhaal over een Babylonische taalverwarring in een half ondergelopen Brussel, waar tientallen vreemde culturen wonen. Om binnen al deze culturen taalvaardig te kunnen zijn, zijn er babbelaars zoals Omer (die vele talen en culturen kent), die zodoende helpt de communicatie op gang te houden, totdat… ingenieus verhaal! Eerder verschenen in: SF in de Polder.
– Sophia Drenth – Sahers dans (SF)
Subliem, kort maar krachtig verhaal, over macht en onmacht, geestkracht en controle. In de duistere gangen en krochten, werd Saher gedwongen te vechten tegen onzichtbare vijanden. Maar een onvermoede, maar bekende en opgesloten geest komt haar te hulp! Het verscheen eerder in: HSF 282.
– Tais Teng & Roderick Leeuwenhart – De Venus van je dromen (SF)
Een schitterend verhaal zoals je wel verwacht van Tais Teng en Roderick Leeuwenhart. Een kwestie van terraformatie van Venus! En daarbij blijft het niet. Het universum ligt daarna open! Het verscheen eerder in: Fantastische Vertellingen 65.
– Frank Roger – De Extractie (FA)
Een schreeuwende nachtmerrie, dat is dit verhaal! Gelukkig heb ik zelf alleen nog kunsttanden, want anders zou het me slechte dromen hebben opgeleverd! Maar… zou het gelukt zijn? Eerder verschenen in: Ganymedes 23.
– Eowen Valk – De strijd om Alecs rechten (SF)
Een verhaal over een situatie die in de nabije toekomst wel eens een mogelijke werkelijkheid zou kunnen worden. Sasha is ontslagen, omdat de baan van haar baas door een werkdroïd is overgenomen. Ze heeft zich aangesloten bij een groep die ageert tegen robots tot ze een cadeau van haar familie krijgt. Een allesbepalend cadeau! Goed verteld! Eerder verschenen in: SF in de polder.
– Maarten Luikhoven – De ijsdraak (SF)
Een SF verhaal in een Fantasy setting. Dat is een beetje een contradictio in terminis, maar het omschrijft de situatie correct. Leuk verhaal en een blijvende bron van aantrekkingskracht.
– Ard Walburg – De doorbraak (HO)
Schitterend verhaal met meer dan een duister randje, of zeg maar gerust rand! Een oude 78-toerenplaat bevat een puzzel.
– Tais Teng & Roelof Goudriaan – De dag voor de Vergroening (SF)
Waanzinnig mooi verhaal met vrijwel alle mogelijkheden van fantastische en fantastieke invallen die je je maar voor kunt stellen in de gegeven situatie. Een hoogtepunt!!! Eerder verschenen in: SF in de polder.
– Jan J.B. Kuipers – Loreley (FA)
Het is altijd weer een genot om Jan J.B. Kuipers te mogen lezen. Zijn besmuikte humor doet op sommige momenten het verhaal dansen. Loreley. Een gezelschap is op weg naar de Lorelei. Onder leiding van de psycholoog Doctor Feisten zal gepoogd worden de sirene voor immer haar mond te snoeren. Prachtig geschreven!!! Eerder verschenen in: Wonderwaan 53.
– Mike Jansen & Paula Sheperd – De vuurdichteres (FA)
Prachtige Fantasty! Er zijn vast nog veel meer verhalen te vertellen over Elena en haar gave. Ik zal meer dan gelukkig zijn ze te lezen als ze voorbij komen. En… (peinzend) Paula Sheperd, dat lijkt toch wel heel erg veel op Laura Scheepers. Is ze dat ook echt?
– Karel Smolders – Het reservaat (SF)
Hoe mooi is dit verhaal! Een toekomst die nog alle kanten op kan, een logische ontwikkeling en een einde waarin hoop op beter vervat zit. Het verscheen eerder in: Welkom in de broeikaswereld en toen zei ik er dit over: “Een liefdevol verhaal over keuzes, afslagen en richtingen. Welke is de juiste? Prachtig, boeiend én origineel verhaal. Aan het einde blijkt het ook nog eens verrassend te eindigen. Karel weet me altijd weer te pleasen!!!” Niets van gelogen, toch?
– Tais Teng – Vorpalzwaarden en de Zee der Tranen (FA)
Een Terry Pratchett/ Alice in Wonderland adept, aangevuld met Tais Teng’s ongebreidelde fantasie en vermogen tot vertellen, maakt het een spiksplinternieuw verhaal, gestoeld op een oude leest. Een genot voor het oog! PS… en geest!!! Het verscheen eerder in: HSF 284.
– Johan Klein Haneveld – Ondergronds (SF)
Een atypische Johan Klein Haneveld verhaal, dat ik niet eerder las omdat het op OOTW verscheen. Geweldig verhaal over een ondergrondse beweging die alles doen om verborgen te blijven. Mooi!!!
– Django Mathijsen – Uitverkoren in de modder (SF)
Pracht verhaal! Verhaal verteld door een primitieve alien, die door het geven van inspiratie in intelligentie is opgewaardeerd. Het is alleen in een ruimteschip op weg om een mensenkolonie van medicamenten te voorzien om een plaag te stoppen. Mooi en liefdevol verteld!
– Peter Kaptein – Zoutwaterleidingen (SF)
Waanzinnig goed en origineel verhaal in een toekomstig Nederland, waar ik het persoonlijk een beetje benauwd van kreeg. Oorlogen, revoltes en wat dies meer hebben van Nederland een zwaar geautomatiseerd land met prachtige transportsystemen. In dit Nederland werkt Behrin in een distributie knooppunt, wanneer een lijk tussen de pakken zuivel in het bassin spoelt. Het verhaal eist dat je erbij blijft, maar beloond je dan op een geweldige manier! Eerder verschenen in: SF in de polder.
– Paula Sheperd & Edward van Egmond – Wat ik het gruwelijkste wil (HO)
Dit verhaal las ik, zeer kort geleden, in: Niet van deze wereld. De beste verhalen van Out of this World. Dit zei ik er toen over: “En dan komen we, nota bene, bij een van mijn meest favoriete schrijvers: Clive Barker! Intrigerend verhaal over de verdwijning van een geliefde influencer. Ze wilde alleen maar een gruwelijke wens uit laten komen. Waar is ze nu?” I rest my case!
– Kelly van der Laan – Hongerig vuur (SF)
Prachtig verhaal over een alien op aarde, inmiddels al lang geïntegreerd in een toekomstig dystopisch Nederland en functioneert als een bot reparateur. Een Aardse vriendin: Gia, vindt een botwerk met zijn naam erop. Verhaal met een groeiende spanningsopbouw. Mooi gedaan!!! Verscheen eerder in: SF in de polder.
– Mike Jansen – De Rak’Shin van Carina (SF)
Waanzinnig verhaal op hoog niveau en een schitterende afsluiting van EdgeZero 2023. Jesus en Sergio van Jaap Boekestein hebben veel gemeen. Beiden schelmen, waarbij Sergio net een iets grotere schelm is en Jesus een grotere detective. Prachtig verhaal op galactische schaal, waar alles een overtreffende trap heeft! Het verscheen eerder in: Wonderwaan 53 en laten nog eens in: In de dans van lichtjaren.

Het is weer gedaan en wat een pracht aan verhalen kwam er weer voorbij. SF in de polder, lijkt me de grootste leverancier van briljante verhalen! Ook al EdgeZero, maar dan de uitgever! Laten we vooral hopen dat Mike Jansen (en uiteraard alle mensen van zijn team) nog eeuwen meegaan en dan ook nog minstens zo lang (of langer) doorgaan met verzamelen van alle moois dat al die geweldige auteurs geproduceerd hebben.

Ik heb gezegd!!!

Jos Lexmond

Marcel Ozymantra – Schrödingers planeet. Verhalen (DIV)
Quasis Uitgevers (2024) Literaire SF
254 pagina’s; prijs 22,50
Omslag: Marcel Ozymantra

Het is een genot om Marcel’s debuut eindelijk eens in druk te zien! Nee… in handen te hebben is nog een groter genot. Helaas door tijdgebrek en een waarlijk, vrijwel onmenselijke, toevloed aan bundels, anthologieën en tijdschriften gevuld met verhalen, was het schier onmogelijk om Schrödingers planeet eerder te lezen, dan wel te bespreken. Maar eindelijk, eindelijk is het zo ver. Het is gelezen! Er is gewikt en gewogen én er is een oordeel geveld. En dat oordeel ga ik in de komende bespreking onthullen, dan wel vellen. Maar eigenlijk heb ik dat al een beetje gedaan. Lees het vierde, dan wel het tweeëntwintigste woord dezes en je weet het al. Maar goed, laten we de inhoud van Schrödingers planeet eens doornemen en elk verhaal op zijn merites beoordelen. Nog een ding (dit heb ik later toegevoegd)! Het is wel zo dat deze bundel kalm aan genuttigd dient te worden. Er is soms tijd nodig om het gebodene te verwerken en in te laten zinken.

Dit gezegd hebbende:

– Boven het maaiveld (SF)
Wat een briljante opening van deze bundel is! Een verre toekomst waarin machtsverschuivingen plaats hebben gevonden. Overstromingen… ons Nederland is verworden tot een paar moderne eilandjes. Bij tijden is dit verhaal hilarisch, als je bijvoorbeeld een van de verbasteringen terug vertaalt naar Hazes en beseft wat Wilders dagelijks om zijn nek heeft (hij smaakt overigens naar kip). Lezen, ontdekken én… huiveren. Het verscheen eerder in Ganymedes 17.
– Man van stof (SF)
Situatie. Vrouw zit met een krant in een café. Aan de andere kant van de krantentafel zit een man met zwevend stof om hem heen. Een man die de weg naar huis kwijt is en steeds stoffiger wordt. Intrigerend verhaal over onmacht, desinteresse en medemensen. O ja… en stof natuurlijk!
– Trilling van water (SF)
Verhalend van een origineel rijke toekomst in prachtige details en ontmoetingen met Keplerse toeristen en boodschappen, die ondergesneeuwd worden door gebeurtenissen. Ontzettend mooi verhaal met een zeer groot potentieel aan schier oneindige mogelijkheden! Verscheen eerder in 2010 in Wonderwaan onder het pseudoniem Ruben Ovaal en (zie ik nu pas) in mijn eigen Vance bundel Wereldbedenkers dat in 2017 bij Spatterlight verscheen.
– Het zesvingerprobleem (SF)
Deze bundel wordt mooier en mooier! Alweer een schitterend en origineel verhaal over een AI hunter in een vreemd en ondoorzichtig Europa, waar ik nog wel meer van wil weten én lezen. Verteld alsof de lezer een toehoorder is. Schitterend!!! Eerder verschenen in Ganymedes 23.
– De zonnekoning (SF)
And now… for something completely different. Maar net zo mooi als voorgaand en als navolgend… dat laatste zullen we natuurlijk af moeten wachten. Een prinses wordt direct na haar huwelijk omgevormd tot een ster om een barbaars volk te verslaan. Kan ze daarna nog liefde ontvangen en, zeer gewenst, zwanger worden?
– Het spook van Lenka (SF)
Als navolgend verhaal is het machtig mooi! Het verhaalt over een ontmoeting van een lokaal wezen als een Walsum en een ontdekkingsreiziger. Door experimenteren, vooral van Lenka, komt het tocht tot een wederzijds begrip en waardering. Mooi en gevoelvol verteld. Eerder verschenen in Ganymedes 20.
– Nik de Furie (geen)
‘Nik de furie’ is in mijn optiek geen fantastiek! Maar… het heeft toch iets aansprekends, waardoor ik me teruggeroepen voel naar mijn jeugd, waar ik de hele boel aan elkaar fantaseerde. Mooi dat zoiets kan gebeuren door het lezen van een verhaal! Dank, Marcel!!!
– Met de manivrissen (FA)
Fascinerend, maar moeilijk leesbaar verhaal. Het begin is als een van mijn eigen eerste verhalen, die ik naar HSF (Toen nog Holland SF) stuurde. Het stond vol met ingewikkelde begrippen en namen zonder weerga of betekenis. Prompt kreeg ik antwoord van Annemarie van Ewyck dat ik moest schrijven volgens het KISS (Keep It Simple, Sucker!) principe. Dat zou mijn verhalen veel leesbaarder maken. De eerste pagina’s van dit verhaal stonden ook vol met vreemde woorden en begrippen. Maar… het doel hiervan wordt hier duidelijker als je gewoon stug doorleest!!! Het verscheen eerder in: Fantastische Vertellingen 52 uit 2019.
– Dame van de dood (FA)
Vreemd, maar… mooi verhaal, waarin het leven en de dood naast elkaar bestaan. Mikkie is dood, maar komt weer tot leven op de Mexicaanse dag van de dood. Ze vloeit van haar getatoeëerde afbeelding op de schouder van Joost.
– De open deur (FA)
Een niet onaardig verhaal met wat klimaat gerelateerde en fictionele trekjes. Leuk gedaan!
– Gilamonster (SF)
Waanzinnig verhaal waarin Oetie de ware liefde vindt en uiteindelijk voor immer met zijn geliefde gedigitaliseerd wordt. Daar is wel een wereldwijde ramp voor nodig, maar dat is ook wel iets, niet? Toekomst… als het zó wordt… dan doe ik niet meer mee!
– Van nul tot niets (SF)
Absurdistisch verhaal. Maar op de een of andere manier is het prettig leesbaar. En groep mensen (vreemde figuren) gaat op pad samen met een zwart gat. Ik kreeg er niet echt een vinger(s) achter!
– De Aureliaanse banden (SF)
Mooi verhaal van misleiding, verraad, paard van Troje en slavernij… hoe aan de slavernij te ontkomen. Het is nogal definitief! Verscheen eerder in Ganymedes 21.
– Schrödingers planeet (SF)
Ofschoon ik toch een geoefend SF lezen ben, die mag terugkijken op een leven gevuld met zoveel Fantastiek dat ik de tel ben kwijtgeraakt, qua aantal boeken en verhalen. En ondanks dat ik dit verhaal met welhaast oneindige fascinatie en vrijwel ademloos heb tot me genomen, moet ik (met verdriet) toegeven eindelijk mijn Waterloo gevonden te hebben. Want hoe fantasievol ook, dat is zeker iets dat toegegeven moet worden, is het mij te literair (?), vrees ik. Ook toegegeven… ik snap er niets van (zucht!). Nou… niets. Een beetje hier, een beetje daar, en dat is het. Jammer!!!

En zo is er een einde aan deze gevarieerde bundel, waarvan ik (ja, ook van het laatste verhaal) zeker genoten heb. Marcel Ozymantra is een pracht van een kunstenaar die op vele vlakken excelleert en daarom schrijft hij niet overdreven veel, wat misschien jammer is voor de liefhebber, zoals ik. Maar ik denk dat we hem gewoon moeten laten doen en dat hij dan het meest tot zijn recht komt, zodat we daar dan ook weer de vruchten van plukken. En volgende bundel zou meer dan welkom zijn!

Jos Lexmond

Jan D. Westerman – Storing (SF)
Iceberg Books, Amsterdam (2024)
668 pagina’s, € 24,99
Omslag: Michael van Zijl

Jan D. Westerman. Als een bibliograaf waren me de boeken van Jan D. Westerman al eerder opgevallen. Of dat precies met Storing, toen het voor het eerst verscheen in 2010, was, weet ik niet. Het kan ook best met een van de andere boeken zijn die hij uitgaf bij (eerst bij Bergboek, wat later Kirja werd) Kirja. Mede door de verschrikkelijke omslagen, alsmede de verschijning bij Kirja (die ik op hetzelfde niveau inschatte als bijvoorbeeld Free Musketeers), negeerde ik ze compleet. Flut, was het eerste dat me te binnen schoot, als ik dat soort ‘uitgeverijen’ maar zag en ging door waar ik me bezig was. Het zou eenvoudigweg niet bij me opgekomen zijn om een boek uit die hoek aan te schaffen. Toch staan, tot mijn eigen verbazing, al zijn boeken, weliswaar onder de naam Jan Dirk Westerman, allemaal al opgenomen in Fandata. Ook die wonderen zijn de wereld nog niet uit! Maar waarschijnlijk heeft iemand anders dat dus gedaan.

Niet heel veel eerder moest ik al bekennen dat de bundel De trein naar nergens en andere verhalen van Frank Roger, al eerder uitgegeven in 2005 bij Free Musketeers, daar absoluut niet thuishoorde en gelukkig (en meer dan terecht) nu opnieuw uitgegeven was bij EdgeZero. Op dit moment, moet ik alweer door het stof, om toe te geven dat Storing meer dan terecht, weliswaar volledig geredigeerd, verbeterd en vernieuwd, nu is verschenen is bij Iceberg Books. Het zal meer dan waarschijnlijk zijn dat destijds genoemde auteurs niet bij reguliere uitgevers terecht konden en ten einde raad voor een self-pub uitgever kozen. Ik ben dan altijd wel heel erg benieuwd of die stap ze gebracht heeft waar ze wilden zijn. Volgens een interview met Jan in Celtica Magazine 6, dat ik zojuist las, verkocht hij toch nog een paar honderd exemplaren van zijn eerste boek. Dat viel me nog heel erg mee. Als mensen eenmaal van zijn boeken geproefd hadden, bleven ze terug komen, maar meer werden het er door de povere publiciteit en hoge prijs niet.

Jan D(irk) Westerman, werd geboren op Goeree-Overflakkee in 1933. Als zoon van een schippersechtpaar zat het varen hem in zijn bloed. Hij kwam inderdaad in de scheepvaart terecht, maar na een aantal jaren moest hij noodgedwongen een baan accepteren bij een havenbedrijf in Vlissingen, waar hij 35 jaar werkte. Na zijn pensioen kon hij eindelijk de tijd en de rust vinden om zijn grote passie, het schrijven, alle ruimte geven. Komt die u niet bekend voor? Er zijn er natuurlijk meer, die ook na hun pensionering begonnen te excelleren met het vertellen van fantastieke verhalen. Curieus, toch? (Wie, oh wie was (of liever: is) dat?). En… ondanks zijn hoge leeftijd schrijft hij nog steeds, dus nieuw werk is er misschien ook nog wel te verwachten!

Waarom ben ik van menig veranderd over Storing? Goede vraag, maar niet zo heel erg moeilijk om te beantwoorden. Allereerst omdat Erik Schreuder van IceBerg Books zo enthousiast was over Jan D, Westerman en wel zo enthousiast, dat hij van zins is om een flink deel (misschien wel allemaal) van Westerman’s boeken in verbeterde en vernieuwde vorm opnieuw uit te gaan geven en waarvan Storing de eerste is. Ten tweede omdat ik met groeiende belangstelling Storing las en Erik over dit boek in ieder geval meer dan gelijk moest geven. Wat een prachtig rechttoe rechtaan, avonturenroman. Iets anders kan ik het niet noemen!

Een alien satelliet is er verantwoordelijk voor dat de elektriciteit op aarde van het ene op het andere niet meer werkt. Vrijwel meteen is het gedaan met de beschaving. Het leven komt met een flinke schok tot stilstand. Op dat moment is het ieder voor zich en sterke mannen nemen in regio’s van Nederland meteen de macht over. Foute groepen ontstaan en proberen zoveel mogelijk van de aanwezige wapens en voedsel in handen te krijgen. Plundering en verkrachting zijn aan de orde van de dag. Polders worden niet meer bemalen en Nederland loop zachtjesaan onder water. Prima dystopie! Ed Verdamme, een succesvol schrijver, begint een zoektocht naar zijn dochter, Janine.

Het Avontuur (ja… absoluut met een grote letter A) begint meteen als je bladzijde een opent en houdt pas weer op als het boek na pagina 668 weer dichtdoet! Mag ik zeggen dat ik hetzelfde gevoel had als bij het lezen van Tschai van Jack Vance. Het enige wat je wilt is gewoon niet gestoord worden en doorlezen. Als maar door. Het is toch al een tijdje geleden dat ik zoiets had met een boek en dus… kan ik Storing alleen maar van harte aanbevelen! Prachtig Sinterklaas of Kerst cadeau trouwens!!!

Jos Lexmond

Emma Carroll – De onderwaterpoort (JSF)
(The Tale of Truthwater Lake – Faber & Faber Limited, London (2022)
KokBoekencentrum Uitgevers,Utrecht (2024)
Vertaling: Jaap Slingerland
Omslag: Peter Kortleve, Shortlife/Daniela Jaglenka Terrazzini
271 pagina’s; prijs 17,99

Druk doende (als altijd, maar nu een beetje meer en anders dan anders), bleef de recensie van De onderwaterpoort noodgedwongen langer liggen, dan de bedoeling was. Jammer, maar onvermijdelijk. Excuses daarvoor. Maar nu dan!

Toen ik De onderwaterpoort voor het eerst zag en de beschrijving las, had het boek een grote aantrekkingskracht op me. Er gebeurde hetzelfde met me als met boeken die ik in mijn jeugd las. Destijds las ik nog niet alleen maar Fantastieke titels, maar las ik alles nog wat maar letters in zich had, wat op een boek leek en waar ik maar mijn hand op kon leggen! Maar uiteraard had ik wel mijn favorieten. Een deel van die favorieten waren absoluut de boeken van De Vijf van Enid Blyton. Die las ik, en las ik en las ik nog een keer. De reeks ging over twee jongens, Julian en Dick, twee meisjes, Annie en Georgina (de laaste was een halve jongen en noemde zich George) en Timmy de hond. Die Vijf beleefden allerlei avonturen en stiekem ben ik er nog steeds een beetje een fan van. Ik heb nog steeds alle boeken, compleet met stofomslag, op een prominente plek, in mijn boekenkast staan. Uiteraard waren de boeken van De Vijf niet de enige boeken die ik las. Zoals gezegd las ik alles wat los en vast zat, maar sommigen waren nou eenmaal favoriet!

De onderwaterpoort had hetzelfde effect op me als de boeken van De Vijf en even waande ik me weer in mijn jeugd. Ik moest en zou De onderwaterpoort lezen en recenseren! Na mijn vraag en bewijs dat ik recenseerde, kreeg ik, tot mijn vreugde’ na een paar dagen en zonder verdere op of aanmerkingen het boek soepel door de brievenbus geschoven. Ik was blij!

Het verhaal opent in het Groot-Brittannië van 2032, waar weer eens een hittegolf bezig is. Die hittegolf begon vlak voor de schoolvakantie en die vakantie is, op het moment dat het verhaal begint, al vijf weken bezig. De regering heeft een noodmaatregel afgekondigd, die erop neerkomt dat iedereen binnen moet blijven als de temperatuur boven de tweeënveertig graden komt. Polly’s vader en moeder maken zich zorgen over hun hoveniersbedrijf. Ze willen niet dat het failliet raakt omdat het in Engeland zo heet als de Sahara wordt. Polly en haar broer gaan logeren bij hun lievelingstante Jessie, die aan de rand van een groot meer, of liever een waterreservoir, woont: Truthwater Lake. Maar het meer is in de hitte aan het opdrogen en als het waterpeil daalt, komt er een verdronken dorp Syndercombe tevoorschijn. Volgens tante Jessie kan je op een stille winteravond de klokken van de oude Mariakerk horen luiden. In de nacht duikt Polly in het stuwmeer en belandt ze in het leven van Nellie, een schoolmeisje dat in 1952 in het dorp woonde en die droomt van het overzwemmen van het Engelse Kanaal.

Het verhaal wisselt tussen 2032 en 1952, tussen Polly en Nellie. En 1952 is zo’n beetje halverwege de tijd (het eerste Five On a Treasure Island) in 1942) dat de The Famous Five boeken van Enid Blyton verschenen. Emma Carroll heeft de tijdgeest zeer goed getroffen en weet een boeiend verhaal te vertellen, waarin uiteraard de klimaatverandering een grote rol speelt.

Uiteraard ga ik er verder niets van vertellen, dat moet je zelf maar lezen, maar het heeft absoluut nog een mooie wending aan het einde.

Voor jullie komt het verhaal misschien een beetje braaf over, maar voor mij vertegenwoordigd het een nostalgische terugblik naar een uitermate gelukkige en overzichtelijke jeugd, waarin zoveel moois te ontdekken was in de boekenkasten van de bibliotheek. Lang leve de nostalgie!!!

Emma Carroll heeft nog een aantal boeken meer in vertaling in het Nederlands, maar of die een soortgelijke fantastieke inslag hebben als De onderwaterpoort staat nog te bezien. Misschien zijn ze een nader onderzoek net zo waard als de verrassende De onderwaterpoort, dus… dat gaan we doen!

Jos Lexmond

Frank Roger – De trein naar nergens en andere verhalen (DIV)
EdgeZero Publicaties (2024)
346 pagina’s, Prijs: € 17,98 hardcover/€ 13,98 paperback
Omslag: Tais Teng/Mike Jansen
Voorwoord: Laura Scheepers/Redactie: Finn Audenaert
Verkrijgbaar via: Amazon.nl

De trein naar nergens en andere verhalen verscheen eerder bij de Free Musketeers uit Woerden in 2005. Free Musketeers was een van die self pub uitgeverijen, die verder geen redactie deden van wat ze aangeboden kregen en alles op de markt kieperden wat ze maar voor de voeten kwam. Je kunt zeggen dat Free Musketeers zo’n beetje de voorloper was van Boekscout en Mijnbestseller.nl (belachelijke naam!), die nu zo’n beetje de markt op dat gebied domineren. Misschien zijn er meer, maar die worden op dezelfde manier genegeerd door mij. Ik begrijp het overigens wel dat mensen, die vele malen afgewezen werden bij reguliere uitgeverijen, toch met alle geweld hun kindje gepubliceerd willen hebben. Ik heb dan altijd het idee… ze worden niet voor niets afgewezen! En toch… dan heb je zo’n prachtige auteur als Frank Roger, die tegenwoordig zelfs in India, China en Finland (om er maar eens een paar te noemen) gepubliceerd wordt, die zich in 2005 tot Free Musketeers moest wenden. En dat terwijl hij voor de eeuwwisseling al in allerlei tijdschriften werd gepubliceerd in België (zijnde zijn thuisland) en Nederland. Ik heb geen idee hoeveel exemplaren van De trein naar nergens en andere verhalen verkocht werden en hoeveel, of liever hoe weinig, Frank daarvan overhield, maar ik weet wel dat er geen exemplaar in huize Lexmond op de planken kwam. Aan de andere kant… de uitgave bij Free Musketeers staat wel in Fandata. Hoe die erin gekomen is, dat is mij een raadsel. Hoe dan ook… het is niet meer dan juist dat De trein naar nergens en andere verhalen nog eens, maar dan bij een geweldige uitgever als EdgeZero, opnieuw uitgegeven wordt. Absoluut terecht en nu hopelijk meer dan gewaardeerd zal worden! Door mij in ieder geval wel!!!

We zullen de inhoud eens overlopen!

– De man die van alles kon fiksen (HO)
Opent deze bundel. Op kritieke momenten is de man die alles kan fiksen er en fikst alles zodat ongelukken, hart infarcten en dergelijke gefikst zijn alsof er niets gebeurd is. Wie is toch die man?
– Het geval Kip Dilleby (FA)
Een beleggingsadviseur laat zijn doen en laten leiden door alle ‘toevallige’ getallen die op zijn pad komen. Op de een of andere manier lijken de getallen hem iets te willen vertellen, maar wat? Prachtig verhaal!
– De verteller in de grot (Geen)
Een uitermate boeiend verhaal, maar geen Fantastiek in mijn optiek. Mocht jij er anders over denken… dan hoor ik dat graag!
– Richard en de uitgang (SF)
Fijn… elektronische toegangscontrole! Voordat je het weet, geraak je nergens meer binnen. Een teken van de tijd? Je zult er maar voor staan!
– De schedels (HO)
Pracht van een verhaal over een verzamelaar die in een winkel een aantal schedels ontdekt en die probeert te kopen, maar de eigenaar weigert ze te verkopen, met als argument dat de verzameling niet compleet is. Wat volgt is een verhaal van Griezelige (inderdaad met een hoofdletter G) proporties!
– De verschuiving. De verschuiving. De verschuiving… (SF)
Een voorspelde verschuiving in de tijd vindt plaats. Op zich niet zo’n dramatisch verhaal, maar als je even doordenkt, dalen de implicaties op je neer. Ik denk aan, eh…
– Zonsondergang (SF)
Prachtig verhaal tegen de naderende nova wording van de zon. Hoop, wanhoop en meer tegenstellingen tussen man en vrouw en myriaden krekels! Mooi!!!
– Alleen tegen de wereld (HO)
Een verhaal dat ondanks de ouderwetse toestanden als tikken en papieren dossiers, toch absoluut de tand des tijds glansrijk heeft doorstaan. De werksfeer heeft duidelijk te lijden door kleine pesterijen, maar mondt uiteindelijk uit in… ja, wat?
– De rozen van de herinnering (FA)
Prachtig verhaal met heel veel gevoel voor ingesloten herinneringen geschreven. Een vrouw in een magnifieke tuin, die telkens onhoudbaar naar de rode rozen wordt getrokken. Elke roos die ze plukt…
– Langzaam uitdovend als een kaars (SF)
In een vijftal verhalen houdt Frank Roger ons voor dat het einde nadert en het zinloos is er iets tegen te doen. Het is als het aloude in hetzelfde schuitje zitten en meevaren of niet! Depressief aandoend verhaal dat naar je overslaat.
– De verzamelaar (Geen)
Ofschoon dit verhaal briljant is, is het helaas geen fantastiek, maar een verhaal over verslavingen. Maar, zoals gezegd, een briljant verhaal!!!
– Als de klok twee uur slaat (Geen)
Een niet onaardige detective, maar ook geen Fantastiek! Het is geen verrassend verhaal, maar een dat nogal voorspellend verloopt. Het einde is dan ook redelijk voorspelbaar.
– De brandende vrouw (HO)
Een man, zittend in zijn tuin, met een glas cognac, krijgt een visioen van een brandende vrouw. De volgende dag… eenzelfde visioen, maar ze komt nader. Uiteindelijk… Een ietwat vreemd verhaal, waar de grote vraag is: Waarom?
– Waar het geld voor het oprapen ligt (Geen)
Een uitermate vermakelijk verhaal, wat helaas geen Fantastiek is, maar fantastisch is het zeker wel.
– De man die niet van katten hield (Geen)
Dit verhaal is zo mogelijk nog vermakelijker, dan het vorige. Maar… ook weer geen fantastiek, of de kat in deze vertelling mag gezien worden als een baardige duivel, maar dat zal wel niet. Een kat is an sich al erg genoeg!
– Barstjes in het beton (SF)
Dit verhaal heeft de signatuur J.G. Ballard voluit geschreven achter de titel. Het is alleen niet zichtbaar. Ross is een inspecteur in een stad die is gebouwd voor de mens en voor de mens alleen! Geleerd van epidemieën uit het verleden, wordt de stad brandschoon gehouden om ziekten geen kans te geven zich te verspreiden. Al gaat dit wel tot in het absurde. Frank Roger weet moeiteloos consequent te zijn!!!
– De tuin waar de tijd tot stof verkruimelde (SF)
Een verhaal waarin tijd, of misschien wel, het ontbreken van tijd, een hoofdrol heeft. Prachtig en minutieus geschreven!
– Duisternis, duisternis, verzwelg mij (HO)
Zou dit een verhaal zijn uit de beginperiode van Frank Roger? Het leest als een verhaal van Eddy C. Bertin, maar… met een handtekening van Frank. Een ode misschien? Hoe het ook zij… het verhaal is prachtig. De schrijver verteld over de desintegratie van het leven, als een project van de schrijver zelf, dat niet te stoppen lijkt. Schoolvoorbeeld van Horror Eerste Klas!!!
– De uitverkorenen (SF)
Een vernietigende aanval van aliens uit de ruimte, verglijd in een… prachtige en wrange voorstelling van een voorstelling!
– Het oord dat onveranderde (FA)
Een magische plek, een plaats waar geen dier zich waagt, en tegelijk idyllisch is. Maar toch… leuk én subtiel verhaal!
– Een vleugje rook, een snuifje dood (Geen)
Een inspecteur zit met moorden, zelfmoorden en een pyromaan. Hij krijgt een anoniem briefje. Leuk geschreven verhaal, maar ondanks Asimov… geen Fantastiek.
– Twee weken vrede (SF)
In dit verhaal wordt je compleet op het verkeerde been gezet! Ik moest grijnzen toen ik het, net voor de laatste alinea, doorkreeg! Maar… je kunt er wel mee lachen, maar het begint er nu zachtjesaan wel op te lijken!!!
– De heiland / verlossing (SF)
Duister verhaal over een totalitaire staat, waarin zelfs dromen worden gemonitord. ‘Breken in de knop’, is hier een gezegde dat ertoe doet. Maar… is zulks daarom af te keuren?
– De trein naar nergens (FA)
Als afsluiting, het titelverhaal. Een man, een werknemer van een kantoor met een veeleisende baas, tijdens een hittegolf. Hij neemt op een station, op weg naar zijn werk, een trein waarvan er geen bestemming op de borden staat. Hij beland in een stad, waar de tijd stilstaat. Vervreemdend verhaal! Wat is er nu echt gebeurd?

Als conclusie mag je absoluut zeggen dat alle verhalen meer dan de moeite waard zijn. Het is een prachtige mix van allerlei genres en subgenres, maar allen dragen ze, luid en duidelijk, de stempel van Frank Roger. Je zou eigenlijk wel kunnen zeggen dat je slechts één verhaal behoeft te lezen en je weet wie de schrijver is.

Het is jammer dat deze bundel bij Free Musketeers moest verschijnen, waardoor ik hem destijds in 2005 misliep, maar gelukkig corrigeerde EdgeZero deze misstap en kreeg ik alsnog de kans deze verrukkelijke bundel tot me te nemen. Voor de prijs hoef je het in ieder geval niet te laten! € 13,98 voor deze pil (€ 17,98 voor een hardcover) van 348 pagina’s genot!

Gelukkig hoef ik voorlopig niet zonder Frank te zitten. In diverse (de meeste) tijdschriften en anthologieën staan verhalen van hem én… er ligt nog een bundel van hem voor me klaar: Hels paradijs om gelezen te worden! Ik kan mijn geluk niet op!!!

Jos Lexmond

Guido Eekhaut – Shadow Game (SF)
Uitgeverij Macc, Rijen (2024)
378 pagina’s; prijs 26,95
Omslag: Bar Productions

Guido Eekhaut bij Uitgeverij Macc. Schitterend!!! Voor Uitgeverij Macc (lees: Theo Barkel) een mooie opsteker om zo’n gerenommeerde schrijver in zijn fonds op te kunnen nemen. Ik weet niet of dit een eenmalige zaak is, maar ik hoop zeker van niet. Ik vernam dat tijdens de laatste Fantasticon, Guido ook een contract voor een roman bij EdgeZero tekende en onlangs verscheen zijn bundel Mijn verzameling dode vrienden en andere verhalen bij Poespa Producties uit Gent. Er was een vierde kleine uitgeverij, maar welke dat was? Zou het Stichting Fantastische Vertellingen kunnen zijn? Hoe dan ook… je mag Guido Eekhaut tegenwoordig best wel een uitgeversnomade noemen, denk ik zo. Maar als hij daar blij en vooral vrij van wordt, zoals ik laatst ergens las, dan kan een lezer. zoals ik, dat alleen maar toejuichen. Het betekent zeker dat er meer en meer van Guido Eekhauts proza genoten kan gaan worden en dat is een zegen voor de fantastieke mensheid! En waarschijnlijk niet eens alleen voor dat type mensheid.

Laten we ons eens met Shadow Game bezig gaan houden. En laten we ons dan eerst eens met de omslag bezighouden! Verliefd kijk ik naar de afbeelding tegen een gitzwarte achtergrond. Ik vind hem prachtig! Er gaat me een kracht en een snelheid van uit, dat houdt je niet voor mogelijk. Het doet me heel erg sterk denken aan een van die posters van de Olympische Spelen in de jaren 20, 30, 40 of vijftig van de vorige eeuw. Ik heb gezocht en hem uiteraard niet gevonden, maar misschien weet je zo wel wat ik bedoel. Kortom, het is een schitterende omslag en een eyecatcher!

Maar dan het verhaal. Een schitterende omslag met een flutverhaal, daar heb je ook weer niets aan. Maar daarvan is hier geen sprake. Het is een prachtig SF verhaal dat naadloos past in dit tijdsgewricht, waarin het bol staat van AI (Artificiële intelligentie) gerelateerde heisa. Het vliegt je aan alle kanten om de oren en langs de ogen en het lijkt wel of er tegenwoordig niets anders meer is. Een hot item dus! Shadow Game is een SF Thriller die gebruikt maakt van de ontwikkelingen op dat gebied en maakt een stap voorwaarts in de tijd, waarin De Sleutelmaker, een bewust geworden AI, een hoofdrol speelt.

Een jonge Indiase software specialist, Tejpal geheten, voelt zich verleid en is verliefd op een blonde Nederlandse toeriste. Terwijl hij spijbelt van zijn werk om haar te ontmoeten, worden al zijn collega’s vermoord. Hij vindt hen, als hij terugkeert van zijn nutteloze escapade en verdwijnt, zo weinig mogelijk digitale aanwijzingen achterlatend, naar Amsterdam. Daar wordt hij opgepikt door een geheime organisatie, die hem in contact brengt met de eerder genoemde Sleutelmaker. In Londen, beschermd door gigantische barrières tegen het water, wordt Birgitta, werkend voor AlphaComs, gerekruteerd door Interpol. Dan hebben we ook nog de Accelerationisten! Ze zijn voorstanders van autonome steden, waar mensen slechts gasten zijn en de beslissingen genomen worden door machines. Bloom behoort tot deze beweging, maar zijn dromen zijn minder radicaal dan sommigen van zijn gezellen. Én… dan is er ook nog eens De Roerganger, een Charles Lindberg ruimteschip, op weg naar Mars met een zeventien koppige bemanning.

Met al deze ingrediënten weet Guido Eekhaut mijn aandacht in het verhaal met alle gemak van de wereld vast te houden. Er zit een heerlijke vaart in Shadow Game en het is ook nog eens voorzien van een prachtig én verrassend einde. Zo wil ik mijn leesvoer altijd wel opgediend krijgen en consumeren. Er blijft geen andere keus dan Shadow Game een geweldige aanrader te noemen. Meer van dit alsjeblieft, Theo en Guido, of Guido en Theo, wie, wat of hoe dan ook!!! Misschien een vervolg? Zou kunnen. Zie ik wel zitten!!!

Jos Lexmond

Niet van deze wereld. De beste verhalen van Out of this World
EdgeZero Publicaties (2024) Prijs: € 11,99
Samensteller: Finn Audenaert
Omslag: Mike Jansen/Tais Teng
Verkrijgbaar via: Amazon.de

Als je De beste verhalen van Out of this World leest, dan krijg je, ik in ieder geval wel, vraagtekens in je ogen en wil je weten wat Out of this World is. Nou heb ik die site al verschillende malen voorbij zien komen op facebook met meldingen dat er weer een verhaal, essay of interview op geplaatst werd. Maar voor wie er voor het eerst mee geconfronteerd wordt… lees navolgend. Wat ik overigens (bijna helemaal) gepikt heb van de OOTW site: https://ootw-magazine.weebly.com/. Het geeft een goed idee van het ontstaan van de site.

Out of this World was het geesteskind van Alfons Maes. Alfons had eerder al meerdere sciencefictiontijdschriften uitgegeven. Zijn laatste tijdschrift op papier heette Cerberus Magazine. Zoals zovele tijdschriften verhuisde het blad naar internet, eerst als PDF-bestand, werd dan een blog, veranderde van naam en transformeerde uiteindelijk in Out of this World. Na het overlijden van Alfons werd Frank Beckers van Future Visions Unlimited de nieuwe hoofdredacteur, bijgestaan door Patrick Van de Wiele, die ook een vaste medewerker van Alfons was. Op Out of this World, of OOTW, vind je ruimtevaartnieuws, wetenschapsnieuws, recensies van boeken, strips, films, series, cons en muziek, en je vindt er ook korte verhalen en interviews met auteurs. Finn Audenaert is verantwoordelijk voor de verhalenselectie en interviews met auteurs.

Maar uiteraard zijn we het meest geïnteresseerd in de verhalen. Ik in ieder geval wel!

– Ruben De Baerdemaeker – Auto da fé (SF)
Ruben de Baerdemaeker lijkt een belofte voor de toekomst te worden, maar is nu al hier met een ijzersterke opening van Niet van deze wereld. Het is een verhaal van smachten, offers en boetedoening.
– Bruno Lowagie – De aarde draait door (SF)
De gebeurtenissen op aarde als een scenario van een alien sitcom? Waarom ook niet! Ik ben heel erg benieuwd wat er volgende week gebeurd… leuk gedaan!
– Finn Audenaert – Wie droomt daar in het machtige Dunwich House? (HO)
Ode aan Eddy C. Bertin. Dit verhaal heb ik zojuist gelezen in Portulaan 159, waarvan de recensie nog moet verschijnen. Ik schreef: “Kort maar mooi eerbetoon aan Eddy C. Bertin, de grootse Fantastiek schrijver van België, die veel te vroeg overleden is. Er kan geen genoeg eerbetoon aan hem zijn!!! En… het is ook nog eens een leuk verhaal!
Frank Roger – De nacht dat de dood toesloeg en gewoon keihard doorging (HO)
Pracht van een Rogeriaans verhaal over doden die herleven en naar gelang hun vorige leven manifesteren. Smaakt naar meer. Veel meer!!!
– Anaïd Haen – Ongewenst (FA)
Gevoelig verhaal over wensen, misbegrepen zijn en alles wat er maar tussen ligt. Absoluut liefdevol verteld!!!
– Laura Scheepers – Wisselkind (FA)
Langzaam maar zeker komt een vrouw erachter dat haar baby een wisselkind is. Ze wilt haar eigen kind terug. Mooi verhaal met een verrassend einde!
– Frank Beckers – De kamer met twee deuren (FA)
Een verhaal om eens rustig over na te denken. Bij welke keuze ging het fout? Of goed? Kom je daar ooit nog over uit? Kort verhaal, maar een met een impact!
– Stephan Swertvaegher – Clair de Lune (FA)
Een nog onbekende auteur voor Fandata! Prachtig verteld, haast klassiek aandoend spookverhaal. Victoriaans? Misschien, maar het maakt ook niet uit. Het is en blijft een schitterende vertelling! Misschien zit er ook nog wel een vleug (of misschien wel een vleugje) waarheid in.
– Johanna Lime – Een betoverende stem (FA)
Een ietwat naïef aandoend sprookjesachtig verhaal. Ze leefden nog lang en gelukkig!
– Johan Klein Haneveld – Snijpracticum (HO)
Een akelig horrorverhaal waar je de kriebels van krijgt. Een van de betere dus! Ik was wel verrast. Niet dat ik niet dacht dat Johan een horror verhaal zou kunnen schrijven, het is ook niet echt zijn ding. Goed gelukt!!!
– Isabelle Plomteux – Daraanse assimilatie (SF)
Intrigerend verhaal over de her-kolonisatie van de aarde, echter de vele onvertaalbare en onduidelijke artikelen maken het lastig leesbaar. Laat ze weg of verklaar ze. Schrijven volgens het KISS (keep it simple sucker) principe is alom gewenst!
– Mike Jansen – Wensdochter (FA)
Prachtig, origineel en weldoordacht verhaal van Mike. Het is een verhaal waard om over na te denken en je af te vragen wat de waarde van wensen is.
– Charles van Wettum – De pijn van herinneren (FA)
Grandioos en indrukwekkend alternatieve geschiedenis verhaal. Het is een meer dan succesvolle ‘stel dat’ vertelling. Uitermate verrassend!!! Superlatieven genoeg?
– Maarten Luikhoven – De legende van de ijsdraak (SF)
Pracht van een Fantasy verhaal dat uitmondt in een volwaardig SF verhaal. Verteld met een oog voor detail!
– Luc Vos – Adam en Eva (SF)
Een verhaal van grijs, grauw en eenheid en leven voor elkaar! Veel van hetzelfde zonder afgunst, maar met een verlangen naar kleur, warmte en anders, heel veel anders. Prachtige ontdekkingsreis!
– Jeroen de Leeuw – De erfenis van Onze Kinderen (SF)
Een, voor het mooi, ietwat té kort verhaal. Fijn verteld, maar wat meer uitleg was fijn geweest. Wat is bijvoorbeeld de barrière en wat ligt erachter en wat is de erfenis?
– Peter Kaptein – Karma (SF)
Het titelverhaal van zijn bundel, welke ook onlangs bij EdgeZero verscheen! Pracht van een intelligent verhaal over innerlijke groei en de tijd die ervoor nodig is om een volwaardig persoon in een volwaardige wereld te zijn. Nu ben ik nog meer benieuwd naar de bundel. Hij ligt nu bijna bovenop!
– Adriaan van Garde – Echte mannen (SF)
Absoluut een amusant verhaal! Het vertelt over een aantal superrijke dames, die elkaar de loef af willen steken. Laat ze dat nu nog eens lukken ook! Het verscheen eerder in Pure Fantasy 28 in 2012.
– Liesbeth Jochemsen – Specimen Honja (SF)
Vrij kort verhaal over een vlucht naar een ander melkwegstelsel, waarbij tijdens de vlucht door een robot testen gedaan worden op levendgeborenen (Wat? Mensen?) wezens. De robot krijgt een band met een van de wezens. Het verhaal laat me achter met een onbevredigd gevoel!
– Frans van der Eem – Als rimpels in woelig water (SF)
Een verhaal dat voor mij best in de Ziltpunk thuis zou horen. Een ondergelopen Nederland! Schapeneukers van de Veluwe praten over vrede met nomaden uit de delta. Het verhaal is prima! Leuk gedaan, waarbij je ook een leuk einde verwacht. Dat blijft helaas uit!
– Joke Adam – De lege tempel (FA)
Het moet welhaast een ouder verhaal zijn van Joke. Haar verhalen van tegenwoordig hebben meer finesse en zeggingskracht. ‘De lege tempel’ is een soort van krachteloos sprookje. Jammer!
– M.G. Crow – De executie (SF)
Grimmig verhaal. Een beul wacht tot zij de hendel over kan halen om het einde aan het leven van een monster, een pedo moordenaar, te maken. Een kernexplosie maakt een ruw einde aan de procedure, maar niet aan de wens.
– Paula Sheperd & Edward van Egmont – Wat ik het gruwelijkste wil (HO)
En dan komen we, nota bene, bij een van mijn meest favoriete schrijvers: Clive Barker! Intrigerend verhaal over de verdwijning van een geliefde influencer. Ze wilde alleen maar een gruwelijke wens uit laten komen. Waar is ze nu?
– Guido Eekhaut – Witte handschoenen (SF)
Fascinerend verhaal, waarin de mensheid haar einde zonder klagen lijkt te aanvaarden. Iets wat onmenselijk is en toch lijkt het te gebeuren. Als je meer wilt weten, dan kom je bedrogen uit. Een witte handschoen is alles wat je kan krijgen. Hartverscheurend, maar geen einde voor mij! Het verscheen eerder in de bundel ‘De paus en de engelen en andere verhalen’ uit 2009 en Weirdo’s 133 uit 2021.
– Eveline van Dienst – Be careful what you wish for (FA)
Een ietwat slapjes en voorspelbaar verhaal met een absoluut overbodige Engelse titel. ‘Wees voorzichtig met wat je wenst!”, had zeer goed gekund!
– Tais Teng – Het verhaal van de boerenzoon en de wonderbaarlijke lappenpop (FA)
Alweer een prachtig verhaal over een ziekelijk bleekneusje. Hij heeft een lievelingslappenpop, die hij voor zijn brute broers verborgen weet te houden. Op een dag loopt hij van huis weg en dan manifesteert zijn gave zich. Hij is een Godenmaker! Weergaloos verhaal met een mooie twist aan het einde! Het verscheen eerder in ‘Gekleed in soepel mummieleer en andere verhalen van Zothique’ uit 2023.
– Patrick Van de Wiele & Christiane Varen – Hoe voelt het aan een god te zijn (SF)
Dit verhaal moet ik ooit eerder gelezen hebben. Volgens mij is de eerste uitgave ervan in 1982 geweest in: SF-Gids/Progressef Magazine 37bis/82. Een oud verhaal dus. Maar…dat mag de pret niet drukken. Helaas herinner ik me er niets van (zoals zovele), maar de hernieuwde kennismaking is schitterend!!!
– Django Mathijsen – De beste aller tijden (FA)
De beste aller tijden willen worden en er alles voor over willen hebben, dat willen velen. Maar… het is weinigen gegeven. Als je het al zou willen dwingen… Mooi verteld met een zwart randje!
– Elsbeth Boom – Vrijdag de dertiende (Geen)
Ik twijfel! Twijfel of dit een verhaal is of poëzie, of beiden, of beiden niet. In elk van alle mogelijkheden zie ik eigenlijk niet veel. Dus… nee!
– Rudi Roels – De dag van de oerknal (SF)
Een soort van interview verhaal, voor zover die bestaan. Het is voor mij een verhaalvorm dat jeukt, maar… het won in 2022 de schrijfwedstrijd ‘Big Bang Kort’ van Out of This World! Jehosphat’s wegen zijn ondoorgrondelijk!
– Pam Hage – lichtvanger (FA)
Pracht verhaal! Origineel tot in het bot. En lichtjes te gebruiken door de lichtvangers, komen los van waar ze zijn aangebracht. Wat een impact heeft dat?
– Mike Jansen – Eersteling (HO)
Een eersteling. Hij (of het, of wat dan ook) moet er nog steeds komen nu de potentiële verwekker, min of meer opgegeten is. Er wordt verder gezocht. Enge taferelen in een Drents dorp met speurder Roderik de Fontain.
– Laura Scheepers & Mike Jansen – IJsprinses (SF)
Laura en Mike zijn een gouden duo. Ze componeren samen prima verhalen. Zo ook deze! In een bevroren Amsterdam scharrelt Mara haar kostje bij elkaar en warmt croissantjes met haar gave. Ze bouwt er een beeldentuin met bevroren figuren, tot… een droef scenario ontvouwt zich!
– Frank Roger – Tram 1 (FA)
Prachtig én… een echte Frank Roger. Een mooi verhaal waarin niets te verklaart lijkt te worden en dan uiteindelijk eindigt op een zeer vervreemdende, Frank Roger ten voeten uit, manier.
– Bruno Lowagie – Afscheid van een heldin (FA)
Verzonnen personen die een eigen leven ambiëren en beginnen. Ergens zit er een onweerstaanbare logica in, maar toch ook weer niet. Stof tot nadenken!
– Ruben De Baerdemaeker – Micromythografie (FA)
Uitermate vreemd verhaal, waarin een aantal mythologische helden hun opwachting maken. Geen idee van wat de bedoeling van dit verhaal is. Is het wel een verhaal. Voorlopig beslis ik maar van wel!

Welaan… een indrukwekkende anthologie met in totaal 36 verhalen en waarbij veel meer goede, dan iets minder goede verhalen. Nog een kleine opmerking dat in de verantwoording vermeld wordt dat het verhaal van Patrick van de Wiele & Christiane Varen: Hoe voelt het aan een god te zijn? in 1982 Fandata verscheen. Dat zouden wij van Fandata leuk gevonden hebben, maar in werkelijkheid was dat natuurlijk in: SF-Gids/Progressef Magazine 37bis/82. Een kleinigheidje, maar toch maar even vermelden, niet?

Zoals gezegd een prima verzamelbundel en dat voor een prijs waarvoor je hem echt niet kunt laten liggen. Voor een simpele € 11,99 (een lachertje natuurlijk in deze tijd) kan Niet van deze wereld in jouw kast staan te pronken én voor heel wat uurtjes leesgenoegen zorgen.

Ergens voel ik een Niet van deze wereld 2 ontstaan. Hij zal door mij absoluut in liefde ontvangen worden!!!

Jos Lexmond

Angelieke Uittenbogaard-Janssen – Herhaling (SF)
Iceberg Books, Amsterdam (2024)
244 pagina’s, € 17,99
Omslag: Aurèle Pradal/Michael van Zijl

Herhaling… een debuut? Ik dacht het eerst wel, tot ik eerst eens Fandata checkte en daar stond Angelieke Uittenbogaard (waarschijnlijk toen nog niet getrouwd met meneer Janssen) gewoon in met een horrorverhaal Donkere diepte, wat opgenomen was in de anthologie: Gentasia Awards uit 2015. Mij was de anthologie onbekend (denk ik), dus hoe die in Fandata opgenomen was geraakt? Maar goed… toen ik wat verder keek dan mijn neus lang was, ontdekte ik nog meer moois. Puff over de belevenissen van een puppy in zijn eerste levensjaar, gezien door de ogen van het hondje zelf. Verschenen bij Zilverspoor in 2015 en later nog eens als luisterboek in 2017. In 2018 publiceerde ze Leven uit liefde bij Brave New Books, alsmede de non-fictie Aanschaf en verzorging van een hond in hetzelfde jaar bij dezelfde schrijver. Ook vond ik nog een fantastiek verhaal op de OOTW (Out of this World) site. Dus… conclusie: Angelieke was geen debutant, maar debuteerde toch met een SF roman bij Iceberg Books. Dat was inmiddels wel een uitgeverij van naam en faam geworden op SF gebied, dus je mag aannemen dat die niet zomaar elk manuscript op de markt gooien. Je mag gerust zeggen dat ik benieuwd was.

In een nabije toekomst waarin de vervuiling van de aarde door een nucleaire ramp onomkeerbaar is geworden, treden er mysterieuze verplaatsingen op van personen in tijd en ruimte. Telkens duikt hierbij een eeuwenoud boek op, dat bij de lezer een kettingreactie van hersenactiviteit in gang zet. Tycho, betrokken bij de ontdekking van de ramp, ondergaat zo’n verplaatsing en belandt op een andere planeet die onlangs aan de hemel verscheen. Een kleine groep mensen weet eveneens naar de planeet te ontsnappen. Om te voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt en de schone, mooie planeet hetzelfde lot als de Aarde ondergaat, neemt zijn gedrevenheid extreme vormen aan. Welke menselijke offers is hij bereid te overwegen?

Dat is op zich geen verkeerd verhaal en trekt aan me. Het verhaal an sich opent lichtelijk verwarrend, wat ook wel te wijten is aan de ultrakorte (paar pagina’s) hoofdstukken. Als voorbeeld: toen ik dit stukje schreef was ik op pagina 90 aanbeland en begon ik aan hoofdstuk 21! In totaal zijn er 59 hoofdstukken, plus een epiloog, op 244 bladzijden!Maar goed, al doorlezend begon er zich toch een overzichtelijke geheel te ontvouwen.

In grote lijnen heb je het verhaal al op de achterflap opgedaan en daar ga ik verder niet echt op in. Op zich is Herhaling een grandioos boek als SF debuut zijnde en zelfs al zou het geen debuut zijn, dan zou het nog de moeite waard zijn. Maar toch zie je her en der wel dat Angelieke een ongetraind SF schrijver is. Op sommige momenten krijgt het verhaal een wat naïeve toonzetting en er zijn zeker vragen te stellen over bijvoorbeeld het boek Herhaling. Waar komt het vandaan, wie heeft het geschreven en waarom heeft dat stuk tekst een dergelijk effect op mensen, waardoor ze verplaatst worden naar Silhouette, of naar plekken elders op aarde? Kan er op een zwaar verontreinigde planeet, waar je niet zonder ademmasker kunt rondlopen, wel plekken zijn, waar bomen, dieren zijn en een adembare atmosfeer is? Het lijkt me vrij onmogelijk. En van onmogelijkheden, daar krijg ik toch een onbestemd gevoel en twijfels van.

Even nog tussendoor. Als je een kwart fles cointreau (40%) achter de kiezen hebt, functioneer je nadat je met je hoofd van een leuning af schiet, niet meteen fris en fruitig genoeg om een muf ruikend boek te onderzoeken, denk ik. Misschien is eerst koffie, paracetamol en een stevig ontbijt, of misschien wel eerst even stevig over de nek gaan, noodzakelijk!

Een en ander (en de twijfel negerend) neemt niet weg dat het verhaal boeiend en goed te verteren was. Zoals gezegd kan Angelieke nog wel wat training gebruiken. Misschien moet ze eens wat opsturen naar de Harland Prijs, of Waterloper, of wat voor verhalenwedstrijd dan ook, waar ze nog van alles en nog wat op kan steken van de juryrapporten.

En… als ik me niet vergis, zit er onvermijdelijk vervolg aan te komen. Als dat zo is, dan zal ik het dan met liefde en plezier lezen en proberen er wat zinnigs over te zeggen!

Jos Lexmond

Johan Klein Haneveld – Het blinde volk (SF)
Quasis Uitgevers (2024)
175 pagina’s; prijs 17,00
Omslag: Petra Polane-Loijenga

Als ik dit boek opensla zie ik het weer. De opdracht. Toen ik Het blinde volk ontving, ontroerde het me en maakte me trots. Er was nog nooit een boek aan mij opgedragen. “Voor Jos Lexmond, onvermoeibaar voorvechter van de SF in het Nederlandse taalgebied”, stond er. Bij het schrijven van deze recensie ontroerde me het opnieuw.

Wel… ik doe het niet echt bewust, dat voorvechten. Ik probeer altijd wel mijn recensies en besprekingen zo positief mogelijk (als het kan, niet alles is even goed en goed genoeg) te brengen en ik hoopte maar dat het (beginnende) schrijvers soms een hart onder de riem te kon steken en motiveren om vooral door te gaan en erin te blijven geloven.

Wie niet gemotiveerd behoefde te worden was Johan! Die had altijd meer verhalen dan dat er gepubliceerd konden worden. Zo ook Het blinde volk! Het plan was om deze roman van Johan veel eerder te recenseren. De opdracht spoorde me daar ook nog wel een beetje toe aan, alhoewel ik boeken normaal gesproken op volgorde van binnenkomst bespreek. Maar helaas gebeurde dat eerder lezen en bespreken niet. Door onvermoede omstandigheden liep alles vertraging op.

Maar goed… aan alle vertraging komt ook weer een eind. Dus uiteindelijk kon ik wel aan de bespreking van Het blinde volk beginnen!

Het verhaal verteld van Tarkil een blind wezentje in een duistere (als kan hij/het dan niet zien) oceaan onder een dikke ijslaag op Pluto, of een van de manen van Jupiter of Saturnus, of wie weet, op een planeet/maan in een ver zonnestelsel. Tarkil is een blind dier, of zou je alien kunnen zeggen? Als iemand, wie dan ook, op een bewuste manier communiceert, dan mag je een intelligent wezen verwachten, toch? Er komt geen mens in dit verhaal aan te pas, maar missen doe je hem in geen geval. Buitenaards, onderzees en originele uitgewerkte wezens, boeien, dat is een ding wat zeker is.

Op het verhaal zelf ga ik niet erg in. Zelf lezen is het devies. Belangrijk is het sociale aspect wat het verhaal aansnijdt en wat gebaseerd is op het leven in de ijszee, waar het leven zich afspeelt in een levensvatbare laag tussen de hete kern van de planeet/maan en de ijskoude ijskorst. Eigenlijk is die levensvatbare laag op onze aarde niet anders en die staat net zo onder druk als op de wereld van Tarkil.

Ik was behoorlijk onder de indruk van het verhaal! Geen slecht boek om aan jou te worden opgedragen, dat is zeker. Trots op! Johan maakte het zichzelf in dit boek ook absoluut niet gemakkelijk en legde zich nogal wat beperkingen op, waarop hij zeker op enig moment zelfs de fout in zou kunnen gaan. Als je het bijvoorbeeld over de onderlinge communicatie hebt, dat natuurlijk heel erg beperkt in de mogelijkheden is, omdat spraak en lichaamstaal geen optie is en alles van geurvlagen afhankelijk is. Hij moest scherp in de gaten houden of dit soort één op één communicatie ook werkelijk toegepast werd. Met een soort van pervers aandoend fanatisme, speurde ik naar bloopers, maar helaas (gelukkig natuurlijk!) heb ik die geen enkele kunnen vinden. Prachtig dus! Het pleit voor het vakmanschap van Johan! Zo’n nieuwe soort van communicatie intrigeert me hogelijk en het zorgde ervoor dat ik tijdens het lezen meermalen af dreigde te dwalen en me afvroeg hoe dat dan zou werken. Als een soort van morse misschien. Verduiveld interessant.

Behalve dat ik onder de indruk van het verhaal was, werd ik er zeer door geboeid. Het was origineel, onderhoudend en totaal anders dan anders. Meer hoef je niet te verwachten van een verhaal en van zijn schrijver. Ik kan deze vertelling absoluut warm aanbevelen aan een ieder die eens wat anders wil lezen dan het geijkte. Je hoeft niet eens van Fantastiek te houden om het prachtig te vinden!!!

Jos Lexmond

Boashu – De verlossing van de tijd (SF)
Een Drielichamen probleem roman
Iceberg Books, Amsterdam (2024)
Oorspr.: 观想之宙 Chongqing Publishing House (2011) / The Redemption of Time, Tor UK (2019)
281 pagina’s, € 19,99
Vertaling Chinees – Engels: Ken Liu, Engels – Nederlands: Richard Heufkens
Omslag: Stephan Martinière/Michael van Zijl

Het Drielichamenprobleem! De trilogie van Cixin Liu verscheen in 2020 en 2021 bij Prometheus. Ik schreef alle drie de recensies ( ze zijn voor de liefhebber nog op de site van het NCSF te vinden) en ik vrees dat ik er op dit moment helemaal niets meer vanaf weet. Geen idee waar het destijds over ging. Dus was het meer dan logisch dat ik mijn eigen recensies van toen nog eens doorlas. Het resultaat daarvan was, dat ik destijds meer dan onder de indruk was van de gehele trilogie. Meer nog… ik had er blijkbaar van genoten en vond het SF op de toppen van hoogst haalbare. Dat zijn nogal woorden, niet? Dus ik was aangenaam verrast toen Iceberg Books met deze onbekende Chinese auteur Baoshu en De verlossing van de tijd kwam. Ik las ergens dat Prometheus er niet meer geïnteresseerd was en het voor Iceberg Books dus een makkie was om het in haar fonds op te nemen. Mooi toch!!!

Baoshu. Een auteur waar ik, en de meesten van jullie, waarschijnlijk nog nooit van gehoord hadden. Maar zo zijn er waarschijnlijk in China nog massa’s van. Baoshu is een pseudoniem van Ju Lin. Een in 1980 geboren Chinese SF en Fantasy auteur. Hij behaalde zijn Master of Philosophy aan de Universiteit van Peking en een tweede master na zijn studie aan de Katholieke Universiteit Leuven. In 2012 werd hij fulltime SF schrijver. Baoshu is geen kleine jongen. Inmiddels heeft hij al zes Nebula Awards en drie Galaxy Awards gewonnen. Maar met zo’n naam, wat letterlijk ‘goddelijke boom’ betekent, kan je haast niet anders.

Deze (zijn eerste roman) De verlossing van de tijd is fanfictie en met toestemming van Cixin Liu en zijn uitgever, geschreven in het universum van Het drielichamenprobleem. Meestal heb ik mijn bedenkingen bij dit soort uitbreidingen van een afgesloten reeks of trilogie. Het maak het er over het algemeen niet beter op. Maar hier wil ik toch wel, min of meer en onder voorbehoud, een uitzondering maken. Net als de boeken van Cixin Liu is het een duizelingwekkend en inventief verhaal dat handig ingaat op Het drielichamenprobleem en het verder uitbreidt en fantasierijk uitdiept. Toch zijn er voor mij wel bedenkingen te plaatsen bij dit los/vaste vervolg/begin.

Het beslaat miljarden jaren en miljarden lichtjaren. Duizelingwekkend lang en ver. Het speelt zich af in een multidimensionaal universum, pré-tijd en oorlogen die zich op alle mogelijke en onmogelijke tijden afspelen. Een vrijwel onvoorstelbare wereld, waar een menselijke maat amper nog in te ontdekken valt (uitzonderingen daargelaten). Voor mij (en ik ben toch best wel getraind in de harde SF) valt het in een type verhaal dat soms het bevattingsvermogen ontstijgt en onwerkelijk wordt. De wetenschap achter dit alles ging me toch al gauw boven de pet en moet ik het maar voor waar aannemen. Al lezende begon ik er zowaar een haat-liefde verhouding mee te ontwikkelen. Soms afgestoten, dan weer aangetrokken.

Misschien had ik de trilogie van Cixin Liu eerst nog eens moeten lezen. Daar was wel zin in, maar geen tijd voor. Of misschien… als ik ‘De verlossing van tijd’ los van het Drielichamenprobleem had gelezen, dan was ik er misschien enthousiaster over geweest. Maar nu… het had van mij niet gehoeven. Maar dat had ik al eerder gezegd!

Jos Lexmond